واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: آیا انسانها در قیامت قادر به سخن گفتن می باشند؟ لطفا شرح دهید. در روز قیامت، هیچكس نمىتواند بدون اذن خداوند سخنى بگوید: «یَومَ یَأتِ لاتُكَلِّمُ نَفسٌ اِلاّ بِاِذنِهِ...» ـ (هود/105) ـ و چون خداوند اجازه سخن ناروا نمىدهد، گفتن آن در قیامت، غیر ممكن است؛ بلكه سخن پسندیده مانند شفاعت نیز فقط با اذن او صورت مىگیرد.("مجمعالبیان"، ج5، ص295) با توجه به این كه بر اساس برخى آیات، در روز قیامت به كافران و مشركان، اجازه سخن گفتن داده نمىشود ـ (یس/65 و مرسلات/35ـ36) ـ و بر اساس برخى آیات دیگر، آنان در قیامت سخن مىگویند ـ (انعام/6، 23 و یس/52) ـ در جمع بین آنها، آراى گوناگونى ارائه شده است: الف. سخن گفتن دو گونه است: یكى سخن گفتن دنیایى كه از روى اختیار و اراده است و مىتواند راست یا دروغ باشد. این نوع سخن گفتن در قیامت ممكن نیست؛ زیرا در آن جا چنین اراده و اختیارى وجود ندارد. نوع دوم، سخن گفتن از روى اضطرار و اجبار، به معناى آشكار شدن حالات و ملكاتى است كه در دنیا در قلب انسانها پنهان بوده است. سخنى كه خداوند، اجازه وقوع آن در قیامت را صادر كرده، این نوع است. این گونه سخن اگر دروغ باشد، به این دلیل است كه مشركان و منافقان، در دنیا به سخنان و پندارهاى دروغ عادت كردهاند، و همین عادت در قیامت ظهور مىیابد.(المیزان، ج11، ص11) ب. روز قیامت، طولانى و داراى موقفهاى بسیار است. در بخشى از آن روز یا در بعضى مواقف، اجازه سخن گفتن داده مىشود، و در بخش دیگر یا بقیه مواقف اجازه داده نمىشود. ج. براى پاسخهاى حق، اجازه داده مىشود، ولى براى عذرهاى باطل اجازه داده نمى شود؛ مگر براى این كه باطل بودن آن آشكار شود. د. به آنان اجازه سخن گفتن داده نمىشود، زیرا نمى توانند سخنى را كه مورد قبول واقع شده و براى آنها فایدهاى داشته باشد، بگویند؛ چون در سخنانى كه مىگویند، حجّتى وجود ندارد تا پذیرفته شود، و موجبات رهایى آنان را فراهم آورد. بنابراین، هیچگونه منافاتى بین آیات وجود ندارد.("روحالمعانى"، ج12، ص20) در قیامت، سخن گفتن فرشتگان و روح نیز فقط با اذن خداوند امكانپذیر است. «یَومَ یَقومُ الرّوحُ والمَلائكة صَفـًّا لایَتَكَلَّمونَ اِلا مَن أذِنَ لهُ الرَّحمـنُ وقالَ صَوابـا»(نبأ/38) فاعل "لایَتكَلمونَ" همه حاضران، اعمّ از روح و ملائكه و انسانها و جنّیانند و قول صواب، كلام حقّى است كه هیچگونه باطلى در آن نباشد و مقصود از آیه این است كه خدا فقط به كسى كه كلام حقّ بگوید، اجازه سخن گفتن مىدهد.(المیزان، ج20، ص172) برخى مقصود از این آیه را آن دانستهاند كه هیچ كس شفاعت نمىكند، مگر در حقّ كسى كه خداوند، شفاعت او را اجازه داده و در دنیا قائل به حقّ و توحید باشد.("روحالمعانى"، ج30، ص35) گفته شده: در قیامت هیچكس نمىتواند سخن بگوید، مگر اینكه از خداوند اجازه بگیرد و فقط كسى از خداوند اجازه مىگیرد كه به او الهام شود و در این صورت، خدا به او اذن خواهد داد; زیرا در آن جهان، ممكن نیست الهامى خطا باشد("التحریر و التنویر"، ج30، ص52ـ53) در قیامت به كافران اجازه عذر آوردن داده نمىشود: «... ثُمَّ لایُؤذنُ لِلذینَ كَفَروا ولا هُم یُستعتبون» ـ (نحل/84) ـ و البته این امر ـ یعنی اجازه سخن ندادن به كافران ـ زمینه ساز گواهى دادن شاهدان اعمال است.(المیزان، ج12، ص317ـ318) همچنین گفته شده: معناى آیه 84 سوره نحل این است كه به كافران اجازه برگشت به دنیا داده نمىشود.("مجمعالبیان"، ج6، ص584) با آرزوی توفیق. موسسه ذکر ـ قم. باستانی.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 615]