واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
جایزه کتاب سال و تغییرات پیشرو سیویکمین دوره جایزه کتاب سال امسال با تغییرات زیادی همراه است. جدای از تغییر دبیر این جایزه که امسال نجفقلی حبیبی مسئولیت آن را برعهده گرفته است، گویا تغییراتی هم در اعضای هیات علمی و شیوه داوری آثار شاهد خواهیم بود.
یکی از این موارد تغییر بیش از نیمی از اعضای هیات علمی جایزه کتاب سال است، صادق آیینه وند، محمد تقی خانی، محمدباقر قهرمانی، محمود کمره ای، یحیی طالبیان، عبدالله نصری، احمد مؤمنی راد، ابراهیم فتح اللهی، حمید طالب زاده، محمد اللهیاری و محمدرضا وصفی، اعضای هیات علمی دوره پیشین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بوده اند. با این حال دبیر این دوره جایزه کتاب سال می گوید نیمی از این اعضا تغییر خواهند کرد. نجفقلی حبیبی ، دبیر جایزه کتاب سال به جام جم می گوید: خیلی از این عزیزان به دلیل مشغله های مختلف در جلسات حضور پیدا نمی کنند و ما ناچاریم افراد دیگری را جایگزین آنان کنیم. او درباره روند تغییر ترکیب هیات علمی جایزه می گوید: بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعضای جدید را معرفی می کنند که البته ایشان نیز می توانند یا بر اساس نظر خودشان یا بر اساس مشورت با دیگر افراد، اعضای جدید را معرفی کنند. حبیبی اعلام افراد حذف شده از ترکیب هیات علمی و معرفی افراد جدید را منوط به صدور احکام اعضا از سوی عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر دانست. او درباره روند داوری آثار در این دوره نیز می گوید: امسال کتاب های منتشر شده در سال 91 بررسی شد و اکنون آثار راه یافته به مرحله ماقبل نهایی مشخص شده است که بزودی معرفی می شود. آثار در مراحل اول و دوم در هر بخش از سوی تیم های داوری سه تا پنج نفره بررسی شد و همه آثار راه یافته به مرحله بعد در بخش های مختلف را 9 داور نهایی همراه سه نفر از مدیران در یک جمع 12 نفره بررسی می کنند و در نهایت برگزیدگان و شایستگان تجلیل اعلام می شوند. به گفته وی، امسال 4500 اثر در بخش های مختلف جایزه کتاب سال بررسی شده که از این تعداد 185 اثر به مرحله ماقبل پایانی راه یافته است. اما یکی از مهم ترین تغییراتی که در جایزه کتاب سال سی و یکم از آن صحبت می شود، بحث ارائه مشاوره از سوی داوران به مولفان، مترجمان و ناشران است. دبیر این دوره جایزه البته این موضوع را به عنوان یک پیشنهاد مطرح می کند تا مولفان و ناشران با معیارهای ارزیابی آثار توسط داوران آشنا شوند. حبیبی می گوید پیشنهاد کرده است که داوران، نظرات خود را به مولفان و ناشران اعلام کنند تا محتوای کتاب های بعدی آنان ارتقا پیدا کند. در این میان پرسشی که پیش می آید این است که اگر چنین اتفاقی رخ دهد، چه تفاوتی میان مهم ترین جایزه کتاب جمهوری اسلامی ایران با جلسات نقد و بررسی کتاب و کارگاه های مختلف ادبی و هنری وجود دارد. پرویز: نیت خیر اما نشدنی محسن پرویز، نویسنده و معاون فرهنگی پیشین وزارت ارشاد در این باره به خبرنگار ما می گوید: نفس بعضی از اقدامات خوب است، اما باید دید چقدر شدنی است. این پیشنهاد نیز از آن مواردی است که براساس نیت خیرخواهانه مطرح می شود، ولی نشدنی است. او می افزاید: تعداد کتاب هایی که در جایزه کتاب سال در هر گروهی بررسی می شود، بسیار زیاد است. با توجه به این که سالانه بیش از 60 هزار عنوان کتاب منتشر می شود، ما حتی اگر نیمی از این تعداد را هم چاپ اول در نظر بگیریم، حتی اگر بعد از ریزش اولیه ده هزار عنوان کتاب هم بخواهد در جایزه کتاب سال بررسی شود، باز هم چنین چیزی غیرعملی است. این نویسنده ادامه می دهد: اگر منظور مشاوره از سوی داوران به مولفان، مترجمان و مصححان کتاب هایی است که به مرحله نهایی راه پیدا می کند، باز هم چنین چیزی امکان پذیر نیست. داوران با نگاه خود به انتخاب آثار دست می زنند. داوران می توانند فارغ از جشنواره در جلسات نقد کتاب، کتاب های مختلف را بررسی و نقاط مثبت و ضعف آن را گوشزد کنند، اما نقد آثار در دل جایزه کتاب سال شدنی نیست. پرویز می گوید: جایزه کتاب سال نمی تواند داورانی با فراغ بال پیدا کند که علاوه بر داوری آثار، بنشینند و به نویسندگان هم مشاوره بدهند. داوران این جایزه افراد شناخته شده ای هستند که داوری جایزه کتاب سال فقط یکی از فعالیت های آنان در طول سال است و شغل آنان چیز دیگری است. معاون فرهنگی پیشین وزارت ارشاد ادامه می دهد: اگر هم منظور از این پیشنهاد فقط ارائه نظر و بازخورد اجمالی داوران است، باز هم محل تردید است. چون اگر در نقد جزئی نگری و استدلال نباشد، مولف متقاعد نمی شود. این نویسنده می گوید: همه اینها به کنار، اصلا وظیفه جشنواره های انتخاب کتاب سال چه دولتی و چه خصوصی، مشاوره دادن به نویسندگان نیست و اگر چنین چیزی هم باشد، باید براساس خواست مولف صورت بگیرد، چون مشاوره زورکی نیست. بیگدلی: موافقم احمد بیگدلی، داستان نویس پیشکسوت هم که با کتاب «اندکی سایه» برنده جایزه کتاب سال شده است، در این باره به جام جم می گوید: من موافق این پیشنهاد هستم، چون دست کم خاصیتش این است که داوری ها را از حالت سلیقه ای خارج می کند. این نویسنده می افزاید: من به عنوان نویسنده خوشحال می شوم نظرات هیات داوری را بخوانم و بفهمم نقاط قوت و ضعف کتابم چه بوده است. بعد در خلوت خود کلاهم را قاضی می کنم و سعی می کنم نقدهایی را که قبول دارم در کتاب های بعدی به کار ببندم. او تاکید می کند: اگر چنین اتفاقی رخ دهد قطعا تا حدودی به شفاف شدن داوری ها و انتخاب برگزیدگان کمک خواهد کرد، گرچه به نظر می رسد که در اجرا دشوار باشد.
یکشنبه 22 دی 1392 8:41
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]