واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: برآوردهاي انجام شده نشان می دهد که کارآیی مصرف آب در روش های سنتی آبیاری در بهترین شرایط بیشتر از 35-40 درصد نیست. در حاليکه در آبياري تحت فشار افزون بر 75 درصد آب زراعي مورد استفاده بهينه قرار مي گيرد. لذا با توجه به نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال اصلاح الگوی مصرف، شایسته است توسط مسئولان توجه خاصی به اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی گردد. بطور کلی نتایج تحقیقات کشاورزی نشان می دهد که راهکارهای عملی مختلفی جهت اصلاح الگوی مصرف آب در کشاورزی وجود دارد.که در اینجا بعلت عدم اطاله کلام، تنها به ذکر عناوین آنها پرداخته می شود.
از اساسی ترین روش های اصلاح الگوي مصرف در بخش کشاورزي می توان به اجرای روش های بهزراعی و بهنژادی مانند اصلاح روش هاي کاشت، اجرای سیاست تغییر کاربری اراضی در الگوی کشت مبتنی بر مزیت نسبی ،تلاش در جهت کاهش سطح کشت محصولات با مصرف بالای آب (مانند برنج) و اصلاح و توسعه کاشت گیاهان کم آبخواه اشاره نمود.
علاوه بر این راهکارهای دیگری مانند توسعه کشت های گلخانه ای، اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار و مهار آب هاي فصلي می تواند تا حد قابل توجهی بر بهبود الگوی مصرف آب در کشاورزی تاثیر مثبت داشته باشد.
لذا لازم است راهکارهای فوق نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح منطقه ای به صورت بسته های مدون و کاربردی در جهت نیل به اهداف مد نظر در مقوله اصلاح الگوی مصرف مورد توجه قرار گیرند. اما «چه مسلم است، انجام چنین راهکارهایی حتی در مناطق کوچک کشاورزی مانند شهرستان کشاورز خیز کازرون نیز می تواند نتایج قابل توجهی در اصلاح الگوی مصرف آب داشته باشد. بهمین خاطر در زیر به نمونه ای از اصلاح الگوی مصرف آب که توسط کشاورزان برخی مناطق شهرستان کازرون بکار برده می شود، اشاره می گردد.
در شهرستان کازرون با نادیده گرفتن برخی اراضی کشاورزی که سالانه به صورت دیم کشت می شوند، در حدود21160 هکتار باغ و 5100 هکتار اراضی تحت کشت محصولات جالیزی است، که تولید در آنها رابطه مستقیمی با میزان آب آبیاری دارد. بعبارت دیگر سطح زیر کشت محصولات آبی در شهرستان کازرون در حدود 26000 هکتار می باشد. همانطور که در سطح شهرستان نیز مشاهده می شود، متداولترين روشهاي آبياري در بسیاری از زمين هاي آبي شهرستان کازرون مانند بسیاری از مناطق کشور، آبياري ثقلي و يا غرق آبي است که مزارع معمولا بصورت نواري، کرتي، نشتي و یا جوی و پشته آبياري مي شوند. اما آنچه اخیرا در برخی اراضی آبی تحت کشت محصولات صیفی و جالیز به چشم می خورد، استفاده کشاورزان از سیستم های آبیاری قطره ای بجای روش های مرسوم آبیاری است. دانش فنی و فهم بالای کشاورزان و مجموعه امکانات، ظرفيت هاي بالقوه و محدودیت های آب آبیاری براي تغيير الگوي مصرف آب زراعي، موجب شده تا کشاورزان منطقه بدون اینکه توسط مروجین کشاورزی منطقه توصیه شده باشند، آگاهانه به طرف اصلاح الگوی مصرف آب در کشت محصولات بروند.که نتايج بسيار مطلوبي نیز داشته است. چراکه در مزارعي که به طريق آبياري تحت فشار و قطره اي آبياري مي شوند، علاوه بر کاهش حجم آب مصرفي و بهبود چشمگير کيفيت و کميت محصولات، هزينه هاي توليد نیز طبق گفته کشاورزان منطقه به میزان زیادی کاهش یافته است. به نظر می رسد ضرورت دارد این سیستم که در واقع یکی از راهکارهای عمده ای است که عملا در زمین کشاورز انجام شده و نتایج خوبی نیز بهمراه داشته است، توسط مروجین بخش کشاورزی شهرستان در کل منطقه توصیه گردد.
توسعه این سیستم می تواند به ارتقاي سطح خدمات زيربنايي در نقاط روستايي، کاهش هزينه هاي توليد محصولات زراعي و باغي،کاهش سهم هزينه آب، افزايش متوسط درآمد ساليانه بخش کشاورزي، بالابردن سهم شهرستان در توليدات محصولات زراعي و باغي، توسعه سطح زير کشت باغات در مناطق شيب دار، تداوم توسعه وتولید پایدار در بخش کشاورزی منطقه و عدم کاهش سطح سفره آب زیرزمینی بیانجامد. با توجه به اینکه هم اکنون اعتبار اجراي عمليات آبياري تحت فشار از محل اعتبارات خشکسالي تامین می گردد، میزان تلاش مدیران بخش کشاورزی و مسئولین دیگر شهرستان رابطه مستقیمی با جذب این اعتبارات جهت افزایش سطح زیر کشت محصولات تحت سیستم آبیاری تحت فشار دارد. این تنها نمونه ای کاربردی از تغییر الگوی مصرف آب آبیاری است که به صرفه جویی در مصرف آب منتج می گردد. بدون شک اجرای تعدادی از راهکارها متناسب با شرایط منطقه می تواند نتایج چشمگیرتری داشته باشد.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که گرچه اجرای برخی از راهکارهای اصلاح الگوی مصرف آب نیاز به تمهیدات خاص از جمله همکاری بخش تحقیقات کشاورزی و انجام طرح های تحقیقاتی مناسب در جهت عملی کردن این راهکارها دارد، ولی آنچه مسلم است عملیاتی نمودن بسیاری از این راهکارها مانند توسعه کشت های گلخانه ای، مهار آبهای فصلی و ... بدون حمايتهاي دولتي و تخصيص تسهيلات قابل ملاحظه با بهره هاي کم از موفقیت کمی برخوردار خواهد بود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 355]