تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835295867
تعقیبات و نوافل
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تعقیبات و نوافل نماز،حضور در پیشگاه خداوند و شرکت در ضیافتى معنوى است که وى ، بندگان را به آن فرا خوانده است.همچنانکه حضور در یک میهمانى، مقدمات و آدابى دارد و نسبت به مهمان استقبال و بدرقه به عمل مىآید و مهمان هرچه عزیزتر باشد، مراسم پیشواز و بدرقه، با شکوهتر صورت مىپذیرد، اداى فریضه الهى نیزچنین است.پیشوایان معصوم ما (علیهم السلام) پیش از فرا رسیدن وقت نماز، خود را مهیاى آن مىساختند و پس از نماز نیز،مدتها به تعقیب نمازمىپرداختند و دل از یاد خدا نمىکندند و لب از ثناى او نمىبستند و چهره از قبله بر نمىتافتند.مگر نه آنکه نماز را « نور چشم » خود مىدانستند؟ مگر انسان به آسانى دل از نور چشم مىکند و از آن چشم مىپوشد؟اذان و اقامه، نوعى استقبال از نماز است و تعقیبات، بدرقه آن. بىاعتنایى به تعقیبات و دعاهاى پس از نماز، نشان بىعلاقگى به خود نماز است. آنگونه که در روایات، نسبت به زودتر رفتن به مسجد و انتظار شروع نماز را کشیدن، تشویق و سفارش شده و منتظر نماز را، «مهمان خدا» گفتهاند. (۱) به انجام مستحبات و دعاهایى پس از اتمام نماز نیز سفارش شده است. قرآن مىفرماید:«فاذا فرغت فانصب و الى ربک فارغب» (۲) همین که فارغ شدى، به کار دیگرى بپرداز و به سوى پروردگارت رغبت نما.اینک به ذکر برخى از مسائل مربوط به تعقیبات مىپردازیم:تعقیب نمازامام صادق(علیه السّلام) مىفرماید:همین که از نماز واجب فارغ شدى، به دعا و تعقیب نماز مشغول باش. (۳) و مىفرماید: دعا پس از نماز صبح و ظهر و مغرب، مستجاب مىشود. (۴) و نیز: تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها(۳۴ مرتبه الله اکبر،۳۳مرتبه الحمد لله و ۳۳ مرتبه سبحان الله) از هزار رکعت نماز مستحب، نزد خداوند بهتر است. (۵)و در حدیث مىخوانیم:هر کس این تسبیحات را بگوید، به آیه (و اذکروا الله کثیرا احزاب/۴۱) که بمعناى زیاد یاد کردن خداوند است،عمل کرده است. (۶)البته دعا و تعقیبات به جاى خود، و ادامه کار و تلاش هم به جاى خود. و هیچکدام مانع یکدیگر نیست. بعضى مىپندارند اگر به جاىدعا، سراغ کار بروند، کامیابتر و موفقترند. رسولخدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) مىفرماید:«التعقیب بعد صلاه الفجر ابلغ فى طلب الرزق» (۷) دعاى پس از نماز صبح، براى زندگى و جلب رزق،مؤثرتر است.درود و نفریناز جمله کارهاى تعقیباتى، درود و صلوات فرستادن بر نیکان و زبدههاى کمال بشرى، و لعن و نفرین بر مظاهر شرک و پلیدى وسردمداران کفر و ستم است.در آنچه به عنوان دعاهاى تعقیب آمده،هم به موارد متعددى از«صلوات» بر مىخوریم، همه به مواردى از لعن و این، گوشهاى از تولى و تبرى در یک مکتب زنده و جهتدار است.صلواتها که نقل شده به جاى خود.حتى در نمونههاى فراوانى، خود «اللهم صل على محمد و آل محمد»، به عنوان یکى از تعقیبات نمازها بیان شده است.اما در مورد لعن:امام باقر(علیه السّلام) مىفرماید:«اذا انحرفت عن صلاه مکتوبه فلا تنحرف الا بانصراف لعن بنىامیه» (۸) هر گاه نماز واجب را تمام کردى، جز با لعن بنى امیه، از جاى خودحرکت نکن.چرا که آن دودمان ننگین و تبهکار، نمونه طاغوتها و از بارزترین چهرههاى مخالفت با خط رهبران معصوم و آل پیامبر بودند و مستحقهر گونه نفرت و نفرین!امام صادق(علیه السّلام) در پى هر نماز، به چهار مرد و چهار زن (که ازدشمنان سر سخت مقام امامت بودند) لعن و نفرین مىکرد. (۹) چه زیباست اسلامى که در کنار برنامههاى عبادى و الهى خویش ، بیزارى از ستمگران و مفسدان و طاغوتها را هم جزء برنامههاى خود،ساخته و نماز و عبادات و حج آن،همراه با برائت و اعلام تنفر از کفار ومشرکان و منافقان است. (۱۰ پس تعقیبات نماز، برخوردار از نوعى فریاد لعنتبر دشمنان خدا ومخالفان خط رهبرى الهى است.تسبیح حضرت زهرا (علیها السّلام) یکى دیگر از تعقیبات نماز،تسبیحات حضرت زهرا(علیها السّلام) است.یعنىگفتن ۳۴ مرتبه الله اکبر،۳۳ مرتبه الحمدلله و ۳۳ مرتبه سبحانه الله، پساز فراغت از هر نماز. این تسبیحات را رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به دخترش فاطمه(ع) تعلیم داد و بر گفتن آن، بسیار سفارش شده است و پاداش بسیاردارد.امام باقر(علیه السّلام) مىفرماید: در میان ستایشها، بهتر از تسبیحات حضرت زهرا(علیها السّلام) نیست، و اگر بود، رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به فاطمه (علیها السّلام) تعلیم مىداد. (۱۱) در روایات متعددى ، تاکید شده به همراه داشتن تسبیح ۳۴ دانهاى از خاک مقدس امام حسین(علیه السّلام) و اینکه ذکر گفتن با آن،ثواب زیاد داردو حتى گرداندن آن،بدون ذکر هم ارزشمند و خوب است. (۱۲) و در حدیثى است که:خود آن دانهها ذکر مىگویند. (۱۳) تربت حسین(علیه السّلام) ، یادآور حماسههاى کربلا و احیاگر «فرهنگ شهادت» است و انس انسان را با رهبرى الهى، جهاد، شهادت، ایثار، سیدالشهداء، مبارزه با ستم و انتقام از ظالمان را بیشتر مىکند.تسبیحات حضرت زهرا(علیها السّلام) به ترتیبى که گفته شد،حتى در کتب حدیثى اهل سنت نیز آمده، (۱۴) ولى هیچکدام نگفتهاند که نام این تسبیحات، تسبیح حضرت زهراست!!...سجده شکرسپاس نعمتهاى حقتعالى،نشان معرفت و ادب و بندگى است.درآیات و روایات،به مسئله شکرگزارى از نعمتها،بسیار سفارش شده و اینکه یاد نعمتها،محبت انسان را به خدا زیاد مىکند و نعمتهاى الهى را مستدام و افزون مىگرداند. (۱۵)گرچه شکر نعمتها،از توان و طاقت بشر بیرون است،ولى انسانباید به هر قدر که مىتواند، سپاسگزارى احسان و نعمت و نیکى پروردگارباشد.یکى از شکلهاى شکر،سجده بر خاک کردن و پیشانى بر خاکنهادن در برابر خداوند و شکر گفتن اوست.و«سجده شکر» یکى از تعقیبات نماز به حساب آمده است. (۱۶) مرحوم علامه مجلسى، تمام جلد ۸۳ بحار الانوار را(جز چند صفحه آخر) به روایات تعقیبات نماز اختصاص داده و ۶۳ حدیث،پیرامون سجده شکر،از ائمه اطهار(علیهم السّلام) نقل کرده است.سجده بعد از نماز،شکرانه توفیق انجام نماز است. (۱۷) در سجده شکر،سه مرتبه «شکرا لله» کافى است،ولى در حدیثاست: اگر انسان به طول یک نفس،«یا رب، یا رب»بگوید:خداوند به او خطاب مىفرماید: «لبیک! ما حاجتک؟» حاجت تو چیست تا انجامدهم؟ (۱۸)امام صادق(علیه السّلام) فرمود: سجده شکر بعد از نماز،دلیل کامل شدن نماز و رضاى خدا و اعجاب و خوش آمدن فرشتگان است.خداوند بارها ازآنان مىپرسد،پاداش این بنده شاکر چیست؟ مىگویند: رحمت تو،بهشت تو، حل مشکل او، و هر خیرى را که فرشتگان مىگویند ، جوابى نمىشنوند، به خدا عرضه مىدارند:ما نمىدانیم پاداش این سجده چیست؟ خداوند مىفرماید:همچنانکه او از من شکر کرد، من هم از او تشکر مىکنم، و با این جمله به فرشتگان مىفهماند که رضا و سپاس الهى از او، بالاتر از بهشت و رحمت و حل مشکلات است. (۱۹)در حدیث است:خداوند به حضرت موسى فرمود: دلیل آنکه تو را به پیامبرى مبعوث کردم ، سجدههایى بود که بعد از نماز داشتى. (۲۰)نمازهاى مستحب ( نوافل )به جز نمازهاى واجب روزانه(۱۷ رکعت) ، نمازهاى دیگرى هموجود دارد که انجام آنها مستحب است و بسیار ثواب دارد و چون این نمازها ، اضافه بر نماز واجب است، به آنها نافله و نوافل گفته مىشود( نفل ، به معناى زاید و افزون است ).تعداد رکعتهاى نمازهاى مستحب، دو برابر رکعات واجب، یعنى۳۴ رکعت است، بدین شرح:۱- نافله نماز صبح، دو رکعت، قبل از نماز صبح،۲- نافله نماز ظهر، هشت رکعت، قبل از نماز ظهر،۳- نافله نماز عصر،هشت رکعت، قبل از نماز عصر،۴- نافله نماز مغرب، چهار رکعت، بعد از نماز مغرب،۵- نافله نماز عشاء، دو رکعت نشسته، بعد از نماز عشاء.۶- نافله شب، یازده رکعت، پیش از اذان صبح، که هشت رکعت آن« نافله شب » نام دارد، دو رکعتش به نام« شفع »، و یک رکعت دیگرش به نام« وتر »است. (۲۱)در حدیث است که: نمازهاى نافله، به منزله هدیه است و در هر صورت، پذیرفته مىشود. (۲۲)با همه تاکید و تشویقى که در باره انجام نمازهاى مستحبى است ، اداى آنها باید از روى علاقه و عشق باشد و انسان، بر خودش آنها راتحمیل نکند.سعى کند که ابتدا،آمادگى روحى و علاقه و کشش قلبى بیاید، آنگاه به انجام آنها بپردازد.امام رضا(ع)فرموده است:دلها، گاهى اقبال و آمادگى دارند،وگاهى نه.عبادات را وقتى که دلها آماده است انجام دهید. (۲۳) به همین دلیل، در نمازهاى مستحب، برخى ارفاقها و تسهیلاتى وجود دارد که در نمازهاى واجب نیست.این آسانگیرى، براى جذب بیشتر افراد است.از جمله اینکه: ۱- نماز مستحب را، هم مىتوان ایستاده خواند،هم نشسته.۲- در نماز مستحب ، مىتوان فقط سوره حمد خواند و به رکوع رفت.۳- در نماز مستحب، شک میان رکعت اول و دوم، نماز را باطل نمىکند و نمازگزار مىتواند تصمیم بر هر کدام بگذارد.۴- انجام کم و زیادهاى اشتباهى در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.۵- براى نمازهاى واجب،بهتر است انسان به مسجد برود ولى در بارهنوافل،چنین دستورى نیست.این سادهگیرىها براى تشویق افراد به این عبادتهاى سازندهاست.حتى اگر نماز مستحب را کسى در وقتش نتوانست بخواند، قضاىآنرا مىتواند انجام دهد،که در اینصورت،طبق حدیث، خداوند به فرشتگان مباهات کرده و مىفرماید: به بندهام بنگرید! چیزى را که بر اوواجب نکردهام، قضا مىکند!(و در حدیث دیگرى افزوده شده که: شما را شاهد مىگیرم که او را آمرزیدم) (۲۴)در حدیثى آمده: نماز نافله، جبران کننده نواقصى است که در نمازهاى واجب است. (۲۵) و... همچون صدقهاى است که انسان مىپردازد. (۲۶)نماز شبدر میان نوافل، «نماز شب» جایگاه خاصى دارد و تاکید فراوانى که در آیات قرآن و احادیث در باره آنست،به مراتب بیش از نمازهاى دیگرمستحب است و به همین جهت، اولیاء خدا بر آن مداومت و مواظبت داشتند و به تهجد و عبادت نیمه شب مىپرداختند.تا آنجا که نماز شب را خداوند،بر بنده محبوبش حضرت محمد(صلّی الله علیه و آله و سلّم) واجب ساخته و چنین فرمان داده بود:«و من اللیل فتهجد به نافله لک» (۲۷) بخشى از شب را بعنوان نافله به تهجد بپرداز و سحر خیزى کن.قرآن، در توصیف کسانى که نیایشگران شب و اهل نماز شباند، چنین مىفرماید:«و المستغفرین بالاسحار» ، (۲۸) استغفار کنندگان در سحرها «و الذین یبیتون لربهم سجدا و قیاما» (۲۹) آنانکه در حال سجود و قیام، براى خدا شب زندهدارى مىکنند.«کانوا قلیلا من اللیل ما یهجعون» (۳۰) مردان خدا، مقدار کمى از شبرا مىخوابیدند.در آیه دیگر مىخوانیم: مردان خدا براى انجام نیایش سحرگاهان و نماز شب، از بستر گرم فاصله مىگیرند و به نماز شب مشغول مىشوند، پاداش آنان، غیر از بهشت و حوریان و... چیزهایى است که خداوند برایشان ذخیره کرده که موجب روشنى دیدگانشان است: «فلا تعلم نفس ما اخفى لهم من قره اعین» (۳۱)از این رو،نماز شب،مورد عنایت تمام انبیاء بوده (۳۲) و رسولخداچندین مرتبه حضرت على را به نماز شب سفارش نموده و فرمود:«علیک بصلاه اللیل ، علیک بصلاه اللیل، علیک بصلاه اللیل» (۳۳) بر تو باد،نماز شب.(سه مرتبه)و در حدیث است: «شرف المؤمن صلاته باللیل» (۳۴) شرف مؤمن به نماز شب اوست.و امام صادق(علیه السّلام) فرمود: در خانههایى که نماز شب خوانده مىشود و قرآن تلاوت مىگردد،آن خانهها نزد آسمانیان، همچون ستارهها درخشانند. (۳۵)گذشته از آن، سحرخیزى و استفاده از هواى مفید آن هنگام، براى بدن، نشاط آور است و در حدیث است که: «قیام اللیل مصحه البدن» (۳۶) شب زندهدارى، بدن را تندرست مىکند.و در حدیث دیگرى اضافه برآثار معنوى آن، خاصیت دردزدایى براى آن بیان شده است:«...و مطردهالداء عن اجسادکم» (۳۷)نماز شب، نشان عشق و محبت انسان به آفریدگار است و این علاقه، انسان را از خواب، جدا مىکند و به راز و نیاز نیمه شب، با محبوب وا مىدارد، و اگر آن عشق نباشد،انسان با چه انگیزهاى، در تنهایى وتاریکى،از استراحت دست بشوید و در خلوتى عارفانه ، به گفتگو بامعشوق بپردازد؟در یک حدیث قدسى از قول خداوند، مىخوانیم:«کذب من زعم انه یحبنى فاذا جنه اللیل نام عنى،الیس کل محب یحب خلوه حبیبه؟» (۳۸) دروغ مىگوید آنکه مدعى محبت من است، ولى وقتى شباو را فرا مىرسد، مىخوابد، آیا مگر نه اینکه هر عاشقى،خلوت با معشوقش را دوست دارد؟...نماز شب، توفیقى مىخواهد که آنرا هم باید از خدا طلبید.گاهى گناهان و دروغها، سبب محرومیت انسان از نماز شب مىگردد و شیرینى عبادت و نیایش،از انسان گرفته مىشود.در حدیث است:«ان الرجل لیکذب الکذبه فیحرم بها عن صلاه اللیل» (۳۹) گاهى کسى دروغ مىگوید، و به همین سبب از نماز شب محروم مىشود.انسان، با تداوم نماز شب و تهجد و عبادتهاى شبانه، مىتواند به مقامىاز کمال و صفاى نفس و قرب به خدا برسد که چشم و گوش و دست خدایى پیدا کند(جز حق نبیند، جز حق نشنود و جز حق، عمل نکند) و به آنجا برسد که هر دعایى کند، مستجاب گردد. (۴۰)پي نوشت : ۱-مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۳۳۶.۲-انشراح،آیه ۷.۳-مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۳۳۶.۴-و۵- مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۳۳۶-۶- وسائل،ج ۴ ص ۱۰۲۳.۷-مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۳۳۶-۸-وافى،ج ۲ ص ۱۲۱.۹-وسائل الشیعه،ج ۴ ص ۱۰۳۷.۱۰-در اینجا بجاست که یاد کنیم از ۴۰۰ شهید مظلوم ایران،که در ایام حج،در جمعه خونینمکه،در حالى که فریاد برائت از کفار و طواغیت و مستکبران جهانى بر لب داشتند و«مرگ بر آمریکا»و«مرگ بر اسرائیل»مىگفتند،آماج گلولههاى وهابیان حاکم بر حجاز قرار گرفته و مظلومانه به شهادترسیدند(در سال ۱۳۶۶)-زهى تاسف که اینگونه شعارها را که الهام گرفته از آیات قرآن است و دستورقرآن،به اعلام برائت و بیزارى از مشرکان در مناسک حج مىباشد-برخى کج فهمان،مخالف حالعبادت در حج مىدانستند و مخالفت مىکردند!.۱۱-وسائل،ج ۴ ص ۱۰۲۴.۱۲-جواهر،ج ۱۰ ص ۴۰۵.۱۳-وسائل،ج ۴ ص ۱۰۳۳.۱۴-از جمله در:صحیح مسلم،ج ۱ ص ۴۱۸،صحیح بخارى،ج ۱ ص ۱۱۰،سنن ابن ماجه،ج ۱ ص ۲۹۹(در بحث تعقیبات نماز).۱۵- لئن شکرتم لازیدنکم (ابراهیم،آیه ۵).۱۶-بحار الانوار،ج ۸۳(بیروت)ص ۱۹۴(در این کتاب،حدود ۸۷ روایت و ۳۸ آیه در باره مسئله شکر نقل کرده است-)۱۷-بحار،ج ۸۳ ص ۲۰۰.۱۸-وسائل،ج ۴ ص ۱۰۷۱.۱۹-وسائل،ج ۴ ص ۱۰۷۱،وافى،ج ۲ ص ۱۲۳.۲۰-بحار،ج ۸۳ ص ۲۰۰.۲۱-در بحارالانوار،تمام جلد ۸۴،به روایات مربوط به نمازهاى مستحب اختصاص یافته وصدها حدیث در این باره نقل شده است.۲۲-قصار الجمل،ج ۲.۲۳-ان للقلوب اقبالا و ادبارا-(بحار،ج ۸۴ ص ۴۷)۲۴-بحار،ج ۸۴ ص ۴۳،وسائل ج ۳ ص ۵۶.۲۵-مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۱۷۷.۲۶-قصار الجمل،نافله.۲۷-اسراء،آیه ۷۹.۲۸-آل عمران،آیه ۱۷.۲۹-فرقان،آیه ۶۴.۳۰-ذاریات،آیه ۱۸.۳۱-سجده،آیه ۱۷.۳۲-بحار،ج ۸۴ ص ۱۳۶.۳۳-وافى،ج ۲ ص ۲۲.۳۴-وافى،ج ۲ ص ۲۱.۳۵-وافى،ج ۲ ص ۲۲.۳۶-وسائل،ج ۵ ص ۲۷۲.۳۷-وافى،ج ۲ ص ۲۲.۳۸-نقل از:مصباح الشریعه.۳۹-نورالثقلین،ج ۳ ص ۲۰۴.۴۰-ثواب الاعمال،ص ۸۸/س
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 474]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها