تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1866402239
جود و سخاوت در سيره عملي معصومين (عليهم السلام )
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
جود و سخاوت در سيره عملي معصومين (عليهم السلام ) مفهوم جود و بخشش سخاوت در لغت، به معناي نرمي، ملايمت و بخشيدن است. (1)جود نيز به معناي بخشش و جوانمردي و جواد يعني کسي که بخشنده و جوانمرد است. (2)ارزش سخاوت جود و سخاوت از صفات خداوند است، و او دوست دارد که بندگانش نيز به چنين صفتي آراسته باشند. از اين رو بطور مکرر با عناوين مختلف در آيات قرآن به مؤمنان سفارش مي کند که در راه خدا انفاق و احسان کنند و مي فرمايد:«انفقوا مما رزقناکم» (3) «و اطعموا الناس الفقير» (4) «احسن کما احسن الله اليک» (5)همچنين فلاح و رستگاري را از پيامدهاي شيرين سخاوت دانسته و فرموده است: «و من يوق شح نفسه فاولئک هم المفلحون» (6)آنان که از بخل خويش در امان مانده باشند، رستگارانند. رسول خدا صلي الله عليه و آله سخاوت را به درختي بهشتي تشبيه کرده که هر کس به يکي از شاخه هاي آن چنگ زند، سعادتمند خواهد شد. (7)اميرمؤمنان عليه السلام بخشندگي را زيباترين کرامت دانسته و فرموده است: «احسن المکارم الجود» بخشش، نيکوترين کرامت اخلاقي است. (8)سخاوت، رشته ظريف و حساسي است که شخص بخشنده را از يکسو با خدا، بهشت و معنويات و از سوي ديگر با مردم، متصل مي سازد. امام رضا (ع) فرمود: «سخاوتمند، به خدا، بهشت و مردم نزديک است، اما بخيل از خدا، بهشت و مردم دور است. » (9)حکمت جود و بخشش درخت پربار سخاوت، ريشه در پهنه ي آزادگي و وارستگي روحي دارد، و هر چه برگ و برش افزوده گردد؛ ريشه اش نيز تنومندتر مي شود. از اين رو، انسان سخاوتمند با بخشش متاع مادي بر سرمايه ي معنوي خويش مي افزايد و با گسستن از ثروت، با معنويت پيوند مي خورد؛ هر کس سخاوتش بيشتر، آزادي و شرافتش بيشتر خواهد بود. پس حکمت سخاوت، دستيابي به عالم بي انتها و ملکوتي آزادمنشي و پروازي سبکبال به اوج وارستگي روحي است، و اين ويژگي والايي است که حتي دشمن را به تحسين وامي دارد، چه رسد به دوست. اميرمؤمنان عليه السلام را در اين راستا سخني بس نيکو است: «جود الرجل يحببه الي اضداده و بخله يبغضه الي اولاده» (10)سخاوت مرد، او را محبوب مخالفان مي کند و بخل، او را مورد خشم فرزندانش قرار مي دهد. حضرت رضا (ع) با بينش الهي خود که سخاوت و بخشش را سبب سود فراوان معنوي مي دانست، در روز عرفه تمام ثروت خويش را ميان فقرا و بي بضاعتان تقسيم کرد و در اين ميان شخصي به نام فضل بن سهل که بر اثر بخل و تنگ چشمي، آنچه به دست مي آرود ذخيره مي کرد، با بينش مادي و تنگ نظرانه ي خود بر کار امام خرده گرفت و اظهار داشت شما دچار ورشکستگي و زيان شديد! امام (ع) بدون درنگ پاسخ داد: «هرگز چنين نيست، من به سودي سرشار رسيدم، هيچ گاه کار با اجر و کرامت را خسران زا مپندار» (11)ويژگي رهبران الهي با توجه به ارزش و حکمت سخاوت و شناختي که نسبت به رهبران الهي داريم ترديدي باقي نمي ماند که، آن مردان وارسته بطور قطع از ويژگي سخاوت برخوردار بوده اند، چرا که آنان، هم رفتار و گفتارشان رنگ خدايي داشت و هم از عاليترين درجه ي آزادي برخوردار بودند و بايد گفت ايشان منبع و سرچشمه ي همه ي فضائل انساني از جمله جود و سخاوتند و چنين اوصافي نخست از وجود مقدس آنان تراوش و سپس به ديگران سرايت کرده است.سخاوتمندان فرزانه فراواني بخشش پيامبر و امامان عليهم السلام بحدي است که آن را از مرز شمارش و حساب بيرون برده است، بحق در برابر هر يک از آن انسانهاي فرزانه بايد گفت: کتاب فضل تو را آب بحر کافي نيست که ترکنم سر انگشت و صفحه بشمارم مردي با امام رضا عليه السلام برخورد نمود و به آن حضرت عرض کرد: به اندازه ي مروتت به من عطا کن. حضرت فرمود: من به اندازه ي مروتم نمي توانم عطا کنم. (يعني مروت و سخاوت ما از چنان وسعتي برخوردار است که اگر همه ي دارايي خود را هم ببخشم ظرفيت آن پر نخواهد شد از اين رو) آن مرد گفت: پس به اندازه ي مروت خودم به من ببخش. و حضرت دويست درهم به وي عطا کرد. » (12)در اينجا براي تبرک نمونه هايي از سخاوت و بلند نظريهاي آنان را بازگو مي کنيم. به اميد آنکه نور معنويتشان بر افکار و کردارمان بتابد. پس از فتح مکه و موفقيت در جنگ حنين که با شکست و فرار دشمن پايان يافت، اموال و غنائم بيشماري نصيب مسلمانان گرديد، غنائم را خدمت رسول خدا (ص) آوردند. در اين هنگام ابوسفيان که تا قبل از فتح مکه از دشمنان سرسخت پيامبر و مسلمين بود، خدمت آن حضرت آمد و گفت: «اي رسول خدا! اکنون ثروتمندترين مرد قريش شده اي، چيزي از اين مال به من ببخش؛ » رسول خدا (ص) به بلال فرمود:«- چهل اوقيه (13) نقره و صد شتر به ابوسفيان بده. - پسرم يزيد هم هست. - بلال به يزيد هم همين مقدار بده. - پسرم معاويه هم هست. - بلال به معاويه هم همين مقدار بده. - براستي که تو کريم و بزرگواري؛ در آن هنگام که با تو جنگ مي کرديم، بهترين جنگجو بودي و حال که با تو از در صلح درآمديم بهترين ياور هستي» (14)در يکي از روزها پيامبر صلي الله عليه و آله در مسجد بود، مرد عربي را ديد که در نماز دعا مي خواند و کلمات بسيار عالي و پرمغزي را به زبان مي آورد که اين نشانگر معرفت و کمال ايمان وي بود پيامبر از طرز دعا خواندن او خوشحال شدند، از اين رو به شخصي دستور دادند که پس از اتمام نماز آن مرد، وي را به حضورشان بياورد، هنگامي که آن مرد آمد، آن حضرت قطعه طلاي پرارزشي را به او بخشيد و فرمود: «اين طلا را به خاطر ثناي زيبايي که به پيشگاه الهي به جا آوردي، به تو عطا کردم. » جعفر طيار در بازگشت از حبشه هدايايي از جمله پارچه ي زربفتي براي رسول خدا (ص) آورد پيامبر هم آن را به اميرمؤمنان (ع) بخشيد. حضرت علي (ع) نيز آن را به زرگري داد تا رشته رشته اش کند سپس رشته هاي طلا را که هزار مثقال مي شد فروخت و تمام آن مبلغ را بين فقراي مهاجر و انصار تقسيم کرد، حتي يک درهم براي خود باقي نگذاشت. (15)براستي پيشوايان معصوم عليهم السلام مايه ي افتخار بشريتند که اين گونه دل از دنيا کنده و دستمايه ي خود را سخاوتمندانه، بذل مي کنند که حتي دشمنان آنها به اين امر اعتراف دارند. معاويه که از دشمنان قسم خورده ي علي عليه السلام است مي گويد:«اگر علي (ع) مالک خانه اي از طلا باشد و خانه اي از کاه هيچ فرقي برايش نمي کند و طلاها را زودتر به ديگران مي بخشد تا از آن هيچ نماند» (16)امام حسن عليه السلام دوبار تمام اموالش را به فقرا بخشيد و سه مرتبه دارايي خود را با مستمندان تقسيم کرد. (17) همچنين حضرت سوار بر اسب زيباي خود از جايي مي گذشت ناگاه متوجه شد که کسي در پي او مي آيد و اسبش را نگاه مي کند. امام فرمود: آيا حاجتي داري؟ مرد گفت چه اسب خوبي داري! امام عليه السلام از اسب پياده شد و اسب را به وي داد و پياده به منزل برگشت. (18) امام حسين عليه السلام در مسجد، مشغول نماز بود. مردي داخل مسجد شد و در فضيلت و مدح آن حضرت اشعاري سرود. حضرت پس از نماز به قنبر گفت که چهار هزار دينار به آن مرد عطا کن. (19)سلمي، کنيز امام باقر عليه السلام نقل مي کند: «هرکس از برادران و مؤمنين بر امام (ع) وارد مي شد حضرت آنها را غذا و لباس و پوشاک نيکو عطا مي کرد و مبلغ زيادي پول هم به آنها مي بخشيد» (20)مردي در مسجد خوابيده بود، يکباره با وحشت از خواب برخاست و فرياد زد پولهايم را دزديدند! ناگهان به امام صادق عليه السلام بدگمان شد و فرياد زد: اي مردم! اين مرد پولهاي مرا دزديده است. امام پرسيد چقدر گم کرده اي؟مرد گفت: هزار دينار، حضرت هزار دينار به او عطا کرد. آن مرد به خانه رفت و پولهاي خود را يافت؛ برگشت و با شرمندگي از آن حضرت، عذر خواست و پولهاي امام را پس داد ولي آن حضرت پولها را نگرفت. (21)صديقه ي کبري سلام الله عليها نيز در بذل مال و سخاوت از پدر بزرگوارش ارث برده بود. فقيري به مسجد رسول خدا صلي الله عليه و آله آمد و اظهار تنگدستي کرد.حضرت گفت: تو را به جايي حواله مي دهم که دست خالي بر نمي گردي سپس او را به خانه ي دخترش فاطمه (س) فرستاد، حضرت فاطمه گردنبندي داشت آن را آورد و به مرد فقير بخشيد. (22) ابن جوزي مي نويسد: «پيامبر (ص) براي فاطمه (س) پيراهني نو خريد تا در شب عروسي خود، به تن کند و به خانه ي شوهر رود حضرت زهرا (س) پيراهن کهنه و وصله دار ديگري نيز داشت؛ در اين ميان، فقيري به در خانه آمد و پيراهن کهنه اي را طلب کرد. فاطمه خواست تا پيراهن وصله دار را به او ببخشد، ولي به خاطر آورد که خداوند مي فرمايد: «لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون» (23)هرگز به نيکي دست نمي يابيد تا آنچه را که دوست داريد، در راه خدا انفاق کنيد. » به همين سبب لباس نو را به فقير بخشيد و لباس وصله دار را براي خود گذاشت، و چون شب زفاف رسيد، جبرئيل عليه السلام لباسي از سندس سبز برايش هديه آورد. (24)سخاوت در ثروت شخصي آنچه پيرامون سخاوت معصومين عليهم السلام آورديم به اموال شخصي يا ثروتهايي که به حکم خدا در اختيارشان قرار مي گرفت، مربوط مي شود؛ يعني کليه ي بذل و بخششهاي آنها مشروع و حساب شده بود و آن بزرگواران هرگز به خود اجازه نمي دادند که درهمي از بيت المال بيش از سهم خود را در امور شخصي خرج کنند يا بي رويه بذل و بخشش نمايند، بلکه بخشش به افراد نيز بر طبق حکم خدا و مصلحت جامعه ي اسلامي صورت مي گرفت و در دستگاه رهبري اسلام هيچ گونه اثري از ريخت و پاشها و بذل و بخششهاي متداول در حکومتها نبود، حتي نزديکترين افراد به رهبر نيز امتيازي بر ديگران نداشتند. قرآن خطاب به زنان پيامبر هشدار مي دهد که اگر همسري پيامبر را خواهانيد بايد با قناعت زندگي کرده و توقع رفاه و آسايش بيش از حد ضرورت را نداشته باشيد وگرنه از همسري پيامبر محروم خواهيد شد. (25)اينک رفتار اميرمؤمنان (ع) با برادرش عقيل را از زبان آن حضرت بشنويد: «به خدا قسم، عقيل را در پريشاني سختي ديدم که يک من گندم شما را از من درخواست کرد، کودکانش را نيز ديدم که از درويشي مويشان ژوليده و رنگشان پريده بود. گويي بر رخسارشان نيل کشيده اند. او پي درپي مرا ديدار و سخن خود را تکرار مي کرد. من گوش به سخنش سپردم و او گمان کرد که دينم را به او فروخته، از روشم دست برداشته، تسليم او شده ام. من براي عبرت گرفتن او پاره آهني را داغ کرده به بدنش نزديک کردم، او چون بيمار از درد، فرياد برآورد و نزديک بود از حرارتش بسوزد. آنگاه به وي گفتم: اي عقيل! نوحه گران بر تو بگريند، تو از آهني که انسان آن را براي شوخي حرارت داده مي نالي، حال مرا به آتشي مي کشاني که خدا از روي خشم آن را گداخته است؟ تو از اين آزار مي نالي، من از آن عذاب ننالم؟ » (26)خلاصه مطالب - جود و بخشش به معناي نرمي و ملايمت آمده و در اصطلاح به کسي جواد و سخاوتمند مي گويند که جوانمرد و بخشنده باشد. - اسلام، پيروان خود را به داشتن چنين اخلاق حسنه اي ترغيب کرده و پيشوايان معصوم عليهم السلام از بخشنده ترين مردم زمان خويش بودند، و اين ويژگي در رهبران الهي، يک نعمت و فضيلتي بود که خداوند اوصياي خود را بدان مزين مي کند. - سخاوت، زماني ارزش پيدا مي کند که براي اهداف متعالي و انساني باشد و اگر براي اهداف غيرالهي باشد، فاقد ارزش و اعتبار است، همچنين انسان بايد از اموال خود بذل و بخشش کند و بخشيدن از اموال ديگران و اموال عمومي و دولتي نه تنها سخاوت نيست، بلکه خيانت است. پي نوشت ها:1. فرهنگ سياح، ج 2، ص 684.2. همان مدرک، ج 1، ص 247.3. منافقون، آيه ي 10.4. حج، آيه ي 28.5. قصص، آيه ي 77.6. حشر، آيه ي 9.7. بحارالانوار، ج 71، ص 252، اسلاميه. 8. شرح غرر و درر، ج 7، ص 47، دانشگاه. 9. بحارالانوار، ج 71، ص 352.10. شرح غرر و و درر، ج 9، ص 359.11. اعيان الشيعه، ج 2، ص 15، بيروت. 12. اعيان الشيعه، ج 2، ص 15.13. يک اوقيه يک دوازدهم رطل، که نزديک هفت مثقال مي شود (فرهنگ عميد، واژه ي اوقيه).14. ترجمه ي مغازي، ج 3، ص 719، مرکز نشر دانشگاهي.15. بحارالانوار، ج 21، ص 19.16. منتهي الامال، محدث قمي، ج 1، ص 148.17. اعيان الشيعه، ج 1، ص 565، بيروت.18. بحارالانوار، ج 43، ص 344.19. منتهي الامال، ج 1، ص 286.20. بحارالانوار، ج 46، ص 290.21. همان مدرک، ج 47، ص 23.22. بحارالانوار، ج 43، ص 56.23. آل عمران، آيه ي 92.24. فاطمه زهرا (س)، ترجمه اکبر صادقي، ص 134، انتشارات اميرکبير. 25. مضمون آيه هاي 28- 29 سوره ي احزاب. 26. نهج البلاغه فيض، خطبه 215، ترجمه آزاد. منبع: کتاب سيره معصومين (عليهم السلام)/خ
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1048]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها