محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830760710
بناها و ساختمان امامزاده علي بن امام محمد باقر (ع)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
بناها و ساختمان امامزاده علي بن امام محمد باقر (ع) نويسنده : سيد حسين عابديني اردهال تاريخچه ي ساختمان مجموعه ي مشهد اردهال مانند چندين و چند مجموعه ي زيارتي ديگر، به مرور وسعت يافته و در طول زمان، الحاقاتي به آن اضافه شده است. اولين کسي که بر روي قبر مطهر حضرت سلطانعلي (ع) گنبد و بارگاهي ساخت، طاهربن محمد بن حسين بن بهروز بود و زمان ساخت اولين بقعه، ماه صفر سال 145 هجري بوده است يعني 29 سال پس از شهادت امامزاده حضرت سلطانعلي (ع). بناي امامزاده سلطانعلي بن امام محمد باقر (ع) درتاريخ يازدهم بهمن ماه سال 1334 در فهرست آثار تاريخي غير منقول ايران به ثبت رسيده است. کل مجموعه داراي يک ورودي اصلي و دو ورودي فرعي است که ورودي اصلي از طرف بازار و صحن پيشخوان به طرف صحن حياط اصلي به وسيله ي يک رديف پله هاي منظم ارتباط پيدا مي کند. دو ورودي ديگر در شرق وغرب صحن اصلي (صفا) قرار دارد. جنگ سختي در کوه هاي دربند سنگي، ميان حضرت و يارانش از يک سو و دشمنان از سوي ديگر در گرفت که منجر به شهادت ايشان و يارانش شد و آنان را در نزديکي همين محل و در سردابه اي که زير قسمت ايوان صفا قرار دارد به خاک سپرده اند. دراين باره ، در روايات تاريخي آمده است : اهالي فين، سال هاي سال در سالروز شهادت آن حضرت، مراسم قالي شويان را انجام مي دادند. اين مراسم از آن جهت اهميت داشت که بار اول پيکر مطهر حضرت را در يک قالي گذاشته و به محلي که ايشان معلوم کرده بودند، بردند تا دفن شود. روزي يکي از عمو زادگان حضرت از مدينه به اردهال آمد و روي قبر ايشان برجستگي کوچکي ايجاد کرد و قنات آبي هم در نزديکي قبر احداث کرد که آبي زلال و گوارا از آن بيرون مي آمد. لوله کشي صحن ها از همين قنات شروع مي شود. مطالعات نشان مي دهد، بدنه ي ابتدايي بقعه به طول 7 متر از ملاط و ساروج ساخته شده است .البته تا پيش از اين آثاري از يک معماري ساده نيز يافت شده است که تنوع مصالح ساختماني، نامنظم بودن اضلاع و دقت در ماليدگي زواياي بقعه از مشخصه هاي آن است. اين بنا، درطول زمان دچار تغييراتي شده و سرانجام بقعه اي با دوازده ضلع که پايه هاي قطور و محکمي دارد، شکل گرفته است. در دوران صفوي و رونق مذهب شيعه،آبادي و تعميرات آن به حد اعلاي خود رسيد چرا که مبالغ هنگفتي خرج شد. در آثار تاريخي کاشان و نطنز آمده است: « در زمان شاه تهماسب و شاه سلطان حسين، جهت مرمت و تعميرات امامزاده اقدام شده ولي براي حفظ آثار قديمي تلاشي نشده است. به همين دليل بناهايي که با آثار هنري و تاريخي توأم بوده است، دچار آسيب هاي فراواني گشته است.» به طور کلي قسمت اعظم اين بناها از آجر و گچ ساخته شده و در بعضي قسمت هاي آن بر روي تزيينات آجري قديمي، جداري از کاشي يا پرده اي از گچکاري بدان افزوده اند. بناي کنوني بناي اوليه ي گنبد و بارگاه و صحن وسراي مشهد اردهال، مربوط به دوران سلجوقيان است و از جمله بناهاي خيريه ي فراواني است که مجدالدين عبيداله کاشاني - برادر معين الدين مختص الملوک ابونصر وزير سلطان سنجر- برپا ساخته است. او قبه ي بلندي بر سر آن قبر بنانهاد و ديواري گرداگرد بناي قديمي بقعه کشيد و نهر آبي جاري کرد.حمامي پاکيزه و کاروانسرايي وسيع ساخت که باغ و بستاني زيبا و با صفا، آن را احاطه مي کرد. در دوران صفوي که دوران اعتلاي هنر ايراني و اسلامي به شمار مي رود، ساختمانهاي اطراف بقعه توسعه يافت و نقاشي ها و کاشيکاري هاي زيبايي در تزيينات بناها به کار رفت. درزمان قاجاريه نيز، صحن سرداري شکل گرفت که البته بناي اصلي آن به زمان هاي گذشته بر مي گردد. در اين زمان تغييرات و تعميراتي نيز انجام شد. چنان که شاه قاجار به فرمان مهد عليا (مادر خاقان ترک) خرابي هاي بارگاه را مرمت کرد. کاشيکاري هاي مناره هاي جانبي ايوان سرداري وطرح هاي اسليمي داخل بقعه و ايوان صفا نيز مربوط به اين دوران است. ساخت دو گلدسته ي بلند و شش گلدسته ي کوچک با کاشي هاي رنگين، يادگار اين دوران است. مجموعه ي بناي امامزاده بازارچه بدون سقف اين بازارچه به شکل مستطيل درازي به عرض 7 متر در انتهاي جنوبي امامزاده وجود داشته است. اين بازار با خشت و گل ساخته شده بود و در دو طرف آن 34 حجره ي کوچک قرينه بوده است و فروشندگان مايحتاج مردم را در آنها به فروش مي رساندند. اين بنا سال ها قبل از بين رفت و سطح آن کاملا هموار شد. به نظر مي رسد اين بازارچه در روزهاي برگزاري مراسم قالي شويان، پر رونق ترين روزهاي خود را مي گذرانده است. 2. درانتهاي جنوبي مجموعه ي ميداني چهار گوش با حوض مستطيل شکل وجود دارد که به شرق و غرب و جنوب ميدان راه دارد. در ورودي شرقي، بازارچه ي کوچکي با حجره ها وغرفه هاي قرينه ديده مي شود. اين ورودي که مانند راهرويي است بدون سقف، به ميدان جلوي در زيارت يا پيشخوان ورودي راه پيدامي کند. سقف حجره ها گنبدي شکل وآجري و پايه ها از خشت است وفاقد هر گونه تزييني است. ورودي غربي اين ورودي به روستاي اردهال راه دارد و اندازه ي آن با ورودي شرقي يکي است و مانند آن داراي غرفه هايي است. درجنوب اين ورودي حمام قديمي ديده مي شود .در اين ميدان، پله هايي وجود دارد که زائران با بالا رفتن از آن ها وارد صحن صفا مي شوند. در وسط آن نيز حوضي مستطيل شکل ديده مي شود که آب آن از طريق لوله کشي تأمين مي شود. حمام آيين شستشو و پاکيزگي و تطهير در بين اقوام مختلف از جمله مسلمانان از اهميت ويژه اي برخوردار است. دليل تأکيد اسلام بر تطهير و شستشو، نه تنها پاکي تن و جسم، بلکه پاکي روح و روان نيز هست. چرا که براي سخن گفتن با معبود خود، 5 بار در روز خود را پاکيزه مي کنيم و غبار از دل مي شوييم. در زاويه ي غربي جلوخان، حمامي بسيار قديمي ديده مي شود که به حمام در زيارت معروف است ولي در حال حاضر به دليل احداث حمام جديد، کاربرد ندارد. فضاي اين حمام، طراحي جالبي دارد. فضاي بيروني به وسيله ي راهرو و هشتي از فضاهاي ديگر جدا شده تا دما و رطوبت فضاي بيروني با فضاي مجاور متناسب شود. در بالاي سقف گنبدي شکل حمام، نورگيرهايي قرار دارد که نور روز را به داخل هدايت مي کند. در رختکن حمام نيز حوض کوچکي که هشت ضلعي است به چشم مي خورد. مورد استفاده ي اين حوض براي شستشوي پاها پس از استحمام بوده است. علاوه بر آن، در گرمخانه نيز دوحوض ديگر ديده مي شود. دو خزينه ي آب گرم و سرد و فضاي مخصوص شستشو نيز در صحن حمام به چشم مي خورد. مانند تمام حمام هاي قديمي، گرم کردن آب در حمام با استفاده از تون (آتشدان) بوده که هيزم و خس و خاشاک و بوته هاي بياباني، منبع اصلي سوخت آن بوده است. ساختمان آن از خشت و آجر و ملاط گچ و خاک ساخته شده . نفوذ رطوبت باعث ريزش بخشي از روکش طاق شده است. با توجه به سبک معماري آن، مي توان حدس زد که اين حمام در دوران صفوي ساخته شده باشد. آب حمام نيز از طريق آبراهه هايي به وسيله ي چشمه اي که در دامنه ي کوه هاي اطراف قرار دارد، تأمين مي شده است. ورودي صحن صفا پس از بالا رفتن از پله ها وارد صحن صفا مي شويم. ارتفاع صحن از سطح ميدان 3/5 متر است. محوطه ي هشتي (راهرو) در جنوب صحن صفا سنگفرش است و در وسط آن سنگابي به قطر 1/27 سانتي متر و ارتفاع يک متر ديده مي شود. محوطه ي ورودي و هشتي به صورت دو ايوان پشت سر هم است که با آجر ساخته شده و در پيشاني هر دو ايوان کاشيکاري هايي به چشم مي خورد. سقف هر دو قسمت از گچ و آجر است وزير سقف، مقرنس هاي گچي بسيار زيبايي وجود دارد که با کاشي هاي معرق، گل و بته و خطوط اسليمي تزيين شده است. يک دهليز کوچک پشت بام شرق و غرب مجموعه را به هم وصل مي کند که بالاي سر در ورودي است.پنجره اي که از اين دهليز به داخل صحن صفا باز مي شود، چشم اندازي پيش چشم مي گشايد که قسمت وسيعي از پيرامون خود را مي توان ديد. بر بالاي هشتي ورودي، دو مناره به ارتفاع بيش از سه متر ديده مي شود که ساخت آن ها با آجر و کاشي بوده است. دو نقاره خانه ي (مأذنه) چوبي که سقف آن سنگ کاري شده است نيز بالاي سر در اصلي وجود دارد. کف هشتي، سنگفرشي از سنگ هاي سياه است .دراين قسمت دو پله ي سنگي وجود دارد (جلوي هشتي) که محل ورود به صحن صفاست. صحن صفا حدود هفتصد متر مربع مساحت دارد و قديمي ترين صحن اين مجموعه است. اين صحن به شکل چهار ايواني ساخته شده که در قسمت شرقي آن هفت حجره وجود دارد و بالاي پيشاني حجره ها آجر کاري و کاشيکاري هاي زيبايي به رنگ هاي فيروزه اي، زرد، سورمه اي و نارنجي ديده مي شود. در پايان رديف حجره ها و درست از انتهايي ترين حجره، دري براي ورود و خروج به صحن سرداري ديده مي شود. هشتي کوچکي نيز صحن صفا و قمي ها را به هم وصل مي کند، نورگير مشبک و گنبدي شکلي دارد. سقف آن آجري و داراي طاقچه هاي قرينه است. ايوان صفا يکي از ايوان هاي بسيار زيباي امامزاده ايوان صفاست. که حدود 2 متر از کف صحن بلندتر است و با آجر و ملاط گچ ساخته شده است. پس از بالا رفتن از نه پله ي سنگي از صحن به ايوان صفا مي رسيم. کف آن با سنگ مرمر فرش شده و زير آن سردابه اي است که محل دفن تعدادي از اجساد شهدا مي باشد. پوشش زيرين سقف ايوان از گچ است که مزين به نقاشي هاي زيبايي است و پوشش زيرين آن از آجر است. سقف به شکل نيمه گنبد است و کتيبه اي گچي، بدنه ي ايوان را به دو قسمت تقسيم مي کند. در بالاي ايوان که اصطلاحاً پيشاني ايوان گفته مي شود، علاوه بر آجر کاري و کاشيکاري هاي معرق و رنگ هاي مختلف، بدنه ي آن نيز تا ارتفاع 1/5 متري با کاشي هاي شش ضلعي فيروزه اي پوشيده شده وساير قسمت هاي بدنه به نقاشي هاي زيبايي تزيين شده است. کتيبه اي مربوط به دوران شاه سلطان حسين صفوي نيز که آياتي از قرآن، به خط ثلث در آن نوشته شده به چشم مي خورد. بر بدنه و سقف ايوان، ترنج و نيم ترنج هاي زيبايي نقاشي شده وسقف آن نيز نقش هايي از گل و بته و دايره و پرندگان دارد. درمدخل بقعه، ايوان کوچکي است که چون قاريان قرآن، در آن به تلاوت قرآن مي پرداختند و به نام دارالحفاظ خوانده شده است. در زير صفه ي صفا و سمت راست پله ها، يک سردابه وجود دارد که هم اندازه ي صفه است و عمق آن هم 3/5 متر است. اين سردابه با راه پله اي که در قسمت جلوي صفه، ساخته شده و روي آن تخته سنگي به طول سه متر افتاده، قابل تشخيص است. درتاريخ آمده است که اعتضادالدوله، داماد ناصرالدين شاه که در سال 1313 حکمران قم بود، به مشهد اردهال آمد. وي دستور داد تا روي سردابه را بشکافند. وسپس، شخصاً وارد سردابه شد و حدود 100 تابوت روي هم چيده شده را مشاهده کرد. در سال 1341 خورشيدي نيز حضرت آيت الله مرعشي نجفي (رحمه الله عليه) که قصد تأمين موتور برق براي امامزاده را داشتند، به مشهد اردهال مشرف شدند. ايشان نيز دريچه اي به سردابه باز کردند و پس از اطمينان از عدم وجود خطر، شخصاً وارد محوطه ي سردابه شدند. ايشان نقل کرده اند: «درقسمت شرقي سردابه متجاوز از 100 تابوت در اندازه و رنگ هاي مختلف، در سه رديف، روي يکديگر گذاشته شده که قسمتي از تخته هاي سر چند تابوت، شکسته است و درون هر تابوت جسدي در لباس زندگي با صورت باز و موهاي ژوليده معلوم است که با مختصر اثر چيزي که با آن ها اصابت کند، مانند پودر در روي هم فرو مي ريزد و متلاشي مي شود.» حضرت آيت الله نجفي چنين تصور مي فرمايد که اجساد مزبور از ياران حضرت سلطانعلي (ع) بوده اند، اما ميرزا عباس فيض، در کتاب گنجينه ي آثار قم( جلد دوم)مي نويسد: «چنين به نظر مي رسد که اين اجساد از کشتگان سال 1213، در جنگ ميان سربازان فتحعلي شاه با نيروهاي حسينقلي خان قاجار، حاکم کاشان بود .آن ها سه روز در نزديکي راوند، به جنگ پرداختند و عاقبت بيش از 100 نفر از طرفين به قتل رسيدند. پس از پايان جنگ به فرمان پادشاه، تابوت هايي ساخته شد و اجساد کشتگان را در آن ها قرار دادند و به مشهد اردهال انتقال دادند و در اين سردابه دفن کردند.» ايوان هاي صحن ها دراين مجموعه، سه صحن اصلي وجود دارد . صحن صفا در جنوب بقعه، صحن قمي ها در غرب آن و صحن سرداري يا فيني ها در شرق آن. در جنوب صحن صفا علاوه بر هشتي ورودي، حجره ي بسيار بزرگي وجود دارد که يکي از آن ها کتابخانه ي آستانه ي مبارکه بوده است . اين قسمت قبلا به شاه نشين معروف بوده است. در صحن قمي ها، شش حجره ي کوچک و بزرک و ايوانچه هايي به چشم مي خورد. سر در آن ها، تماماً با آجر، نماچيني شده است. درصحن سرداري بيش از 22 حجره کوچک و بزرگ در چهار طرف صحن به چشم مي خورد. درجنوب صحن، حجره هايي با در چوبي و ايواني سرتاسري که مسقف است و ستونهاي گرد آجري دارد، ديده مي شود.
.jpg)
مقبره مقبره، نماد وجود يک حرم پاک و مطهر است که از ديرباز تاکنون مورد توجه و قبول مردم بوده است. معماري آن نيز بسته به شرايط دوران هاي گوناگون و تمايلات سياسي و مذهبي متفاوت بوده است. هزينه ي ساخت مقبره ها، به طور معمول از هداياي نقدي و غير نقدي و موقوفات مردم تأمين مي شده است. دراين مجموعه، مقبره، نقطه ي اصلي بناست که در شمال آن واقع شده و به شکل برجي 12 ضلغي است. مصالح به کار رفته در آن، سنگ، ساروج، آجر و ملاط گچ است. ارتفاع برج مقبره از کف تا رأس گنبد، 14 متر است که داخل آن با نقاشي و کاشي هاي زيبا تزيين شده است. يک کتيبه به خط کوفي نيز در بدنه ي بقعه به چشم مي خورد که مربوط به دوران سلجوقيان است .کف حرم در ابتدا آجر پوش بوده و در حال حاضر جاي خود را به سنگ هاي مرمر رنگي داده است. بدنه و سقف آن نيز گچ کاري شده است. در وسط حرم، مرقدي به چشم مي خورد که با کاشي هاي خشتي لاجوردي رنگ، پوشانده شده و به مرور زمان و در اثر از بين رفتن، کاشي هاي جديدي جاي آن ها را گرفته است. درحال حاضر در داخل حرم و دور مرقد مطهر، ضريح طلايي رنگ بسيار زيبايي به شکل مستطيل وجود دارد که از اصفهان به مشهد اردهال آورده شده است و قدمت آن نزديک به چهل سال است. از ديگر تزيينات زيرگنبد مي توان به کتيبه ي نقاشي شده به خط ثلث روي زمينه ي لاجوردي اشاره کرد. اين کتيبه نقاشي شده به خط ثلث روي زمينه ي لاجوردي اشاره کرد. اين کتيبه منقش به آياتي از کلام الله مجيد است و به قلم محمد مقيم الموسوي نگاشته شده است. رنگ اوليه ي خط، قهوه اي بوده که بعدها به سورمه اي تغيير کرده است. درهاي ورودي به حرم، شامل چهار در، در جهت اصلي است که همگي درهاي نفيس و زيبايي از جنس چوب است و منبت کاري هاي زيبايي دارد همراه آن کتيبه و تاريخ نيز هست. در ورودي به چراغ خانه به علت صدمات زيادي که به آن وارد شده، امکان نصب طلق نداشته ولي بقيه ي درها پس از تميز کردن و زدودن لايه هاي چربي و دوده، طلق گرفته شده تا از گزند ضربات و آلودگي ها در امان باشد. مسجد ها و رواق ها ي مجاور مقبره مسجد مکاني براي نياش و عبادت است. علاوه بر آن گرد همايي مسلمانان در مسجد و بيان مشکلات، مشورت و تصميم گيري جهت امور مهم يک منطقه، روستا يا شهر، آموزش امور ديني و قرآن، بحث هاي فرهنگي و ارتقاي سطح دانش مردم و بسياري موارد ديگر از کاربردهاي مسجد است. به راستي که مسجد سنگري است براي حفظ اسلام و شايسته است از آن تجليل به عمل آيد. از ديرباز تاکنون در کنار بقاع متبرکه و حتي حرم ائمه ي معصوم، مساجدي ساخته شده تا هم بر ابهت بنا افزوده شود و هم ارزش هاي جداگانه ي هر يک از دو بنا - امامزاده و مسجد -شايان توجه قرار گيرد. در شمال غربي اين امامزاده، دو مسجد با ارزش تاريخي وجود داشت که بناي يکي سنگي و ديگري آجري بود. اين مساجد به مرور زمان تخريب گشته و به دليل وجود طرح جامع آستان هم اکنون به شکل مسجد جديدي در آمده که فاز اول آن مورد استفاده قرار گرفته است. مسجد بالا سر سابق بنايي است به طول 20 متر و عرض 12 متر که ستون هاي چهار گوش آجري دارد و محراب آن در راستاي ورودي از طرف صحن قمي هاست. کف آن با آجر مفروش و بدنه و سقف گنبدي آن سفيد کاري شده است. در اصلي ورودي به اين مسجد، در غرب حرم واقع است. اين مسجد نورگيرهاي ساده و مشبکي در اطراف و سقف خود داشته است درحال حاضر مسجد جديد با معماري جديد به جاي مسجد قديمي احداث شده است که جزئيات آن در طرح جامع آستان قرار دارد. رواق ها ( شمع خانه ) رواق ها در دو نقطه ي شمالي و غربي حرم هستند که سقف و بدنه ي آن ها از آجر است. اين رواق ها، پشتوانه ي بدنه ي مقبره اند تا در مقابل فشار رانشي گنبد و سنگيني آن مقاومت کنند. کف رواق ها قبلاً آجري بوده که در حال حاضر مفروش با سنگ مرمر است و بدنه و سقف نيز سفيدکاري شده است. در وسط يکي از رواق ها ضريح کوچکي ديده مي شود که قبر دو تن از نوادگان حضرت سلطانعلي (ع) ، در آن است. به دليل اين که بزرگان زيادي در اين رواق ها دفن شده اند، لوح هاي سنگي قديمي زيادي در داخل آن ها وجود دارد. ورودي صحن و ايوان سرداري اين صحن معروف به صحن سرداري يا صحن فيني هاست. ورودي اصلي آن يک هشتي مسقف آجري و کاشيکاري شده است. وجه تسميه اين صحن به صحن فيني ها نيز اين است که قسمتي از صحن را اهالي فين ساخته اند تا در مراسم قالي شويان، در آن سکني گزينند. ورودي آن با عبور از يک هشتي کوچک با سقف و بدنه ي بسيار زيبا به صحن سرداري راه دارد. هشتي، داراي دو طاق نماي کوچک قرينه است و در چوبي نسبتا بزرگي آن را به صحن سرداري متصل مي کند. چهار مناره ي زيبا در اطراف هشتي است که ارتفاع هر يک پنج متر است. ايوان سرداري در شرق بقعه، ايوان يا تالاري است که قدمت آن به بيش از 90 سال پيش مي رسد. گلدسته هاي هشت گانه ي آن نيز چشمگير و زيباست. بر پيشاني ايوان، کتيبه اي کاشي کاري شده با خط سياه و بر روي زمينه ي سفيد ديده مي شود که مزين به آيات قرآن است و به خط بنايي نگاشته شده است. از ديگر هنرهاي تزييني در ايوان سرداري، آيينه کاري است که همراه با نقاشي هاي بسيار زيبا در زير سقف، بدنه ي فوقاني و طاق نماي بزرگ نمود پيدا کرده است. ورودي صحن و ايوان قمي ها اين صحن در غرب مجموعه واقع است و طول آن 26 متر و عرض آن 29 متر است. داراي دو در ورودي است که يکي از آن ها به صحن صفا و ديگري به روستاي اردهال راه دارد. صحن در سه طرف خود، حجره ها و غرفه هايي ساده داشته است. آب انبار درگذشته، وجود آب انبار در خانه هاي مردم نقش عمده اي داشت. چرا که تأمين کننده ي آب مصرفي بود. به طور کلي، آب در فرهنگ و حتي دين اسلام جايگاه ويژه اي دارد. چرا که مظهر پاکي و طهارت است و زندگي بدون آن امکان پذير نيست. در اين امامزاده نيز، آب انباري جهت رفع نيازهاي زائران ساخته شده که مانند همه ي آب ابنارها، داراي يک مخزن استوانه اي شکل و گنجايش آن 250 متر مکعب آب است. آب آن در ابتدا از چشمه اي که نزديک امامزاده است، تأمين مي شد و داراي يک پاشير و 11 پله ي سنگي بود. سقف و بدنه ي آب انبار آجر پوش است و بر پيشاني آن کاشي هاي الوان ديده مي شود. در حال حاضر، آب آن از طريق لوله کشي تأمين مي شود. کاروانسراي قديمي طبيعتاً زائران زيادي از مناطق دور و نزديک براي زيارت مرقد مطهر امامزاده مي آمدند. آن ها که راه شان دورتر بود، نياز به بيتوته و استراحتي چند روزه داشتند. به نظر مي رسد، هخامنشيان اولين قومي بودند که اقدام به ساخت کاروانسرا کردند. مصالح به کار رفته براي ساخت آن ها نيز، اغلب لاشه ي سنگ و آهک و گچ بوده است. در شرق صحن صفا، کاروانسرهايي وجود داشته که قبلاً جزو بناهاي اين مجموعه بوده است. ظاهراً مستطيل شکل و دو ايواني بوده که مسافران از سمت شمال به محوطه ي کاروانسرا وارد مي شدند. در شرق و شمال آن نيز، اتاق هايي کوچک با ايوانچه جهت اُتراق ايشان وجود داشته است. در غرب کاروانسرا نيز اصطبلي براي نگهداري دام و حيوانات تعبيه شده بود. گنبد گنبد اين امامزاده، از نوع گنبدهاي گريودارِ دو پوششه است که بر روي دوازده ضلع اصلي بدنه ي بقعه قرار دارد و پوشش زيرين سقف را تشکيل مي دهد. پوشش زيرين، کاشي هاي سورمه اي با زمينه ي طلايي است که مربوط به دوران صفويه است. ارتفاع ساقه ي گنبد از کف پشت بام تا بدنه ي آن شش متر است. تمام ساقه و بدنه ي گنبد از آجر و ملاط گچ ساخته شده است. تزيين گنبد، آجر کاري و کاشيکاري است و کتبيه اي استوانه اي به پهناي هفت سانتي متر با کاشي هايي به رنگ سبز و سورمه اي است که جملات : لا اله الا الله، محمد رسول الله و علي ولي الله، به خط کوفي روي آن حک شده است و در شانزده ترک گنبد، تکرار شده است. پس از دو رديف کاشي خشتي و معرق و يک رديف کاشي هفت رنگ با گل و بته ي اسليمي، کتيبه ي گردي به پهناي 65 سانتي متر ديده مي شود که با خط ثلث و به رنگ سفيد، سوره ي فتح روي آن حک شده است. پس از آن يک رديف مقرنس گچ کاري شده، ساقه ي گنبد را از بدنه جدا مي کند. بدنه ي گنبد نيز با کاشي هاي سفيد، قهوه اي، فيروزه اي، نارنجي و با نقش هاي گل و بته و شاخه هاي مارپيچ کلفت اژدري، جلوه اي خاص دارد. سنگيني اين گنبد عظيم بر روي بدنه ي بقعه است که ايوان ها و رواق هاي جانبي آن را حفاظت مي کند. مناره هاي زوجي، علاوه بر زيبايي، نقش مناسبي در مقابله با نيروهاي رانشي که در طاق ايوان ها پديد مي آيد، دارد. دراين مجموعه، جمعا14 مناره ي آجري ديده مي شود که به ترتيب چهار مناره درجلوي هشتي ورودي صحن سرداري، شش مناره در طرفين مناره هاي اصلي صحن سرداري، دو مناره بر بالاي پشت بام هشتي ورودي صحن صفا و دو مناره ي اخير نيز از قديمي ترين مناره هاي مجموعه اند. مدارس علميه : در سنه 500 هجري قمري مشهد اردهال داراي هفت مدرسه علميه به سرپرستي عالم جليل القدر سيد ابوالرضا راوندي رضوان الله تعالي عليه بوده است. متاسفانه از نحوه شکل گيري، مدت رونق و علت انحطاط آن مدارس خبري در دست نيست. در حال حاضر در قسمت غربي حرم مدرسه علميه اي در حال احداث است. سردابه : در زير ايوان صفا (ضلع جنوبي حرم) سردابه اي وجود دارد که در آن اجساد مطهر دهها نفر در تابوتهاي منفرد قرار گرفته است. اين سردابه در سال 1340 مورد بازديد حضرت آيت الله العظمي مرعشي نجفي رحمت الله عليه قرار گرفته است. هويت دقيق اجساد و علت دفن دسته جمعي آنان مشخص نيست. طرح جامع آستان مشهد اردهال گذر زمان و زياد شدن حجم زائرين اين امامزاده مسئولين را بر آن داشت که جهت رفاه حال زائرين و گسترش ابنيه و حرم امامزاده تدبيري جديد بيانديشند. لذا با کوشش جمعي از مهندسين متبحر کشور در سال 1371 به سرپرستي آقاي مهندس سيد ابوالفضل حسيني طرح جامعي تدوين وآماده گرديد که به تبع آن تمامي کارهاي عمراني آستان براساس اين طرح جامع در حال انجام است و با توجه به اينکه هر طرح و نقشه اي قابل بازبيني و تغيير است مديريت و مسئولين آستان در زمان تصدي گري خود به تغيير و کامل کردن آن مي پردازند تا مجموعه اي در خور و شايسته امامزاده و زائرين آن آماده نمايند. نقشه هاي طرح جامع آستان و کارهاي عمراني انجام شده و ماکت طرح جامع آستان در نمايشگاهي که به همين منظور در کنار حرم داير است براي عموم به نمايش گذاشته شده است. اميدواريم مسئولين و مردم با توجه به هزينه هاي زياد کارهاي عمراني هيات امناء و مسئولين امامزاده را ياري نمايند. *** برخي از ارادتمندان به اهل بيت (ع) اغلب در وصيتنامه ي خويش ذکر کرده اند که پيکر ايشان را پس از مرگ به عتبات عاليات مخصوصا نجف اشرف و کربلا ببرند و در آن جا دفن کنند. گاهي بُعد مسافت مانع از اين بوده که چنين سفارشي صورت گيرد. گاهي نيز امکان انتقال جسد به شهرهاي مقدس نبوده است. بنابراين پيکر متوفي در يکي از اماکن متبرکه يا زيارتگاه به طور امانت قرار داده مي شد تا در صورت فراهم شدن شرايط انتقال، آن را به محل مورد وصيت حمل کنند. يکي از اين اماکن متبرک، حرم مطهر حضرت سلطانعلي بن امام محمد باقر (ع) در مشهد اردهال است. در کتاب امير کبير نوشته ي علي اکبر هاشمي رفسنجاني درباره ي قتل امير کبير و مدفن او چيزهايي آورده شده که نقل به مضمون آن چنين است " پس از اينکه فرمان قتل امير کبير، قهرمان مبارزه با استعمار، به امضاي ناصر الدين شاه رسيد و قتل او در حمام فين کاشان انجام گرفت، پيکر او پس از تجليل و احترام ويژه توسط اهل کاشان به حرم مطهر امامزاده سلطانعلي (ع) به طور امانت به خاک سپرده شد، زيرا امير کبير وصييت کرده بود جسد او را در کربلاي معلا دفن کنند. پس از چندماه و با اجازه ي ناصرالدين شاه و توسط عزت الدوله، پيکر امير کبير به کربلا انتقال يافت و در مقبره اي در صحن مقدس حضرت سيد الشهدا(ع) به خاک سپرده شد.
.jpg)
سهراب سپهري مقبره ي سهراب سپهري، شاعر نو پرداز ايراني که متولد شهر کاشان بود، در ايوان سرداري است. سهراب سپهري در سال 1307 خورشيدي در کاشان متولد شد. پدرش کارمند اداره ي پست و تلگراف بود. سهراب، تحصيلات ابتدايي خود را در کاشان به پايان رساند و پس از پايان دوره ي دانشسراي مقدماتي براي خدمت آموزگاري به زادگاه خود بازگشت بعد از دو سال معلمي، استعفا کرد و با اخذ ديپلم وارد تهران شد. در سال 1332 خورشيدي، تحصيلات عالي خود را به پايان رساند و به دريافت نشان درجه اول علمي نيز نائل شد. او به مطالعه در خصوص فلسفه و اديان بسيار علاقه مند بود. با ادبيات اروپايي آشنايي داشت و چند ترجمه نيز از او به يادگار مانده است. سپهري در سال 1336 خورشيدي به اروپا رفت و در مدرسه ي هنرهاي زيباي پاريس در رشته ي ليتوگرافي يا چاپ سنگي ثبت نام کرد. او در ايتاليا، آمريکا، فرانسه و سوئيس، نمايشگاه هاي نقاشي مختلفي داير کرد. سرانجام پس از 52 سال زندگي در ارديبهشت ماه سال 1359 خورشيدي، در اثر بيماري سرطان در بيمارستان پارس تهران در گذشت. بنا به وصيتش، او را در صحن سرداري، آستانه ي مقدس حضرت علي بن باقر(ع) در مشهد اردهال به خاک سپردند. سنگ نوشته اي که بر روي مزار اين شاعر بزرگ مي باشد. مزين به شعري زيبا از او مي باشد که ذکر آن در اينجا خالي از لطف نمي باشد. به سراغ من اگر مي آئيد نرم وآهسته بيائيد مبادا که ترک بردارد چيني نازک تنهايي من از سپهري، مجموعه شعرهايي به نام هاي «مرگ رنگ»، «زندگي خواب ها»، «آواز آفتاب»، «شرق اندوه»، «صداي پاي آب»، «مسافر»، «حجم سبز» و «ما هيچ، ما نگاه» به صورت جداگانه به چاپ رسيده است. اين هشت مجموعه در يک مجلد با عنوان «هشت کتاب » بارها تجديد چاب شده است.
.jpg)
اهل کاشانم روزگارم بد نيست سرسوزن ذوقي مادري دارم بهتر از برگ درخت دوستاني بهتر از آب روان و خدايي که در اين نزديکي است لاي اين شب بوها پاي آن کاج بلند روي آگاهي آب، روي قانون گياه من مسلمانم قبله ام يک گل سرخ جا نمازم چشمه، مهرم نور من نمازم را پي تکبيره الاحرام علف مي خوانم منبع:کتاب خورشید اردهال /ن
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1147]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها