تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836466989
شرايط و اسرار دعا : دعا و نداي الهي کن فيکون است
واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: جام جم آنلاين: حضرت آيتالله مجتبي تهراني در ادامه مباحث دعا به تشريح تفاوت هاي دعا و ندا پرداخت و بر هماهنگي ظاهر و باطن دعا کننده تأکيد کرد گفت: دعا و نداي الهي «کن فيکون» است. گفته شد ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و بازگو کردن کلام ربّ و ماه دعا و سخن گفتن عبد با ربّ است. دعا را هم تقسيمبندي کرديم که مأثور و غيرمأثور دارد و داراي شرايطي است. قبل از اينکه وارد ادامه بحث درباره آداب دعا شوم، چند تذکر بدهم. نکته اول؛ فرق «دعا» و «نداء» ما داريم که اين مناجات علي (ع) را که جملات ابتدايي آن را در ابتداي بحث ميخوانم، همه ائمه طاهرين ميخواندند. اين مناجات مثل مناجات شعبانيه است. اين مناجاتي را که از علي نقل شده است بنده چهار سال قبل، در اولين جلسه بحث دعا، «دعا و ندا و مناجات» را معنا کردم و فرقشان را هم گفتم. دعا و ندا که در اين جملات هم آمده که اول ميفرمايد: «و اسمع ندائي»، بعد دارد: «و اسمع دعائي»، از امور صوتيّه و شنيدني است. اين دو از يک مقوله هستند. دو مقوله متفاوت از يکديگر نيستند. در لغت هم که مراجعه کنيد ميبينيد دعا «غير را خواندن» است يعني صدا زدن ديگري است. حالا کاري به مفاد آن نداريم. نداء، صدا کردن از دور است و دعا هم همان صدا زدن است، اما از يک مسافت نزديک. اين دو با هم فرق نميکنند و از يک مقوله هستند. کساني که اهل اين مطالب هستند، به کتب لغت که مراجعه کنند ميبينند آنجا ميگويند ندا، صدا زدني است که با آواز بلند باشد و دعا آوازش کوتاه است. اين دو صدا فقط از نظر بلند و کوتاهي با هم فرق دارند؛ وگرنه ماهيتاً يک چيزند. لذا اگر بر «نداء»، «دعا» اطلاق شود، درست است و مشکلي ندارد. آن هم صدا کردن و خواندن است. اين يک مطلب که تذکر دادم. نکته دوم: معناي دعاي خداوند ما راجع به خداوند هم داريم که خدا، هم «دعا» ميکند و هم «ندا» ميکند. دعاي خداوند، يعني خواندن؛ آيه شريفه ميفرمايد: «وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلى دارِ السَّلام».(سوره ياسين، آيه 25) پس اينطور نيست که اطلاق کردن «دعا» بر خواستنها و خواندنهاي خدا اشکال داشته باشد. يا آيه ديگر ميفرمايد: «وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلَى الْجَنَّةِ».(سوره بقره، آيه 221) خداوند به بهشت فرا ميخواند. در قرآن نداي الهي را هم داريم. پس کاربرد ندا و دعا براي خدا، هر دو دُرُست است. دعاي بدون درخواست مسئله اين است که مفاد اين خواندن چيست؟ آيا در اين دعا و صدا زدن، درخواستي هم هست يا اصلاً حاوي درخواستي نيست؟ شما دعاي سحر را که ميخوانيد، ميبينيد که از اول دعا تا آخر آن، هيچ درخواستي مطرح نيست. اما اسم آن «دعاي سحر» است. فقط در فراز پاياني و در آخر دعا ميگويد صدايت ميزنم که فقط جواب من را بدهي! دعاي سحر «دعا» است؛ هر چند که در خواستي در آن مطرح نشده است. فقط ميگويد جوابم را بده! بيش از اين از او نميخواهد. پس لزوماً در دعا «درخواست» مطرح نيست و صرف صدا کردن کافي است. نکته سوم: دعا «انشاي طلب» است و اجابت، «انشاي مطلوب» نکته ديگر اين که دعا و نداء ـ که هر دو از يک مقوله هستند ـ انشائي هستند. يعني وقتي ما دعا ميکنيم، از چيزي خبر نميدهيم؛ بلکه خواندن ما «انشاء» است. بنده هم وقتي خدايش را صدا ميزند و دعا ميکند، در متن اين دعا درخواست ميکند؛ يعني درخواستش را انشاء ميکند. وقتي درخواستش را انشاء کرد، خداوند اجابت را انشاء ميکند. معناي اين حرف اين است که خداوند، اعطاء را ـ يعني همان درخواست عبد راـ انشاء ميکند که اين انشاء تکويني است که اين انشاء از ناحيه عبد و ملَک «انشاء طلب» است و از ناحيه ربّ «انشاء مطلوب» است. کيفيت تولد دو دعا از دعا براي غير رواياتي داشتيم که اگر انسان براي غير دعا کند، از آن دعا دو دعا متولد ميشود؛ يکي دعاي فرشتگان و يکي هم دعاي خداوند. از طرفي رواياتي مطرح بود که نتيجه دعا براي غير اين است که فرشته به داعي ميگويد براي تو دو برابر است. شايد شُبهه شود که لسان اين دسته از روايات که دارد فرشته به داعي ميگويد «لَکَ مِثلَاه»، لسان إخبار است نه انشاء؛ يعني فرشته دارد به داعي خبر ميدهد و برايش دعا نميکند. جمع بين اين روايات اين است که فرشته در هر حال براي داعي دعا ميکند. در آن روايتي که از امام هفتم (ع) بود اينطور داشت: «مَنْ دَعَا لِإِخْوَانِهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ عَنْ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَلَکاً يَدْعُو لَه».(وسائل الشيعه) هرکس براي برادران و خواهران ايماني و اسلامياش دعا کند، خداوند به ازاي هر مؤمن، يک فرشته براي او ميگمارد که برايش دعا کند. يعني آن فرشتهها هم براي دعاکننده، از خدا درخواست ميکنند. تمام رواياتي که در آن بود که فرشته ميگويد «لَکَ مِثلَاه»، با اين روايت تفسير ميشود. فرشته چه کاره است که بخواهد چيزي به کسي بدهد؟! مگر از خودش اختياري دارد که حاجت بنده را به او بدهد؟ اينکه ميگويد «لَکَ مِثلَاه»، معنايش اين است که من هم از خدا خواستم که دو برابر به تو بدهد. اين روايت صريح ميگويد «وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ عَنْ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَلَکاً يَدْعُو لَه»؛ يعني فرشته هم براي او دعا ميکند و از خدا درخواست ميکند. پس صحيح است که بگوييم از دعاي او دعاي فرشتهاي متولد ميشود. آن روايات هم اشاره به همين مطلب داشت. حتي در آن مرتبه بالاتر هم، موضوع همين بود که خداوند به عدد تمام مؤمنين از آدم تا خاتم، از خاتم تا قيامت، فرشته ميگمارد که او را دعا کنند. اين در ارتباط با مَلَک است. اما در مورد خودِ خدا بحث چيست؟ در بالاترين مرتبهاش هم بحث اين بود که از عرش ندا ميآيد که صدهزار برابر از آن تو است. معناي اين عبارت چيست؟ آيا إخبار است يا انشاء؟ اگر يادتان باشد، تعبير اين بود: «إِذَا دَعَا الرَّجُلُ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ نُودِيَ مِنَ الْعَرْشِ وَ لَکَ مِائَةُ أَلْفِ ضِعْفِ مِثْلِهِ»(من لا يحضره الفقيه) آيا معنايش اين است که خدا به او خبر ميدهد؟ يا نه، خداوند انشاء اعطاء ميفرمايد؟ حقيقت اين است که خدا اعطاء را انشاء ميفرمايد؛ نه اينکه خبر بدهد. دعا و نداي الهي «کُنْ فَيَکُون» است در اين مطلب بايد دقت شود که نداء همان دعا است؛ يعني همان صدا زدن است و هر دو از يک خانوادهاند. اما نداي الهي عين انشاء تکويني حقّ است و اخبار نيست. همه اينها، چه دعاي انسان، چه دعاي مَلَک و چه دعاي خدا، انشاء است. تو «درخواست» ميکني، فرشته هم براي تو «درخواست» ميکند. فرشته هم اخبار نميکند؛ فرشته درخواست ميکند و ثمره درخواستش همان چيزي است که در روايت آمده بود؛ يعني دو برابر دعاي داعي. خداوند هم چون مقابل ندارد که درخواست کند، اعطاء درخواستها را «انشاء» ميفرمايد. اين «نُودِيَ» که در روايت آمده معنايش اين است. دعاي خدا، نداي الهي است. دعا حتي از نظر لغوي همان آهنگ الهي است و اين آهنگ الهي عين انشاء تکويني خدا است. «کُنْ فَيَکُون» است. هيچکدام از اينها اخبار نيست. همه اينها انشاء است. اينها دقيقاً عين معارف ما است. بنابر اين، نداء الهي را تعبير به «دعا» کردن غلط نيست. از نظر لغوي هر دو يک چيزند و هر دو هم انشاء هستند. هم دعاي ملک انشاء است و هم دعاي الهي و هم دعاي من. اما انشاء من و فرشته با انشاء خدا فرق ميکند. آنکه اهلش هست، ميفهمد. آداب ظاهريه دعا اما من داشتم راجع به آداب ظاهريه بحث ميکردم. در جلسه گذشته مسئله حالت ظاهريه را مطرح کردم که ميگويند در جميع حالات ظاهريه، حالت سجده اقرب حالاتي است که عبد به ربّ خود نزديک ميشود. چون اين بالاترين کُرنش است. در همين زمينه ميخواستم رابطه اين حالت را با دعا بگويم که در گذشته هم به اين بحث اشارهاي داشتهام. ما در روايات متعدد و حتي آيات قرآن هم داريم که در باب دعا بايد حالت بنده، حالت کُرنش و زاري باشد. حالا يک اشارهاي به اين ميکنم که در آيات مربوط به دعا داريم که «إِنَّهُمْ کانُوا يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَ کانُوا لَنا خاشِعينَ».(سوره انبياء، آيه 90) اين در سوره انبياء است و يا در جاي ديگر دارد: «ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَ? ًإِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدين».(سوره اعراف، آيه 55) که در اين آيات به بحث تضرّع و خشوع، صراحتاً اشاره فرموده است. در باب دعا چهار حالت را به طور متوالي و پشت سر هم مطرح ميکنند که بعضي از آنها در ارتباط با ظاهر است. اين چهار حالت، استکانه و تضرع و خشوع و خضوع هستند. در باب خضوع و خشوع، يکي از آنها جنبه دروني دارد و ديگري بيروني و ظاهري است؛ خضوع دروني است و خشوع بيروني. ولي در ارتباط با آداب بيروني، مسئله استکانه، تضرع و خشوع مطرح است. خواري و فروتني دروني و ظاهري استکانه در فارسي به «خاکساري» تعبير ميشود. بعد مسئله تضرع و خشوع است. خاکساري همان فروتني يا اظهار خواري نمودن است. من در باب سجده گفتم که بالاترين حالت ظاهري براي ابراز بندگي و عبوديت، به سجده افتادن است. در اينجا به طور کلي و سراسري تعبير شده است. مسئله سجده را مطرح نکرده است؛ بلکه فرموده در دعايت بايد پيکرهات، پيکره خاکساري و فروتني و خواري باشد. چگونه بعضي از افراد براي امور دنيايي ـنعوذباللهـ پيش يک مخلوق ميروند و حالت تضرع و زاري به خود ميگيرند و اظهار تنگدستي ميکنند؟ بايد در دعا يک چنين حالت خواري و تضرع داشته باشي. ظاهر بايد زبان باطن باشد اين حالت ظاهري است. البته اين را به شما بگويم که همه اينها بايد کاشف از درون باشد. من اين را قبلاً بحث کردهام که آنچه مهم است، درون است. بيرون، زبانِ درون است و بيان ميکند که در درون من چه ميگذرد. آن حالت ظاهري استکانت ميگويد خدايا، من پيش تو هيچم! انسان بايد اين حالت را در دعا حفظ کند. لذا ما در روايات داريم و من به بعضي از آن روايات اشاره ميکنم که بايد انسان هنگام دعا کارهايي انجام دهد و حالتي داشته باشد که حاکي از آن حالت دروني او باشد. در روايتي از پيغمبر اکرم (ص) دارد که حضرت فرمود: «رَفْعُ الْيَدَيْنِ مِنَ الِاسْتِکَانَةِ. قُلْتُ وَ مَا الِاسْتِکَانَةُ؟ قَالَ أَ لَا تَقْرَأُ هَذِهِ الْآيَةَ: فَمَا اسْتَکانُوا لِرَبِّهِمْ وَ ما يَتَضَرَّعُونَ».(بحارالانوار) حضرت فرمودند دو دست را که انسان بالا ميآورد، اين گوياي همان خاکساري است که خدا هم در قرآن گفته است: «فَمَا اسْتَکانُوا لِرَبِّهِمْ وَ ما يَتَضَرَّعُون».(سوره مؤمنون، آيه 76) روايتي است که محمد بن مسلم از امام باقر (ع) نقل ميکند که: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيهِ السَّلامُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَمَا اسْتَکانُوا لِرَبِّهِمْ وَ ما يَتَضَرَّعُونَ»؛ از اين آيه استفاده ميکند و ميگويد از حضرت درباره اين آيه پرسيدم. «قال الِاسْتِکَانَةُ هِيَ الْخُضُوعُ وَ التَّضَرُّعُ رَفْعُ الْيَدَيْنِ وَ التَّضَرُّعُ بِهِمَا».(الکافي) حضرت فرمود استکانه که همان خاکساري است، خضوع، فروتني و اظهار خواري نمودن است. بعد حضرت ميفرمايد استکانت همچنين بلند کردن دو دست و زاري کردن با آنها است. نقش حالت استکانت در دعا اينها چه نقشي دارد؟ حالا ببينيم نقش اين حالات و آداب ظاهريه در دعا چيست؟ اگر کسي بخواهد سينه سپر کند و بايستاد و شروع کند از خدا خواستن و طلب کردن، آيا دُرُست است؟ اينکه دعا کردن نيست. دعا که اينطوري نيست. هم درون بايد خوار باشد و انسان در برابر عظيم مطلق، احساس خواري و ذلت کند و هم اين حالت به بيرون بايد تراوش کند. اينجا است که دستت را بلند ميکني. اما ثمره آن چيست؟ ثمرهاش را علي (ع) ميفرمايد. روايت را گوش کن حضرت فرمود: «نِعْمَ عَوْنُ الدُّعَاءِ الْخُشُوعُ».(غررالحکم) خشوع به دعاي تو کمک ميکند. خشوع، براي اجابت دعايت چه خوب کمک و ياوري است. من چون قبلاً معناي ياري کردن را گفتهام که يعني چه، دوباره تکرار نميکنم. دعا خودش کارآريي دارد، اما خشوع به کارآيي او ميافزايد. مهر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 420]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها