محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845307768
ولايتمدارى ، معيار سنجش و قبولى اعمال
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
ولايتمدارى ، معيار سنجش و قبولى اعمال نويسنده : حسين شيدائيان ولايت و ولايتمدارى از ديدگاه امام و رهبرى چكيده تجلى فيض الهى در خلقت و هدايت بشريت و نيز منشأ عروج و تكامل انسانها "ولايت " است. ساختمان رفيعنظام هستى و دين حياتبخش اسلام بر اين بنيان مرصوص بنا نهاده شده است. و ولايتمدارى تنها راه سعادت ونجات انسانها از ضلالت و گمراهى است. در اين مقاله به اختصار مفهوم و جلوههاى ولايت در عالم غيب و شهود،عرفان و سياست و شاخصههاى ولايتمداران و آسيبهاى آن از ديدگاه امام و رهبرى بازخوانى مىشود. كليدواژهها : ولايت، ولايتمدارى، عرفان، سياست، امام خمينى، مقام معظم رهبرى. مقدمه ولايت بيتالغزل عرفان نظرى در محفل انس اهل معرفت و اوج قله تكامل انسان در قرب الهى وفصل مميز حقيقت انسانى است شعاع درخشان ولايت رواق موضوعات مختلفى را نورافشانمىنمايد؛ از نظر هستىشناسى و نظام آفرينش در بحث انسان كامل، فضاى عرفان نظرى راعطرافشان مىكند و جلوه آن در مسأله امامت و خلافت در حوزه باورهاى دينى زينتبخشبارگاه كلام است و نازلترين مرتبه ولايت در استقرار و تثبيت حكومت دينى، سياست وحاكميت را از ظلمت تيرگى جدايى از آموزههاى دينى رهانيده است. بنابراين ولايت زلال كوثر جوشانى است كه از عالم غيب و نشئه ملكوت[1] سرچشمه گرفته وتا سرزمينهاى استقرار نهاد حكومت دينى جارى است. در انديشه و آثار عميق و لطيف عرفانى سياسى امام خمينى و مباحث و بيانات مقام معظم رهبرىگستره وسيع مفهومى ولايت از قلّه عرفان تا دامنه سياست مشاهده مىشود. اكنون در اين مقاله بهاختصار به مفهوم تعبيرات و مراتب، حقيقت و اسرار ولايت و نيز ولايت پيامبر، ائمه و ولى فقيهو جامعه ولايتمدار از نگاه امام و مقام معظم رهبرى مىپردازيم. مفهوم شناسى در انديشه و آثار امام و رهبرى مفهوم ولايت آميزهاى از معنى لغوى و آموزههاى دينى است.امام در متون عرفانى ولايت را به معنى قرب، محبوبيت، تصرف، ربوبيت، و نيابت آورده[2] و دربيانات خود با استفاده از حديث "ما نُودِىَ بِشَىْءٍ بِمِثْلِ ما نُودِىَ بِالْوِلايةِ "[3] و حديث غدير خم،ولايت را به حكومت كردن معنا مىكند.[4] مقام معظم رهبرى، اتصال، پيوند، محبت و حاكميت رامعنى ولايت مىنامد و با اشاره به رويداد مهم و تاريخساز غدير استحكام پيوند روحى و معنوىمسلمانان با حاكمان شايسته و صالح را تحقق معنى و مفهوم ولايت از جنبه سياسى و حكومتىمىداند.[5] تعبيرات و مراتب در آثار امام و رهبرى به تناسب مناسبتها و موضوعات عرفانى، سياسى و اخلاقى تعبيراتى از برخىانواع، اقسام و مراتب ولايت بيان شده كه در اين قسمت به آنها اشاره مىشود. 1. ولايت كليه الهيه: [6] ولايت و خلافت الهى كه والاترين مقام و شأن الهى و باب ابواب ظهورو كليد كليدهاى غيب و شهود است و ريشه و سرآغاز و اصل خلقت بر آن بنا نهاده شده است. اينولايت در نظام هستى در ولايت پيامبر، انبياء و ائمه معصومين ظهور مىكند.[7] 2. ولايت تامه: [8] عبارت است از فانى كردن رسوم عبوديت، پس اين ولايت همان ربوبيتىاست كه كنه عبوديت مىباشد.[9] يعنى به مقام فنا رسيدن و از خود چيزى نديدن است. 3. ولايت ظاهرى و باطنى: ولايت باطنى از نهايت قرب به حق حاصل مىشود و ولايتظاهرى اداره حكومت و اجتماع است كه هر دو مخصوص پيامبر و ائمه معصومين است.[10] ولايت ظاهرى پس از ائمه معصومين به ولى فقيه اختصاص دارد.[11] البته دستيابى به مراتب نازلهولايت باطنى، با سير و سلوك، تهذيب نفس و قرب فرائض و نوافل براى فقيهان مهذب و پارسادور از دسترس نيست. 4. ولايت تكوينى و اعتبارى: ولايت تكوينى از مقامات معنوى ائمه اطهار است كه به موجبآن جميع ذرات عالم در برابر ولى امر خاضع و مطيعند اما ولايت اعتبارى آن است كه عقل ياشرع آن را وضع كرده باشد. مانند ولايت فقيه كه از امور اعتبار عقلايى به شمار مىآيد.[12] و اعتبارشرعى آن به استمرار ولايت رسول الله(ص) و جعل الهى است.[13] 5. ولايت الهى و ولايت شيطانى (طاغوتى): اين تعبير امام و رهبرى الهام گرفته از فرهنگقرآن است كه مؤمنان را تحت ولايت خداوند و غير مؤمنان را تحت سرپرستى شيطان معرفىمىكند. "اللّهُ وَلِي الَّذِينَ آمَنُوا يخْرِجُهُم مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ... "(بقره: 257( البته ولايت الهى همان ولايت خاصه[14] است و ولايت شيطانى يك امر عدمى است.برجستهترين شاخصه جامعه مؤمنان كه تحت ولايت الهى هستند از ديدگاه امام و رهبرى عبارتنداز: 1. تقويت اراده ايمانى بر محور توحيد و غلبه بر اميال و هواهاى نفسانى در حوزه اخلاق 2. عدالتگرايى، الفت، صميميت در حوزه اجتماعى 3. برائت از مشركان و استكبار و حفظ روحيه تعهد دينى و معنوى در عرصه سياسى نظاماسلامى و شاخصههاى شيطانى عبارتند از: بتپرستى مدرن، تعصبهاى جاهلى و قبيلهاى،نفسانيت، دنياطلبى و خودمحورى. از نگاه اين بزرگواران كشورهاى اسلامى يا ديگر رژيمهايىكه تحت سلطه استكبار و بيگانگان قرار دارند تحت ولايت شيطان هستند.[15] يادآورى اين مطلب ضرورى است كه در فرهنگ اهل معرفت، ولايت به معنى قيام عبداست به حق چون فانى شود و آن با دوستى حق نسبت به او حاصل مىشود تا اين كه او را به مقامقرب و تمكين مىرساند.[16] يعنى از راه دوستى حق، بنده فانى در خدا و به او باقى بماند. نكته ديگراين كه ولايت كليه الهيه و ولايت تامه و ولايت باطنى كه امام در آثار خود به تناسب مباحث وموضوعات مطروحه از آنها سخن به ميان آورده در اصل يك حقيقت هستند كه با الفاظ گوناگوناز آنها نام برده است. ولايت تكوينى معصومين نيز از آثار ولايت تامه يا مطلقه آنان است. البتهپائينترين مرتبه ولايت، سير الى الله سالك و فنا شدن او در حق و عالىترين مرتبه ولايت كهفيض الهى است مقام و مرتبه وجودى پيامبر(ص) و ائمه معصومين عليهمالسلام است كه دراسرار ولايت به آن اشاره مىشود. اسرار و حقيقت ولايت امام با استناد به آيه "فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتى فَطَر النَّاسَ عَلَيها "[17] و برخى احاديث تفسيرى ذيل آيه فطرت،[18]و تحليل نظر استاد عرفان خود "آيتالله شاهآبادى "[19] حقيقت ولايت را يك امر فطرى مىداندو مىفرمايد: ولايت شعبه توحيد است زيرا كه حقيقت ولايت، فيض مطلق[20] است و فيض مطلقظلّ وحدت مطلقه[21] است و فطرت بالذات متوجه كمال اصلى است، و چون فطرت فناى در كمالمطلق را مىخواهد و حصول به كمال كه حقيقت ولايت است، فناى در كمال مطلق است، پسحقيقت ولايت نيز از فطريات است.[22] همچنين در شرح احاديث صراط مستقيم و محاسباتقيامت، حقيقت صراط را صورت باطن ولايت معرفى مىكند.[23] و در ذيل آيه اِنَّا عَرَضْنَا الْاَمانَةَعَلَى السَّمواتِ وَالْاَرْضِ... .[24] مىنويسد مراداز امانت الهى در مشرب اهل عرفان "ولايت مطلقه "[25] است كه غير از انسان هيچ موجودىلايق آن نيست و در توضيح و مصاديق ولايت مطلقه چنين مىگويد: ولايت اهل بيت عصمت وطهارت، دوستى خاندان رسالت و عرفان مقام مقدس آنها امانت حق است.[26] امام در يك بحثكوتاه عميق و لطيف عرفانى درباره حقيقت ولايت و پيوستگى و در هم تنيدگى توحيد، نبوت وولايت مىفرمايد: "حقيقت خلافت و ولايت ظهور الوهيت است و آن اصل وجود و كمال آناست. و هر موجودى كه حظّى از وجود دارد از حقيقت الوهيت و ظهور آن كه حقيقت خلافت وولايت است حظّى دارد و لطيفه الهيه در سرتاسر كائنات از عوالم غيب تا منتهاى عالم شهادت برناصيه همه ثبت است و آن لطيفه الهيه حقيقت "وجود منبسط " و "نفس الرحمن " و "حقمخلوقُ به "[27] است كه بعينه باطن خلافت ختميه و ولايت مطلقه علويه است. و از اين جهت استكه شيخ عارف شاهآبادى دام ظله مىفرمود كه شهادت به ولايت در شهادت به رسالت منطوى[28]است، زيرا كه ولايت باطن رسالت است. و نويسنده گويد كه در شهادت به الوهيت، شهادتينمنطوى است جمعاً و در شهادت به رسالت آن دو شهادت نيز منطوى است، چنانچه در شهادت بهولايت آن دو شهادت ديگر منطوى است. "[29] حقيقت محمدى(ص) و ولايت علوي با توجه به آنچه گذشت اسرار و حقيقت ولايت در نظام هستى را بايد در حقيقت وجودپيامبر(ص) و حضرت على(ع) جستجو نمود. و انگيزه نگارش كتاب گرانسنگ و عظيمالقدرمصباح الهدايه با قلم ژرفانديشانه امام خمينى، پردهبردارى از اين راز سر به مُهر هستى و كشفحقيقت محمدى و ولايت علوى است و بخشى از مضامين و تعابير بلند آن در سالهاى بعد در ديگرتأليفات يا بيانات امام مشاهده مىشود كه در اين جا به اختصار بيان مىگردد.امام با تحليل عميق احاديث خلقت پيامبر به عنوان اولين جلوه الهى در نظام هستى[30] و برترى اونسبت به حضرت آدم و انبياء و تمام موجودات[31] و اين كه روح رسول خدا(ص) و ائمه معصوميننخستين آفريده خدايى هستند[32] مىنويسد: "پيامبر و ائمه واسطه بين حق و خلق و واسطه رحمترحمانيهاند و رحمت رحمانيه اصل وجود را افاضه مىكند، بلكه رحمت رحمانيه خود مقامولايت آنهاست. "[33] و درباره رسالت و نبوت پيامبر مىگويد: "تمام دائره وجود از عوالم غيب وشهود تكويناً و تشريعاً وجوداً و هدايتاً ريزهخوار خوان نعمت آن سرور هستند. و آن بزرگوارواسطه فيض حق و رابطه بين حق و خلق است و اگر مقام روحانيت و ولايت مطلقه او نبود، احدىاز موجودات لايق استفاده از مقام غيب احدى[34] نبود و فيض حق عبور به موجودى از موجوداتنمىكرد.[35] از اين رو امام وجود را سايه حقيقت ولايت مىداند، و آنچه در عالم تجلى كردهحقيقت محمديه و ولايت علويه معرفى مىكند كه در عالم امر و غيب با يكديگر متحد بوده و درعالم خلق يكى در كسوت نبوت و ديگرى امامت ظاهر شده است و پيامبر در مقام ولايت كليهعظمى و ولى الله مطلق بالاصاله و حضرت على باطن خلافت مطلقه كليه و ولى الله مطلق و بالتّبعناميده مىشود كه اراده آنها فانى در اراده حق و از سوى ديگر ارادهشان ظل اراده حق است وعالم با تمام اجزايش در اختيار آنها قرار دارد.[36] ايشان با اشاره به جمله حضرت على كه با اشارهبه سينه مباركشان فرمود: "ها اِنَّ هاهُنا لَعِلْماً جَمَاً. "[37] به ناشناخته ماندن ابعاد و زواياى پنهان و رموزكشف نشده ولايت تأسف مىخورد و مىگويد: "آن علومى كه در سينه ايشان بود پيدا نكرداشخاصى كه حَمَله آن علم باشند و بلااشكال آن علمى كه ايشان حملهاش را پيدا نكرد، آن علماسرار ولايت، اسرار توحيد است و بايد همه عرفا تأسف بخورند بر اين كه مجال براى ايشان پيدانشد كه آن اسرار را كه بايد افشا كند، افشا بفرمايد. "[38] معيار سنجش و قبولى اعمال ولايت معصومين(ع) از اصول كلى و اساسى اعتقادى و از ضروريات باورهاى دينى و شرط اصلى تحقق ايمان و صحت اعمال مؤمنين است. در ميزان محاسبات الهى هم اعمال را با ترازوىولايت ائمه (عليهمالسلام) مىسنجند و با معيار ولايت محك مىزنند. امام باقر عليهالسلاممىفرمايد: لَوْ اَنَّ رَجُلاً قام لَيلَهُ وَ صامَ نَهارَهُ وَ تَصَدَّقَ بِجَميعِ مالِهِ وَ حَجَّ جَميعَ دَهرهِ وَ لَمْ يعْرِفْ وِلايةَ وَلىِّ اللّهفَيوالِيهُ وَ يكُونَ جميع اعمال بدلالته، ما كَانَ لَهُ عَلَى اللَّه حَقُّ فى ثَوابِهِ وَلا كانَ مِنْ اَهْلِ الْاِيمانِ. اگر مردى شبها به عبادت ايستد و روزها روزه گيرد و تمام مالش را صدقه دهد و تمام روزگار را حج كند وولايت ولى خدا را نشناسد تا موالات او كند و تمام اعمالش به راهنمايى او باشد خداوند تعالى براى اوثوابى در نظر نمىگيرد و از اهل ايمان نمىباشد.[39] امام خمينى در چند بخش از شرح چهل حديث به اين مطلب اشاره دارند كه قلبهاى خالى ازاعتقاد و ايمان به ولايت و اعمالى كه بدون تطبيق با شريعت و ولايت انجام شده در قيامت هيچبهره نخواهد داشت زيرا بر طبق احاديث، اعتقاد به ولايت كلى پيامبر و امام معصوم(عليهمالسلام) همان صراط مستقيم است و در قيامت حضرت على(ع) صراط است و شيعيانىكه عملاً به ولايتش تمسك جستهاند به سلامت مىگذرند.[40] ولايت فقيه در فرهنگ قرآنى و آموزههاى دينى و انديشه و آثار امام و رهبرى ولايت و حاكميت با تمامگستره مفهومى آن ذاتاً متعلق به خداوند متعال است كه در حقيقتِ وجود پيامبر(ص) و ائمهمعصومين عليهم السلام تجلى يافته است. ولايت در عالم مُلك و نشئه ظاهرى خلقت درحكومت و فرمانروايى انبياء، پيامبر(ص) و امامان (عليهمالسلام) نمود مىيابد. در عصر غيبتِمعصوم، ولى فقيه سكان هدايت و رهبرى جامعه اسلامى را به دست مىگيرد. از اين رو امام معتقداست ولايت به معنى حكومت، شعبهاى از ولايت مطلقه رسول اكرم(ص) است كه با تماماختيارات آن برعهده ولى فقيه قرار مىگيرد، پس ولايت فقيه استمرار ولايت رسول الله(ص) وولايتش شرعى و الهى است و مشروعيت نظام اسلامى رهين فرمانروايى ولايت فقيه است وفرامين و عزل و نصبهايش براى پيروان او و مسلمانان جامعه اسلامى لازم الاتباع است.[41] در اين بحث دو شبهه مطرح است اول: برخى افراد اختيارات حكومتى رسول الله(ص) رافراتر از اختيارات حكومتى حضرت على(ع) و يا اختيارات حكومتى حضرت على(ع) و سايرائمه را بيشتر از اختيارات ولى فقيه مىدانند. پاسخ امام اين است كه فضائل معنوى اختياراتحكومتى را افزايش نمىدهد. همان اختيارات و ولايتى كه حضرت رسول و ديگر ائمه صلواتالله عليهم در تدارك و بسيج سپاه، تعيين وُلات و استانداران، گرفتن ماليات، اجراى حدود الهىداشتند همان را حكومت فقيهان نيز دارد و معقول نيست كه اختيارات ياد شده در رسولاكرم(ص) و امام معصوم(ع) يا فقيه فرق داشته باشد.[42] دوم اين كه: بعضى مقام ولايى ولى فقيه را همطراز مقام معنوى و تكوينى پيامبر و ائمهمعصومين(ع) قرار مىدهند. پاسخ امام بر اين شبهه نيز اين است كه ولايت كليه الهيه و مقاممعنوى معصومين هيچگاه در عرض ولايت به معنى حكومت نيست، براى معصومين مقام معنوىو خلافت كلى الهى و تكوينى است كه به موجب آن جميع ذرات عالم در برابر آنها خاضع هستند واين مطلب جداى از وظيفه حكومت آنهاست، چنانكه حضرت زهرا(س) داراى چنين مقامى بودبا آن كه آن حضرت نه خليفه و قاضى و نه حاكم اسلامى بود. ايشان معتقد است كه آيات ورواياتى وارد شده است كه مخصوص به معصومين است و فقها و علماى بزرگ اسلام در آنشركت ندارند و تولى امور در غيبت كبرى غير از ولايت كبرى است كه مخصوص به معصوميناست.[43] امام با نقد قرآنى و عقلانى افكار علماى اهل سنت در پيروى از هر حاكمى تحت عنواناولوالامر، مىفرمايد: "اولوا الامرى كه در قرآن وارد شده است واضح است كه كسى كه تِلو]دنبال و پيرو[ رسول خداست.[44] و با اشاره به انحرافات در جوامع اسلامى مىفرمايد: "با اقامهولايت يعنى رسيدن حكومت به دست صاحب حق همه اين مسائل حل مىشود، همه انحرافات از بينمىرود. "[45] ايشان كسانى را كه با توجه به لوازم اعتقادى و مفهومى دينى ولايت فقيه با علم و عمد،ولايت فقيه را انكار مىكنند و عملاً به مخالفت با آن برمىخيزند در حكم مرتد مىداند.[46] مقام معظمرهبرى ولايت فقيه را ضامن اجراى احكام اسلام مىداند و مخالفان ولايت را همان مخالفان ولايتفقيه قلمداد مىكند.[47] نشانههاى جامعه ولايت محور ولايتمحورى در انديشه امام و رهبرى بدين معناست كه كليه برنامهها، سيستم و مجريان و مردمجامعه اسلامى تحت اشراف و دستورات يا سيره معصومان باشند و سياستگذارىها باهدفگذارى آنان هماهنگ شود و تمام فعاليتهاى خود را با اساس دين يعنى پيامبر ومعصومان عليهمالسلام پيوند زنند. امام با تحليل و تفسير دقيق و لطيف قبولى اعمال با تمسك به ولايت به ادعاى دروغين وبىمحتواى برخى از كسانى كه خود را پيرو ولايت مىدانند شديداً انتقاد مىكند و معيارهاىصحيح ارزشى و دينى ولايت محورى را تبيين مىنمايد.[48] مقام معظم رهبرى با اسوه قرار دادنسيره حكومتى و اخلاقى حضرت على(ع) مىفرمايد: "بايد تلاش كنيم خودمان را به آن نمونهكامل نزديك و شبيهتر كنيم، اگر حركت به گونهاى باشد كه در حال دور شدن از آن نمونه كاملباشيم اين انحراف و خطاست. "[49] اكنون به چند نمونه از برجستهترين شاخصههاى ولايتمدارىاشاره مىشود: 1. اخلاقى گسترش فرهنگ دينى با سرمشق گرفتن از سيره اخلاقى معصومين برجستهترين نشانهولايتمحورى جامعهاى است كه با پرهيز از ناهنجارىهاى اجتماعى و اخلاقى به سالمسازىجامعه و نهادينه كردن هنجارها و ارزشهاى دينى مىانديشد. پيروى از ولايت معصومان در حوزه اخلاق فردى و اجتماعى يعنى اين كه شخص با رياضاتشرعى منطبق با دستورات الهى و اولياى دين با اميال و خواستههاى نفسانى مقابله كند و باوارستگى و عدم تعلق به ماديات خود را از زندان تاريك طبيعت رهايى بخشد و با پرهيز ازعيبجويى ديگران به خودسازى و رفع رذايل و جذب فضايل بكوشد و با اجتناب از محارمالهى، دورى از امور شبههناك به مراتب عالى تقوى و ورع دست يابد. نتيجه اين كه بنا بر گفتهمعصومان(ع)، پارساترين و متقىترين افراد جامعه اسلامى نزديكترين انسانها به ولايتهستند. زيرا اراده الهى را بر خواستههاى نفسانى برگزيدهاند و كاركردهاى اخلاقى خود رابرمبناى آموزههاى ولايت تنظيم كردهاند.[50] 2. سياسى – اجتماعى در انديشه سياسى الهى امام خمينى(ره) جامعه ولايتمدار و پيرو حقيقى ولايت على بنابىطالب(ع) و ائمه معصومين براساس تكليف شرعى و ملى خود براى دستيابى به اهدافمتعالى نظام اسلامى و احياى ارزشهاى اسلامى تمام سختىها و فشارهاى روانى، سياسى واقتصادى دشمن را تحمل مىكند و با فداكارى و ايثار جان و مال بر ميثاق و عهد حفظ اسلام پايدارمىماند. و با حضور در عرصههاى سياسى اجتماعى و آشنايى با شرايط سياسى جهانى و منطقهاىبا حفظ وحدت و همدلى و حمايت از مسئولان خدمتگزار و ايستادگى در برابر توطئههاىاستكبار جهانى در جهت اعتلاى اقتدار و صلابت نظام مردمسالارى دينى مىكوشد.[51] مقام معظمرهبرى شاخصه ولايتمدارى يك جامعه دينى را از نظر سياسى چنين معرفى مىكند كه "همهاجزاى آن به يكديگر و به آن محور و مركز جامعه اسلامى يعنى ولىّ متصل باشند و از درونداراى يك اتحاد و ائتلاف باشند. "[52] 3. مديريتى پس از پيروزى انقلاب شكوهمند اسلامى تاكنون امام و مقام معظم رهبرى همواره بر تحقق سيرهمديريتى علوى تأكيد دارند. امام ولايتمحورى و تمسك به ولايت در حوزه اجرايى و مديريتىرا از امور حكمت عملى مىداند كه هيچگاه با لفظ حاصل نمىشود و مديرانى را ولايتمحورىمىداند كه فرايند سياستگذارى و برنامهريزى، قانونگذارى و امور اجرائيشان براساس ترويج وتحقق عدالت در جامعه باشد؛ ايشان ارزش غدير را به جهت اقامه عدل مىداند. و معتقد استتمسك به ولايت اين است كه اگر حكومت تشكيل شد بايد به اندازه توانايى و امكاناتشبرنامههاى خود را در جهت عدالتى كه حضرت على(ع) ترسيم نموده است به كار بندد و خدمت بهمحرومان جامعه را سرلوحه سياستهاى اجرايى خود قرار دهد: "دولت واقعاً بايد با تمام قدرتآنطورى كه على -عليهالسلام - براى محرومين دل مىسوزاند، اين هم با تمام قدرت دل بسوزاندبراى محرومين، مثل يك پدرى كه بچههايش اگر گرسنه بمانند، چطور با دل افسرده دنبال اينمىرود كه آنها را سير بكند، يك دولت تابع اميرالمؤمنين بايد اينطور باشد.[53] نكته مهم ديگرى كه امامبرجستهترين علامت ولايتمدارى مديران نظام اسلامى مىداند پرهيز از تشريفات و تجملگرايى ومصرف صحيح بيتالمال مسلمين است. ايشان فرامين حضرت على عليهالسلام به مالك اشتر وديگر واليان حكومت علوى را منشور حكومتى و مديريتى براى مديران تاريخ و آيندگانمىداند و به مسئولان سفارش مىكند در تعيين و مصرف بودجه بيتالمال، جذب نيروى انسانىو شكلدهى سيستمهاى ادارى و بهرهگيرى امكانات و استعدادهاى دولتى و اموال عمومىاهداف كلى نظام اسلامى در نظر گرفته شود و كليه امكانات بيتالمال در جهت پيشبرد مشكلاتاجتماعى به كار گرفته شود نه منفعت شخصى.[54] مقام معظم رهبرى سيستم مديريتى را ولايتمدارمىداند كه اهداف و برنامههايش را با هدفهاى غدير تطبيق دهد. ايشان يكى از دلايل عظمتغدير را، اهميت اسلام به مديريت جامعه مىداند و معتقد است كسى كه ولايت جامعه اسلامى راعهدهدار مىشود بايد پرتويى از ولايت الهى را تحقق ببخشد و عدالت اسلامى و رعايتارزشهاى اسلامى را اساس برنامهها قرار دهد. ايشان سالمسازى دستگاههاى دولتى، تبلوراخلاق، عدالت و ارزشهاى دينى در محيط مسئوليت، اجراى دقيق مأموريتها، و انتخابصحيح همكاران و مشاوران و رعايت بيتالمال مسلمين را معناى صحيح تمسك به ولايتمىنامد. و حضرت على(ع) را كاملترين الگو مديريتى و فرماندهى مىداند.[55] و در اين بارهمىفرمايد: "بايد كارى كنيم كه نظام و كشور و جامعه ما علوى باشد، اسم اسلام، اسم ولايت كافىنيست، بخصوص كسانى كه مسئوليتى بر دوش دارند و مأموريتى در نظام الهى، عهده آنهاستچه در دستگاه قضايى، چه در دستگاه اجرايى، چه در دستگاه قانونگذارى، چه در دستگاهانتظامى و چه در نهادها و دستگاههاى مختلفى، زبان و بازو و راهكار بايد زبان و بازو و سبك كار،]سيره[ امير المؤمنين باشد.[56] در انديشه امام تبلور حقيقت ولايت در نظام اسلامى با تلاش همزمان در تمام حوزههاىسياسى، مديريتى، اخلاقى و اجتماعى به دست مىآيد. ايشان درباره اخلاق، معنويت، وحدت،حماسهآفرينى و پيوند مردم با مسئولان و رهبرى نظام و خدمترسانى صادقانه كارگزاران ومديران در دوران حساس دفاع مقدس مىفرمايد: "اگر اينها به همين حال باشند، آن وقت يكپردهاى از مقام ولايت در اين كشور جلوه پيدا كرده است. كوشش كنيد بر اين كه، كوشش بكنندهمه جمعيتها و ارگانها و همه نهادهاى اسلامى در اين كه اين تبعيت از مرام على - عليهالسلام -را حفظ كنند. "[57] آسيب شناسى گسست ولايت بنيان مستحكم ولايت همواره از سوى آفتهايى تهديد مىشود و شايسته است مؤمنانولايتمدار با مراقبت از اعمال و رفتار خود از اين گنجينه و نعمت بزرگ الهى حراست كنند. دراين بخش با بهرهگيرى از شرح حديثهاى اخلاقى امام به مهمترين و برجستهترين آفتهاىتهديد كننده ولايت اشاره مىنماييم. 1. اخلاقى : علماى اخلاق براساس بيانات معصومين عليهمالسلام رذايل فراوانى را كه هويتو حقيقتِ انسانى را تهديد مىكند نام بردهاند اما در ميان اين رذيلهها برخى امراض و آسيبهايىوجود دارد كه قلمرو ولايت را تهديد مىكند كه يكى از آنها حسد است. اين رذيله همچونشعلههاى آتشى است كه شاخسار درخت ايمان را مىسوزاند و بنيان فضايل معنوى را ريشهكنمىكند. در يك تحليل عقلى حسود به مشيت و اراده الهى در تفاوت توانايىها و استعدادهااعتراض مىنمايد و از ديدگاه روانشناسى چنين فردى بر اراده الهى همواره غضبناك است درنتيجه پيوندش با خداوند و معصومين(ع) گسسته و از حوزه ولايت آنان خارج مىگردد. آفتديگر كه متأسفانه رواج فراوان دارد بدگويى و غيبت مؤمنان است كه در فرهنگ و آموزههاىدينى شديداً از آن نهى شده است و يكى از گناهان كبيره به شمار مىآيد؛ زيرا غيبت كننده هتكحرمت مؤمنين را نموده است كه در پيشگاه خداوند تبارك و تعالى قدر و منزلتى دارند و چنينكسى ايمانش زايل و از ولايت الهى خارج و تحت ولايت و سرپرستى و ضلالت شيطان قرارمىگيرد. 2. عبادى : نماز برگزيدهترين اعمال و عبادات بندگان، معراج مؤمن، نور چشم رسولخدا(ص) و وسيله رحمت حق است. كسانى كه نسبت به رعايت حدود نماز، اقامه آن در اولوقت فضيلت، حضور قلب و ساير آداب آن سهلانگارى مىكنند از دين رسول خدا خارج شده وشفاعت معصومان شامل حالشان نمىشود. 3. سياسى - اجتماعى : از نگاه امام سرمشق قرار ندادن سيره جامع حضرت على(ع) و توجهبه الگوهاى غير معصوم مصداق روشن خيانت به امانت الهى است و سرانجام به خروج از ولايتالهى منجر مىشود.[58] ديگر آفت سياسى كه متأسفانه در دهه هفتاد در ميان روشنفكرنماها رواجيافته توهين به مقدسات دينى است و امام تعصب و حساسيت خاصى نسبت به حفظ حرمتمقدسات داشتند. ايشان در روزهاى آغازين نهضت درباره توهين به مراجع تقليد به انقلابيونجوان هشدار دادند كه "اگر چنانچه شَطْر ]كوچكترين [كلمهاى به يك نفر از مراجع اسلام، شطركلمهاى اهانت بكند كسى به يك نفر از مراجع اسلام، بين او و خداى تبارك و تعالى ولايتمنقطع مىشود. "[59] زيرا فقيهان فرزندان معنوى رسولاللَّه(ص) و جانشينان معصوم در عصرغيبت هستند و توهينكنندگان به مراجع در واقع غير مستقيم به پيامبر و امامان توهين كردهاند. انقلاب اسلامى دستاورد ولايتمداري الگوپذيرى امام از سيره مبارزاتى و حكومت پيامبر(ص) و حضرت على(ع) و نيز اهداف قيامامام حسين(ع) در رهبرى نهضت عليه ظلم ستمشاهى و هدايت تودههاى ميليونى در مبارزه و نيزپيروى مردم از فرامين و رهنمودهاى امام و اسوه قرار دادن ائمه معصومان در صبر، استقامت وفداكارى و دشمنستيزى، نهال انقلاب اسلامى ايران را تنومند و بارور ساخت. مقام معظم رهبرىبا تحليل رويداد جاودانه غدير در تجلى حاكميت اسلام و استقرار ولايت به معنى حكومت، ولايتامام خمينى را پرتويى از چشمه فروزنده غدير مىداند كه توانست از لحاظ مادى و معنوى ايرانرا بازسازى كند. از نگاه ايشان ولايتمحورى مردم و اطاعتپذيرى از فرامين امام، اصلىترينمؤلفه پيدايش، شتاب و پيروزى انقلاب اسلامى است، وحدت، پيوستگى با رهبرى، شكستتوطئههاى گوناگون دشمنان داخلى و خارجى و تكامل انقلاب اسلامى ميوه شيرين درختولايتمدارى ملت ايران است؛ زيرا نظام تثبيت شده اسلامى برمبناى ولايت پديد آمده و عناياتالهى و سرافرازى نظام در عرصه بينالملل و ظفرمندى در نبرد هشت سال دفاع مقدس، و رايحهعطر معنويت و اخلاق در جامعه دستاوردهاى گرانبهاى ولايتمحورى مردم و مسئولان نظاماسلامى در پيروى از خط انبيايى امام خمينى است و حفظ نظام نيز با استمرار پيمودن اين راهامكانپذير است. سخن پاياني هستى براساس ولايت پديدار است و عالم غيب و شهود مظهر حقيقت محمدى و ولايت علوىاست كه جامع جميع كمالات الهىاند. در عرفان نظرى ناب شيعى و انديشه و متون عرفانى امام،توحيد با ربوبيت، نبوت و ولايت آميخته و در هم تنيده است. و اصولاً سير الى الله و وصول بهمقام توحيد و معرفت الله بدون نور ولايت پيامبر(ص) و ائمه معصومين عليهمالسلام كه جلوه تام وتمام اسماء و صفات الهىاند مقدور هيچ احدى نيست. ائمه معصومين ظهور ولايت الهى را به كمال و تمام رساندهاند و حيات برين انسان كه كرامتانسانى به آن اختصاص دارد و قلمرو خلافت الهى مختص به آن مىباشد با كوثر وحى و امامتتأمين مىشود و اهتمام به غدير كه تجلى امامت است به آن جهت است كه اين رويداد مهمسلسلهجنبان ولايت است. در انديشه امام و رهبرى قوس صعود ولايت ذات خداوند تبارك و تعالى و اراده و مشيتاوست و پس از تجلى ولايت محمدى(ص) و ائمه معصومين؛ قوس نزول آن در حكومت وسياست و اجراى احكام و قوانين الهى امتداد دارد. يعنى عالم غيب و ملكوت والاترين درجه ومرتبه و سياست و حكومت صالحان و عالمان وارسته و عادل نازلترين درجه ولايت است. ازاين رو آميختگى عرفان و سياست در اقيانوس بىكران انديشههاى امام موج مىزند و پس از آنمعنا و مفهوم جامع تبلور ولايت در سياست و حكومت در انديشه رهبرى مشاهده مىگردد ونكته مهم اين كه پاسداران انقلاب اسلامى براى شناخت صحيح و دقيق تفاوت قلمرو عرفان نابشيعى در موضوع ولايت در تمام ابعاد و گستره آن با نظرات ناصواب عارف نمايان و صوفيان وولايتىهاى منحرف بايد بيش از اين با متون اخلاقى، عرفانى و سياسى امام و رهبرى آشنا باشندو بر اين مبنا ديدگاههاى فرقهها و نحلههاى سياسى مذهبى دور از انديشه اين بزرگواران كه بعضاًبا هدايت دستهاى مرموز خارج از مرزها ولايت را منهاى امامت و خلافت يا ولايت را منفكّاز سياست در انديشه امام و رهبرى قوس صعود ولايت ذات خداوند تبارك و تعالى و اراده و مشيتاوست و پس از تجلى ولايت محمدى(ص) و ائمه معصومين؛ قوس نزول آن در حكومت وسياست و اجراى احكام و قوانين الهى امتداد دارد. يعنى عالم غيب و ملكوت والاترين درجه ومرتبه و سياست و حكومت صالحان و عالمان وارسته و عادل نازلترين درجه ولايت است. ازاين رو آميختگى عرفان و سياست در اقيانوس بىكران انديشههاى امام موج مىزند و پس از آنمعنا و مفهوم جامع تبلور ولايت در سياست و حكومت در انديشه رهبرى مشاهده مىگردد ونكته مهم اين كه پاسداران انقلاب اسلامى براى شناخت صحيح و دقيق تفاوت قلمرو عرفان نابشيعى در موضوع ولايت در تمام ابعاد و گستره آن با نظرات ناصواب عارف نمايان و صوفيان وولايتىهاى منحرف بايد بيش از اين با متون اخلاقى، عرفانى و سياسى امام و رهبرى آشنا باشندو بر اين مبنا ديدگاههاى فرقهها و نحلههاى سياسى مذهبى دور از انديشه اين بزرگواران كه بعضاًبا هدايت دستهاى مرموز خارج از مرزها ولايت را منهاى امامت و خلافت يا ولايت را منفكّاز سياست و حكومت تعبير مىكنند، نقد و تحليل نمايند و از دامهاى نامرئى و تبليغات غلط درويش مسلكان رهايى يابند و تلاشهاى گسترده ولايتىهايى را كه با مبارزه و انقلاب و رهبرى امام مخالف بوده و در دوران حماسهساز دفاع مقدس خود را از معركه آتش و خون دور نگهداشته و اكنون خود را پرچمدار حاميان ولايت مىدانند ، تحت نظر داشته و توطئههاى فرهنگىآنان را خنثى كنند و چهره مزوّرانه آنان را براى نسل جديد افشا نمايند. نتيجه سخن اين كه سياستهاى فرهنگى و آموزشى بهگونهاى طراحى و اجرا شود كه از نظر اعتقادى، اخلاقى، نظامى و سياسى افراد جامعه برمبناىانديشههاى امام و رهبرى كه آشنا به مقام ولايت هستند تربيت شوند تا هم ولايت محورى درجامعه تقويت گردد و هم از انقلاب و نظام ولايتمحور به شايستگى پاسدارى شود. ان شاء الله پي نوشت ها: 1 . عالم غيب و مخصوص ارواح و نفوس است و باطن عالم مُلك گويند. 2 . مصباح الهدايت الى الخلافة والولاية، ص 36، امام خمينى، مؤسسه نشر آثار امام، 1372. 3 . كافى، ج 2، ص 18، "هيچ چيز به اندازه ولايت به آن دعوت نشده است. " 4 . ولايت فقيه، ص 83، امام خمينى، مؤسسه آثار امام و صحيفه امام، ج 20، ص 116 و 117. 5 . ر. ك. مجموعه سخنرانى مقام معظم رهبرى در موضوع "ولايت در قرآن " سال 53،نشريه ولايت، حزبجمهورى اسلامى، مهر 60 6 . براساس آيه اِنَّما وَليكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ والذين امنوا 7 . صحيفه امام، ج 20، ص 456 و 348؛ مصباح الهدايه، ص 37 - 34. 8 . ولايتى است كه مىتواند هرگونه تصرفى را در عالم هستى داشته باشد. 9 . تعليقات على شرح فصوص الحكم و مصباح الانس، امام خمينى، ص 178 و 179، مؤسسه پاسدار اسلام، 1406قمرى. 10 . براى آشنايى بيشتر به اين مطلب از ديدگاه امام ر. ك. همان، ص 179 - 174، فص عُزيرى. 11 . ولايت فقيه، ص 41 - 40. 12 . ر. ك. همان، ص 44 - 40. 13 . صحيفه امام، ج 10، ص 308 - 307. 14 . اين ولايت خداوند، مخصوص مؤمنانى است كه به راه مستقيم ولايى هدايت شدهاند مقابل ولايت عامه است كهشامل ولايت خداوند بر تمام موجودات عالم است. ولايت اخص شامل مقربين بارگاه حق و ائمه معصومين)ع 15 . ر. ك. صحيفه امام، ج 9، ص 291؛ ج 12، ص 352 و 355 و 357؛ چهل حديث، ص 306 و 307 و جزوه ولايت درقرآن، ص 101، بيانات مقام معظم رهبرى، 72 / 3 / 19. و نيز پيام حج، 68 / 4 / 14. 16 . شرح گلشن راز، شبسترى، ص 235. 17 . روم / آيه 30. 18 . ر. ك. تفسير البرهان، ج 3، ص 263، سيد هاشم بحرانى، قم، مؤسسه البعث، 1415 قمرى. 19 . ر. ك. رشحات البحار، محمدعلى شاهآبادى، ص 39 14 و 41. 20 . در اينجا منظور، عنايات خاص الهى براى هستى و عالم خلقت است. 21 . در اينجا مراد، ذات واجب الوجود و خداوند تبارك و تعالى است. 22 . شرح حديث جنود عقل و جهل، امام خمينى، ص 100، مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1377. 23 . شرح چهل حديث، امام خمينى، ص 360، مؤسسه آثار امام، 1375. 24 . احزاب / آيه 72. 25. براساس آيه هو الولى الحميد، 26 . شرح چهل حديث، ص 480 و 635. 27 . اولين صدور الهى و نور سارى و جارى در تمام موجودات را "وجود منبسط " گويند. و فيض وجودى حق را "نفسالرحمن " ناميدهاند. "حق مخلوقُ به " اصطلاحى است كه فلاسفه مانند صدرالمتألهين به كار بردهاند 28 . پيچيده و مشتمل 29 . آداب الصلوة، امام خمينى، ص 139، مؤسسه آثار امام، 1378. 30 . بحارالانوار، مجلسى، ج 15، ص 24، الوفاء، بيروت. 31. همان، ج 16، ص 402. 32 . اصول كافى، ج 1، ص 441. 33 . مصباح الهدايه، ص 180. 34 . مقام ذات خداوند تعالى است و مقام هويت ذات حق كه از صفات و مفهومات عارى است. 35 . آداب الصلوة، ص 137. 36 . ر. ك. مصباح الهداية 37 . نهجالبلاغه، حكمت 147، دشتى، ص 470. 38 . صحيفه امام، ج 18، ص 153. 39 . اصول كافى، ج 2، ص 19، كلينى، دار الصعب، بيروت. 40 . ر. ك. شرح چهل حديث، ص 532 441 360 و صحيفه امام، ج 20، ص 115. 41 . ر. ك. صحيفه امام، ج 6، ص 68، ج 10، ص 348 308 221 و ج 20، ص 452. 42 . ولايت فقيه، امام خمينى، ص 40 و 41. 43 . همان، ص 42 و 43 و نيز صحيفه امام، ج 19، ص 403. 44 . صحيفه امام، ج 20، ص 120. 45 . همان، ص 114. 46 . صحيفه امام، ج 10، ص 223. 47 . بيانات مقام معظم رهبرى، 78 / 1 / 26 و 80 / 3 / 14. 41 . ر. ك. صحيفه امام، ج 6، ص 68، ج 10، ص 348 308 221 و ج 20، ص 452. 42 . ولايت فقيه، امام خمينى، ص 40 و 41. 43 . همان، ص 42 و 43 و نيز صحيفه امام، ج 19، ص 403. 44 . صحيفه امام، ج 20، ص 120. 45 . همان، ص 114. 46 . صحيفه امام، ج 10، ص 223. 47 . بيانات مقام معظم رهبرى، 78 / 1 / 26 و 80 / 3 / 14. 48 . ر. ك. شرح چهل حديث امام خمينى، شرح حديث 33. 49 . بيانات مقام معظم رهبرى در جمع كارگزاران نظام اسلامى به مناسبت عيد غدير، 71 / 3 / 30. 50. ر. ك. چهل حديث، ص 577 576 575 475 و صحيفه امام، ج 20، ص 227 و بياناتمقام معظم رهبرى، 72/ 3 / 19. 51 . ر. ك. صحيفه امام، ج 18، ص 192 191 159 و ج 19، ص 66 و 67. 52 . حديث ولايت، ج 3، ص 74. 53 . ر. ك. صحيفه امام، ج 18، ص 159 - 152. 54 . ر. ك. همان، ج 19، ص 375 - 374. 55 . ر. ك. بيانات مقام معظم رهبرى، 69 / 4 / 20 و 79 / 2 / 24 و 83 / 11 / 10 و 71 / 3 / 30 و 85/10/18. 56 . بيانات رهبرى، 69 / 11 / 10. 57 . صحيفه امام، ج 18، ص 159. 58 . ر. ك. شرح چهل حديث امام خمينى، ص 408 306 109 - 108. 59 . صحيفه امام، ج 1، ص 306 و 307. منبع:نشريه حصون - شماره : 15/ن
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 500]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها