واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
پرسمانغ
در پاسخ به مخاطبین جام/فلسفه تقلید
علم دارای رشتههای متعدّدی است و ممکن است یک فرد در عین حال که در یک رشته مهارت فوق العادهای دارد، از رشته دیگر اطّلاعی نداشته باشد.
به گزارش سرویس دینی جام نیوز، در پی درج نظری ذیل مطلب «ارواح کافران در برهوت» توسط یکی از بینندگان محترم سرویس دینی جام نیوز، ارائه توضیح و پاسخ ذیل ضروری به نظر می رسد. این مخاطب محترم نوشته اند: چرا تقلید می کنیم؟ پاسخ: اسلام آخرین و کاملترین مکتب الهی است و تمام برنامههای آن مطابق مصلحت انسانها بوده و با پیاده کردن آن سعادت انسانها تأمین میشود چه اینکه پروردگار متعال است که انسانها را آفریده و به مصالح و مفاسد زندگی آنها و خواستهها و احتیاجات فطری آنان آگاه است و قوانین زندگی انسانها را به عنوان وظایف عبادی، اقتصادی، اخلاقی، فرهنگی، جسمی، روانی، فردی، اجتماعی و... به وسیله پیامبران و اوصیاء و جانشینان آنها علیهم السلام به انسانها ابلاغ نموده است و به طور کلّی برنامههای نجات بخش اسلام که توسّط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه هدی علیهم السلام تبیین شده، سه دسته است:
1. معارف اعتقادی و اصول دین 2. مسائل اخلاقی 3. احکام عملی و فروع دین.
دسته سوم یعنی احکام عملی که رسالههای عملیّه با این دسته از احکام خداوند مرتبط هستند، گستردگی زیادی دارد، زیرا احکام و قوانینی است که کلّیه اعمال انسانها أعمّ از اعمال عبادی، اقتصادی، فردی، خانوادگی، اجتماعی، قضایی، جزایی و... را زیر پوشش خود قرار میدهد و در رابطه با این دسته از احکام الهی، توجّه به چند مطلب لازم است:
الف. علم دارای رشتههای متعدّدی است و ممکن است یک فرد در عین حال که در یک رشته مهارت فوق العادهای دارد، از رشته دیگر اطّلاعی نداشته باشد، در نتیجه باید به حکم عقل در رشتهای که تخصّص ندارد به متخصّص و کارشناس همان رشته مراجعه کند و از گفته او پیروی کند. مثلاً شخصی که در علوم فضایی متخصّص است، هنگامی که مریض میشود، از آنجا که با بیماریها و روش معالجه آنها آشنا نیست، به ناچار باید به پزشک متخصّص مراجعه کند، این پزشک است که دستور میدهد که چند عدد از فلان قرص را باید بخورد و فلان آمپول را تزریق کند، چرا که متخصّص علوم فضایی، پیروی از گفته پزشک را بر خود لازم میداند و به طور کلّی، هر کاری را که بخواهیم انجام دهیم و راه و روش آن را ندانسته باشیم، به خبره همان کار مراجعه میکنیم و راه و چاره آن را از متخصّص همان حرفه میپرسیم و هر فن و صنعتی را که بخواهیم یاد بگیریم، به شاگردی استادی میشتابیم که در آن فن و صنعت، بصیر و توانمند است. شیوه چگونگی آشنایی با احکام شرعی و شناخت حلال و حرام الهی نیز به همین شکل است بدین منظور، باید به فقیه که متخصّص و کارشناس احکام دین است، مراجعه نمود.
ب. مدرک و منبع احکام الهی به طور عمده، قرآن کریم و احادیثی که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و ائمه معصومین علیهم السلام روایت شده (که ثقلین نامیده میشوند) مىباشد.
ج. فهمیدن و بدست آوردن مطالب و معارفی که در قرآن مجید و روایات اهل بیت علیهم السلام آمده است، کار آسانی نیست و احتیاج به تخصّص و مهارت دارد و تا یک فرد در ادبیات عرب و علوم مختلف اسلامی از قبیل تفسیر قرآن، درایه و حدیث شناسی، رجال و شناخت راویان احادیث، اصول فقه، شناخت آراء و نظرات فقهای اسلام و... ، تخصّص و مهارت نداشته و به اصطلاح با توفیق الهی به درجه اجتهاد و فقاهت نرسیده باشد، هرگز نمیتواند احکام خداوند متعال را از منابع خود استخراج کند، شما کتاب کوچک و کم حجمی به نام رساله و توضیح المسائل را میبینید و شاید ندانید که این رساله محصول عمر یک فقیه است که با توجّه به تخصّص خود و با زحمتهای طاقت فرسا، آن را از منابع دینی استنباط کرده و در دسترس مردم گذاشته است.
با توجّه به آنچه بیان شد، لزوم مراجعه به فقهاء و عالمانی که راه اجتهاد و فقاهت را با وسعت و گستردگی خاصی که دارد پیموده، واضح شده و مسأله تقلید از مجتهد به حکم عقل و منطق، ثابت میگردد و معلوم میشود که تقلید به معنای پیروی کورکورانه (که اسلام با تمام قوا با آن مبارزه کرده و قرآن مجید آن را یکی از ناپسندترین صفات انسانی معرّفی میکند) نمیباشد، بلکه تقلید به معنای مراجعه فرد غیر متخصّص در مسائل دینی، به متخصّص در دین است و میتوان حدیث ذیل که از امام عسکری علیه السلام نقل شده را مؤیّد این مطلب دانست: «... فَأمّا مَنْ کانَ مِنَ الفُقَهاءِ، صائِناً لِنَفْسِهِ، حافِظاً لِدِیْنِهِ، مُخَالِفاً عَلَی هَواهُ، مُطِیْعاً لأمْرِ مَوْلاهُ فَلِلْعَوَامِ اَنْ یُقَلِّدُوْهُ...» 1
«... و امّا هر کس از فقهاء که 1. دارای صیانت نفس باشد (مالک نفس خود و نگهبان آن باشد تا بتواند خویشتن را در مقابل هر گونه انحراف و کج روی از صراطمستقیم و مسیر بندگی خداوند متعال، مصون و ایمن نگاه بدارد) 2. حافظ و نگهبان دین الهی باشد. 3. با هواهای نفسانی خود مخالفت کند. 4. مطیع فرمان خداوند متعال و مولای خویش باشد، بر مسلمانان است که از او تقلید کنند...»
اکنون با توجّه به آنچه که ذکر گردید، روشن میشود که اظهار نظر در مسائل دینی و احکام شرعی بر کسانی که به رتبه اجتهاد نرسیدهاند و با أدلّه احکام، آشنایی ندارند جایز نیست و بر مؤمنین و مؤمنات واجب است در تمام احکام دینی و مسائل شرعی به مراجع بزرگوار تقلید و اسلام شناسان مورد اعتماد، مراجعه نمایند.
----------------------------------------------------------
1- وسائل الشیعه، ج 27، ص 131، ح 20، باب 10.
۰۵/۰۶/۱۳۹۴ - ۱۱:۴۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 82]