آقای رهبری در ۷۶ سالگی؛ علت عدم حضور گرگیف در ایران

علی رهبری در مورد کاهش فعالیت ارکسترهای ایران می‌گوید: "بنیاد رودکی، یک بنیاد فرهنگی است، اما بیشتر فعالیت‌هایش مانند کارهای رادیو و تلویزیون در کشورهای دیگر است که معمولاً به سرگرم کردن مخاطبان می‌پردازند. در واقع، بنیاد رودکی فعالیت‌های مربوط به سرگرمی را انجام می‌دهد."

علی رهبری، که هفتاد و شش ساله شده است و رهبر یک ارکستر بین‌المللی است،درباره وضعیت کنونی کار خود در روسیه و شرایط فعلی ارکسترهای موسیقی در ایران صحبت کرده است.

اوضاع و فعالیت‌های من این روزها در روسیه خیلی خوب است. سه روز پیش، من هفدهمین کنسرت خود را رهبری کردم که از قطعات معروف چایکوفسکی تشکیل شده بود. برای بعضی افرادی که آشنایی کاملی با مارینسکی و موسیقی در سن‌پترزبورگ ندارند، باید بگویم که این شهر معروفیت زیادی در زمینه موسیقی دارد؛ زیرا بزرگانی همچون چایکوفسکی در اینجا بزرگ شده، تحصیل کرده و آثارشان را اجرا کرده‌اند و حتی در همین شهر فوت کرده‌اند.

یک روز، من یک نوشته از یک موسیقیدان ایرانی را خواندم که از ریسک بزرگی که من برای رهبری آثار روسی در روسیه می‌کنم، سؤال کرده بود. اگرچه بسیاری از موسیقی‌دانان روسی آثار مشهوری که من اجرا می‌کنم را خوب می‌شناسند و مخاطبان هم با آنها آشنایی کامل دارند، اما دلیل اصلی این ریسک برای من این است که علاقه دارم برای افرادی رهبری کنم که با این آثار آشنا هستند و می‌توانند حتی آنها را با دیگر آثار مقایسه کنند.

وضعیت فعالیت من در این روزها در روسیه خیلی خوب است، چون که تازه هفته گذشته در کنسرتی که قطعات مشهور چایکوفسکی در آن اجرا شد، رهبری کردم. این شهر شهری است که بزرگانی همچون چایکوفسکی در آن بزرگ شده و آثارشان را اجرا کرده‌اند و این برای من یک رویا و خواب خوب است.

اما در مورد ارکسترهای ایران، متاسفانه وضعیت خوبی ندارند. بسیاری از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران اخراج شده‌اند و در حال حاضر این ارکسترها برنامه‌ریزی دقیقی ندارند. آینده ارکستر سمفونیک تهران هم مشخص نیست که چه خواهد شد.

این مسئله بیشتر به خاطر مدیریت نادرست است. مسئولان فرهنگی باید به دلیل اشنایی ناکافی با موسیقی و رهبری‌های ارکستری این مشکلات را بررسی کنند.

چاره این مسئله این است که باید بررسی کنیم که چرا کشورهای دیگری که پیش از ما در مسیر موسیقی کلاسیک عقب بودند، امروز پیشرفت کرده‌اند؟

من معتقدم که بنیاد رودکی که وظیفه فرهنگی دارد، باید از کارهایی که برای سرگرم کردن مخاطبان استفاده می‌شود، دوری کند. این بنیاد باید به موسیقی‌هایی که نیازی به دخالت وزارت فرهنگ و ارشاد ندارند، توجه کند.

پس ارکستر ملی معمولاً مانند ارکستر کوچکی است که به نام ملی شناخته می‌شود و معمولاً کارهایی از نوع مردمی را اجرا می‌کند، که البته نیاز به تغییرات کوچکی دارد. این ارکستر می‌تواند کارهایی انجام دهد که بسیار مورد نیاز و مفید هستند، اما بهتر است که این ارکسترها تحت مدیریت وزارت فرهنگ نباشند.

راه حل برای این مشکل این است که به مشاوره و راهنمایی از سوی موسیقیدان‌های ماهر و علاقه‌مند به امور موسیقی اهمیت داده شود، نه افرادی که فقط به دنبال منافع شخصی خود هستند. باید بهترین‌ها را برای کشور دعوت کنیم و از آن‌ها بهره‌مند شویم.

استفاده از سازهای فرنگی برای برگزاری کنسرت‌ها در خارج از کشور می‌تواند مفید باشد، اگر بهترین‌ها را انتخاب کنیم. اما متأسفانه در گذشته، برخی از اقدامات انجام شده به جای کمک به شهرت ایران، باعث آبرویزی برخی افراد شده است. باید بهترین‌ها را انتخاب کرد و به کارآمدی و حرفه‌ای بودن آن‌ها توجه کرد.

در نهایت، باید به این مسئله توجه داشت که برای پیشرفت در زمینه موسیقی، نیاز به مدیریت و سرمربیان حرفه‌ای داریم. علی رهبری در حال حاضر به‌عنوان رهبر اپرای مارینسکی در سنت پترزبورگ فعالیت می‌کند و دارای موفقیت‌های بسیاری در جهان موسیقی است، از جمله برنده مدال طلا در مسابقات جهانی و دعوت شدن از سوی بیش از ۱۲۰ ارکستر سمفونیک معروف جهان برای همکاری.