واضح آرشیو وب فارسی:مهر: استاد دانشگاه امام صادق(ع):
پیوندحکمت نظری وعملی از مهمترین تحولات ممکن در علوم اجتماعی است
شناسهٔ خبر: 3605350 - شنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۱:۰۱
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها
استاد دانشگاه امام صادق(ع) گفت: در دوران مدرن و حاكمیت پارادایم كانتی، چالش انقطاع بین حكمت نظری و حكمت عملی و پیدا كردن پلی میان این دو از مهمترین تحولات علوماجتماعی كاربردی خواهد بود. به گزارش خبرگزاری مهر، نقشه راه تمدن نوین اسلامی، وحید یاوری، استاد دانشگاه امام صادق(ع)، سوم اردیبهشتماه در دومین روز نشست پیشرفت اسلامی ایرانی؛ نقشه راه تمدن نوین اسلامی، در مورد ملاحظات اساسی و مقدماتی برای تدوین مدل بومی پیشرفت، به دوران انحطاط ایران در صدساله اخیر اشاره و بیان کرد: ما به علت افسونشدگی در برابر تمدن صنعتی و پیشرفت علمی غرب و دنبالهروی آنان، یک دوره صدساله انحطاط را گذراندیم؛ در این دوران، گرایش غلطی به پیشرفت وجود داشته است و مسیر بیراهه به نا م پیشرفت و ترقی طی شده است. استاد دانشگاه امام صادق(ع) در همین راستا توضیح داد: مفید نبودن پیشرفت مادی غرب برای همه افراد جامعهاش و بحرانهای عدالت، اخلاق و آرامش در غرب علیرغم پیشرفتهای مادی برخی انتقادات وارده بر الگوی توسعه غرب است؛ همه جنایتهایی که تقریباً در طول صد و پنجاه سال اخیر صورت گرفته – از آغاز روشنفکری غربی در عرصه عمل محصول تجربه غرب است؛ علاوه بر اینکه پیشرفت غرب، انسانیت را از بین برده، بشر را به نیستی میکشاند و در خدمت اهداف شیطانی است. وی در ادامه با بیان اینکه فرآیند دربرگیرنده مراحل مختلف، همان گامهای لازم برای رسیدن به هدف است ادامه داد: کارهایی که لازم است با یک نظم و توالی منطقی یعنی با در نظر گرفتن تقدم و تأخرها(اولویت هر مرحله نسبت به دیگری) صورت گیرد تا رسیدن به هدف پیشرفت را امکانپذیر و تسریع نماید، در این مقوله میگنجند. وی به بیانات رهبر معظم انقلاب در رابطه با لزوم گفتمانسازی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت اشاره کرد و با بیان اینکه الگوسازی وظیفه نخبگان کشور است اضافه کرد: مدلسازی و الگوسازی برای پیشرفت بومی بر اساس مبانی معرفتی اسلام و متناسب با شرایط، امکانات و فرهنگ کشور ما کاری است که بر عهده مجموعه نخبگان کشور اعم از دانشگاهیان و حوزیان است؛ تبیین و مدلسازی علمی نیازمند مطالعه، تحقیق، تفکر و ایدهپردازی است که اساتید حوزه و دانشگاه، دانشجویان و طلاب باید با جدیت این کارها را انجام دهند. یاوری تعامل افکار و اندیشهها را لازمه ایدهپردازی برای دستیابی به محصولی عملی و منطقی دانست و افزود: صاحبان فکر در دانشگاهها باید روی این مسائل با دقت و پیگیری مطالعه و تحقیق نمایند. وی با بیان اینکه برنامهریزی ضروریترین الزام پیشرفت است ادامه داد: برنامه، حلقه اتصال ایدههای ذهنی و مدلهای علمی به عرصه واقعیت و میدان اجراست. استاد دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به مرحله اجرا، مرحله پایانی فرآیند پیشرفت اظهار کرد: حرکت عمومی مردم و مشارکت همه بخشهای کشور در این مرحله بسیار تأثیرگذار و تعیینکننده است؛ عزم راسخ و اراده ملی در کنار همت و تلاش همگانی ضامن موفقیت تمامی این مراحل است؛ با این وصف، این دو عامل مانند روح به کالبد فرآیند جان می دهد و انجام مراحل گوناگون مذکور را امکان پذیر و تسهیل می نماید. یاوری در بخش دیگری از سخنانش در رابطه با چگونگی انتقال از مسیر توسعه به مسیر پیشرفت نقد غرب بیان کرد: نفی جهانشمولی الگوی توسعه با تبیین مستدل و مصداقی ناکارآمدی و آثار زیان بار توسعه غربی با هدف ایجاد بدبینی و یاس نسبت به توسعه و الگوهای تقلیدی، معرفی پیشرفتهای حاصله در فضای انقلاب اسلامی و گفتمان دینی با معرفی تجربیات موفق و با رعایت شرط نگاه جامع(همه جانبه) و صحیح به پیشرفتهای کشور و امت اسلامی با هدف ایجاد باور و امید نسبت به امکان پیشرفت اسلامی ایرانی، اعتماد به نفس ملی و در نتیجه خلاقیت و همچنین ارائه راه حلهای اسلامی ایرانی برای مسائل موجود جامعه توسط مراکز پژوهشی کاربردی و کانونهای تفکر از اقداماتی است که باید انجام پذیرد. براساس توضیحات وی، مبارزه با فساد اقتصادی و اداری از جمله دزدی و اختلاس، رانتخواری و ثروتهای بادآورده، مبارزه با رشوه و پارتیبازی، بی انصافی و تبعیض در وضع برخی مقررات(شهرداریها)، مبارزه با بدبینی به مجموعه حاکمیت و مبارزه با ترجیح مدلهای غربی از اقدمات لازم در جهت انتقال از مسیر توسعه به مسیر پیشرفت به شمار میرود. استاد دانشگاه امام صادق(ع) همچنین ورود نهاد علم پای مسائل نظام و طراحی الگو از طریق حوزه، دانشگاه و تقویت مراکز پژوهشی، تقسیم کار ملی، جمع کردن آرا و ایدهها، زمینهسازی برای تعاطی اندیشهها، گفتمانسازی، هماهنگسازی اقدامات، رصد و پایش توسط نهاد مسئول ملی و همچنین طراحی حلقههای واسط برای سریان اسناد بالادستی به سطح بوروکراسی در قالب دستورالعملها و آیین نامههای اجرایی را از دیگر اقدامات لازم در جهت انتقال از مسیر توسعه به مسیر پیشرفت برشمرد. در ادامه جلسه سید مجید امامی، استاد دانشگاه امام صادق(ع) در موضوع آسیبها و نقاط ضعف گفتگوها و تجارب موجود در بحث الگو، برگشت به حوزه نظریهپردازی، فلسفه و تولید مبانی اسلامی، عدم عینیت و روشمندی قابل تعمیم و عدم ارائه شیوهنامه و مورد کاوی را از جمله این آسیبها برشمرد و افزود: عدم مسئلهمندی و امکان تقویت درک و استنباط از مسائل، اجتماعی نبودن، عدم تامین و عدم امکان اشراب توسط مبانی مشخص و رسمی، ابهام در پیوند لایه به لایه(از مبنا تا روبنا) و عدم ایجاد ارتباط حقیقی بین ریشهها، مبانی و اصول با ساختارها، فرآیندها و سیاستها از سایر آسیبها و نقاط ضعف در گفتگوها و تجارب موجود در بحث الگو محسوب میشود. استاد دانشگاه امام صادق(ع) عدم تفکیک نظری و ابهام در نسبت رابطه الگو با مواردی مانند قانون اساسی، سیاست کلی، برنامه توسعه، مصوبات مجلس و شوراهای عالی، برنامههای میانمدت و چشم انداز را یکی دیگر از این آسیبها عنوان کرد و ادامه داد: عدم ارزش افزوده ناظر بر قید ایرانی در موضوع الگوی اسلامی ایرانی، توجیه چرایی فراقوهای بودن ارائه الگوهای پیشرفت و شان تمدنساز آن در عین مسالهمند بودن، زمانمند و مکانمند بودن نیز از دیگر آسیبها و نقاط ضعف در گفتگوها و تجارب موجود در بحث الگو هستند. نسبت حکمت عملی و پیشرفت موضوع دیگری بود که استاد دانشگاه امام صادق(ع) به آن پرداخت و گفت: در دوران مدرن و حاکمیت پارادایم کانتی، چالش انقطاع بین حکمت نظری و حکمت عملی و عمدتاً غفلت از حکمت نظری، همواره پژوهشهای علوم اجتماعی را رنج داده است؛ پیدا کردن پلی میان این دو که بتواند حکمت نظری را در آینه حکمت عملی و حکمت عملی را در تداوم حکمت نظری(مقدمه واجب هر خط و مشی فرهنگی) بشناسد و فهم کند، از مهمترین تحولات ممکن در علوماجتماعی کاربردی خواهد بود. وی در ادامه در پاسخ به سوال از چیستی الگو ابراز کرد: الگوی سیاستگذاری یا نظریه سیاستی، سمتگیری و بینش مقدم بر عمل است که بر اساس مسئلهای که به آن متعلق است سطوح سه گانه خرد، میانه و کلان پیدا می کند. مسائل، الگوی کلان پیشرفت و حکمرانی، مسائل، الگوی میانی پیشرفت و سیاستگذاری و مسائل و الگوی خرد و برنامه ریزی انواع مسائل پیشرفت هستند که آنچه توسعه غربی خوانده میشود مانند سیاست روابط کار، توسعه ظرفیت آموزش عالی و یا سیاست پالایش در فضای مجازی عمدتا در این سطح وارد شده و میشود. وی نظریه محض(مثلا نظریه اقتصاد کلان)، گفتمان سیاسی، جامعه سیاستی، محیط سیاستی، ساز و کارها و ابزارهای سیاستی را مولفههای موثر بر نظریه سیاستی برشمرد و درباره روش الگوهای این نظریه بیان کرد: روش الگوهای سیاستی، روشهای نظریهسازی کاربردی هستند؛ در مسئله تکنیکهای الگوهای سیاستی نیز تکنیکهای ترکیبی(نقلی/تجربی) در رفت آمد بین مضامین(مولفهها)، کارنامه و سیر تطور مسئله مورد نظر، سمت گیریهایی مختار و متناسب با دوره مورد نظر پیشنهاد میشود. استاد دانشگاه امام صادق(ع) با بیان این مطلب که جایگاه ابلاغ الگوهای سیاستی ولایت فقیه است اضافه کرد: باید از ظرفیت قانون اساسی نیز برای این منظور استفاده شود؛ جایگاه تدوین این الگو نیز الگوی دانشگاه امام صادق(ع) و نهادهای قادر به پژوهش در مولفههای پنجگانه هستند. اگر واقعا نظریه سیاستی ابلاغی باشد و حجیت، مشروعیت و مقبولیت آن تمام شود، نیازی به تصویب برنامههای پنجساله نیست؛ مهم، نظارت بر انطباق با نظریات سیاستی و اشراب سیاستهای کلی و نظریات سیاستی در برنامههاست.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]