محبوبترینها
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798725150
سهم آب آيندگان را يكجا بالا مي‌كشيم!
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: سهم آب آيندگان را يكجا بالا مي‌كشيم!
موضوع آب و منابع آن براي كشوري كه اكثر مساحت و وسعت آن را خشكي در‌برگرفته است بسيار پر‌اهميت و حياتي است.
نویسنده : مريم ترابي
متأسفانه در سال‌هاي متمادي اين بحث به‌طور جدي مورد توجه دولتمردان و مسئولان قرار نگرفته است و اين موضوع باعث شده است كه ذخائر آبي كشور به شدت كاهش يافته و كشورمان مورد تهديد خشكسالي قرار گيرد. از سويي مردم و مسئولان، هيچ يك رفتار و برنامه‌ريزي درستي در برابر آب نداشته‌اند. در واقع ما سبك و سياق معقولي در رابطه با مصرف آب نداشته‌ايم و سبك زندگي‌مان به گونه‌اي بوده كه قدر آب را نمي‌دانيم و آب شربي را كه با سختي استحصال مي‌شود هدر مي‌دهيم. پروفسور پرويز كردواني چهره ماندگار و پدر كويرشناسي ايران را خوب مي‌شناسيم و با دغدغه‌هاي او در‌باره محيط‌زيست ايران و به ويژه موضوع بحران آب آشنا هستيم. در شرايطي كه مسئله آب به عنوان معضلي جدي مطرح گرديده و شهروندان از سوي مسئولان به طور مستمر به صرفه‌جويي در آب دعوت يا حتي تهديد مي‌شوند، گفت‌وگو با دكتر كردواني، شنيدن حرف‌هاي او و خواندن نظراتش در اين زمينه، مثل هميشه، خالي از لطف و فايده نيست. وضعيت آب در كشور را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟ مهم‌ترين مسئله كشور در حال حاضر آب است كه متأسفانه كسي هم به فكر آن نيست. كم آبي ناشي از دو عامل است؛ يكي گرم شدن كره زمين و ديگري كاهش بارندگي در سال‌هاي اخير. بايد توجه داشت كه كم‌آبي رابطه مستقيمي با بارندگي دارد. به عنوان مثال همان‌طور كه مي‌دانيد زراعت ديم وابستگي بالايي به از آن برداشت نمي‌شود، يا مي‌توان به مراتعي كه به دليل كاهش بارندگي خشك شده و زندگي حيات وحش كه بر اثر خشك شدن آب چشمه‌ها و مراتع در حال نابودي است، اشاره كرد. البته رفتار ما با موضوع آب مهم‌ترين دليل بحراني است كه امروز با آن مواجه شده‌ايم. آيا نمي‌توان شرايطي فراهم كرد كه آب‌ها در مسير درست ذخيره و استفاده شوند؟ اينجا مشكل فقط به آب برنمي‌گردد، بلكه آنچه مهم است تمركز جمعيت و رفتار ما است. در كنار اين افزايش جمعيت كه در تهران و شهرهاي بزرگ شاهد آن هستيم با موضوع كاهش منابع آبي نيز مواجهيم كه ناشي از برنامهريزيهاي اشتباه نهادها و سازمان‌هاي مربوطه است. بايد توجه كنيم كه در حال حاضر ما آب‌هاي زيرزميني كه مربوط به نسل آينده است را بدون هيچ ضابطه‌اي مصرف مي‌كنيم. آنقدر جمعيت شهرها زياد شده و مصرف آب مردم بالا رفته كه ديگر آب سدها هم جوابگو نيست و به اجبار از سفره‌هاي آب زيرزميني استفاده مي‌كنند. در حالي كه از آب زيرزميني بايد فقط در مواقعي كه آب سد كم مي‌آيد استفاده كنيم يعني پس‌اندازي براي نسل‌هاي آينده است. آب‌هاي زيرزميني مثل پس‌انداز پولي ماست كه وقتي كم مي‌آوريم از پس‌انداز استفاده مي‌كنيم. وقتي مرتب از پس‌انداز برداشت كنيم خب پس‌انداز هم روزي تمام مي‌شود و براي بچه‌ها و نسل آينده چيزي نمي‌ماند، ما داريم سهم نسل فردا را امروز يك جا سر مي‌كشيم. بايد از اين آب‌ها آنقدري برداشت كنيم كه در زمستان وقتي بارندگي مي‌شود جايگزين اين برداشت ما بشود. در حال حاضر با توجه به بارندگي‌هاي اخير برخي سدهاي ما پر از آب است ولي آب آن را خالي نمي‌كنند. وزارت نيرو اعلام كرده است آب نداريم، راه‌حلي هم كه داده احداث چاه است. به شهرها و صنايع گفته چاه بزنيد و اين در حالي است كه بايد توجه كنيم كه اين آب‌هاي زيرزميني براي نسل آينده است. احداث اين چاه‌ها آسيب‌هايي را هم به همراه دارد. در همين تهران كه مرتب چاه مي‌زنند، زمين سالي 36 سانت در حال نشست است و با نشست كردن زمين، لوله‌هاي آب و گاز مي‌شكند، پل‌ها كج مي‌شود و اگر زلزله‌اي اتفاق بيفتد فاجعه‌اي عظيم رخ مي‌دهد. اشاره كرديد كه برنامه‌ريزي غلط برخي نهادها باعث كم‌آبي شده، در حالي كه تصور عامه بر اين است كه كاهش بارندگي موجبات كمي آب را فراهم نموده است؟ به نظر من شهرداري‌ها، وزارت نيرو و محيط‌زيست عامل اصلي بحران آب در ايران هستند. زيرا شهرداري‌ها براي تأمين هزينه‌هاي خود تراكم مي‌فروشند و وزارت نيرو نيز به جاي اينكه در مقابل آن جبهه‌گيري كند و هشدار دهد كه آب نيست، خوشحال از اينكه از فروش انشعاب پولي به‌دست مي‌آورد حرفي نمي‌زند چراكه مي‌تواند از اين طريق دو انشعاب بفروشد؛ يكي براي آب آشاميدني يكي هم انشعاب فاضلاب. برج‌سازي بدون هيچ نظارتي در مصرف آب صورت مي‌گيرد و وزارت نيرو نيز به جاي اينكه براي صرفه‌جويي در آب، شيرهاي كم مصرف، دوش كم مصرف و سيفون كم مصرف در اختيار آنها بگذارد هيچ اهميتي نمي‌دهد. شاهد هستيم با همين شير آب لوله‌كشي ساختمان مي‌سازند و بعد آقاي استاندار مي‌گويد: اگر 20 درصد صرفه‌جويي كنيد آب جيره‌بندي نمي‌شود. شما چطور مي‌توانيد به زن خانه‌دار بگوييد در مصرف آب صرفه‌جويي كند در حالي كه در مجاورت خانه او يك برج 13 طبقه با آب شهري ساخته مي‌شود. ما صرفه‌جويي مي‌كنيم ولي شما هم تراكم مي‌فروشيد، هم انشعاب آب مي‌دهيد. با برنامهريزيهاي اشتباه منابع آبي، كشاورزي و روستاها را نابود كرديم و اين باعث شد تا روستاها خالي شوند و به شهرها مهاجرت كنند و اين تنها به‌دليل اين است كه ما منابع آب و زراعت روستاها را نابود كرديم و آنها مجبور به مهاجرت به شهرهايي هستند كه خودش آب ندارد. مهاجرت به شهرها باعث شد كشاورزي تعطيل شود. به قول آقاي معاون وزير كشاورزي 90 درصد موادغذايي مثل گندم، روغن، چاي، شكر، برنج و... حتي براي دام مثل يونجه، جو، سويا و ذرت را وارد مي‌كنيم چرا؟ چون به كشاورزها اهميت نداديم و آنها مجبور به مهاجرت شدند و اگر هم ماندند به كشت و زراعت او توجه نمي‌كنيم و محصولش را به قيمت ارزان مي‌خريم. با تحليلي كه شما ارائه داديد حتي نمي‌توان خشك شدن درياچه اروميه و موارد مشابه را هم به كاهش بارندگي مرتبط دانست؟ بگذاريد صادقانه بگويم نجات درياچه اروميه امكان‌پذير نيست و صرفاً هزينه نابجا است. منبع آب درياچه اروميه باران، رودها و آب‌هاي زيرزميني است. آب‌هاي سطحي را با سد ذخيره كردند و به شهرها و صنعت اختصاص دادند و بخش كشاورزي را به استفاده از آب چاه‌ها سوق دادند و اين در حالي بود كه كاهش منابع زيرزميني در نهايت باعث كاهش منابع آبي درياچه اروميه شد. احداث سدها در آذربايجان در يك برهه از زمان جزو افتخارات بود اما هنگامي كه تعداد سدها زياد شد آب‌هاي سطحي را گرفتند و اين درحالي بود كه هيچ توجهي به آب‌هاي زيرزميني نداشتند. آب درياچه به‌خصوص در اين 15 ساله خيلي كم شد و همه فكر مي‌كنند كه آب‌هاي سطحي درياچه را خشك كرد ولي نه، سدها آب درياچه را خشك كردند و آب‌هاي زيرزميني درياچه را مريض كردند و چاه‌هاي غير‌مجاز آب درياچه را گرفتند. دولت براي افزايش شاخصه‌هاي توسعه، براي چاه پروانه صادر مي‌كرد كه اگر همان چاه‌هاي مجاز بودند آب كم نمي‌شد و درياچه سالم مي‌ماند ولي براي توسعه چاه‌هاي غير‌مجاز زده شد و قانون ظروف مرتبط اتفاق افتاد، يعني وقتي سطح چاه‌ها پايين‌تراز سطح درياچه باشد آب درياچه وارد چاه‌ها مي‌شود. از سال 70 وزارت نيرو اعلام كرد جهت آب دارد برعكس مي‌شود يعني از درياچه آب وارد چاه‌ها مي‌شود ولي كسي توجه نكرد چون تمام توجهات به آب‌هاي سطحي بود. براي آب‌هاي سطحي هم گفتند سدها را باز كنيد كه نكردند بعد گفتند باروري ابر كنند كه نتيجه نگرفتند، گفتند رود ارس را بشكافيم، از درياي خزر آب بياوريم در نتيجه تمام فكرشان اين بود كه آب بياورند اما نمي‌دانستند كه درياچه جهتش برعكس شده و هرچه آب به درياچه بريزند وارد چاه مي‌شود. درياچه اروميه ديگر احيا نمي‌شود زيرا اگر در حوزه درياچه اروميه كشاورزي به روال گذشته انجام مي‌شد اين اتفاق براي درياچه نمي‌افتاد. استان آذربايجان شرقي افتخار مي‌كند كه بزرگ‌ترين مركز كشت چغندر ايران است، بزرگ‌ترين مركز سيب ايران است در حالي كه قبلاً انگور مهم‌ترين محصول بود. كشاورزي را توسعه دادند و كشت باغات سيب، چغندر قند و علوفه كه همگي محصولات آب‌بري هستند را به جاي كشت سنتي منطقه كه انگور بود و براي توليد به آب كمتري نياز دارد را توسعه دادند در نتيجه با برداشت بي‌رويه آب از چاه‌هاي اطراف درياچه، منابع آب سفره‌اي اطراف تخليه شد و طبق قانون ظروف مرتبط، آب درياچه به صورت معكوس به سفره‌هاي زيرزميني و چاه‌ها وارد شد. به فكر چاره افتادند؛ 500 دانشمند ايراني و 50 دانشمند خارجي حدود 17 ماه روي اين موضوع مطالعه كردند و طرحي را ارائه دادند. اولين اولويت طرح نكاشت بود يعني دور تا دور درياچه تمام روستاها سه سال كشاورزي نكنند و براي هر هكتار زمين 5 يا 6 ميليون تومان پول بگيرند ولي كشاورزها گفتند نه. با يك كلمه حرف طرح تعطيل شد. طرح ديگري را به اجرا گذاشتند به اسم كميته فرهنگي اجتماعي كه در دو استانداري آذربايجان شرقي و غربي اعتبار زيادي هم گذاشتند كه مسئولان كشاورزي و آب بروند در روستاها با مردم صحبت كنند كه آب‌دهي غربالي را به قطره‌اي و باراني تبديل كنند و گياهاني بكارند كه به آب كمتري نياز دارند. پول‌هاي هنگفتي هزينه مي‌شود كه مقداري آب براي درياچه باشد در حالي كه هيچ فايده‌اي ندارد و درياچه احيا نمي‌شود. آيا در كشور قوانيني براي اينكه چه بخشي چه مقدار آب مصرف كند و نظارت به چه شكل باشد وجود دارد؟ در سال 1325 براي اولين‌بار وضعيت آب كشور را بررسي و حوزه‌هاي آب‌ريز را مشخص كردند؛حوزه آب‌ريز درياي خزر، حوزه آب‌ريز خليج فارس، حوزه آب‌ريز مركزي و حوزه آب‌ريز درياچه اروميه. در كنار رودها و درياچه‌ها، شهرها و كشاورزي توسعه پيدا كردند و در كنار اين پيشرفت جمعيت نيز افزايش يافت. نوزاد اول جمهوري اسلامي كشاورزي بود كه به آن خيلي توجه مي‌كرد بعد نوزاد ديگري متولد شد به نام صنعت. وقتي شهرها، صنعت و كشاورزي توسعه پيدا كردند ديدند آب دارد كم مي‌آيد و بايد فكري براي آن بكنند. بنابراين دولت براي مصرف آب قانون وضع كرد و در اين قانون اولويت را به شهرها داد و بعد از شهر صنايع حق استفاده داشتند و در آخر كشاورزي. در اين قانون حقي براي تالاب‌ها و درياچه‌ها در نظر گرفته نشد. اين قانون كار را خراب كرد، چرا؟ چون از همان اول انقلاب گفتند تا مي‌توانيد كشاورزي را توسعه بدهيد تا به خود‌كفايي برسيم. تمام مسئله ما توسعه بود آن هم نه توسعه پايدار و با‌حساب. مثلاً سطح كشت را گسترش بدهيد تعداد كارخانه‌ها را زياد كنيد، شهر را گسترش بدهيد، دانشگاه‌ها را زياد كنيد. آب‌هاي سطحي يا همان رودها را گفتند هرز مي‌رود پس بايد سد بزنيم. در زمان قبل از انقلاب كلاً 16 يا 17 سد بيشتر نبود اما بعد از انقلاب شروع كردند به سد‌سازي. در دوره آقاي هاشمي و خاتمي بيشترين سد زده شد و اين را جزو افتخارات مي‌دانستند و مي‌گفتند: ما در سد‌سازي در دنيا رتبه سوم را داريم. سد‌سازي بد نيست اتفاقاً خيلي هم خوب است زيرا باعث مي‌شود آب ذخيره شود ولي وقتي به‌طور مساوي آب را تقسيم نكرديد و سهمي براي رودها و تالاب‌ها قرار نداديد باعث مي‌شود كه شاهد خشك شدن آنها باشيم. به طور مثال همين سد زاينده‌رود كه ساخته شد ابتدا اين زاينده‌رود آب روستاهاي شرق اصفهان و شهر اصفهان را تأمين مي‌كرد و در آخر به باتلاق گاوخوني مي‌ريخت. حالا چي شد باتلاق گاوخوني خشك شد. وقتي شهر اصفهان پيشرفت كرد، ذوب آهن تأسيس شد و بزرگ شد و آب‌ها كم شد. قانون، آب را اول براي شهر بعد صنعت و كمي هم به كشاورزي داد و آبي براي باتلاق گاوخوني در نظر گرفته نشد. اينجا سد مقصر نيست. همان زمان كه سد زاينده‌رود را ساختند و آب ذخيره شده بود بايد سهم باتلاق را رد مي‌كردند، سهم كشاورزي را هم رد مي‌كردند نصف سد براي اين دو مورد مي‌رفت، مابقي را براي شهر و صنعت مي‌گذاشتند. آن وقت مملكت توسعه پايدار داشت، هم شهر، هم صنعت، هم كشاورزي آب داشت، هم تالاب‌ها خشك نمي‌شدند. الان ديگر نمي‌توانند از آب سد سهمي براي باتلاق‌ها رد كنند، چرا؟ براي اينكه جمعيت در شهرها آنقدر زياد شده است كه واقعاً هم امكان‌پذير نيست؛ مثلاً اگر هم بخواهند از اصفهان آب به باتلاق گاوخوني برسانند كه 160 كيلومتر است، مردم در روستاهاي ميان راه نمي‌گذارند. لوله هم بگذارند لوله‌ها را پاره مي‌كنند، اگر كانال‌كشي هم بكنند نمي‌گذارند مگر اينكه با هواپيما آب ببرند بريزند. دواي درد به نظر شما كجاست و در حال حاضر بايد چه راهكاري را در پيش گرفت؟ تمام فشارها روي كشاورز است كه آب كمتر مصرف كند. وزارت نيرو نمي‌آيد به جاي اينكه سهم آب آنها را كم كند آب را با تغذيه مصنوعي زياد كند. وزارت نيرو اين امكان را دارد كه آب‌هاي باران بالادست روستا و شهرها كه جمع مي‌شود را نگذارد هدر برود. اين آب‌ها را به زمين نفوذ بدهند كه به اين كار مي‌گويند تغذيه سفره‌هاي زيرزميني. تغذيه مصنوعي باعث مي‌شود قنات‌ها پر آب شوند، آب چاه‌هايي كه شور شده شيرين شود، سطح آب بالا بيايد. ولي اصلاً اين كار را نمي‌كنند، چرا؟ براي اينكه وزارت نيرو از آب زيرزميني درآمدي ندارد ولي از آب رودها پول مي‌گيرد. شرايط طوري شده كه هزينه كشاورز (خانه و فرزند و كشت و كود و برق) بالا رفته است، ولي محصولش ارزان است حالا بيايد آب را هم كم كند. چرا تهران و شهرهاي بزرگ مسئله دارند، براي اينكه به روستاها نرسيديم. بيشتر به كشاورزها فشار مي‌آورند و آنها هم به شهرهاي بي‌آب مهاجرت مي‌كنند. سبك رفتار ما با آب كلاً مشكل دارد، زيرا نه مردم راه صرفه‌جويي و مصرف درست آب را مي‌دانند، ونه مسئولان؛ و البته مسئولان مقصر‌ترند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۹ تير ۱۳۹۴ - ۱۲:۲۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]
-
گوناگون
پربازدیدترینها