فیستول چیست؟ معرفی 5 روش برای عمل جراحی فیستول مقعد

فیستول مقعدی نوعی بیماری شایع نشیمنگاهی است و به تونل یا مسیری غیر طبیعی گفته میشود که از داخل مقعد شروع شده و تا روی پوست در اطراف مقعد امتداد دارد. این بیماری معمولاً به دنبال آبسه و یا عفونتی رخ می دهد که به روش صحیح درمان نشده است. پزشک میتواند فیستول را ترمیم کند، اما برای آن نیاز به جراحی دارید. در ادامه مفصلا به بررسی این بیماری و روش های جراحی آن می پردازیم:

 علت فیستول چیست؟

در داخل مقعد، غده‌هایی وجود دارند، که مایعاتی را ترشح می کنند. گاهی اوقات، خروجی این غدد مسدود می شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد، باکتری ها تجمع کرده و می تواند یک ناحیه متورم از بافت و مایعات عفونی ایجاد کند. پزشکان به این حالت آبسه می گویند.

اگر آبسه را درمان نکنید، رشد می کند. در نهایت، راه خود را به بیرون باز می کند و پوست را در جایی نزدیک مقعد سوراخ می کند تا عفونت داخل آن تخلیه شود. فیستول تونلی است که غده را به آن دهانه متصل می کند.

بیشتر اوقات، آبسه باعث ایجاد فیستول می شود. اما در مواردی ممکن است شرایطی مانند سل، بیماری های مقاربتی، یا یک بیماری مزمن روده، مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو علت این بیماری باشد.

علائم فیستول چیست؟

شایع ترین علائم عبارتند از:

• درد مقعد و اطراف آن
• قرمزی و التهاب
• تورم در اطراف مقعد

همچنین ممکن است، شرایط زیر را تجربه کنید.

• خون ریزی
• حرکات دردناک روده یا دفع ادرار دردناک
• تب و لرز
• ترشح مایعی بدبو از سوراخ نزدیک مقعد  

اگر هر یک از این علائم را دارید، در اولین فرصت با پزشک تماس بگیرید.

چگونه این بیماری تشخیص داده می شود؟

در اولین مرحله اگر پزشک به فیستول مقعدی شک کند، در مورد سابقه پزشکی می پرسد و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.

برخی از فیستول ها به راحتی قابل تشخیص هستند، و برخی دیگر نیستند! زیرا گاهی اوقات خود به خود بسته می شوند، سپس باز می شوند. پزشک به دنبال علائم ترشح مایع یا خونریزی خواهد بود. ممکن است پزشک در حین معاینه انگشتی را به مقعد شما وارد کند.

سپس احتمالا پزشک شما را برای معاینات بیشتر یا آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن نزد یک متخصص مشکلات روده بزرگ و رکتوم می فرستد. حتی ممکن است نیاز به کولونوسکوپی داشته باشید. برای این آزمایش، پزشک لوله ای انعطاف پذیر و دارای یک دوربین را در انتهای مقعد قرار می دهد تا به داخل روده دسترسی داشته باشد. این آزمایش تحت بیهوشی کامل انجام می‌شود.

درمان فیستول مقعد

هیچ دارویی برای رفع این عارضه وجود ندارد، بنابراین تنها راه درمان جراحی است.  برای درمان این بیماری روشهای مختلفی برای جراحی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

جراحی سرپایی فیستول

اگر فیستول سطحی یعنی نزدیک به سطح پوست باشد. طی یک جراحی ساده و سرپایی پزشک پوست و عضله اطراف تونل یا همان فیستول را شکافته و باز می کند. این عمل اجازه می دهد تا دهانه تونل از داخل به سمت بیرون بهبود یابد. این جراحی به ندرت انجام می شود، زیرا معمولاً بیماران در انجام جراحی تعلل می‌کنند و طول مسیر فیستول افزایش می یابد.

جراحی فیستول با لیزر

در حال حاضر این جراحی سرپایی را می توان بهترین راه درمان این بیماری معرفی کرد. در این روش تنها به واسطه تابش اشعه لیزر درون مسیر فیستول سوزانده شده و به طور کامل از بین میرود. لیزر بدون نیاز به برش و بخیه انجام می شود و کاملا سرپایی و بدون درد یا خونریزی است.

بیماران می‌توانند با یک جلسه لیزر درمانی انواع فیستول مقعد و یا حتی فیستول های پیچیده تر که طول مسیر آنها افزایش یافته را نیز درمان کنند. برای انجام لیزر میتوانید به کلینیک های درمان این بیماری مراجعه کنید، لیزر همراه با بیحسی موضعی انجام شده و بعد از عمل هم نیاز به دوره نقاهت و استراحت در منزل نیست. یک روز بعد از عمل می توانید کارهای روزمره را از سر بگیرید.

یکی دیگر از مزایای درمان با لیزر، عدم آسیب به پوست است که در جراحی بسیار مشاهده می شود. همچنین با انجام لیزر،خطر آسیب عضله مقعد و بی اختیاری در کنترل مدفوع یا گاز روده وجود ندارد.

عمل جراحی فیستول (فیستولوتومی)

در این روش جراحی که در بیمارستان و تحت بیهوشی کامل انجام می شود، بسته به محل قرارگیری فیستول، پزشک ممکن است مجبور شود ماهیچه های اسفنکتر را که مقعد را باز و بسته می کنند، برش دهد. آنها سعی می کنند به آنها آسیب نرسانند، اما ممکن است بعد از عمل کنترل روده شما سخت تر باشد. در موارد بی اختیاری بعد از این جراحی موقتی و در موارد دیگر دائمی است، این مورد بستگی به میزان آسیب وارد شده به عضله مقعد دارد. در مواردی که خطر جدی برای آسیب عضله و بی اختیاری در کنترل وجود دارد،پزشک سایر تکنیک های جراحی را تجویز می کند.

بعد از جراحی و برداشتن مسیر فیستول، بسته محل قرارگیری و اندازه فیستول ممکن است زخم را بخیه زده و یا در مواردی بدون بخیه رها کنند تا از داخل به سمت خارج ترمیم شود.

در مواردی که زخم بخیه زده میشود احتمال عود مجدد بیماری وجود دارد و در مواردی که زخم را بخیه نمی زنند نیاز به رسیدگی و تعویض مرتب پانسمان دارد زیرا احتمال عفونت بسیار زیاد است.

یکی دیگر از مواردی که بیماران بعد از جراحی فیستول از آن شکایت دارند، تنگی مقعد است که چاره ای برای آن اندیشیده نشده!

جراحی با نخ ستون

همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم جراحی به روش سنتی می تواند باعث بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده شود. در مواردی که فیستول در موضعی حساس و مملو از اعصاب واقع شده است، احتمال آسیب بیشتر است. در این موارد جراحی به روش ستون جایگزین روش سنتی می شود.

بنابراین در مواردی که فیستول پیچیده‌تر از پزشک یک لوله یا نخ باریک به نام ستون را در مسیر فیستول قرار می دهد،این نخ به تخلیه عفونت کمک می کند.

بیماران باید روزانه این نخ را جابجا کنند،این عمل به جهت افزایش سرعت ترمیم عضله در پشت این نخ است.

جابجایی این همونه برای بیماران دردناک و در مواردی باید توسط پزشک انجام شود همچنین تخلیه عفونت به این روش ممکن است ۶ هفته یا بیشتر طول بکشد. زمان بر بودن و درد زیاد باعث شده این روش به ندرت انجام شود.

احتمال درمان با این روش ۵۰ درصد تخمین زده می‌شود همچنین احتمال عفونت و مجدد بیماری وجود دارد.

پلاگین یا فیبر 

یکی دیگر از روش‌های درمان و جراحی این بیماری قرار دادن پلاگین بیولوژیکی در مسیر فیستول است. برای انجام این درمان مجرای فیستول با تیغ جراحی باز شده و و عفونت آن تخلیه میشود. در مرحله بعد دریچه داخلی فیستول وقتی بسته می شود چسب مخصوص ای به نام پروتئین فیبری داخل مجرا تزریق شده و یا پلاگین بیولوژیکی داخل مجرای قرار داده می شود. 

نتیجه گیری از درمان با روش بستگی به مهارت پزشک و شکل فیستول دارد،معمولاً این روش به تنهایی پاسخگوی درمان این بیماری نیست. عوارض درمان با این روش شامل درد، آبسه و احتمال جابجایی پلاگین است.

عوارض درمان نکردن فیستول

فیستول مقعدی بیماری عفونی است که باید فوری درمان شود. تعلل و بی‌توجهی به درمان این بیماری می‌تواند عوارض ناخوشایندی را به همراه داشته باشد.

درمان نکردن این بیماری باعث میشود به تدریج طول مسیر فیستول افزایش یافته و یا حتی تعداد مسیرها چند برابر شود این عمل می‌تواند درمان را پیچیده کند یا حتی نیاز باشد چندین مرتبه جراحی انجام شود.

یکی دیگر از عوارض درمان کردن این بیماری در طولانی مدت سرطان است،اگر بافت بدن برای مدت طولانی با  عفونت درگیر باشد،به تدریج ساختار سلول های پوست تغییر کرده ممکن است بیماریهای خطرناک ترین مثل سرطان را به همراه داشته باشد.

پیشگیری

جهت پیشگیری از این بیماری و یا عود مجدد آن نکات زیر را رعایت کنید:

• در صورت ایجاد آبسه فوراً برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید و فرایند درمان عفونت را به طور کامل انجام دهید.
• از برقراری رابطه مقعدی پرهیز و در صورت انجام حتماً کاندوم استفاده کنید.
• مصرف فیبر کافی به جلوگیری از یبوست و آسیب مقعد کمک ویژه میکند.
• شناسایی سریع بیماری و اقدام موثر برای انجام آن می‌تواند به تسریع روند درمان کمک ویژه نمایند.

منابع :

https://drabedian.com/?p=1391

برچسب ها : فیستول,فیستول مقعد,درمان فیستول,عمل فیستول,جراحی فیستول