تعطیلی موقت سازها؛ دلایل تأخیر در برگزاری جشنواره موسیقی نواحی

ابهام در برگزاری هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی؛ منتظر تأیید معاونت هنری

هفدهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی، که قرار بود از ۱۸ مهرماه امسال در دو مرحله «منطقه‌ای» و «ملی ـ بین‌المللی» برگزار شود، همچنان در ابهام به سر می‌برد و خبری از برگزاری آن نیست. این در حالی است که پیش‌تر زمان‌بندی مشخصی برای این رویداد اعلام شده بود.

 طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قرار بود مرحله منطقه‌ای این جشنواره در پنج منطقه کشور بین ۱۸ مهرماه تا ۱۸ آبان‌ماه برگزار شود. در حالی که سال گذشته این مراحل در تابستان و زمستان برگزار شدند، دوره جدید جشنواره حتی با تأخیری سه‌ماهه نسبت به سال گذشته نیز آغاز نشده و اکنون با گذشت دو ماه از زمان تعیین‌شده، همچنان خبری از اجرای آن نیست.

تماس خبرنگاران با انجمن موسیقی ایران برای پیگیری علت این تأخیر نشان داد که مسئله به تغییرات مدیریتی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بازمی‌گردد. مسئولان انجمن موسیقی اعلام کردند که تمامی مقدمات برگزاری جشنواره آماده بوده و قرار بود این رویداد طبق برنامه از ۱۸ مهرماه آغاز شود. اما تغییر معاون هنری وزارت ارشاد، موجب توقف روند اجرایی شد.

طبق توضیحات انجمن موسیقی، پس از تغییرات مدیریتی، از آنها خواسته شده تا تعیین تکلیف معاونت جدید هنری صبر کنند. اکنون نیز تمامی اطلاعات مربوط به جشنواره در اختیار معاون جدید، خانم رضایی، قرار داده شده است و انجمن منتظر تأیید نهایی ایشان برای آغاز برگزاری جشنواره است.

با وجود این توضیحات، همچنان مشخص نیست چرا اطلاع‌رسانی شفافی در مورد این تأخیر انجام نشده است و زمان دقیق آغاز جشنواره نیز همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این وضعیت باعث شده است که برخی از علاقه‌مندان موسیقی نواحی و فعالان این حوزه از شفاف نبودن روند برگزاری و تأخیر طولانی‌مدت انتقاد کنند.

تأخیر در جشنواره موسیقی نواحی؛ ضعف مدیریت یا نادیده گرفتن برنامه‌ریزی‌ها؟

پس از تماس با انجمن موسیقی و بیان مشکلات مربوط به تأخیر در برگزاری هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی، تلاش‌ها برای دریافت توضیحی از معاونت هنری وزارت ارشاد نیز به نتیجه خاصی نرسید. این سکوت و بی‌اطلاعی، پرسش‌های متعددی را درباره علت تأخیر دوماهه این رویداد فرهنگی ایجاد کرده است.

فراخوان این جشنواره در ۳۰ مردادماه منتشر شد؛ زمانی که مشخص بود تغییراتی در ساختار دولتی در راه است و ممکن است تغییر معاونت هنری یا سایر مدیران مرتبط رخ دهد. با این حال، به نظر می‌رسد این تغییرات پیش‌بینی‌شده در برنامه‌ریزی‌ها لحاظ نشده‌اند و جشنواره‌ای که از مدت‌ها قبل برای آن تصمیم‌گیری شده بود، اکنون بدون توضیح مشخص به تعویق افتاده است.

یکی از مشکلات دیرینه در عرصه فرهنگ و هنر ایران، وابستگی شدید رویدادها و برنامه‌ها به ثبات مدیریتی است. با هر تغییر در سطح مدیران و مسئولان، به‌نظر می‌رسد که تصمیم‌گیری‌های پیشین کم‌اهمیت یا حتی بی‌ارزش تلقی می‌شوند و باید از ابتدا برای همه چیز تصمیم‌گیری شود. این رویکرد غیرحرفه‌ای، بار دیگر در ماجرای تأخیر جشنواره موسیقی نواحی تکرار شده است.

با توجه به اینکه انجمن موسیقی، متولی برگزاری این جشنواره است و برنامه‌ریزی‌های لازم توسط کارشناسان و هنرمندان انجام شده بود، جای سؤال است که چه رخداد غیرمنتظره‌ای باعث تعویق آن شده است؟ آیا تغییر یک مدیر می‌تواند به‌تنهایی دلیل موجهی برای بی‌اعتنایی به چنین رویداد مهمی باشد؟

جشنواره موسیقی نواحی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بسترهای نمایش و حفظ موسیقی سنتی و بومی ایران، در نهایت برگزار خواهد شد؛ اما احتمالاً بدون تغییرات اساسی در محتوا یا رویکرد. این موضوع نشان می‌دهد که مشکل اصلی، تنها در تأخیر برگزاری نیست، بلکه در نادیده گرفتن اهمیت برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده و ضعف مدیریت است که به چنین وضعیتی دامن زده است. آیا زمان آن نرسیده است که عرصه فرهنگ و هنر از این وابستگی به تغییرات مدیریتی رهایی یابد و ثبات و احترام به برنامه‌ریزی‌ها در اولویت قرار گیرد؟

ضرورت پاسخگویی درباره تعویق جشنواره موسیقی نواحی؛ نظم و برنامه‌ریزی کجاست؟

برگزاری جشنواره موسیقی نواحی، با پیشینه برگزاری ۱۶ دوره قبلی، نباید به دلیل تغییر یکی از مدیران ارشاد متوقف یا به تعویق بیفتد. این رویداد، جزو برنامه‌های سالانه و ثابت بدنه هنری دولت است و وجود یک دبیرخانه دائمی برای آن باید تضمینی باشد که چنین وقفه‌هایی ایجاد نشود. وظیفه اصلی دبیرخانه، حفظ ثبات و استمرار در برگزاری جشنواره است، اما به نظر می‌رسد این سازوکار در عمل کارآمد نبوده و پرسش‌هایی درباره نقش و عملکرد آن به وجود آمده است.

هدف اصلی جشنواره موسیقی نواحی، حمایت از هنرمندان نواحی و ارائه بستری برای نمایش هنر اصیل آنها است. این جشنواره برای بسیاری از هنرمندان نواحی فرصتی است تا هنر خود را به مخاطبان معرفی کنند و مورد توجه قرار گیرند. اما به‌نظر می‌رسد عدم برگزاری به‌موقع و شفاف نبودن روند آن، به جای حمایت از این هنرمندان، نوعی بی‌توجهی به دغدغه‌های آنان تلقی می‌شود.

نظم در برگزاری چنین رویدادهایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا هنرمندان و برگزارکنندگان برای حضور و اجرا برنامه‌ریزی می‌کنند. به تعویق انداختن جشنواره بدون ارائه توضیحی شفاف، می‌تواند این پیام را منتقل کند که برگزاری این رویداد، حتی برای متولیان آن نیز اولویت ندارد.

اکنون، وظیفه متولیان برگزاری جشنواره این است که توضیحی روشن و قانع‌کننده درباره دلایل این تعویق ارائه دهند. آیا تنها تغییر در مدیریت وزارت ارشاد می‌تواند باعث چنین اختلالی در روند برنامه‌ریزی شود؟ یا مشکلات دیگری در پشت پرده وجود دارد که تاکنون بیان نشده‌اند؟

این ابهام و بی‌نظمی، علاوه بر ضربه به اعتبار جشنواره، به اعتماد هنرمندان نواحی و علاقه‌مندان موسیقی سنتی نیز آسیب وارد می‌کند. اگر چنین رویدادهایی که به حفظ و احیای موسیقی اصیل و بومی ایران می‌پردازند، جدی گرفته نشوند، چه انتظاری می‌توان از توجه به سایر عرصه‌های فرهنگی و هنری داشت؟ وقت آن رسیده است که مسئولان توضیح دهند و از ایجاد چنین چالش‌هایی در آینده جلوگیری کنند.