محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829437433
امام خمينى در پنج حوزه معرفتسياسى (8)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
امام خمينى در پنجحوزه معرفتسياسى (8) نويسنده: سيدعلى قادرى عدالت اجتماعى اولين تكليف حكومت اسلام با چنين برداشتى، بحث از آراى اكثريت در مشروعيتحكومتبحثى منتفى است و فراتر از آن آراى اكثريت نيست كه حكومت را مشروع مىسازد، بلكه آراى مردم آن را بنا مىكند. نكته مهمتر اينكه مردم در چنينانديشهاى مصالحى بيش از آراى خود براى بناى حكومت مىآورند و در حقيقتباانديشه سياسى در بناى حكومت مشاركت مىكنند، نه با آراى سياسى. چرا كه جايگاه باورهاى جدى غيرقابل تغيير در امر سياست در حوزهانديشه سياسى است نه در حوزه آراى سياسى، و چنين مىشود كه راى مردم اصالت ذاتى مىيابد. مسئله ديگر در باب اصالت راى در نگاه ايشان را بايد در متن اسلام جستجو كرد. به اين معنا كه حكومت اسلامى ابتدا موضوع تكليف است و به تبع تكاليف خود موضوع حق مىگردد. اولين تكليف حكومت اسلامى با ديدگاه شيعى برقرارى عدالت اجتماعى است. چنانكه عدالتبه عنوان يك زيربناى فكرى جزو اصول مذهب قرار گرفته و اصولا يكى از ملاكهاى متقنى است كه مىتوان مشروع بودن رفتار حكومت را با آن سنجيد. يكى ديگر از تكاليف عمده حكومت، برقرارى امنيت (به معناى عام كلمه) و ديگرى اخذ آراى مردم در نحوه اداره امور است. دو آيه در قرآن كريم به اصالتشورا دلالت دارند. آيه 159 سوره آل عمران مىفرمايد "فبما رحمة من الله لنت لهم ولو كنت فظا غليظ القلب لانفضوا من حولك فاعف عنهم واستغفرلهم و شاورهم فىالامر فاذا عزمت فتوكل علىالله ان الله يحب المتوكلين". اين آيه هم به روانشناسى مردم در بحث مشاورت پرداخته و هم به هر نتيجهاى كه از مشاورت بيرون آيد بها داده و فرموده است، وقتى به عزم رسيدى توكل كن. چنانكه در جنگ احد وقتى حضرت رسول اكرم (ص) اصحاب را به مشورت دعوت كرد و نتيجهاى كه از مشورت بيرون آمد، مطابق نظر خود نبود و در اقليت قرار گرفت، لباس رزم پوشيد و به ميدان رفت و شكستخورد ولى به رخ مردم نكشيد كه شما اطلاعات كمى داريد، تحليل شما ضعيف است و از اين جور حرفها. زيرا وقتى به عزم رسيد يعنى به ارادهاى كه از آراى مردم بيرون مىآيد ديگر نتيجه عمل مهم نيست. آنچه مهم است آنكه اين راى اصالت دارد و بايد به خدا توكل كرد و به آن عمل نمود. البته عدهاى آيه را به نحوى كه اصالت را از مشورت بگيرد و به عزم تحويل دهد، معنا كردهاند كهانديشه سياسى آنان در تفسير آيه دخالت دارد. ديگرى در آيه 38 سوره "شورى" است كه مىفرمايد: "والذين استجابوا لربهم و اقاموا الصلوة و امرهم شورى بينهم و مما رزقناهم ينفقون". تاكيد قرآن بر مشورت در آيه اول به حاكم توصيه مىكند با كسانى كه پيرامون او هستند مشورت كند و در اين آيه وظيفه مردم را برمىشمارد كه بايد در امور خود مشورت كنند و اين مشورت را نه امرى تشريفاتى بلكه مانند برپايى نماز اعلام مىدارد. در حقيقت هم حاكم هم تابع كه در غايتيكى هستند، موظفاند در امور خود مشورت كنند و اين جايگاه اصالت راى را از متن دين نشان مىدهد. نكته مهمتر اينكه در اكثر فلسفههاى سياسى به مردم حق داده مىشود در سرنوشتسياسى خود با راى و عمل خود مشاركت داشته باشند ولى از اين آيات اينگونه برمىآيد كه بحث فراتر از حق داشتن نداشتن است، بلكه به شكل وظيفه بروز يافته است; يعنى مردم وظيفه دارند در سرنوشتسياسى با مشورت دايمى خود عهدهدار امور شوند و حكومت نيز مكلف است امور حكومت را با نظر اكثريت آرا جارى سازد. با چنين برداشتى "ولايت مطلقه" با اصالت راى هيچگونه تضادى ندارد. چه ولايت مطلقه يعنى عهدهدار تمام امور اصلى، فرعى، عبادى، سياسى و اقتصادى جامعه شدن و از پرداختن به هيچ امرى از امور اداره حكومتدارى غفلت نكردن و از دگرسو، اصالت راى مردم يعنى قرار گرفتن در تمام امورى كه در دايره ولايت قرار مىگيرد و فاصله حاكم و تابع را برداشتن و در يك جامعه توحيدى در امر سياستبه وحدت رسيدن. در بعد روابط خارجى به نظر مىرسد معظم له سه اصل دعوت، نفى سبيل و حفظ دارالاسلام را در ساختارانديشه سياسى خود دارند، اما اينكه ظرف سياستخارجى را چه چيز گرفتهاند، قبلا به تفصيل در اين زمينه سخن گفتهايم. (22) پي نوشت : 1. سوره نحل، آيه 112. 2. سوره يوسف، قسمتى از آيه 111. 3. انفال، قسمتى از آيه 60. 4. بقره، قسمتى از آيه 249. 5. خوشبختانه كتاب سه جلدى كوثر كه توسط موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام (ره) منتشر شده و ادامه دارد، همچنين كتابهايى كه تحت نام در جستجوى راه از كلام امام، توسط انتشارات اميركبير انتشار يافته، كار را تسهيل مىكند. 6. در جستجوى راه از كلام امام، دفتر سيزدهم، ص 264. 7. اين سخنان را از شهيد چمران كه با تواضع خاص عارفان از كميته انقلاب اسلامى، ناحيه 5، منطقه يك تهران ديدارى داشتند، شنيدم و در يك گپ دوستانه كه بيش از دو ساعتبه طول انجاميد، ادامه دادند كه ببينيد بچههاى شما همگى حزبالهى هستند و با فرهنگ خانوادههاى بىبند و بار آشنايى ندارند. آن خانوادهها نيز كه از عطوفت انقلاب بىخبرند، از فرهنگ حزب الهى غافلاند، اگر بين اين خانوادهها و همسايگانشان نزاعى دربگيرد، بيچاره آنها حتى نزاع خود را از كميتهها پنهان مىكنند، حال آنكه حضرت امام با تاييد ادامه كار شهربانى مشكل روانى آنها را حل كردهاند. 8. اگر قرار باشدانديشه را خارج از مفهوم اصطلاحى آن معنا كنيم، آنگاه از بسيارى ازانديشمندان اصطلاحى را خواهيم يافت كهانديشمند نيستند. زيراانديشمند با تعريف دقيق "انديشه" كسى است كه مغالطهها را نيز بخوبى كشف كند و نه آنكه چنان مغالطهاى مرتكب شود كه بخشى از جامعه بشرى را مدت زيادى به كجراهه ببرد. با اين حال در بحثانديشه سياسى منظور ازانديشه، مفهوم منقول و اصطلاحى آن است; نه معناى اوليه و حقيقت آن. 9. در اسلام فقط دو ماهيت متمايز در دو سوى يك طيف وجود دارد. اشكال ديگر در ميانه طيف جاى خواهد گرفت. شق سومى به عنوان موضوعى متباين وجود ندارد. لكم دينكم ولىدين. 10. فرهنگ چيره آن زمان، مخلوطى از نظرات دينباوران، دينداران، بيدينان و دين ستيزان بود و اگرچه اكثريتبا دينداران سنتى بود و در ميان اينان فرنگ رفته نيز ديده مىشد اما دامنه اعمال نفوذ اقليت فرنگ رفتههاى لائيك يا ضد دين درشكلگيرى فرهنگ سياسى، كمتر از نفوذ اكثريت نبود. ولى در جمع جبرى صبغه دينى قانون اساسى مشروطه بيش از صبغه غيردينى آن بود. 11. به عنوان مثال اگر كسى گمان كند كه اسلام روزه را بدين سبب واجب كرده كه براى سلامتى مفيد است و لاغير، بعيد است كه مبناى تفكرش اسلامى باشد، حتى اگر به حديث مستند و زيبا و كوتاهى از حضرت رسول اكرم (ص) كه فرمود: "صوموا تصحوا" (روزه بگيريد تا سلامتباشيد) استناد كند. اين استناد مبناى تفكر نيست. شاهد مثالى استبراى اثبات يك نظر از پيش تعيين شده و شايد از وجهى درست. دلايل ذهنپسند ديگرى نيز از فقه براى اثبات اين نظر مىتوان يافت، چنانكه اجماع استبين تمام فقهاى اهل سنت و شيعه كه اگر روزه براى سلامتى بدن روزهدار يا حتى بچه شيرخوارهاى كه به سينه مادر نيازمند است، مضر باشد، نه تنها آن روزه باطل استبلكه حرام نيز هست و قضا دارد. اما اين دلايل يكى از حكمتهاى روزه را بيان مىكند نه علت وجوب آن را، و اگر تبعات امرى را به عنوان مبناى آن امر بگيريم درانديشه دچار التقاط خواهيم شد. 12. بعضى مرزى بين فرهنگ و دين قايل نيستند و آن را به دين و فرهنگ يا فرهنگ و دين تعبير مىكنند كه از وجهى درست است، اما درستتر آنكه فرهنگ نيز يا دينى استيا نيستيا امرى مشكك است. 13. اينگونه گمان مىكنم كه عرفان فصل ديگرى است و در نگاه يك دينباور به تقسيمبندى دينى و غيردينى تن در نمىدهد. عرفان، عرفان است و هرگز غيردينى نخواهد بود كه اگر جز اين باشد عرفان نيست. آنچه به عرفان مذهبى و غيرمذهبى تقسيم مىشود، اشتراك لفظى دارد. شايد درستتر اين است كه بگوييم عرفان و تصوف. اين تصوف است كه مىتواند دينى يا غيردينى باشد. مهمتر آنكه در نگاه عرفانى ايشان پله ديگرى به ارتفاع زمين تا سهيل وجود دارد كه دستانديشه ما به آن نمىرسد و نظاره آن تنها از دور ممكن مىشود. بنابراين من اينگونه نظاره كردهام و بسيارى ديگر دقيقتر از آنكه: همه معارف، جلوههاى حقاند و چيزى جز جلوه حق ديدنى نيست، هر چيز كه نيست، نيست و نيستى محتمل نيست. پس هر آنچه كه هست، تماما جلوه حق است و خدايى است. 14. وانگهى هيچكس در عمل نمىتواند علوم انسانى را به طور خالص از باورهاى دينى يا مكتبى خود پاك سازد; به عبارت ديگر هر عالمى در موضوع گزينى ابتدا از اعتقادات خود رخصت مىگيرد و سپس با متدولوژيهاى متعارف وارد در تخصص خود مىگردد. اگر نمىترسيدم كه جامعه علمى مرا به گزافهگويى متهم سازد مىگفتم: هيچ معرفتى حتى علوم دقيقه و تجربى نيز به طور خالص از باورهاى مذهبى و مكتبى منفك نيست. بگذار فاحش بگويم كه نگاه توحيدى حتى در متدولوژيها نيز دخالت مىكنند و فراتر از آن در عالم خارج نيز اثرگذار است. حتى در طراحى هواپيما هم دخالت مىكنند. يك سىسى خون در لوله آزمايش فردى كه موحد است همان رفتار را ندارد كه در لوله آزمايش يك غير موحد. بالاتر از آن لوله آزمايشى را كه موحد يا غيرموحد طراحى كنند نيز متفاوت است و اين بحث عجيب و غريبى نيست. به اشاره گذر كردم كه فتح بابى شود تا آنها كه بيان رساترى دارند به توضيح بيشتر آن بپردازند. 15. ديوان امام، "در توصيف بهاران و مديح ابا صالح امام زمان"، صفحه 271. 16. اگر اين تصورات و خيالات به ذهن ما مىرسد معلوم نيست كه به ذهن ايشان نرسيده باشد، ولى در گفتارشان ردپايى نيست. آنچه در گفتارشان براحتى قابل دريافت است، وجوب تشكيل حكومت اسلامى است و اين معنا آنقدر در گفتار ايشان جلا داشت كه در شعارهاى كليدى انقلاب بر زبان غالب مردم مىچرخيد: "استقلال، آزادى، حكومت اسلامى". پس از پيروزى انقلاب بود كه نحوه اداره حكومتبه عنوان "جمهورى اسلامى" قوام گرفت. 17. كتاب ولايت فقيه، درسهاى ايشان در نجف اشرف است كه عدهاى از شاگردان، آن را نگارش كردهاند و توسط خود ايشان ويرايش شده است. 18. بحث ولايت فقيه كتاب البيع، توسط آقاى عبدالكريم بىآزار شيرازى ترجمه و شرح شده و انتشارات بعثت آن را منتشر ساخته است. 19. البته بخوبى نمىدانم آيا فقهايى كه اصل ولايت فقيه را قبول ندارند، بيشتر به آن آسيب مىرسانند يا هجمههاى تبليغى بيگانگان در زشت جلوه دادن آن كارگرتر است. اما اين را بخوبى دريافتهام كه بسيارى از استادان دروس انقلاب اسلامى و بسيارى از نويسندگان و گويندگان، به طرفدارى از ولايت فقيه مطالبى عرضه كردهاند كه دانشجو و خواننده را به وادى ترديد كشاندهاند. 20. امام خمينى (ره)، ولايت فقيه، موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى (ره)، چاپ اول، صص 32 و 33. 21. ولايت فقيه، صص 33 و 34. 22. در سمينارى كه سال 71 در دانشگاه علوم دريايى چالوس تحت عنوانانديشههاى سياسى حضرت امام (ره) برگزار گرديد، به تفصيل در اين زمينه سخن گفتهام كه در دست انتشار است و براى آشنايى با اين مبانى رجوع شود به فصلنامه سياستخارجى، از انتشارات دفتر مطالعات سياسى و بينالمللى وزارت امور خارجه، سال اول، شماره دوم، طرح تحقيق در مبانى سياستخارجى اسلام.معرفي سايت مرتبط با اين مقاله تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 237]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها