واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: الطاف ويژه به سليمان نبيسه موهبت بزرگ به سليمان نبي: 1- يك وسيله نقليه سريع و مستمر و فراگير كه بتواند با آن از تمام جوانب كشورش آگاه گردد. 2- مواد اوليهاى كه براى تهيه ابزار لازم براى زندگى مردم و صنايع مختلف، مورد استفاده قرار گيرد. 3- سر انجام نيروى فعال كار كه بتواند از آن مواد بهرهگيرى كافى كند، و كيفيت لازم را به آنها بدهد، و نيازهاى مختلف كشور را از اين نظر بر طرف سازد.
ولايت تكويني انبيا، بر جهان هستى« أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ وَ قَدِّرْ فِي السَّرْدِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّي بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ (سبا 11) ؛ (وبه داوود گفتيم:) زرههاى كامل و فراخ بساز و بافت آن را درست اندازهگيرى كن.و كار شايسته انجام دهيد، همانا من به آن چه عمل مىكنيد بينا هستم.»اين آيه شرحى براى زره ساختن داود و فرمان بسيار پر معنى پروردگار در اين زمينه است.«سابِغاتٍ» جمع سابغ، به معناى زره كامل و فراخ است و " اسباغ نعمت" نيز به معنى فراخى نعمت است." سرد " در اصل به معنى بافتن اشياء خشن همانند زره است، جمله" و قَدِّرْ فِي السَّرْدِ" مفهومش همان رعايت كردن اندازههاى متناسب در حلقههاى زره و طرز بافتن آن است.در واقع خداوند به داوود دستورى مىدهد كه بايد سرمشقى براى همه صنعتگران و كارگران با ايمان جهان باشد، دستور محكم كارى و رعايت دقت دركيفيت و كميت در مصنوعات، آن چنان كه مصرف كنندگان به خوبى و راحتى بتوانند از آن استفاده كنند، و از استحكام كامل برخوردار باشد.به داوود مىگويد: زره را گشاد و راحت درست كن، تا جنگجو به هنگام پوشيدن در زندان گرفتار نشود، نه حلقهها را بيش از اندازه كوچك و باريك كن كه حالت انعطاف خود را از دست بدهد، و نه زياد درشت و بى قواره كه گاه نوك شمشير و خنجر و نيزه و تير از آن بگذرد، همه چيزش باندازه و متناسب باشد.خلاصه اينكه: خداوند هم" ماده" اصلى (آهن) را در اختيار داوود گذاشت، و هم طرز صورت بخشيدن و ساختن زره را به او آموزش داد، تا محصولى كامل از اين" ماده" و" صورت" فراهم گردد.و در پايان آيه داوود و خاندانش را مخاطب ساخته مىگويد:" عمل صالح بجا آوريد كه من نسبت به آنچه انجام مىدهيد بصير و بينا هستم" (وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّي بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ).مخاطب در آغاز آيه تنها داوود است، و در پايان او و خاندانش يا او و قومش مىباشد، چرا كه همه اين مسائل مقدمه براى عمل صالح است، هدف ساختن زره و كسب درآمد نيست، هدف عمل صالح است، و اينها وسيلهاى است در آن مسير كه هم داوود از آن بهره مىگرفت و هم خاندانش.و براى سليمان باد را (رام و مسخّر كرديم) كه صبحگاهان مسير يك ماه را مىپيمود و عصرگاهان مسير يك ماه را، و براى او چشمهى مس (گداخته) را روان ساختيم و گروهى از جنّ پيش روى او به اذن پروردگارش كار مىكردند و هر يك از آنان كه از فرمان ما سرپيچى مىكرد او را از عذاب فروزان مىچشانديمشئون عمل صالح چيست؟و يكى از شئون عمل صالح آن است كه در صنايع دقت كافى را از هر جهت رعايت كنند و محصول كامل و مفيدى ارائه دهند و از هر گونه بدكارى و كم كارى بپرهيزند.اين احتمال نيز وجود دارد كه مخاطب به اين خطاب داوود و تمام كسانى كه از دسترنج و دستباف او استفاده مىكردند بوده باشد، اشاره به اينكه اين وسيله دفاعى را در راه عمل صالح به كار گيرند، نه در طريق ظلم و جور و گناه.پيامهاي آيه:1ـ صنعت بايد با مديريّت افراد صالح و به نفع مردم باشد. «أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ» 2ـ توليدات مردان خدا بايد كامل باشد. «أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ» 3ـ صنعت بايد با دقّت و كيفيّت همراه باشد. «قَدِّرْ فِي السَّرْدِ» 4ـ صنايع نظامى بايد براى عمل صالح باشد، (نه كشور گشايى و ظلم و ستم.) «أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ ... وَ اعْمَلُوا صالِحاً» 5ـ صنعت آهنگرى و ساخت ابزار فلزى، سابقهاى بس طولانى دارد. «أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ» ...6ـ ايمان به علم خداوند، انگيزه انجام عمل صالح است. «وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّي بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ» الطاف ويژه به سليمان نبيوَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ غُدُوُّها شَهْرٌ وَ رَواحُها شَهْرٌ وَ أَسَلْنا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَ مِنَ الْجِنِّ مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ مَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنا نُذِقْهُ مِنْ عَذابِ السَّعِيرِ (سبا 12)و براى سليمان باد را (رام و مسخّر كرديم) كه صبحگاهان مسير يك ماه را مىپيمود و عصرگاهان مسير يك ماه را، و براى او چشمهى مس (گداخته) را روان ساختيم و گروهى از جنّ پيش روى او به اذن پروردگارش كار مىكردند و هر يك از آنان كه از فرمان ما سرپيچى مىكرد او را از عذاب فروزان مىچشانديم.خداوند به حضرت سليمان نيز همچون پدرش داوود الطاف ويژهاى عطا كرده است.
به دنبال بحث از مواهبى كه خدا به داوود داده بود سخن را به فرزندش سليمان مىكشاند، و در حالى كه در مورد داوود از دو موهبت، سخن به ميان آمد، در مورد فرزندش سليمان از سه موهبت بزرگ بحث مىكند.جالب اينكه براى پدر جسم خشن و فوق العاده محكمى يعنى آهن را مسخر مىكند و براى فرزند موجود بسيار لطيف (امواج لطيف باد) ، ولى هر دو كار سازنده و اعجاز آميزند و مفيد، جسم سخت را براى داود نرم مىكند، و امواج لطيف باد را براى سليمان فعال و محكم! "جن" چنان كه از نامش نيز پيداست موجودى است مستور از حس، داراى عقل و قدرت و چنان كه از آيات قرآن استفاده مىشود مكلف به تكاليف الهى است.در باره" جن" افسانهها و داستانهاى خرافى بسيار ساختهاند، ولى اگر اين خرافات را حذف كنيم اصل وجود آن و صفات ويژهاى كه در قرآن براى جن آمده است مطلبى است كه هرگز با علم و عقل مخالف نيست، به گفتهى قرآن، جنّ موجودى است مكلّف، عاقل، انتخابگر، قدرتمند و تلاشگر. در سورهى «ص» مىخوانيم: اجنّه براى سليمان بنّايى و غوّاصى مىكردند. (ص، 37)تسخير باد به دست حضرت سليمان، يعنى استفاده از آن در حركت ابرها، حركت كشتىها، تلقيح گياهان، تلطيف هوا و غير آن. «وَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ»منظور از عَذابِ السَّعِيرِ چيست؟ جمعى از مفسران گفتهاند منظور از عَذابِ السَّعِيرِ در اينجا مجازات روز قيامت است، در حالى كه ظاهر آيه نظر به مجازات متخلفين در دنيا داشته، از آيات" سوره ص" نيز به خوبى استفاده مىشود كه خداوند گروهى از شياطين را در اختيار او قرار داده بود كه براى او كارهاى عمرانى مهمى انجام مىدادند، و هر گاه تخلف مىكردند آنها را به زنجير مىافكند" وَ الشَّياطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَ غَوَّاصٍ وَ آخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفادِ" (ص آيات 37 و 38)قابل توجه اينكه براى اداره يك حكومت وسيع و كشور پهناورى همچون كشور سليمان عوامل زيادى لازم است، ولى از همه مهمتر سه عامل است كه در آيه فوق اشاره به آنها شده: نخست يك وسيله نقليه سريع و مستمر و فراگير است كه رئيس حكومت بتواند با آن از تمام جوانب كشورش آگاه گردد. «وَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ»دوم مواد اوليهاى كه براى تهيه ابزار لازم براى زندگى مردم و صنايع مختلف، مورد استفاده قرار گيرد. (وَ أَسَلْنا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ).جنّ اختيار دارد و مىتواند از فرمان الهى سر باز زند، «وَ مَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنا» و در اين صورت كيفر مىشود. «نُذِقْهُ مِنْ عَذابِ السَّعِيرِ»و سر انجام نيروى فعال كار (اجنّه)كه بتواند از آن مواد بهرهگيرى كافى كند، و كيفيت لازم را به آنها بدهد، و نيازهاى مختلف كشور را از اين نظر بر طرف سازد. و مىبينيم خداوند اين هر سه موضوع را در اختيار سليمان قرار داده بود، و او نيز به نحو احسن براى رفاه مردم و عمران و آبادانى و امنيت از آنها بهره مىگرفت.كتاب تورات (تحريف شده)، حضرت سليمان را پادشاهى جبّار، بتخانه ساز و تسليم هوسهاى زنان معرّفى كرده، كه اين بر خلاف قرآن است.( تفسير نمونه به نقل از تورات، كتاب اوّل) پيامهاي آيه:1ـ انبيا، بر جهان هستى و عالم تكوين ولايت دارند. «وَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ» 2ـ براى تسخير طبيعت، تنها به تحليلهاى طبيعى اكتفاء نكنيد. (حركت باد با ارادهى خدا در اختيار ولىّ خدا قرار گرفت.) «وَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ» 3ـ قدرت خداوند نسبت به همه چيز يكسان است. (براى حضرت داود آهن و براى حضرت سليمان هوا را تسخير كرد.) «وَ لِسُلَيْمانَ الرِّيحَ» 4ـ خداوند به داوود قدرت ذوب آهن و به سليمان ذوب مس را داده بود. «وَ أَسَلْنا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ» (صنعت مسگرى در زمان حضرت سليمان) 5ـ انسان مىتواند جنّ را تسخير خود كند. «وَ مِنَ الْجِنِّ مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ» 6ـ جنّ با اراده و فرمان الهى، مأمور انجام كارهاى انسان مىشود. «مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ» 7ـ مديريّت به قدرت و صلابت نياز دارد. «وَ مَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنا ... نُذِقْهُ» 8ـ جنّ اختيار دارد و مىتواند از فرمان الهى سر باز زند، «وَ مَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنا» و در اين صورت كيفر مىشود. «نُذِقْهُ مِنْ عَذابِ السَّعِيرِ»آمنه اسفندياريبخش قرآن تبيانمنابع: 1- تفسير نورج92- تفسير نمونه ج183- تورات، كتاب اوّل
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 398]