واضح آرشیو وب فارسی:مهر: یک محقق در نشست «مفهوم معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی»:
معنویت ناب اسلامی از طریق مجاهدت در عرصه اجتماع حاصل میشود
شناسهٔ خبر: 2939602 - سهشنبه ۲۱ مهر ۱۳۹۴ - ۱۱:۴۹
دین و اندیشه > همایش ها و میزگردها
حجت الاسلام عالم زاده نوری گفت: معنویت ناب اسلامی از طریق مجاهدت در عرصه اجتماع حاصل می شود. اگر کسی می خواهد به خدا و حقیقت عالم برسد باید در مسیر مجاهدت اجتماعی قرار بگیرد. به گزارش خبرنگار مهر، به همت مرکز اخلاق و تربیت و با همکاری اداره همکاریهای علمی و پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نشست علمی «مفهوم معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی» با حضور حجتالاسلام دکتر محمدجواد رودگر، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجت الاسلام عالم زاده نوری برگزار شد. در این نشست حجتالاسلام دکتر رودگر به تبیین مفهوم معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی با توجه به گفتمان علامه طباطبائی، شهید آیتالله مطهری و امام خمینی (ره) پرداخت. پس از سخنان رودگر، حجت الاسلام محمد عالم زاده نوری به بیان چند وجه تمایز معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی و گفتمان های مقابل انقلاب اسلامی مطرح کردند. حجت الاسلام عالم زاده نوری با اشاره به ضرورت توجه به تمایزات معنویت در گفتمان انقلاب اسلامی با گفتمان مقابلش یعنی گفتمان تحجر افزود: تمایزات نسبت به وجوه اشتراک به ما خیلی بیشتر در شناخت کمک می کند. وی گفت: با تعریف معنویت به ارتباط برقرار کردن با پشت پرده عالم و غیب هستی و دستیابی به باطن و تعریف انقلاب به یک حرکت توفنده اجتماعی افزود: در انقلاب اسلامی معنویت با یک حرکت توفنده اجتماعی جمع می شود و حرف جدیدی که حضرت امام خمینی (ره) در گفتمان انقلاب اسلامی مطرح کردند این بود که معنویت ناب اسلامی از طریق مجاهدت در عرصه اجتماع حاصل می شود. اگر کسی می خواهد به خدا و حقیقت عالم برسد باید در مسیر مجاهدت اجتماعی قرار بگیرد. عالم زاده نوری تصریح کرد: منطق انقلاب اسلامی یک منطق ویژه ای است که معنویت انزواگرا را به یک معنویت در صحنه و فعال تبدیل می کند. مرحوم علامه طباطبایی ذیل آیه عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ دو نوع بحث کرده اند؛ یک مسیر بحث معرفت نفس و عرفان است که به حسب ظاهر کاملاً فردی است؛ اما علامه طباطبایی در بازگشتی که به این آیه می کنند آن را به صورت اجتماعی تفسیر می کنند. همچنین ذیل آیه آخر سوره آل عمران که آمده است يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِصْبِرُوا وَ صٰابِرُوا وَ رٰابِطُوا وَ اِتَّقُوا اَللّٰهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ علامه طباطبایی اشاره می کند که دستیابی به فلاح و قرب وجودی و معنویت ناب در سایه یک عملیات اجتماعی اتفاق می افتد. حجت الاسلام عالم زاده نوری با اشاره به اسفار چهارگانه عرفا، یعنی سفر من الخلق الی الحق، سفر فی الحق، سفر من الحق الی الخلق بالحق و سفر فی الخلق، افزودند: به دو سفر ابتدایی خوب پرداخته اند ولی دو سفر انتهایی فقط بیان شده است ولی توضیح و تبیین نشده است و در معنویت انقلابی است که انسان موحد پس از اینکه در جمال و جلال الهی مستغرق می شود و پس از ارتباط معنایی ویژه ای که برقرار می کند، کامل نیست مگر اینکه برگردد و دستگیری نسبت به خلق داشته باشد. این استاد حوزه علمیه با اشاره به حدیث حضرت رسول(س) در مورد اهتمام به امور مسلمین که گفت: ما فکر می کنیم معنی این حدیث قضای حوائج مسلمین یا رسیدگی به مستمندان و بی بضاعتهاست؛ در حالی که معنی آن رسیدگی به امور امت اسلامی است. اهتمام به امور مسلمین شرط اسلامی است که معنویت می آورد. پنچه در پنچه استکبار انداختن، با نظام سلطه و ظلم بین المللی مبارزه کردن عین معنویت اسلامی و اساساً طریق معنویت است. حجت الاسلام عالم زاده نوری با بیان حدیث پیامبر اکرم(ص) که «رهبانیة امتی الجهاد»، افزود: این حدیث یعنی اگر به دنبال معنویت و رسیدن به خدا هستید باید در عرصه اجتماعی جهاد کنید. معنوی ترین انسان های روی زمین پیامبر (ص) و امام علی (ع) هستند. امام علی (ع) فرمود «لو كشف الغطا ما ازددت يقينا»، یعنی اگر همه پرده ها کنار برود یقین من افزوده نمی شود و هیچ پرده ای برای من باقی نمانده است و ارتباط تام با حقیقت هستی دارد. وی افزود: وقتی می بینیم معنوی ترین انسان روی زمین اجتماعی ترین انسان روی زمین است، معلوم می شود برای رسیدن به آن مرتبه معنویت این انسان در مسیر سیاست، حکومت، فعالیت اجتماعی و مبارزه با طاغوت فعالیت می کند. مقام معظم رهبری کتابی با عنوان «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» دارند که در سال ۵۳ نوشته شده است می گویند که پیام «لا إله الا الله» را که پیامبر اکرم(ص) بیان کرد مقاوت زیادی برانگیخت. عالم زاده نوری تصریح کرد: این پیام، پیام تازه ای نبود و قبل از پیامبر اکرم (ص) در جزیرة العرب و مکه عده ای موحد به نام حنفاء بودند که این پیام را میگفتند. پیامبر اکرم چه چیزی به این پیام اضافه کردند که دعوا و فتنه به پا شد؟ این «لا اله الا الله» پیامبر با قبل از پیامبر چه تفاوتی داشت که به این میزان باعث مقاومت اجتماعی شد و طواغیت را ترساند؟ اینکه معنویت عبارت است از عشق به کمال و نفرت از پستی و نقایص، در قرائت اجتماعی اش یعنی ایمان به خدا و کفر به طاغوت که باید تجلی عملی داشته باشد و تبدیل به یک جریان و اقدام اجتماعی بشود. وی با اشاره به مباحث مرحوم آیت الله شاه آبادی در مورد فطرت و الگوی اجتماعی افزود: ظاهرا امام خمینی (ره) این فهم عمیق معنویت انقلابی را وامدار همان الگوی استاد خویش هستند. وقتی ما می خواهیم قله های تهذیب و معنویت را تعریف بکنیم ذهنمان به سمت افرادی می رود که خیلی آدم های مقدس و خوبی بوده اند ولی در گفتمان انقلاب اسلامی قله معنویت و تهذیب نفس و عرفان آن کسی است که بعد از سفر اول و دوم به سفر سوم و چهارم برگشته باشد. معنویت درونگرا تبدیل به معنویت اجتماعی، معنویت گریز به معنویت ستیز، معنویت منفی به معنویت مثبت تبدیل شود و به تعبیر حضرت امام (ره) اسلام سازش و فرومایگی تبدیل به اسلام مبارزه و استقامت و جهاد تبدیل شود. این استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه بزرگترین عمل صالح کفر به طاغوت و پنجه انداختن در مقابل طاغوت برای براندازی اش است، افزود: در روایت از امام علی (ع) آمده است که می فرمایند «کن موقنا ان تکن قویا»، اگر به مقام یقین برسی آدم قوی ای می شوی. قوی را با یک روایت دیگر ترجمه می کنم که «ان الله تبارک و تعالی یبغض المومن الضعیف الذی لا دین له»، خداوند مومن ضعیف بی دین را دوست ندارد، پرسیده شد که مومن ضعیف بی دین کیست که حضرت جواب می دهند آن کسی که امر به معروف و نهی از منکر نمی کند. آدم قوی باید امر به معروف و نهی از منکر بکند و مقابل نظام سلطه و زور بایستد. قرب وجود به حق و تخلق به اخلاق الهی نهایتش باید به اینجا برسد. دستیابی به راز عالم با غارنشینی و حجره نشینی جور در نمی آید. حجت الاسلام عالم زاده در پایان به اشاره به نکته دوم خود در مورد فرصت بی بدیل معنویت گستری پس از انقلاب اسلامی گفت: معمولاً برای معنویت گستری ذهن ما به سمت ارتباط فرد به فرد منحرف می شود که یک مطربی از یک عالم ربانی پیروی کند تا مراتب معنوی را طی کند. نکته ای که باید بدان توجه کرد و حضرت امام (ره) آگاهانه به آن توجه می داند این است که ساختارها و نظام های اجتماعی در خدمت معنویت گستری قرار گیرد. گاهی پیگیری معنویت از طریق ارتباطات چهره به چهره است و گاهی از ظرفیت ساختارها و نهادهای جامعه استفاده می شود. مثلا از ظرفیتهای تربیت معنوی فرهنگ استفاده شود همانطور که در دوران دفاع مقدس ساختاری که شکل گرفت یک انفجار معنوی رخ داد و جوانان به جایگاهی می رسیدند که بزرگان عرفان آرزویش را داشتند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]