تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 15 آذر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

ساختمان پزشکان

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

خرید سرور مجازی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

خرید نهال سیب

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

رفع تاری و تشخیص پلاک

پرگابالین

دوره آموزش باریستا

مهاجرت به آلمان

بهترین قالیشویی تهران

بورس کارتریج پرینتر در تهران

تشریفات روناک

نوار اخطار زرد رنگ

ثبت شرکت فوری

تابلو برق

خودارزیابی چیست

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1838149206




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

آيات امامت وخلافت درقرآن


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
آيات امامت وخلافت درقرآن
آيات امامت وخلافت درقرآن نويسنده:آیت الله جعفر سبحانى آيه انذار اكنون آيات مربوط به خلافت و امامت را مورد بررسى قرار مى‏دهيم‏تا روشن شود قرآن كدام‏يك از دو نظريه را تاييد مى‏كند، اينك‏تفصيل موضوع: 1- آيه انذار نزديكان وحى الهى در كوه حرا بر قلب پيامبر نازل گرديد و او را به‏مقام نبوت و رسالت مفتخر ساخت رسالتى كه بايد در سطح جهانى‏پياده گردد، و تمام ملل روى زمين، زير پرچم آئين اسلام درآيند. فرشته وحى هرچند او را به مقام رسالت مفتخر ساخت، ولى نقطه‏شروع كار و وقت تبليغ رسالت را براى مردم معين نكرد، از اين‏نظر پيامبر به مدت سه سال از دعوت عمومى، خوددارى نمود. تنهااز رهگذر تماسهاى خصوصى با افراد قابل و شايسته توانست گروه‏كمى را به آئين خويش هدايت كند. پس از گذشت‏سه سال، پيك الهى فرا رسيد، و فرمان داد كه‏پيامبر دعوت همگانى خود را از طريق دعوت خويشاوندان و بستگان‏آغاز نمايد و او را با آيه زير مورد خطاب قرار داد و گفت: (و انذر عشيرتك الاقربين واخفض جناحك لمن اتبعك من المؤمنين‏فان عصوك فقل انى برى مما تعملون) (1) . «بستگان نزديك خود را از عذاب الهى بيم ده، پر و بال پر مهرو مودت خود را بر سر افراد با ايمان پائين بياور(و سبت‏به‏آنان ابراز علاقه و محبت كن)و اگر با تو از در مخالفت واردشوند، بگو من از كارهاى(بد)شما بيزارم‏» . از اين جهت پيامبر به على(علیه السلام)دستور داد كه چهل و پنج نفر ازشخصيتهاى بزرگ بنى‏هاشم را براى ضيافت ناهار دعوت كند و غذائى‏از گوشت، همراه با شير آماده سازد. مهمانان همگى در وقت معين، به حضور پيامبر شتافتند و پس ازصرف غذا «ابولهب‏» عموى پيامبر با سخنان سبك خود، مجلس را ازآمادگى براى طرح سخن و تعقيب هدف برانداخت و مجلس بدون اخذنتيجه به پايان رسيد و مهمانان پس از صرف غذا و شير، خانه رسول‏خدا(صلی الله علیه و اله)را ترك گفتند. پيامبر تصميم گرفت كه فرداى آن روز ضيافت ديگرى ترتيب دهد وهمه آنان را جز «ابولهب‏» ، به خانه خود دعوت نمايد. بازعلى(علیه السلام)به دستور پيامبر، غذا و شير آماده نمود. و از شخصيتهاى‏برجسته و شناخته شده بنى‏هاشم براى صرف ناهار و استماع سخنان‏پيامبر، دعوت به عمل آورد. مهمانان همگى در موعد مقرر به خانه پيامبر آمدند. وى پس ازصرف غذا در مجمع بزرگى كه شخصيتهاى بنى‏هاشم، در آنجا گرد آمده‏بودند، براى دعوت خويشاوندان به آئين توحيد و رسالت‏خويش بپاخاست و سخنان خود را چنين آغاز نمود: «به راستى هيچ‏گاه راهنماى مردم، به آنان دروغ نمى‏گويد: به خدائى كه جز او خدائى نيست، من فرستاده او به سوى شما وعموم جهانيان هستم. هان آگاه باشيد همانگونه كه مى‏خوابيد، مى‏ميريد، و همچنان كه‏بيدار مى‏شويد(روز رستاخيز)زنده خواهيد شد، نيكوكاران به پاداش‏اعمال و بدكاران به كيفر كردار خود مى‏رسند، و بهشت جاويدان‏براى نيكوكاران و دوزخ هميشگى براى بدكاران آماده است. هيچ‏كس از مردم براى كسان خود، چيزى بهتر از آنچه من براى شماآورده‏ام، نياورده است من خير دنيا و آخرت براى شما آورده‏ام،خدايم به من فرمان داده كه شما را به توحيد و يگانگى وى ورسالت‏خويش دعوت كنم‏» . آنگاه فرمود: «فايكم يوازرنى على هذا الامر، على ان يكون اخى و وصيى وخليفتى فيكم‏» . «چه كسى از شما مرا در اين راه كمك مى‏كند، تا برادر و وصى ونماينده من در ميان شما باشد؟». او اين جمله را گفت و مقدارى مكث نمود تا ببيند كدام‏يك ازآنان به نداى او پاسخ مثبت مى‏گويد. در اين موقع سكوت آميخته بابهت و تحير بر مجلس حكومت مى‏كرد و همگى سر به زير افكنده و درفكر فرو رفته بودند. ناگهان على(علیه السلام)كه سن او در آن روز از 15 سال (2) تجاوز نمى‏كرد،سكوت را درهم شكست و برخاست و رو به پيامبر كرد و گفت: اى‏پيامبر خدا من تو را در اين راه يارى مى‏كنم، سپس دست‏خود را به‏سوى پيامبر دراز كرد، تا دست او را به عنوان پيمان فداكارى‏بفشارد. در اين موقع پيامبر دستور داد كه على(علیه السلام)بنشيند و بارديگر گفتار خود را تكرار نمود. باز على(علیه السلام) برخاست و آمادگى خودرا اعلام كرد. اين بار نيز پيامبر به وى دستور داد كه بنشيند، در مرتبه سوم‏نيز بسان دو مرتبه پيشين جز على(علیه السلام)كسى برنخاست، و تنها او بودكه پشتيبانى خود را از هدف مقدس پيامبر اعلام كرد، در اين موقع‏پيامبر، دست‏خود را بر دست على(علیه السلام)زد و جمله تاريخى خود را درمجلس بزرگان بنى‏هاشم درباره على(علیه السلام)القاء نمود و فرمود: «ان هذا اخى و وصيى و خليفتى فيكم‏» (3) . «هان اى‏خويشاوندان و بستگان من بدانيد كه على برادر و وصى و خليفه من‏در ميان شماست‏» . بنا به نقل سيره حلبى، دو لفظ ديگر نيز افزود و گفت: «ووزيرى و وارثى‏» يعنى وزير و وارث من نيز مى‏باشد. از اين راه نخستين وصى اسلام به وسيله آخرين سفير الهى، درآغاز رسالت كه هنوز جز گروه كمى به آئين وى نگرويده بود، تعيين‏گرديد. از اين كه پيامبر، نبوت خود و امامت على(علیه السلام)را همزمان اعلام‏كرد و روزى كه به بستگان خود گفت: مردم. من پيامبر خدا هستم،همان روز نيز فرمود: كه على(علیه السلام)وصى و جانشين من است، مى‏توان‏مقام و موقعيت امامت را به نحو روشن ارزيابى نمود. و اين كه‏اين دو مقام از يكديگر جدا نبوده، و همواره دومى مكمل برنامه‏رسالت است. اين حديث در اصطلاح محدثان به حديث «بدء الدعوه‏» يا«حديث‏الدار» معروف است و دلالت آن بر ولايت و خلافت على(علیه السلام) پس ازرسول خدا (صلی الله علیه و اله)روشن است و اين مى‏رساند كه از روز نخست، منصب امامت‏بسان نبوت، مقام تنصيصى است نه اختيارى و يا انتخابى. شگفت‏آوراين كه برخى از مورخين حديث رسول خدا(صلی الله علیه و اله)را در تاريخ خود به نحوصحيح آورده ولى در بخش تفسير دست‏به تحريف زده است. محمد بن جرير طبرى(224 - 310)در تاريخ خود داستان گذشته رابه نحوى كه نگاشتيم، آورده است (4) . ولى آنگاه كه در تفسير خود به آيه 314 سوره شعراء مى‏رسد و برنقل شان نزول آيه مى‏پردازد، كلام پيامبر را تحريف مى‏كند ومى‏نويسد: پيامبر رو به آنها كرد و چنين فرمود: «فايكم يوازرنى على هذا الامر على ان يكون اخى و كذا وكذا» . و در حقيقت‏به جاى كلمه‏هاى «اخى و وصيى و خليفتى‏»الفاظ كنائى به كار مى‏برد. پس آنگاه كه على(علیه السلام)پشتيبانى خود را از دعوت پيامبر ابرازكرد، در نقل كلام پيامبر تصرف كرده و مى‏نويسد: پيامبر فرمود: «ان هذا اخى و كذا و كذا» . اين نوع تحريف در تاريخ فراوان است و روز به روز بر دامنه آن‏افزوده مى‏شود خصوصا كه الان كتابهاى بزرگان در دست نشر و تجديدچاپ است محققان مزدور آنچه كه مربوط به تشيع و ولاى اهل‏بيت(عليهم السلام)است، در حد امكان حذف و يا تحريف مى‏كنند. «ابن كثير» شامى نيز در تفسير خود به جاى پيروى از تاريخ‏طبرى، از تفسير طبرى پيروى كرده و كلمات كنائى به كار برده‏است. شگفت‏انگيزتر كار دكتر «هيكل‏» در كتاب «حيات محمد»(صلی الله علیه و اله)است. او فقط به نقل جمله نخست اكتفاء كرده است و مى‏گويد: پيامبر چنين گفت: «فايكم يوازرنى على هذا الامر على ان يكون‏اخى و وصيى و خليفتى فيكم‏» . ولى جمله دوم را كه پيامبر بعداز برخاستن على(علیه السلام)گفت، به كلى نقل نكرده است. آنگاه كه آن كتاب در جامعه مصر منتشر شد، خرده‏گيران متعصب،او را به خاطر نقل اين حديث‏حتى به صورت ناقص انتقاد كرده اوناچار شده كه خشم خدا را بر برابر رضاى مردم بخرد از اين جهت‏در چاپ دوم و چاپهاى بعدى هر دو جمله را حذف كرد، اين است معنى‏روشنفكرى و آزادمنشى. 2 - آيه(انما وليكم الله) (انما وليكم الله و رسوله والذين آمنوا الذين يقيمون الصلوه‏و يوتون الزكوه و هم راكعون) (5) . «ولى شما، خدا و پيامبر او و كسانى هستند كه ايمان دارند ونماز مى‏گزارند، و درحال ركوع زكات مى‏دهند» . (و من يتول الله و رسوله و الذين آمنوا فان حزب الله هم‏الغالبون) (6) . «هركس خدا و فرستاده او و افراد با ايمان را ولى خود اتخاذكند، به راستى(پيروان)حزب الهى پيروزند» . مفسران مى‏نويسند: سائلى وارد مسجد شد و درخواست كمك كرد، كسى‏چيزى به او نداد، امام على(علیه السلام)در حالى كه در ركوع بود، با انگشت‏خود كه انگشترى در آن بود، به فقير اشاره كرد تا انگشترى را ازدست او درآورد، او نيز انجام داد و مسجد را ترك گفت. در اين موقع خبر به پيامبر(صلی الله علیه و اله)رسيد، او رو به درگاه الهى نمودو گفت: خدايا همان‏طور كه براى موسى از خاندان خويش وزيرى معين‏نمودى، پروردگارا براى من نيز از اهل بيتم، وزيرى معين بفرما،در اين لحظه فرشته وحى فرود آمد و آيه ياد شده را براى پيامبرخواند. شان نزول آيه را به صورتى كه نقل گرديد، شخصيت‏برجسته‏اى ازصحابه مانند خود امام، ابن عباس، عمار، جابر، ابورافع، انس بن‏مالك و عبدالله بن سلامه نقل كرده‏اند (7) . شيوه استدلال با اين آيه بسيار روشن است، زيرا مقصود از ولى‏همان متصرف و سرپرست و آن كسى است كه برخود انسان اولويت داردنه دوست. گواه اين مطلب اين است كه ولايت را مقيد به فردى كرده‏است كه درحال ركوع صدقه مى‏دهد، و اگر مقصود از ولايت، دوست‏بود. اين اختصاص، به فردى اختصاص نداشت، زيرا همه مومنان به حكم‏آيه(والمومنون و المومنات بعضهم اولياء بعض...) (8) . از اين جهت‏براى ولى در آيه معنائى جز همين ولى و سرپرست ‏نيست. خلاصه از اين كه آيه ولايت را بر سه نفر منحصر مى‏كند: خدا وپيامبر و كسانى كه در حال ركوع صدقه مى‏دهند، حاكى از اين است‏كه اين ولايت غير از اين ولايت عمومى همه مومنان نسبت‏به يكديگراست و آن جز ولايت عامه و متصرف در امور كس ديگرى نيست. حديثى كه در مورد امير مومنان وارد شده است، مويد اين مطلب‏است پيامبر گرامى فرمود: «يا على انت ولى كل مؤمن من بعدى‏» (9) . «اى على، تو پس از من ولى هر فرد با ايمانى هستى‏» . از اين كه لفظ «من بعدى‏» در حديث آمده است، گواه بر اين‏است كه مقصود; زعامت و سرپرستى جامعه مسلمانان است و در حقيقت‏مقصود از ولى در آيه، همان اولى بودن است كه در آيه‏اى در حق‏پيامبر وارد شده است چنانكه مى‏فرمايد: (النبى اولى بالمؤمنين‏من انفسهم...) (10) . «پيامبر به افراد با ايمان از جان آنها اولى و شايسته‏تراست‏» . شكى نيست كه پيامبر گرامى داراى مقاماتى بوده و از اين طريق‏بر امت اولويت داشت، اينك اين مقامات از نظر قرآن عبارتند از: 1 - قضاوت و داورى پيامبر چنانكه مى‏فرمايد:(انا انزلنا اليك‏الكتاب بالحق لتحكم بين الناس بما اراك الله...) (11) . «ما قرآن را بر تو به حق نازل كرديم تا در ميان مردم باآنچه كه خدا بر تو ارائه كرده است، داورى كنى‏» . 2 - حق اطاعت; چنانكه مى‏فرمايد:(...اطيعوا الله و اطيعواالرسول...) (12) . «از خدا و رسولش اطاعت كنيد» .. 3 - نفوذ فرمان; چنانكه مى‏فرمايد:(...فليحذر الذين يخالفون‏عن امره ان تصيبهم فتنه او يصيبهم عذاب اليم...) (13) . «كسانى كه با فرمان پيامبر مخالفت مى‏ورزند، از آن بترسند كه‏در كشاكش امتحان سخت قرار گيرند و يا با عذاب دردناكى روبه‏روشوند» . آنچه كه يادآور شديم، برخى از مقامات ولائى و حكومتى پيامبراست و در اين موارد پيامبر بر همه اولويت دارد، چنانكه‏مى‏فرمايد:(النبى اولى بالمؤمنين من انفسهم...) (14) . «پيامبربه افراد با ايمان از جان آنها شايسته‏تر است‏» . با توجه به اين اصل، ظاهر آيه اين است كه ولايت‏خدا و رسول اوو ولايت‏شخص ثالثى كه در حال نماز صدقه مى‏دهد، مفهوم واحدى‏دارند و اگر مقصود از ولى بودن خدا و رسول، اولويت آن دو برجان و مال مردم باشد، ولايت فرد سوم نيز به همان معنى است. شاهد بر يكسان بودن مفهوم ولايت در هر سه، آيه بعدى است كه‏مى‏فرمايد:(و من يتول الله و رسوله و الذين آمنوا فان حزب الله‏هم الغالبون) (15) . «هركس خدا و فرستاده او و افراد با ايمان را ولى خود اتخاذكند، به راستى(پيروان)حزب الهى پيروزند». از اين كه پذيرش ولايت آنها مايه دخول در حزب خدا و فسخ ولايت‏آنان مايه خروج از حزب الهى است، خود گواه بر اين است كه اين‏ولايت‏به معنى دوستى و ياورى نيست، بلكه پذيرش ولايت است كه درصورت فقدان، انسان از دائره حزب الهى بيرون مى‏رود. نتيجه اين مى‏شود: هركس اولويت‏خدا و پيامبر و فرد سوم رانپذيرد، تو گوئى مسلمان نيست. پاسخ يك پرسش گاهى گفته مى‏شود هرگاه مقصود از ولى در آيه همان زعيم اسلامى‏و متصرف در حقوق و اموال است و آيه نيز در حق على(علیه السلام) نازل‏گرديده، لازمه آن اين است كه على(علیه السلام) نيز در حيات پيامبر(صلی الله علیه و اله)داراى‏چنين مقام و موقعيتى باشد، درحالى كه سرپرستى جامعه در اين بخش‏از زمان از آن پيامبر بود. پاسخ اين پرسش روشن است تعيين يك فرد براى زعامت‏به آن معنى‏نيست كه در همان ظرف انتصاب كار را بر عهده بگيرد و در امورسياسى و اجتماعى مداخله كند، بلكه هدف اين است كه در زمان‏نبودن زعيم رسمى، اين فرد; اين خلا را پر كند. امير مومنان(علیه السلام) در همان زمان پيامبر(صلی الله علیه و اله)داراى مقام ولايت‏بودولى چون هدف از اعطاء چنين مقام سد خلائى بود كه پس از رحلت‏رسول خدا(صلی الله علیه و اله)پديد مى‏آيد، طبعا بهره‏گيرى از اين ولايت مربوط به‏عصر بعد خواهد بود. پاسخ به سئوال ديگر هرگاه مقصود از «والذين آمنوا» امير مومنان باشد، پس چرابه جاى مفرد «والذى آمن‏» صيغه جمع به كار برده است؟ پاسخ قرآن در مواردى كه در مورد فردى صيغه جمع به كار برده‏است مانند آيه مباهله كه مى‏فرمايد:(...و نسائنا و نسائكم وانفسنا و انفسنا) (16) . درحالى كه پيامبر براى مباهله از زنان،فقط دخت گراميش حضرت زهرا(س)را آورده بود. در باره منافقين; در مورد عبدالله بن ابى صيغه جمع به كاررفته است. چنانكه مى‏فرمايد:(يقولون لئن رجعنا الى المدينه‏ليخرجن الاعز منها الاذل) (17) . «آنان مى‏گويند اگر به مدينه بازگشتيم، عزيزان ذليلان را بيرون مى‏كنند» . و گوينده سخن،عبدالله بن ابى زعيم منافقان بود. و همچنين آيات ديگر كه در آنها صيغه جمع به جاى مفرد به كاررفته است (18) . بنابراين استعمال صيغه جمع در مورد مفرد اشكال نخواهد داشت. مسلما به كار بردن صيغه جمع در مورد مفرد بى‏نكته نخواهد بودو در آيات ياد شده نكته آن روشن است و شايد علت آن در آيه اين‏است كه عواطف منافقان بر ضد امام تحريك نشود و بدانند كه اين‏يك قانون كلى است و امكان دارد افراد و مصاديق فراوان پيدا كندكه فعلا مصداق آن على بن ابى طالب(علیه السلام)است. «زمخشرى‏» در «كشاف‏» خود نكته ديگرى نيز ياد مى‏كند و آن‏اين كه: «با آوردن صيغه جمع مى‏خواهد علاقه افراد را بر اين كارتحريك كند و آنها بكوشند خود را به حد كمال برسانند (19) . پی نوشت : 1) شعراء:216 - 214. 2) به قولى‏13 سال. 3) تاريخ طبرى، ج‏2، ص‏216 - كامل ابن اثير، ج‏2، ص 24 - سيره‏حلبى، ج‏1، ص 321 - شرح شفاى قاضى عياض، ج‏3، ص‏37 و غيره. 4) مدرك قبل. 5) مائده: 55. 6) مائده:56 7) كنزالعمال، ص 405، حديث‏شماره‏137 - تفسير فخر رازى، ج‏12،ص‏26 - تفسير نيشابورى، ج‏6، ص 154. 8) توبه: 71. 9) مسند احمد، ج‏4، ص‏437 - مستدرك حاكم، ج‏3، ص 111. 10) احزاب:6. 11) نساء: 105. 12) نساء:59. 13) نور:63. 14) احزاب:6. 15) مائده: 55 16) آل عمران: 61. 17) منافقين: 8. 18) مانند: آيه يكم از سوره ممتحنه كه مى‏فرمايد: «يا ايهاالذين آمنوا لا تتخذوا عدوى و عدوكم اولياء...» مفسران‏مى‏گويند: مقصود از افراد با ايمان خاطب بن ابى بلتعه است. 19) كشاف: ج‏1، ص‏247. منبع:مكتب اسلام
#دین و اندیشه#





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 243]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


دین و اندیشه
پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن