محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826620123
قانوني براي بهتر زيستن
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
قانوني براي بهتر زيستن نويسنده: عبد الكريم پاك نيا نگاهي به جايگاه احسان و نيكوكاري در كلام وحي از منظر عقل و دين براي رسيدن به مقامهاي عالي انساني، «احسان به نيازمندان» بهترين روش به شمار مي رود و تمام اديان و مذاهب اين شيوه را در شمار ارزشها و اصول خود گنجانده اند. اساساً كساني كه از اين ويژگي برخوردار نباشند، نه تنها نمي توانند پايگاه معنوي و درجات عاليه آن را كسب كنند، بلكه جايگاه اجتماعي خود را نيز از دست مي دهند و مطرود انسان هاي محيط اطراف خود مي شوند. به همين دليل نيكوكاري و احسان در كنار ساير ارزشهاي مهم در آيات وحي مطرح شده است. در سوره نحل آيه 90 آمده است: «خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزديكان فرمان مي دهد.» در متون ديني ما بويژه در قرآن كريم، اين عمل معنوي در قالب واژه هاي «خيرات»، «انفاق»، «احسان»، «قضاي حوائج نيازمندان» و «بِر» بيان شده است. نشانه اهل ايمان خداوند متعال در آيات خود يكي از نشانه هاي اهل ايمان را احسان و نيكي در بذل اموال اعلام كرده و در كنار ايمان به غيب و اقامه نماز، مي فرمايد: «پارسايان هدايت يافته، غيب را باور كرده و نماز را به پا مي دارند و از نعمتهايي كه برايشان ارزاني داشته ايم، در راه خدا احسان و انفاق مي كنند.»(بقره/3) علامه طباطبايي در تفسير آيه «ان ا... يأمر بِالعدل والاحسان» مي نويسد: «احسان، خير و نيكي رساندن به ديگري است، بدون اينكه عوض آن را از طرف مقابل توقع داشته باشد. احسان و نيكوكاري علاوه بر اينكه مشكلات فقرا و درماندگان را برطرف مي كند و محبت و رحمت را در جامعه توسعه مي دهد، آثار مهمترش به خود نيكوكار برمي گردد؛ چون باعث مي شود ثروت در اجتماع به گردش درآيد و امنيت و رفاه عمومي پديد آيد و نگراني و اضطراب به مودت و اعتماد و اطمينان تبديل گردد.» (تفسيرالميزان، ج 12، ص 332) و در مقابل به ثروتمندان بي درد و كساني كه از داراييهاي خود به شدت مواظبت كرده و از احسان و نيكوكاري خودداري مي كنند، به عذاب دردناك وعده داده و فرموده است: « كساني را كه سرمايه ها و اموال بي شمار خود از طلا و نقره را ذخيره مي كنند و در راه خدا احسان و انفاق نمي كنند، به مجازات دردناك و سختي بشارت بده!»( توبه/ 34) در ادامه آيه به وضعيت اسفبار آنان در روز قيامت اشاره كرده و چگونگي مجازات آنان را بيان مي كند. از منظر وحياني قرآن، شاخص ترين ويژگي اهل ايمان سبقت در انجام كارهاي خير و احسان و انفاق است. در سوره مؤمنين، اهل ايمان را اين گونه توصيف مي كند: «آنان در كارهاي نيك شتاب مي ورزند و در انجام آن سبقت مي جويند.» (مؤمنون/ 61) انفاق و احسان يك قانون عمومي در جهان آفرينش است و اساساً زندگي اجتماعي بدون نيكوكاري معنا و مفهوم ندارد. انفاق فقط در محدوده بذل اموال نيست، بلكه در حوزه تمام مواهب مادي و معنوي است و خداوند هم مي فرمايد كه از آنچه به آنان روزي داده ايم، انفاق و احسان مي كنند، اعم از مال و علم و نفوذ اجتماعي و... اين خصلت نيكو يكي از ويژگيهاي اهل ايمان به شمار مي آيد. (تفسير نمونه، ج 1، ص 74) در هر صورت، احسان و انفاق از مصاديق نيكوكاري به شمار مي روند و در قرآن بارها از آنها ياد شده است. در كلام امام صادق (ع) هم اين دو لفظ مترادف و با هم به كار رفته است. وقتي «ابي وداد حناط» از امام صادق (ع) پرسيد: احسان به پدر و مادر كه در قرآن آمده يعني چه؟ حضرت فرمود: «يعني با پدر و مادر نيك رفتاري كنيد و نگذاريد كه آنان نيازهاي خود را از شما در خواست كنند. مگر خداوند نمي فرمايد كه شما به مقام ابرار نمي رسيد، مگر اينكه از آنچه دوست داريد، انفاق كنيد.» (الكافي، ج 2، ص 157) اسوه هاي نيكوكاري الف) اهل بيت(ع) قرآن كريم با ارائه الگوهاي شايسته در عرصه نيكوكاري، مسلمانان را به اين صفت پسنديده ترغيب و تشويق مي كند. در آياتي از كلام الهي، خداوند متعال ضمن اشاره به نيكوكاران راستين، به نحو شايسته اي از آنان تجليل مي كند. در سوره انسان، اهل بيت رسول خدا(ص) به عنوان الگوي نيكوكاران مطرح شده اند و قرآن در اين زمينه مي فرمايد: « طعام خود را با اينكه به آن نياز شديد دارند، به مسكين و يتيم و اسير مي دهند و مي گويند: ما به خاطر خدا شما را اطعام مي كنيم و هيچ گونه پاداش و سپاسي از شما انتظار نداريم.» (انسان/ 8 و 9) در ادامه آيه به پاداش شايسته اين گونه نيكوكاران اشاره كرده و جزاي آنان را سربلندي در قيامت، غرق شدن در شادي و سرور و دخول در بهشت و بهره مندي از نعمتهاي فراوان آن مقرر مي دارد و مي فرمايد: «به خاطر عمل پسنديده احسان و نيكوكاري، خداوند آنان را از بديهاي روز قيامت نگه مي دارد و آنان را مي پذيرد، در حالي كه غرق شادي و سرورند و در برابر صبرشان در انجام كارهاي نيك، بهشت و لباسهاي حرير بهشتي را به آنان پاداش مي دهد.» (همان/ 11 و 12) ب) پيامبران الهي در سوره يوسف(ع) از نيكي آن پيامبر الهي به برادران و پدر و مادر خود خبر مي دهد و در سوره مريم حضرت يحيي(ع) را در زمره رهبران نيك رفتار به شمار آورده، مي فرمايد: «او نسبت به پدر و مادرش نيكوكار و خوش رفتار بود و هرگز متمرد و نافرمان نبود.» در سوره قصص به بيان دو ويژگي مهم انسانهاي نيكوكار (شايستگي و امانتداري) پرداخته و با نقل داستان حضرت موسي (ع) خدمات شايسته آن پيامبر آسماني را متذكر شده و مي فرمايد كه موسي(ع) هنگامي كه به چاه آب در مدين رسيد، گروهي از مردم را در آنجا مشاهده كرد كه چهارپايان خود را سيراب مي كنند و در كنار آنان دو زن را ديد كه مراقب گوسفندان خويشند و به چاه نزديك نمي شوند. موسي(ع) به آن دو گفت: كار شما چيست؟ چرا گوسفندان خود را آب نمي دهيد؟ گفتند: ما آنها را آب نمي دهيم تا چوپانها همگي خارج شوند. و پدر ما پيرمردي كهنسال است. موسي(ع) براي گوسفندان آن دو آب كشيد. سپس رو به سايه آورد و عرض كرد: پروردگارا! هر خير و نيكي كه بر من بفرستي، به آن نيازمندم. ج) افراد شايسته «حبيب نجار» از ديگر چهره هاي قرآني در عرصه احسان و نيكوكاري است كه مورد تمجيد و ستايش ويژه خداوند متعال قرار گرفته و به عنوان اسوه خيرخواهان معرفي مي شود. آن مرد مؤمن براي حمايت از رسولان الهي به نيكترين عمل دست زد و از هدف و مرام آنان در سخت ترين شرايط دفاع نمود و در اين راه به شهادت رسيد. خداوند متعال نيز او را در جايگاه نيكوكاران مسكن داد. (تفسير مجمع البيان، ج 8، ص655) نشانه نيكوكاري قرآن در بخش ديگري در موضوع نيكوكاري، به ميزان و نشانه آن پرداخته و به معيار واقعي نيكوكاران اشاره كرده، مي فرمايد: «هرگز به حقيقت نيكوكاري و احسان نمي رسيد، مگر اينكه از آنچه شديداً به آن علاقه داريد، در راه خدا انفاق كنيد.» (آل عمران/ 92) پاداش نيكوكاران نيكوكاران به عنوان بندگان شايسته و صالح خداوند در آيات متعدد قرآن مورد توجه و عنايت ويژه هستند وخداوند متعال، مكرر آنان را مورد تشويق و تمجيد قرار مي دهد و زيباترين هديه ها و عطايا را در مقام قرب خويش براي آنان منظور مي كند. از جمله مي فرمايد: يقيناً نيكوكاران غرق در نعمتهاي فراوان خواهند بود. آنان بر تختهاي آرام بخش بهشتي تكيه زده و ]مسرور از آن همه نعمت [به زيباييهاي بهشت مي نگرند. در چهره هاي شاداب و پرطراوت آنان، نشاط و نعمت را مي بيني و مي شناسي، آنها از شراب طهور، زلال و دست نخورده و سر به مهر بهشتي مي نوشند و سيراب مي شوند. مهر آن نوشيدني ها از مُشك است. پس شايسته است كه براي رسيدن به اين نعمتهاي بهشتي، مشتاقان بر يكديگر پيشي بگيرند. اين شراب طهور آميخته با «تسنيم» است؛ همان چشمه اي كه مقربان از آن مي نوشند.» (مطففين/ 28 - 21) خداوند متعال بندگان خود را چنان به شركت در اين مسابقه و رسيدن به جوايز ارزنده آن تشويق مي كند كه تمام سعادت طلبان و حقيقت جويان همواره خود را به ورود در اين وادي آماده كرده و رسيدن به آن را آرزو مي كنند. امام سجاد(ع) در دعاي مكارم الاخلاق، قرار گرفتن در رديف نيكوكاران را از خداوند طلب مي كند و مي فرمايد: خدايا! انجام كارهاي خير براي مردم را به دست من اجرا كن!» شرايط نيكوكاري از منظر كلام وحي پذيرش امر مقدس نيكوكاري زمينه ها و شرايط خاصي را مي طلبد و از هر راهي نمي توان وارد اين عرصه خداپسندانه شد؛ زيرا كسب سرمايه هاي معنوي به بستر پاك و سالم نياز دارد. قرآن در سوره بقره مي فرمايد: «اي كساني كه ايمان آورده ايد!از قسمتهاي پاكيزه اموالي كه از طريق كسب و تجارت به دست آورده ايد و از آنچه از زمين براي شما بيرون آورده ايم (از منابع و معادن و درختان و گياهان و محصولات كشاورزي) احسان كنيد و براي اين عمل نيك به سراغ اموال ناپاك و آلوده نرويد.» (بقره/ 267) بنابراين، نيكوكاري زماني نتيجه بخش خواهد بود كه اموال بخشيده شده از راه حلال و منبع پاك به دست آمده باشد و گرنه براي صاحب احسان سود و بهره اي در پي نخواهد داشت. (مجمع البيان، ج 2، ص 656) در سوره توبه نيز با تأكيد بر اين شرط اساسي احسان، خواستار رفع موانع پذيرش است و در پيش گرفتن شيوه اي صحيح و اصولي را پيشنهاد مي كند و خطاب به آلودگان و رياكاران مي فرمايد: «بگو! چه از روي ميل و رغبت و چه با اكراه و بي ميلي انفاق كنيد، هرگز از شما پذيرفته نمي شود؛ زيرا گروهي فاسق مي باشيد و هيچ چيز مانع پذيرش انفاقهاي آنان نشد، جز اينكه به خدا و پيامبرش كفر ورزيدند و نماز به جا نمي آورند، مگر با حالت كسالت و انفاقشان نيز با كراهت همراه است. (توبه/ 53 و 54) طبق اين بينش قرآني، تقوا و پاكدامني اساسي ترين شرط نيكوكاري براي يك مسلمان محسوب مي شود؛ زيرا اگر احسان به خاطر مصالح دنيوي و مقاصد شيطاني و هواهاي نفساني صورت گيرد، در تكامل روح و روان انسان تأثير ندارد و ارزش واقعي خود را از دست خواهد داد. به همين جهت، خداوند متعال تمام نيكيها و اعمال خير را بر اساس تقوا مي پذيرد و مي فرمايد: «خداوند متعال اعمال نيك را فقط از پرهيزگاران و تقوا پيشه گان مي پذيرد.» (مائده/ 27) امام حسين (ع) اين شرط اساسي احسان را به شكلي زيبا توضيح داده است. محدث نوري مي نويسد: «هنگامي كه به آن حضرت خبر دادند عبدا... بن عامر - از كارگزاران حكومتي دستگاه ستمگر بني اميه - چنين و چنان صدقه داده و عده زيادي برده آزاد كرده است، امام حسين(ع) فرمود: مثل عبدا... بن عامر همانند كسي است كه از حاجيان و راهيان خانه خدا سرقت كرده و سپس اموال دزدي را صدقه مي دهد. آنگاه افزود: احسان پاكيزه، شايسته كسي است كه در راه كسب سرمايه اش، پيشاني او عرق نموده و صورتش غبار آلود شده است. وقتي از امام صادق (ع) سؤال شد: منظور حضرت از نيكوكار شايسته چه كسي است؟ فرمود: علي بن ابي طالب (ع)» (مستدرك الوسائل، ج 7، ص 244) اساساً انفاق و احسان براي تقرب به خداوند متعال صورت مي گيرد و براي اين منظور بايد از اموال پاكيزه و حلال استفاده كرد؛ زيرا مردم وقتي مي خواهند به سلاطين و شخصيتهاي بزرگ تقرب جويند، بهترين و دوست داشتني ترين اموال خود را هديه مي برند، در حالي كه آن پادشاهان همانند خود آنان انسان هايي ضعيف و ناتوانند، پس چگونه ممكن است كه انسان به پيشگاه خداوند كه تمام عالم هستي از اوست، با اموالي بي ارزش و آلوده و نامرغوب، تقرب جويد. منبع:قدس
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 334]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها