محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803148762
فرهنگ، يک امر انحصاري نيست |اخبار ایران و جهان
واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: فرهنگ، يک امر انحصاري نيست
کد خبر: ۴۴۵۲۱۵
تاریخ انتشار: ۰۵ آبان ۱۳۹۳ - ۲۰:۱۲ - 27 October 2014
حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا ارباب‌سلیمانی؛ دبیر ستاد عالی كانون‌های فرهنگی هنری مساجد كشور است. "نامه شورا"، نشریه - خبری تحلیلی شورای عالی انقلاب فرهنگی، با مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی راه‌های مشارکت عمومی در حوزه فرهنگ به گفتگو نشسته است.
به عنوان آغاز گفتگو، بفرماييد که به نظر شما چه لزومي براي دخالت مردم در فرهنگ وجود دارد؟
بسم الله الرحمن الرحيم. اصولا فرهنگ يک امر انحصاري نيست و متعلق به همه است بنابراين همه مردم هم، بايد در اين فرهنگ نقش داشته باشند. ما الان عناويني مانند فرهنگ عمومي داريم که به همين مساله توجه شده و شورايي هم تحت نام شوراي فرهنگ عمومي درست شده است تا بتوانند مباحث فرهنگي و اجتماعي را به دقت مورد بررسي قرار بدهند و تصميماتي را اخذ بکنند تا فرهنگ عمومي ارتقا پيدا کند. فرهنگ عمومي يک امر بسيار حساس، مهم و تعيين کننده‌اي است که به هر ميزان اين فرهنگ از رشد و بالندگي برخوردار باشد، سلامت، امنيت و پيشرفت فکري و روحي جامعه بيشتر تضمين مي‌شود. با اين نگاه، عرض من اين است که ما نمي‌توانيم فرهنگ عمومي جامعه را به يک ايده و يک نظر منحصر بکنيم بلکه همه مردم بايد در اين موضوع مشارکت داشته باشند. اما اگر سخن از فرهنگ هست بايد توجه داشته باشيم که مراد، هر فرهنگي هم نيست بلکه فرهنگي که مورد نظر و مورد قبول است، فرهنگ اسلامي ما است و هر مسلمان هم به تناسب درک و رشدي که دارد مي‌تواند در اين فرهنگ اسلامي، نقش خودش را ايفا بکند. اگر مراد از فرهنگ آن چيزي باشد که من و شما دنبال مي‌کنيم يعني فرهنگ اسلامي، آن سوال شما هم اينگونه پاسخ داده مي‌شود که هر مسلماني نسبت به فرهنگ اسلامي خودش بايد حساسيت‌ها و واکنش‌هاي مناسبي را نشان بدهد تا اين فرهنگ در حال جريان و حرکت رو به جلو باشد. به تعبير مقام معظم رهبري فرهنگ، مثل هوا است. نمي‌شود هواي تهران آلوده باشد و مردم بگويند به ما ربطي ندارد. طبيعي است که در اين هواي آلوده همه آسيب مي‌بينند. آن بيان را هم از پيامبر بزرگوارمان داريم که فرمودند سرنوشت تمام افرادي که سوار کشتي هستند با سرنوشت کشتي گره خورده است، بنابراين اگر زير پاي کسي سوراخ شد در واقع کشتي است که در معرض خطر قرار مي‌گيرد و سرنشينان کشتي همگي غرق مي‌شوند. در واقع مسائل فرهنگي نيز اينطور هستند يعني مثلا در موضوع اعتياد به عنوان يک آسيب اجتماعي، سطحي‌نگري است اگر بگوييم اين مسئله فقط به فردي خلاصه مي‌شود که معتاد شده است. خير، مردي که معتاد مي‌شود همسري را و فرزنداني را هم در معرض آسيب قرار مي‌گيرند، همسايگان او هم در معرض آسيب قرار مي‌گيرند و به تبع آن جامعه هم از اين ضايعه‌اي که اتفاق افتاده است، بي‌تاثير نخواهد بود. لذا بايد، به مساله فرهنگ، همه توجه داشته باشيم. از آنجا که مراد از فرهنگ هم فرهنگ ديني است، اقامه دين در قرآن به عهده همه گذاشته شده است. چند اقامه در قرآن وجود دارد، اقامه عدالت، اقامه نماز و اقامه دين. دين متعلق به همه است و همه بايد براي اقامه دين قيام بکنند و حرکت بکنند و فرهنگ ما هم در همين چهارچوب تعريف مي‌شود؛ لذا همگان بايد نسبت به فرهنگ حساسيت و توجه داشته باشند.
چه کارهايي بايد کرد تا اينگونه حساسيت‌ها به وجود بيايد. گاهي اوقات استعدادهاي ذاتي و بالقوه مردم براي مشارکت در مسائل فرهنگ وجود دارد اما چرا هميشه به فعليت نمي‌رسد؟
اين ديگر به برنامه‌ريزي مديران برمي‌گردد که ما چه ميزان به مردم سهم مي‌دهيم. به هر ميزان که مردم سهم پيدا بکنند، قطعا در اين کارها هم سرمايه‌گذاري خواهند کرد. ما در حوزه تاريخيمان، مصداق شفاف آن را در مساجد مي‌بينيم. آنچه که در مساجد مايه سرافرازي و استمرار حرکت‌هاي مسجدي شده است، حضور و مشارکت مردمي بوده است. در مسجد، امام جماعت مسجد را مردم خودشان انتخاب مي‌کنند. شما مي‌توانيد در مسجد محل نماز نخوانيد و جاي ديگري نماز بخوانيد اما اگر اين مسجد را انتخاب کرديد براي نماز خودتان اهميت قائل هستيد، در وقت فضيلت نماز، حضور پيدا مي‌کنيد، نمازتان را به جماعت مي‌خوانيد، بعد هم اگر اين مسجد نيازمند حمايت‌هايي باشد شما احساس بيگانگي نمي‌کنيد بلکه احساس نزديکي مي‌کنيد و فکر مي‌کنيد که بايد دينتان را نسبت به مسجد ادا کنيد. در مباحث فرهنگي مسجد هم همينطور است. يعني آن کسي که پاي منبر مي‌نشيند يعني پذيرفته که اين منبري حرفي براي گفتن دارد و اين فرد به جاي اينکه الان وقتش را به کار ديگري اختصاص بدهد، خوب است که در مسجد مي‌نشيند و از اين نشستن در مسجد يک لذت معنوي ببرد و يک حرف تازه‌اي را بياموزد. پس چه در بحث‌هاي مادي و چه در بحث‌هاي معنوي، نمازگزاران و حاضران در مسجد آرام آرام نقش پيدا مي‌کنند. اوج اين نقش را در مناسبت‌ها و مراسم مي‌بينيد. مثلا شب عاشورا که مي‌شود همه دلشان مي‌خواهد که در سفره امام حسين سهمي داشته باشند و يا مثلا در ماه مبارک رمضان، سفره‌هاي ساده افطاري را پهن مي‌کنند و از آن طريق گامي را در جهت خيرات و مبرات براي خودشان، خانواده‌شان و گذشتگانشان برمي‌دارند. از آنجايي اين مشارکت تقويت مي‌شود که ما به مردم نقش بدهيم. در مساجد ما مي‌بينيم اين نقش‌آفريني بسيار قابل دسترسي و توجه است و به راحتي مي‌شود در مساجد مشارکت کرد. خصوصا اگر امام جماعت مسجد، اين هنر را داشته باشد که بتواند در مسجد از هر فردي که وارد مي‌شود به نحو مطلوب و به نفع مسجد و فرهنگ مسجد و قرآن و نماز استفاده کند، شما مي‌بينيد که آن مسجد مملو از جمعيت مي‌شود. شما گاهي اوقات مي‌بينيد که امام جماعت يک مسجد پيرمرد است. ما که به يک نگاه آنها را مي‌بينيم متعجب مي‌شويم که چطور اين همه مردم مي‌آيند و پشت ايشان نماز مي‌خوانند اما وقتي يک مقدار کالبدشکافي مي‌کنيم مي‌بينيم همين پيرمرد ريشه در افکار اين قشري دارد که ساليان دراز با او ارتباط داشتند. درست است که ما امروز قامت خميده او را مي‌بينيم، اما او به لحاظ سابقه ارزشمندي که در اين منطقه دارد، در قلوب مردم اثر گذاشته و آنها همين چهره فرسوده را دوست دارند و پشت سر آن نماز مي‌خوانند. گاهي مي‌بينيم همين امام جماعت رفتارهايي را از خودش نشان مي‌دهد که نه فقط در همين مسجد بلکه در بيرون مسجد هم مي‌تواند تاثيرگذار باشد. زماني حاج‌آقاي قرائتي آدرسي را در تهران دادند و گفتند که يک مسجدي هست که خيلي شلوغ است. وقتي که ما رفتيم نماز بخوانيم، ديديم امام جماعت آن، يک پيرمرد ناتوان بود و قرار شد بررسي کنيم که عامل اينکه اينقدر اين مسجد شلوغ است و بخصوص حضور نوجوانان و جوانان در اين مسجد چيست. بعد از بررسي روشن شد که اين پيرمرد بزرگوار سالي يکبار به مدارس محل مي‌رود و در مدرسه به رئيس مدرسه هم سپرده است که هر وقت شما مي‌خواهيد از بچه‌ها و شاگردان اول کلاس تجليل بکنيد مرا حتما دعوت بکنيد که من هم بيايم و هديه خودم را به اينها بدهم. هر سال در يک زمان خاصي اين امام جماعت پيرمرد ناتوان عصا به دست، به زحمت خودش را به مدرسه مي‌رساند و در يک مراسمي هدايايش را به شاگردان ممتاز مدرسه هديه مي‌کند. وقتي بچه‌ها تحت تاثير اين فضاي روحاني و معنوي قرار مي‌گيرند مي‌پرسند که اين حاج آقا کجا نماز مي‌خواند؟ کجا هست؟ و ارتباط بچه‌هاي نخبه اين مدرسه با مسجد و با اين امام جماعت برقرار مي‌شود و چون اينها خودشان در کلاس نقش الگويي را دارند، بر روي ديگر بچه‌ها تاثير مي‌گذارند و ديگر بچه‌ها هم کم کم به دنبال اين شاگرد اول کلاس، مسجدي مي‌شوند. بنابراين عامل شلوغي اين مسجد همين است که ايشان در طول 10-15 سال، هر سال اين جريان را ادامه داده است و امروز اين درخت ميوه داده است. يا مثلا در موارد وقف، يک دفعه ديديدم در يک وقف‌نامه‌اي در يک روستا، يک پيرزن که فرزندي هم نداشته و تمام سرمايه‌اش يک درخت گردو بوده است، آن درخت گردو را وقف کرده براي بچه‌هايي که بيايند مسجد و حمد و سوره‌شان را درست بکنند. آنهايي که به مسجد مي‌آيند و حمد و سوره‌شان را درست مي‌کنند و نماز مي‌خوانند از اين درخت سهم دارند. يک پيرزن بي‌سواد روستايي با چنين وقفي کاري کرده بود که ديگر شما در آن روستا کسي را پيدا نمي‌کرديد که در مسجد حضور پيدا نکند و نمازش را به جماعت نخواند. اين داستان وقف، يک احسان جاري بود که هر سال نمودهايش مشاهده مي‌شد و بچه‌هاي جديدي جذب مسجد مي‌شدند. من اينها را به عنوان نمونه و مثال عرض کردم براي اينکه توجه داشتيم که يک عنصر محوري در مسجد، مي‌تواند مشارکت مردم را در امور فرهنگي تقويت بکند و به آنها يک نقش سازنده‌اي را اعطا بکند و به دنبالش بازتاب اين حرکت را در مسجد دريافت بکند.
آيا از چنين تجربياتي در حوزه فعاليتتان استفاده کرده‌ايد؟
در زمينه کانون‌هاي فرهنگي و هنري که محل ماموريت ماست اتفاقا ما از همين تفکر و اين الگو پيروي کرديم به اين معنا که ما، فردي را به عنوان مسئول کانون‌هاي فرهنگي هنري مي‌شناسيم، که امام جماعت مسجد معرفي کرده باشد. بعضي‌ها در مسجد ورود پيدا مي‌کنند و بعد يک فردي را براي کاري منسوب مي‌کنند. ما معتقديم که اين روش سالم و موثري نيست. ما اگر مي‌خواهيم به يک جواني، در مسجد ماموريتي را براي کانون فرهنگي- هنري مسجد واگذار بکنيم معرف او بايد امام جماعت مسجد باشد. وقتي نظر امام جماعت مسجد، تامين شد به سراغ هيئت امناي مسجد مي‌رويم و مي‌پرسيم که شما هم اين فرد را قبول داريد؟ آنها هم يک فرمي را امضا و اعلام رضايت مي‌کنند. باز براي اينکه کار در ادامه هم بهتر پيش برود، به سراغ پايگاه بسيج مسجد مي‌رويم و از آنها هم راجع به آن فرد مي‌پرسيم که آيا مي‌شناسند آنها هم مي‌گويند بله، از بچه‌هاي خودمان است، در پايگاه هم رفت و آمد دارد. به آنها هم يک فرم مي‌دهيم که پر بکنند. به اين ترتيب داستان مفصل است. ما 7 کاربرگ داريم که اين کاربرگ‌ها را بايد مسجدي‌ها پر بکنند تا ما به يک جواني که معمولا ليسانس به بالا است، ماموريت بدهيم که به عنوان نماينده ما کار را دنبال کنند و امکاناتي که ما مي‌خواهيم به کانون بدهيم از طريق وي ارسال شود. در واقع يک مدل کوچک مردم‌سالاري ديني را ما در کانون‌هاي فرهنگي هنري مساجد دنبال مي‌کنيم. از يک طرف فردي را مسجدي‌هاي معرفي کرده‌اند واز اين طرف ما به او يک ماموريتي را سپرده‌ايم که او به عنوان محور کانون، کار را دنبال بکند. نتيجه اين شده است که از سال 1371 که شوراي عالي انقلاب فرهنگي، در مصوبه 302 به وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامي ماموريت داد که در جوار مساجدي که استعداد لازم را دارند کانون را راه‌اندازي کند، چون مدل، مدل صحيحي بوده است، امروز بالغ بر18000 پايگاه در کشور، تحت پوشش ستاد عالي هماهنگي و نظارت بر کانون‌ها است که ما سالانه براي آنها سرانه و امکانات مي‌فرستيم و کمک مي‌کنيم. اما اين کمک ما در مقابل مشارکتي که مسجدي‌ها مي‌کنند شايد 10درصد است، 90درصد را خود مسجدي‌ها انجام مي‌دهند. چون احساس مي‌کنند فرد اميني، محور قرار داده شده است که هم ما او را به رسميت مي‌شناسيم و هم خود مردم او را پذيرفته‌اند. بنابراين با اين نحوه مشارکت، شما مي‌بينيد که يک حرکت فرهنگي سالم و سازنده آرام آرام به يک شبکه بزرگ اجتماعي تبديل مي‌شود که به حدي فراگير است که شما مي‌بينيد از شهرک غرب تهران تا گيلان غرب، کانون فرهنگي هنري وجود دارد. شما سر مرز افغانستان هم برويد مي‌بينيد که آنجا هم کانون است. اين چرا اتفاق افتاد و چرا اين حرکت ادامه پيدا کرد. چون خيلي وقت‌ها کارهاي قشنگمان را شروع کرديم اما استمرار پيدا نکرده است. در روايت داريم «البقا علي العمل اشد من العمل» يعني باقي ماندن بر يک کار و استمرار يک کار، مهمتر از شروع آن کار است. کانون‌ها راه‌اندازي شده است اما چه شده است که اين نهاد کانون در مسجد، در حال رشد است و مسجد خودش را اداره مي‌کند؟ ما معتقديم که عنصر اصلي اين قضيه، مشارکت مردم است چون ما به سمت تقويت اين مشارکت پيش رفتيم، کار، سه ويژگي پيدا کرده است؛ هم اثرگذار بوده است، هم دوام داشته است و هم سلامتش حفظ شده است. خيلي از کارهاي فرهنگي شروع مي‌شود اما سلامت آن تضمين نمي‌شود. چکار کنيم که سلامت يک کار تضمين بشود؛ همان رعايت اصل 44 قانون اساسي يعني واگذاري امور قابل واگذاري. نمي‌گوييم که هر امري قابل واگذاري است ممکن است برخي از امور جنبه حاکميتي دارد، اين را ديگر نمي‌شود واگذار کرد. مثلا شوراي عالي انقلاب فرهنگي مي‌گويد، وزارت ارشاد مي‌تواند اين مجوز را صادر بکند، ما نمي‌توانيم اين را به امام جماعت مسجد تفويض کنيم بلکه بايد در اينجا اين کار حاکميتي را انجام بدهيم. اما غير از اين مساله، امور ديگري که قابل واگذاري است را بايد به مسجد واگذار بکنيم. همين نگاه موجب شده است که کانون‌هاي فرهنگي هنري، محل رفت‌وآمد نوجوانان و جواناني باشد که هر کدام احساس مي‌کنند که در اين مسجد، نقشي دارند. مثلا يک کسي مسئول کانون، ديگري معاون کانون، کس ديگري مسئول تدارکات و آن ديگري مسئول مراسم مي‌شود و به صورت خودجوش چارتي را تهيه و تدوين کرده‌اند و با نگاه صميمانه و دوستانه‌اي دور هم جمع مي‌شوند و برنامه‌ريزي مي‌کنند و برخي از برنامه‌هايشان در مسجد و برخي ديگر مثل اردوها و برنامه‌هاي متنوع ديگر که در کل کشور انجام مي‌شود، در خارج از مسجد است. به موازات اين کار، با همين مدل، کتابخانه‌هاي مساجد را هم جلو برديم. الان تقريبا نزديک 11000 کتابخانه مسجد تحت پوشش ستاد است که بيش از 5300 مورد آن، کتابخانه‌هاي داراي مخزن است يعني کتابدار دارد، قفسه‌هاي متعدد دارد، قرائت‌خانه کتاب دارد و رفت‌وآمدهاي فراواني هم دارد. شما مي‌توانيد برويد و آنها را به طور مصداقي مشاهده کنيد. مثلا در اصفهان مسجدي به نام مسجد فرشته وجود دارد. شما به اين مسجد که تشريف مي‌بريد زير شبستان مسجد يک کتابخانه بسيار مفصل ايجاد شده است. داخل مخزن کتابخانه با تعدادي کتابدار جوان دانشجو مواجه مي‌شويد که همگي داوطلبانه تقسيم کار کرده‌اند و هر کدام چند ساعت از وقتشان را به امر کتابداري اختصاص مي‌دهند و چون از خود مسجد هستند و بچه‌هاي خود مسجد هم با اينها عياق هستند و به راحتي امورشان تسهيل مي‌شود و همکاري مي‌کنند. اين ارزشمند است. ما با اين مدل موفق شديم بيش از 6000 کتابدار افتخاري داشته باشيم. شما الان به کتابخانه‌هاي عمومي مراجعه کنيد. در کتابخانه‌هاي عمومي سطح شهر، پرسنلي در آنجا مشغول هستند که هر کدام براي خودشان حقوق و بيمه و... دارند که اين يک رقم سرسام‌آوري را در سراسر کشور، به عنوان هزينه به خودش اختصاص مي‌دهد. اما در مسجد اين کار با حداقل امکانات به بهترين شيوه پيش مي‌رود. جالب اين است که مثلا در کتابخانه‌هاي عمومي، شما کمتر کتابخانه سه شيفت پيدا مي‌کنيد اما در مساجد، ما کتابخانه‌هاي سه شيفت داريم؛ به خصوص در ايام امتحانات، بچه‌ها خودشان با اوليا مسجد هماهنگ مي‌کنند و حتي شب از ساعت 8 شب تا صبح اين کتابخانه باز است تا بچه‌ها بيايند و مطالعه بکنند. کار مردمي است و با مديريت جوانان و با نظارت بزرگترها به بهترين وضع پيش مي‌رود. ما سالانه 4ميليارد تومان کتاب براي کتابخانه‌هاي مساجد مي‌فرستيم. تا درب مسجد ماموريت با ماست اما داخل مسجد که ما نيستيم خود اين بچه‌ها هستند که اين کتاب‌ها را دسته‌بندي مي‌کنند، شماره‌گذاري مي‌کنند، مرتب مي‌کنند و ما يک نرم‌افزار مهر مساجد به آنها مي‌دهيم که با اين نرم‌افزار بتوانند کارهايشان را مدون بکنند. آنقدر اين کار به خوبي و به زيبايي پيش مي‌رود که لذت مي‌بريم وقتي که مي‌بينيم يک جواني ساعت‌ها وقتش را گذاشته است که چطور از اين نرم‌افزار استفاده کند البته ما يک مقدمه‌اي بر اين نرم‌افزار گذاشته‌ايم و توضيحاتي مي‌دهيم اما اينکه اينها عملياتي بشود، کار خود بچه‌هاست. جالب اين است که اين داستان تا عمق روستاها هم ادامه پيدا کرده است يعني شما کارهاي فرهنگي را عمدتا در مراکز استان‌ها، در شهرستان‌ها و در شهرها مي‌بينيد اما در روستا کدام پايگاه فرهنگي هدفمندي وجود دارد که با برنامه‌ريزي جلو برود؟ ما معتقديم تنها پايگاه فرهنگي که در روستاها وجود دارد، مسجد است. هيچ پايگاه ديگري در روستا نمي‌تواند کار فرهنگي را دنبال کند. ما هم آمده‌ايم در همان روستا، به بچه‌هاي روستا آموزش‌هايي بدهيم تا آنها بتوانند کتابداري بکنند، کار مديريت فرهنگي مسجد را ادامه بدهند و به اين ترتيب همانطور که عرض کردم يک شبکه فراگير، کم‌هزينه، پراثر و ماندگار ايجاد شده است. امام فرمودند که اگر دشمن از شما تعريف کرد از خودتان بترسيد و اگر عليه شما گفت بدانيد که راه را درست رفته‌ايد و ادامه بدهيد. امروز چه دشمن و چه دوستان ما در کشور احساس مي‌کنند که شبکه کانوهاي فرهنگي هنري مساجد يک شبکه پرجاذبه، مردمي و در حال رشد است. بيانات مقام معظم رهبري در دو سال پيش، در خراسان شمالي در بجنورد، در جمع ائمه جماعات، در نوزدهم مهرماه، باز هم حاکي از همين حقيقت است . ايشان سه بار راجع به کانون‌هاي فرهنگي هنري سفارش کردند. در بخشي از بياناتشان خطاب به ائمه جماعات مي‌فرمايند که خودتان را مجهز کنيد، به سلاح معرفت و استدلال خودتان را مسلح کنيد و بعد برويد در کانون‌هاي فرهنگي و هنري و در آنجا پذيراي نسل جوان باشيد. پس بحمدالله اين حرکت فرهنگي از آنجا که مواردي در آن رعايت شده، ازجمله اينکه ما نخواستيم در امور مسجد دخالت بکنيم، بلکه حمايت مي‌کنيم دارد پيش مي‌رود. با اين نگاه، مشارکت مردم به خصوص جوان‌ها روز به روز بيشتر شده است.
معتقدم اگر بخواهيم چند مصوبه را به عنوان بهترين مصوبه‌هاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي انتخاب بکنيم يکي از آنها همين مصوبه 302 است که شايد در سال 71 که اين نهال را کاشتند گمان نمي‌کردند که روزي درخت تنومندي بشود و امروز هم اين همه ثمرات داشته باشد. الان تعدادي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي مسئول کانون‌هاي فرهنگي هنري ما هستند يعني قبل از اينکه نماينده مجلس بشوند مسئول کانون بوده‌اند. بايد همانطور که امام(ره) فرمودند، مسجد را به معناي واقعي کلمه سنگر بدانيم و آن را براي جمعي که قرار است هميشه حالت آماده باش داشته باشند، مهيا کنيم، تا اين افراد - چه در اين مسجد بمانند و چه در سنگرهاي ديگر ورود کنند- بتوانند همواره دشمن را ببينند و حساسيت‌هاي خودشان را نشان بدهند و براي مقابله با تهاجم فرهنگي در هر کجا که هستند به وظيفه‌شان عمل کنند.
اشاره کرديد که مجموعه شما بالاخره يک مجموعه حاکميتي است. کانون‌هاي فرهنگي هنري مساجد مجموعه‌هاي مردمي هستند. اين جريان مي‌تواند به صورت يک تيغ دو لبه باشد، چون شما هم بايد نظارت داشته باشيد و هم بايد کاري کنيد که اين جريان، مردمي باقي بماند. اين کار را شما چطور تنظيم مي‌کنيد؟
کانون‌هاي فرهنگي- هنري در واقع سرمايه‌گذاري است که نظام در مساجد انجام داده است. در خود مسجد، يک نظارت همه‌جانبه‌اي وجود دارد، از امام جماعت گرفته، هيئت امنا، مردم نمازگزار و حتي خادم مسجد. اينها به تحرکاتي که در مسجد اتفاق مي‌افتد کاملا حساس هستند و نظارت مي‌کنند. اين عمده رمز موفقيت ما است يعني به امام جماعت مسجد گفته‌ايم که ما به کسي که مجوز مي‌دهيم براي دو سال اين فرد مجوز فعاليت دارد، در متن مجوز تاريخ صدور و تاريخ اعتبار مجوز فرد درج شده است، به امام جماعت هم گفته‌ايم که در اين فاصله زماني دو سال هم اگر خداي نکرده اين فردي که مسئوليت را به او سپرده‌ايم کوتاهي کرد و يا انحراف پيدا کرد شما با اين شماره تلفن با ما در تماس باشيد، ما سريعا نفر بعدي که شما معرفي کنيد، را بررسي خواهيم کرد و نهايتا مجوزي به نام فرد جديد صادر خواهيم کرد. بنابراين عمده موفقيت ما به خاطر اين است که اين کار در مسجد سرمايه‌گذاري شده است يعني اگر ما مي‌خواستيم اين سرمايه‌گذاري‌ها را در فرهنگسراها انجام بدهيم معلوم نبود که اينجور به نتيجه برسيم و جواب بگيريم. اين يک طرف قضيه است.
طرف دوم قضيه اين است که ما باز براي امر نظارت، تعدادي از کانون‌ها را به مشارکت گرفته‌ايم. ما کانون‌هايي داريم تحت عنوان کانون‌هاي تخصصي در بيست و دو رشته، که يکي از اين عناوين و رشته‌هاي ما کانون تخصصي نظارت و ارزيابي است يعني به خود بچه‌هاي محل ماموريت داده‌ايم که شما برويد از کانون‌هاي سطح شهر و يا روستاها بازديد کنيد. کانون‌هاي نظارت و ارزيابي، اين مدل را تعقيب مي‌کنند و به ما گزارش مي‌دهد. لذا اگر در جايي مشکلي وجود دارد ما سريعا متوجه مي‌شويم. از سوي ديگر، ما مستقيما با خود بچه‌هاي کانون‌ها و با اعضا در تماس هستيم. دائما پيامک‌هايي برايشان ارسال مي‌شود تا آنها در جريان مسائل مختلف قرار بگيرند و در عين حال آنها هم متقابلا با شماره‌هايي که ما به آنها ابلاغ کرده‌ايم با ما در تماس هستند و مي‌توانند مستقيما مطالبشان را به ما منعکس بکنند. حتي ايميلي که از ستاد اعلام مي‌شود و آدرس‌هايي که ما مي‌دهيم، زمينه ارتباط نيرو را تقويت مي‌کند و واسطه‌ها را از بين مي‌برد و در حقيقت آن گروه هدف ما، با ستاد احساس بيگانگي نمي‌کنند و به سرعت مي‌توانند تماس بگيرند و مسائلشان را منتقل بکنند. از سوي ديگر ما ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامي را به عنوان ناظر قرار داده‌ايم. مديران کل اينها بر مجموعه دبيرخانه‌هاي ما و به تبع آنها بر کانون‌هاي فرهنگي- هنري مساجد، نقش نظارتي دارند. علاوه بر اين قانون، هياتي را در استان‌ها به عنوان هيات هماهنگي و نظارت بر کانون‌ها، مشخص کرده است که در راس آن هيئت، استاندار است، و امام جمعه و نماينده معزز ولي فقيه در آن استان، رئيس سازمان تبليغات، رئيس بسيج و رئيس سازمان اوقاف در اين گروه عضويت دارند و اگر هم در استان امور مساجد وجود داشته باشد، آن هم در اين هيات عضويت دارد و به اين ترتيب مسائلي که در حوزه کاري ما اتفاق مي‌افتد پنهان نمي‌ماند بلکه حتما به نحوي به ما منعکس مي‌شود. ما هم در مرکز دائما در حال رصد کردن هستيم و حتي در مورد بودجه‌اي که به عنوان سرانه مي‌دهيم سيستم مالي ما در اينجا آنلاين است يعني اگر الان در زابل پولي از حوزه ما برداشت و به کانوني کمک مي‌شود، ما اين را در اينجا مي‌بينيم. ما يک گروه رصد داريم که اين را رصد مي‌کنند.
آخرين نکته‌اي که بايد عرض بکنم تيم‌هاي نظارتي است که ما در ستاد تشکيل داده‌ايم. اينها در فصولي از سال به استان‌ها مي‌روند و در بخش‌هايي مختلف نظارت مي‌کنند، چه در حوزه دبيرخانه‌هاي ما که در واقع واسطه ما در استان‌ها با کانون‌ها هستند، به اين دبيرخانه‌ها سرکشي مي‌کنند و وضعيت کار را از نزديک مشاهده مي‌کنند و بعد هم از اين مرحله يک قدم جلوتر مي‌گذارند و به صورت تصادفي به خود مساجد و کانون‌ها مي‌روند و گزارش‌هايي را تهيه مي‌کنند. اگر آسيب‌هاي جدي در آنجا وجود داشته باشد ما آنها را به مسجد گوشزد مي‌کنيم و خيلي وقت‌ها هم، همانطور که عرض کردم، خود مساجد هستند که اين ويژگي را دارند. بدني که سالم هست اگر ميکروبي وارد آن شود، خود اين بدن مقابله مي‌کند و با آمادگي که در آن هست مي‌تواند آن را دوباره به وضع قبلي برگردد. در مورد مساجد هم احساس مي‌کنيم که چنين وضعيتي وجود دارد و اگر کوچکترين آسيبي ايجاد بشود خود مسجدي‌ها اولين کساني هستند که براي پاکسازي اقدام مي‌کنند.
به عنوان آخرين سوال، با توجه به اين شبکه گسترده و مويرگي که شما داريد و همينطور با توجه به اينکه امروز يکي از مشکلات مردم تامين مالي است، آيا به اين فکر نيستيد که در کنار کانون‌هاي فرهنگي هنري با توانمندي‌هايي که داريد، صندوق‌هاي قرض الحسنه‌اي را داشته باشيد تا به احياي قرض الحسنه و اقتصاد اسلامي هم به عنوان کار فرهنگي و هم به عنوان ياري‌دهنده کارهاي فرهنگي توجه شود؟
اين امر جزء ماموريت‌هاي ما نيست. در مصوبه 302، 3 ماموريت براي ما پيش‌بيني شده است؛ يکي راه‌اندازي کانون‌ها، دوم تجهيز کتابخانه‌ها و سوم تربيت افراد واجد شرايط که اينها بتوانند بعدا در پست‌هاي مديريت و کارهاي مختلف موثر باشند. بنابراين راه‌اندازي صندوق قرض الحسنه اگر چه يک حرکت مردمي و سازنده‌اي است، جزء ماموريت‌هاي ما نيست و ورود پيدا نکرده‌ايم. اما کار ديگري که ما دنبال داده‌ايم اين است که تلاش کرده‌ايم که بچه‌هاي ما بتوانند در زمينه فعاليت‌هاي فرهنگي آرام آرام به يک خودکفايي هم دست پيدا بکنند. مثلا ما 188 مرکز فرهنگي ديجيتال را در مساجد راه‌اندازي کرده‌ايم که اين با مشارکت بخش‌هاي ديگري در وزارتخانه بوده است که ما هم از آنها براي اين همکاري ممنون هستيم. نتيجه اينکه ما بچه‌ها را آرام آرام به اقتصاد فرهنگ، هدايت مي‌کنيم يعني فرض کنيد مي‌گوييم شما مي‌توانيد يک انيميشني را توليد بکنيد که با هدايت‌ها و کمک‌هاي ما، اين انيميشن در سطح ملي بتواند مطرح بشود. مثلا اخيرا در کرمان، بچه‌هاي مسجدي يک انيميشن توليد کردند به نام «همه گزينه‌ها روي ميز». چند شب پيش تلويزيون، اين را پخش کرد. اين کار يکي از کانون‌هاي مساجد کرمان است اما الان همين اثر به عنوان يک کار فاخر شناخته شده است. ما خيلي حمايت کرديم و مي‌کنيم و از آن طرف اين اثر راه خودش را دارد باز مي‌کند. در مساجد مختلف بچه‌هاي مسجد اين را در مناسبت‌ها و مراسمي که دارند پخش مي‌کنند. عرض من اين است که ما الان در اين مسير حرکت مي‌کنيم که بچه‌ها از طريق توليد محصولات فرهنگي، به يک سرمايه‌گذاري و خودکفايي هم برسند. امسال هم ما يک تفاهم نامه‌اي را با دانشگاه صنعتي شريف امضا کرده‌ايم که طي آن بچه‌هايي که در مساجد در حوزه فضاي مجازي کار مي‌کنند و از يک نخبگي برخوردار هستند را شناسايي بکنيم، سهميه هم به استان‌ها داده‌ايم که هر استان، 10-20 نفر به ما معرفي بکنند، بعد در پايان مرداد ماه و از روز جهاني مسجد -31 مردادماه- اساتيد دانشگاه صنعتي شريف به اين بچه‌هايي که قابليت دارند آموزش‌هاي ويژه‌اي بدهند تا اينها بتوانند جنبه‌هاي مهارتي خود را افزايش بدهند و بعد هم از طريق فضاي مجازي ارتباطشان را با دانشگاه ادامه بدهند. تا يکي دو سال آينده مي‌بينيم که خود اينها بچه‌هايي مي‌شوند که توليدکننده انيميشن و بازي‌هاي رايانه‌اي هستند. طبيعي است که اگر ما در اين ميداني که دشمن ايجاد کرده، درست بازي کنيم و درست برنامه‌ريزي بکنيم مطمئن هستيم که در آينده‌اي نه چندان دور، مثل جريان انرژي هسته‌اي، ما خواهيم توانست در توليدات فرهنگي به جايگاه قابل توجهي در بعد بين‌الملل برسيم. استعدادهاي بچه‌هاي ما بسيار ديدني و شنيدني است. ما در همين چند هفته گذشته، حدود 200 مهمان از استان‌هاي مختلف داشتيم، بچه‌هايي که خودشان صاحب اثر هستند. اينها را دعوت کرديم، کارهايشان را عرضه کردند و گفتگوهايي بين ما و آنها رد و بدل شد و حمايت‌هايي را برايشان در نظر گرفتيم که معتقديم که اين حرکت را بايد آرام آرام دنبال کرد و اين جبهه را تقويت کرد. اما با يک سياست‌گذاري که در آن هم فرهنگ به معناي واقعي کلمه ديده بشود و هم اقتصاد فرهنگ لحاظ بشود تا بچه‌ها بتوانند در اين حوزه روي پاي خودشان بايستند. حضرت امير(ع) عبارتي دارند که مي‌فرمايند به دشمن حمله کنيد از همان نقطه‌اي که به شما حمله کرده است. امروز حمله دشمن از طريق بازي‌هاي رايانه‌اي، انيميشن و فضاي مجازي است و ما نبايد اين جبهه نو دشمن را مورد غفلت قرار بدهيم و بايد حتما در اين حوزه آرايش فرهنگي و برنامه داشته باشيم که بحمدالله اين حرکت را داريم دنبال مي‌کنيم. به غير از اين داستان، ما الان برنامه‌اي در مشهد مقدس از تاريخ 7 تا 29 شهريور داريم که حدود 4000 نفر از فعالان مساجد مي‌آيند و در آنجا نسبت به همين مسائل به آنها تذکراتي داده مي‌شود و اينها به جاهايي که سرشاخه هستند وصل مي‌شوند که در آينده ولو اينکه به ما هم دسترسي نداشته باشند به مرکزي براي ادامه حياتشان متصل بشوند. نقاط اتصال را ما شناسايي و تعريف کرده‌ايم و وقتي بچه‌ها در آن دوره که يک هفته‌اي است و در هر دوره حدود 700 نفر ما مهمان داريم، شرکت مي‌کنند، تذکرات لازم راجع به شيوه مديريت فرهنگي در مسجد و در کانون مسجد به اينها آموزش داده مي‌شود و يکي از مباحث هم اين است که ما چکار کنيم که مسجد روي پاي خودش باشد و تا آنجايي که ممکن است همين وابستگي جزئي به دولت و حاکميت، از جهت اقتصادي، نداشته باشد. ما يک سري فرمول‌ها داريم که براي آن دوره‌ها تذکر داده مي‌شود. دوره ديگري هم مثلا داريم که در پايان شهريور 700 نفر از نخبگان روستايي را به مشهد مي‌بريم که بچه‌هاي مسجد هستند. در آن دوره هم يک سري مسائل راجع به اقتصاد و فرهنگ روستا مطرح مي‌شود از مراکز مختلف، نهاد رياست جمهوري و از جاهاي مختلف هم همکاري دارند تا ما بتوانيم بصيرت بچه‌ها نسبت به شرايط زمانه را افزايش بدهيم. اگر بچه‌ها بفهمند که چکار بايد بکنند به نظر من به کمک‌هاي مالي هم نياز ندارند. مثل جواني که وقتي بلاتشبيه ازدواج مي‌کند مي‌فهمد که مسئوليتي به دوشش است و خودش را به هر کاري سرگرم مي‌کند، ولواينکه مسافرکشي بکند، براي اينکه بتواند درآمد خانواده را تامين بکند. ما بايد اين بلوغ را در بچه‌ها ايجاد بکنيم. وقتي به نقطه جوش رسيدند ديگر خودشان راه را مي‌روند. همان حرکتي که امام(ره) شروع کردند. زماني که انقلاب شد ما 15-16 ساله و بچه‌مسجدي بوديم. امام يک کدهايي مي‌دادند و ما از همين کدها راه را پيدا مي‌کرديم. تلاش بر اين است که ما به بچه‌هايمان به جاي اينکه ماهي بدهيم، ماهي‌گيري ياد بدهيم و اين با يک سياستي دنبال مي‌شود. البته کار خيلي وسعت دارد و گسترده و پرهزينه است اما مي‌ارزد و يک سرمايه‌گذاري ارزشمندي است که سودش به زودي به جيب نظام جمهوري اسلامي خواهد رفت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[مشاهده در: www.tabnak.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها