واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: عوام و خواص روحانیت
عوام و خواص روحانیت از دیدگاه ملاصدرا و مطهریآنهایی که قسمت اول را نخوانده اند اینجا کلیک کنندصدرالمتألهين شيرازي در رساله سه اصل ، مبادي شرور و عوامل ماندن در عوامي و موانع ورود به جرگه خواص را در سه اصل بيان ميدارد كه عبارتند از:1. جهل آدمي به معرفت نفس و حقيقت آدمي؛2. حب جاه و مال و ميل شهوات و لذات و ساير تمتیعات؛3. تسويلات نفس اماره و تدليسات شيطان مكار كه بد را نيك و نيك را بد جلوه مينمايد.از اين رو ايشان در ادامه مباحث خود، به اهميت و ضرورت علمي ميپردازد كه انسان بواسطه آن حقيقت خويش را بشناسد و راه خروج از صفات نفساني را دريابد و حق را از باطل تشخيص دهد كه بتوسط آن علم به سيادت حقيقي و خردمندي معنوي نائل گشت. او اين علم را منحصر در معرفت بطون قرآن و حديث ميكند. عوام و خواص روحانيت از منظر شهيد مطهرييكي از دغدغههاي مهم و اساسي استاد شهيد مطهري، مسئله اصلاح روحانيت و تشكيلات مربوطه بوده است به همين جهت در آثاري چند به اين مهم پرداخته است. يكي از موضوعات مورد بحث استاد در اين باره مسئله عوام و خواص روحانيت است كه در لابلاي آثار ايشان مطالب ويژهاي يافت ميشود.از ديدگاه استاد مطهري عوام روحانيت داراي اين ويژگيها هستند: 1. تقليد كوركورانه و تعصبهاي نابجا نسبت به گذشته؛2. جمود، تحجر و ظاهرگرايي؛3. ژستهاي عوامفريبانه؛4. توجه به پستها و مقامات دنيوي و بيتوته در بيوت بزرگان كردن؛5. گزافهگويي و مداحيهاي متملاقانه، و از سوي ديگر لكه دارد كردن و لجن مال كردن به اسم انتقاد؛ 6. به جاي خدمت، راه بهره كشي و در خدمت گرفتن احساسات ديني را انتخاب ميكنند، دنبال پست ميروند، مسجد يا مسندي بر ميگزينند و احياناً براي مرجعيت. 7. براساس شكل و ظاهر قضاوت ميكنند. از نظر عوام، سكوت از سخن، سكون از تحرك، مردهوشي از زندهصفتي پر جلالتر است. ايشان ميگويد:«اگر بخواهيد بفهميد جمود با دنياي اسلام چه كرده است، همين موضوع راا در نظر بگيريد كه علي ابن ابيطالب را چي كشت؟ يك وقت ميگوئيم علي را كي كشت و يك وقت ميگوئيم چي كشت؟ اگر بگوئيم علي را كي كشت؟ البته عبدالرحمن بن ملجم، و اگر بگوئيم علي را چي كشت، بايد بگوئيم جمود و خشك مغزي و خشكه مقدسي. همين که كه آمده بودند علي را بكشند از سر شب تا صبح عبادت ميكردند. واقعاً خيلي تأثر آور است . علي به جهالت و ناداني اينها ترحم ميكرد.» در مقابل خواص از منظر وي كساني هستند كه: 1. با تفكر و تعقل آزاد بدون جمود و ظاهرگرايي با پديدهها مواجه ميشوند.2. تفقه در دين و اجتهاد ميكنند و امور را به دين عرضه ميكنند.3. درك صحيحي از مقتضيات و نيازهاي زمان و فهم دقيق و عميقي از امور جديد و نوظهور دارند.4. به حكم سوز و شور و علاقهاي كه به هدفهاي اسلامي دارند بدون هيچ چشم داشتي خدمت ميكنند. 5. فاصلههاي عوام فريبانه و وهمي اطراف خود را بر ميدارند. استاد مطهري در مقاله «مشكل اساسي سازمان روحانيت» با رويكرد سازماني و اجتماعي يكي از مشكلات اساسي روحانيت را در عوام زدگي دانسته و معتقدند:«آفتي كه جامعه روحانيت ما را فلج كرده و از پا درآورده است عوام زدگياست، عوام زدگي از سيل زدگي، زلزله زدگي، مار و عقرب زدگي بالاتر است.» ويژگيهاي روحانيون عوام زده از منظر استاد شهيد عبارتند از:1- روحانيون عوام زده پيشرو نيستند و نميتوانند هادي قافله باشند بلكه در عقب قافله حركت ميكنند.2- به دنبال مسائل سطحي و غير اصولي ميروند.3- سكوت را بر منطق و تحرّك و نفي را بر اثبات ترجيح ميدهند.از اين رو عوام زدگي آثار مخرّبي را براي روحانيت به همرا ميآورد كه از جمله آنها:1. ريا و مجامله و تظاهر و كتمان حقايق و آرايش قيافه بيحد و حصر شيوع پيدا ميكند.2. مريدداري و رقابت در جذب مريدان گسترش مييابد.3. آزادمردان و اصلاحطلبان واقعي را دلخون ميكند و جلوي اصلاحات و پيشرويها را ميگيرد.4. بر سر راه آزادي فكر و آزادي بيان مانع ايجاد ميشود.5. به نيازهاي روز پاسخ گفته نميشود و انتظارات نسل نو برآورده نخواهد شد.6. فرصت طلباني كه هيچ اعتقادي به دين و اسلام ندارند وارد عرصه ميشوند. و احساسات نو و بلند نسل نو را از روحانيت به سمت خود ميكشانند.نوشته سید مهدی موسوی گروه حوزه علمیهپی نوشته ها : 1.رساله سه اصل،ملا صدرا2. اسلام و مقتضيات زمان؛استاد مطهری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 252]