تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1817481627
ماهیت پیشرفت، تغییر و تحول است/ تفاوت توسعه غربی و توسعه اسلامی
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: سردبیر فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا تشریح کرد:
ماهیت پیشرفت، تغییر و تحول است/ تفاوت توسعه غربی و توسعه اسلامی
شناسهٔ خبر: 3835303 - یکشنبه ۷ آذر ۱۳۹۵ - ۱۲:۳۶
دین و اندیشه > اندیشمندان
.jwplayer{ display: inline-block; } رفیعی آتانی، عضو هئیت علمی دانشگاه علم و صنعت گفت: ماهیت پیشرفت، تغییر و تحول است و به همین دلیل ماهیت انسان نیز دائماً در ذیل مساله پیشرفت و انحطاط است. به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از پایگاه خبری طلیعه، رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود در دیدار اساتید دانشگاه‌ها در مردادماه ۹۲ فرمودند: ما اگر دنبال پیشرفت هستیم و پیشرفت علمی را شرط لازم پیشرفت عمومی کشور می دانیم، توجه داشته باشیم که مراد ما از پیشرفت، پیشرفت با الگوی غربی نیست. دستور کار قطعی نظام جمهوری اسلامی، دنبال کردن الگوی پیشرفت ایرانی ـ اسلامی است. ما پیشرفت را به شکلی که غرب دنبال کرد و پیش رفت، نمی خواهیم؛ پیشرفت غربی هیچ جاذبه‌ای برای انسان آگاه امروز ندارد. پیشرفت کشورهای پیشرفته غربی نتوانست فقر را از بین ببرد، نتوانست تبعیض را از بین ببرد، نتوانست عدالت را در جامعه مستقر کند، نتوانست اخلاق انسانی را مستقر کند. در بررسی عدم موفقیت توسعه غربی و تفاوت آن با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و همچنین چگونگی دست یافتن به الگوی اسلامی با توجه به علوم انسانی موجود و بررسی تجربه های غربی و شرقی و تجربه اسلام، به گفتگو با عطاءالله رفیعی آتانی عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت و سردبیر فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا و مجله «کتاب نقد» پرداختیم، که در ادامه می آید. وی در خصوص بیان الگوی اسلامی پیشرفت به جای الگوی اسلامی ـ ایرانی را در نوشته های خود گفت: مجموعه این نوشته ها در قالب بنیادهای نظریِ پیشرفت است و بنیادهای تئوریک آن قاعدتاً اسلامی است. قرار است از مبانی اسلامی به یک نظریه در قلمرو پیشرفت دست پیدا کرد. بنابراین ایرانی بودن آن، خیلی معنا پیدا نمی کند. در مورد قید ایرانی بودن مقام معظم رهبری معتقد است: الگوی اسلامی پیشرفت، وقتی با توجه به اقتضائات ایرانی و برای ایران طراحی شود، پسوند ایرانی پیدا می‌کند. همچنین نظریه پردازان و طراحان آن باید ایرانی باشند. بنابراین پایه تئوریک و مبنای این ایده، دیدگاه و نظریه اسلامی است و مجموعه تأملاتی که در مورد الگوی پیشرفت انجام شده، در قلمرو مبانی نظری این الگو است. لذا با توجه به مبنای اسلامی آن ایرانی بودن خیلی دخیل نیست. سردبیر فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا افزود: در تفاوت رویکرد غربی و اسلامی نسبت به پیشرفت نیز، این تفاوت از وجوه مختلفی قابل توضیح و بررسی است. قرار است الگوی پیشرفت برای ایران طراحی شود و از طرفی جوامع مختلف اقتضائات متفاوتی با یکدیگر دارند. لذا می توان الگوی، چینی، کره ای، مالزیایی و اروپایی نیز داشت ولی باید به دید که این الگوها چه چیزی را اصل می دانند. آنچه که تفاوت رویکرد غربی با اسلامی را مبنایی تر می کند، تفاوت در ماهیت پیشرفت است، موضوعی که در آثار بنده مشهود است.رویکرد غربی پیشرفت با تفسیری انسان مدارانه و بدون در نظر گرفتن نقش خدا، طراحی شده است. یعنی انسان به جای خدا گذاشته می شود و توسعه وجودی انسانِ به جای خدا، اصلی ترین هدف پیشرفت در رویکرد غربی است. در این نوع پیشرفت چون انسان از ماوراءطبیعت و معنویت منقطع می شود، زندگی مادی و دنیوی در آن نیز مهم می شود. به همین دلیل وجه اقتصادی زندگی انسان نسبت به سایر وجوه اهمیت می یابد. این مبنای دنیا گرایانه سبب می شود که توسعه به معنای غربی به توسعه اقتصادی تعبیر شود و هدف از پیشرفت، چیزی به غیر از پیشرفت اقتصادی نباشد. رویکرد غربی پیشرفت با تفسیری انسان مدارانه و بدون در نظر گرفتن نقش خدا، طراحی شده است. رفیعی آتانی ادامه داد: سایر وجوه توسعه مثل توسعه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نیز، ملازمات و نتایج توسعه اقتصادی است. همچنین توسعه غربی، به یک سری پیش زمینه های فرهنگی نیاز دارد که به آن فرهنگ توسعه می گویند. توسعه به معنای غربی نیز از نتایج فرهنگ غربی است. در حوزه سیاست نیز چنین حالتی صادق است. بنابراین نظام لیدر و راهبر توسعه غربی اقتصاد است. از این رو ادبیات توسعه غربی عمدتاً در چارچوب دانش اقتصاد تولید و پیگیری می شود. در رویکرد غربی توسعه فقط توسعه اقتصادی است که به دلیل رویکرد مبنایی توسعه غربی بر محور انسان است. در رویکرد اسلامی چون نقطه ابتدا و انتهای انسان، خداست، هویت و موجودیت انسان نیز با خدا معنا پیدا می کند. با این نگاه آنچه که در رویکرد اسلامی اهمیت می یابد، تحول و تغییر انسان به سوی کمال مطلوب است و کمال مطلوب خدای متعال است. وی اضافه کرد: ماهیت پیشرفت، تغییر و تحول است و به همین دلیل ماهیت انسان نیز دائماً در ذیل مساله پیشرفت و انحطاط است. این امر به معنای تربیت، رشد و تغییر انسان به سمت همه کمالات است و جامع همه کمالات نیز خداوند است. اما در رویکرد غربی، انسان تنها به خودش دست پیدا می کند. در الگوی اسلامی پیشرفت، نظام راهبر و مدار زندگی اجتماعی، نظام تعلیم و تربیت و علم است. لذا از حیث ساختاری و سیستمی، تفاوت بنیادین رویکرد اسلامی با غربی در این است که به جای نظام اقتصادی، نظام آموزش و تعلیم و تربیت در جامعه به عنوان اصل قرار می گیرد و سایر نظامات زندگی از آن پیروی می کنند. بنابر تعبیر حضرت امام خمینی(ره) که همه عالم باید مدرسه شود، به این مفهوم که چنانچه بنگاه های اقتصادی، احزاب سیاسی و سایر نهادهای اقتصادی و سیاسی تبدیل به مرکزی برای تعلیم و تربیت شود، آنگاه هسته اصلی نظریه اسلامی پیشرفت اتفاق افتاده است و مسیر حرکت نیز مشخص شده است. بنابراین اقتصاد، سیاست، حیات اجتماعی محصولی از نظام علم شده و با آن رهبری می شود. اقتصاد، سیاست، حیات اجتماعی محصولی از نظام علم شده و با آن رهبری می شود این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به نقطه اشتراک و اختلاف الگوهای غربی و شرقی گفت: الگوهای شرقی چینی، کره جنوبی، ژاپنی و غربیِ آمریکای لاتین به لحاظ هسته مرکزی تفاوتی با الگوی غربی توسعه ندارند. حتی تندروترین ضد آمریکایی ها، یعنی مارکسیست ها نیز اقتصاد را اصل می دانند. لذا اختلافات آن ها زیربنایی نیست و بیشتر اختلافات آن ها روبنایی است. شاید اگر هرکدام سهم خود را از پیشرفت اقتصادی دنیا به دست می آوردند دیگر با یکدیگر خیلی اختلاف نداشتند. بنابراین هسته اصلی ساخت رویکردهای غربی و شرقی با هم اختلافی ندارد بلکه اختلاف در مسائل پیرامونی شان است. مسیر آن ها با یک مبنا شروع و در یک مقصد ختم می شود. بنابراین نوع اختلاف ما با الگوی شرقی و غربی همانند اختلافات آنها با یکدیگر نیست. آنها بر روی اینکه اقتصاد اصل است و سیاست و فرهنگ و ارزش های انسانی بر مدار اقتصاد معنا پیدا می کند با یکدیگر اختلاف ندارند. بر محوریت انسان در توسعه غربی یا شرقی هیچ اختلافی وجود ندارد. نگاه به انسان و محور بودنش در رویکرد غربی، تفاوت بنیادین آن با رویکرد اسلامی در توسعه و پیشرفت است. وی همچنین در خصوص نقش اقتصاد نسبت به علوم انسانی و معنویات در الگوی اسلامی پیشرفت، توضیح داد:در الگوی اسلامی پیشرفت، اقتصاد امری مهم است اما نظام رهبر، مدار و جهت دهنده اصلی نیست. اقتصاد در این الگو محصول نظام تعلیم و تربیت است. وقتی نظام تعلیم تربیت و رشد، کمال و ترقی و پیشرفت انسان اصل و اساس باشد، قاعدتاً یکی از دستاوردهایش نیز نظام اقتصادی خواهد شد. نه اینکه پیشرفت اقتصادی اصل باشد و بقیه ملزومات بر مدار آن تنظیم شود. سردبیر فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا با اشاره به اینکه الگوی اسلامی پیشرفت حتما موفق خواهد بود تصریح کرد:از صدر اسلام تاکنون این مساله در حال تجربه شدن است. الگوی اسلامی، انسان تربیت کرده و جامعه بوجود آورده است و با همه کم و کاست هایش در حال انجام شدن است. ضمن اینکه الگوی غربی توسعه هم نیز قبل از قرن ۱۴ میلادی وجود نداشت. الگوی غربی ماحصل دوران مدرن است. یعنی فیلسوفان غربی از کانت و دکارت در مورد این موضوع فکر کردند تا اقتصاددانان آنها مثل آدام اسمیت و جان استوارت میل. آنها به کمک هم یک دستگاه فکری، انتخاب کردند.لذا چون از قبل این موضوع وجود نداشته دلیل نمی شود به آن فکر نکرد. ضمن اینکه ما در حال تجربه کردن یک حدی از آن هستیم. نظام جمهوری اسلامی ایران و تجربه قریب به چهل سال زندگی در آن، در چارچوب این الگو اتفاق افتاده است. در حال حاضر ما در حال تنقیح و کنکاش و باز خورد گرفتن از این الگو هستیم. ولی در حقیقت، اصل آن اتفاق افتاده است.الگوی اسلامی، انسان تربیت کرده و جامعه بوجود آورده است و با همه کم و کاست هایش در حال انجام شدن است رفیعی آتانی با تاکید براینکه برای شناساندن الگوی اسلامی پیشرفت به جهان اسلام، نیاز به برنامه خاصی نیست گفت: اگر بتوان از چارچوب نظری منسجم که مورد تایید عقلانیت علمی باشد، بهره گرفت، نه تنها دنیای اسلام بلکه دنیای انسانی آن را خواهد پذیرفت. در صورت موفقیت الگوی اسلامی پیشرفت، سایرین مجبور به پذیرش آن خواهد شد. بنابراین در حال حاضر باید این الگو را به نحو جامعی طراحی و تدوین کرد و از آن مهمتر این که به درستی به آن عمل کرد.ایران پیشرفته با الگوی اسلامی، بهترین سندی است که می تواند آن را در چشم و دل جهانیان بنشاند. الگویی که همه اطلاعات نظری و لوازم منطقی پذیرش را داشته باشد و از نظر عملی نیز تجربه موفقی باشد.اکنون بعد از گذشت قریب به چهل سال از عمر نظام جمهوری اسلامی، نظریات با اعمال ارزیابی می شوند. بنابراین در موفقیت الگوی اسلامی به طرز فوق العاده ای عمل و نظر با هم تنیده می شود. وی افزود: تمام هویت این الگو و هسته اصلی آن را علم تعیین می کند. نظام لیدر و مدار این الگو علم است و علم نیز غیر از علوم انسانی و طبیعی نیست. وقتی از الگوی اسلامی پیشرفت صحبت می شود از یک انباره دانایی صحبت می شود که این انباره دانایی خروجی های مختلفی دارد. یک خروجی آن اقصاد خاص، خروجی دیگر سیاست خاص و خروجی جامع تر آن، سواد اجتماعی خاص است.از آنجا که هسته و هویت این الگو علم است و با توجه به اسلامی بودن آن ، قاعدتاً این الگو باید برآمده از یک علم متناسب با مبانی اسلامی باشد. عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت در پایان در پاسخ به این سوال که علم متناسب با مبانی اسلامی برای پیش برد این الگو در چه مرحله‌ای است؟ گفت: این بحث ها در دوران گذار است. دورانی که از یک وضعیتی آغاز شده و به یک وضعیت دیگری منتقل خواهد شد. این مباحث در یک زمان مطرح شده است. در حال حاضر نه الگوی اسلامی پیشرفتِ کاملی در اختیار است و نه علوم انسانی متناسب با آن، موجود است. بنابراین اگر قرار باشد که این الگو محقق شود باید علوم اجتماعی و انسانی متناسب با آن تولید شود به همین دلیل بعد از بحث الگوی اسلامی پیشرفت، به صورت منطقی بحث تحول در علوم انسانی مطرح شد، چون علوم انسانی فضا و نرم افزار این الگو است. نمی توان الگوی اسلامی تولید کرد و یا در صدد تولید آن بود، مگر اینکه نرم افزار آن تولید شده باشد، البته در این زمینه دستاوردهایی کسب شده است، ولی همچنان که همیشه اعتقاد دارم: نسبت به آنچه که بوده ایم توفیقات بسیاری کسب نموده ایم و نسبت به آنچه باید بشویم هنوز فاصله داریم.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 247]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها