تور لحظه آخری
امروز : سه شنبه ، 10 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):هر كس نيّتش خوب باشد، توفيق ياريش خواهد نمود.
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819575929




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

علامت هاي وقف قابل تغييرند


واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
علامت هاي وقف قابل تغييرند
علامت هاي وقف قابل تغييرند   نويسنده: جواد آسه     (نقدي بر نوشته علامات وقف)   درهمه ي زبان ها، براي انتقال معنا و مفهوم، درنوشته، از علامت هايي چون، -؛ -! -؟... استفاده مي شود که نقش تعيين کننده و بسزايي در فهم هر چه بيشتر مفهوم ومعناي جمله دارد. اگر قاضي اي پس از محاکمه ي مجرمي نتيجه را با اين جمله: «بخشايش لازم نيست اعدامش کنيد» (2) اعلام کند و از درنگ نما (ويرگول، کاما، بند) و نقطه ويرگول استفاده ننمايد، جمله ي مزبور تاب دو خوانش و دو معنا راخواهد داشت: 1- اگر درنگ نما پس از کلمه ي «بخشايش» نهاده شود، نتيجه ي حکم، عفو و آزادي مجرم خواهد بود. 2- و اگر پس از کلمه ي «نيست» نقطه ويرگول گذاشته شود، نتيجه ي حکم، اعدام مجرم است. در قرآن کريم نيز، علامت هايي معروف به «علامت هاي وقف و ابتداء» به کارگرفته مي شود، همانند: «ج، م، لا، ط، ص، ز» که نخستين بار توسط «سجاوندي» ابداع گرديد. کتاب ها و مقاله هاي نگارش يافته در مورد «وقف و ابتداء» بسيار کم و انگشت و شمار است که اميدواريم توجه بيش از پيش و شايسته اي به اين دانش ارجمند بشود. «علامات وقف»، عنوان نوشته اي است، دراين مورد - ازجناب آقاي وهاب دانش پژوه - که در شماره ي 60 مجله ي بشارت درج شده است. نويسنده محترم نيازمندي محل هاي وقف به تعليم و تعلم را اساس اين دانش در تلاوت قرآن دانسته است و در پايان نوشته نيز با توجه به فرمايشي ازحضرت علي (ع)، آن را يکي از ارکان ترتيل برشمرده اند. که شايسته بود در چند و چون اساس بودن آن توضيح داده مي شد. ايشان علامت هاي وقفي را که اغلب به کار گرفته شده، «ج، م، لا، ط، قف، ق» و «ع» مي دانند، در صورتي که از علامت «ز» و «ص» نيز به طور معمول استفاده گرديده است که بايد به اين مجموعه افزود، اما دو علامت «قف» و «ق» را بايد از اين مجموعه زدود؛ زيرا کاربرد غالبي نداشته اند و «ع» را نبايد از علامت هاي وقف به شمار آورد؛ زيرا علامت رکوع قرآني است. در مورد اين که پايه گذار علامت «ع» چه کسي بوده و از چه زماني وارد قرآن شده است، بنده به مطلبي دست نيافته ام، اما مي توان گفت: اين علامت ريشه در فقه اهل سنت دارد؛ (3) زيرا آنان درنمازهاي واجب خواندن يک سوره ي کامل را، پس از سوره ي حمد، در رکعت اول و دوم واجب نمي دانند، بلکه خواندن بخشي از سوره را کافي مي دانند. مي دانيم تا عصر عثمان که به، يکسان سازي مصاحف (نسخه ها و دست نوشته هاي مختلف قرآني) پرداخت، قرآن بدون علامت (نقطه، فتحه، کسره...) بوده است و پس ازآن است که «ابوالأسود دئلي» حرکات را با به کار گرفتن نقطه هاي رنگي در بالا و جلو و پايين کلمات وارد قرآن کرد. پس اين سخن که «... در صدر اسلام، خواندن يک رکوع در نماز، به جاي سوره ي کامل معمول بوده ...» صحيح نيست؛ چرا که هنوز قرآن رکوع بندي نشده بود وگيريم که شده باشد، اين مربوط به فقه اهل سنت است، نه شيعه؛ زيرا آنچه در فقه شيعه مشهور است، قرائت يک سوره ي کامل، پس ازسوره ي حمد، در رکعت اول و دوم مي باشد، نه بخشي از سوره. (4) بنابراين، راهيابي علامت رکوع «ع» را در قرآن هايي که در سرزمين هاي شيعه نشين با رسم الخط فارسي به نگارش در مي آمده و مي آيد، يا بايد از سرتقليد دانست يا ازآن جهت که کساني که به حفظ قرآن مي پرداختند، به صورت رکوع به رکوع پيش مي رفتند، يا از آن جا که مي توان در نماز مستحبي به جاي سوره ي کامل، به بخشي از يک سوره (يک رکوع) بسنده نمود. نويسنده ي محترم مقاله ي مزبور، ازآن جهت که «عثمان طه» علامت هاي رکوع را در نگارش قرآن حذف نموده است و به علت آن که ايشان علامت هاي وقفي را که در «رسم الخط عثمان طه» به کار رفته است، غير اصيل دانسته است، استفاده از قرآن هاي به خط عثمان طه را به اهل تدبر توصيه نمي کنند، اما بايد گفت: ازطرفي در اصيل و غير اصيل خواندن علامت هاي وقف، هيچ ملاکي ارائه نشده است، از سوي ديگر، مي دانيم بسياري از دانشمندان درعلم نحو و قراءات درباره ي «وقف و ابتدا» نظريه پردازي کرده وکتاب نوشته اند، اما علامتي «وضع» نکرده اند. و نخستين بار آقاي محمد بن طيفور سجاوندي (م 560 ه . ق) در قرن هفتم به اين کار علاوه بر نظريه پردازي و تأليف کتاب، همت گمارد (5) و تا 91 سال پيش نظريه و علامت هاي وقف پيشنهادي او در قرآن ها به کار گرفته مي شده است. علامت هاي وقف ديگري نيز توسط دانشمندان پس از او قرار داده شد، (6) اما نتوانستند چاي پايي براي خودشان باز کنند و کمتر به کارگرفته مي شده اند. ازآن جا که در قرآن ها از علامت هاي مختلفي درنماياندن محل هاي وقف استفاده مي شده است، در سال 1337 ه. ق درکشور مصرگروهي به سرپرستي آقاي محمد علي خلف الحسيني (7) به يکسان سازي علامت هاي وقف پرداختند (8) و از علامت هاي وقف آقاي سجاوندي، فقط سه علامت «م»، «ج»، «لا» باقي ماند و علمات هاي وقف معانقه / مراقبه «. .. .»، «صلي»، و «قلي» به اين مجموعه افزوده گشت که در قرآن هاي کشور مصر و کشورهاي عربي به کار گرفته شده و پس از نگارش قرآن توسط «عثمان طه، خطاط مشهور سوري» همان علائم در قرآن به خط او نيز به کار گرفته شد، به اين ترتيب شهرت جهاني يافت و درسراسر جهان از جمله ايران مورد استفاده واقع گرديد. البته ناگفته نماند، هم نظرگاه و علامت هاي وقف سجاوندي و هم محمد علي خلف الحسيني و يارانش مورد نقد و تحليل قرارگرفته (9) و اين نشان ازآن داردکه اين علامت ها، توفيقي (وحي شده و بر اساس دستورخداوند) نيستند و قابل تغييرند و هيچ کدام از اين ديدگاه ها و علامت ها را نمي توان اصيل و در مقابل ديگري را غيراصيل خواند. پي نوشت :   1. اين نوشته از جناب آقاي وهاب دانش پژوه است که درشماره ي 60 دو ماهنامه ي قرآن پژوهي بشارت صص 65 - 66 درج شده است. 2. ر. ک: فارسي و آيين نگارش سال اول دبيرستان، سال 1367، صص 156 - 157. 3. ر. ک: دانشنامه قرآن و قرآن پژوهي، به کوشش بها ءالدين خرمشاهي، ص 1117، ذيل عنوان «رکوع / رکوعات». 4. ر. ک: جواهر الکلام في شرح شرائع الاسلام، ج 9، ص 331، رساله ي علميه ي مراجع عظام تقليد. 5. ر. ک: درآمدي بر دانش وقف و ابتداء پيشينه، مباني و اقسام، ابوالفضل علامي، ص 114. 6. الف) علامت هاي شهاب الدين قسطلاني: م، ت، ک، ح، ن. ب)علامت هاي تاج القراء مصدر بخاري: س، ق، ک، جه، صل، صق، صب، قف، قفه، قلا، ج) علامت هاي رضوان المخللاتي: ک، ح، ج، ص، م، ت. د) مصحف مطوع به روايت قالون درتونس: م، ک، ح، اين مصحف به خط عبدالعزيز الخماسي است. (درآمدي بر دانش وقف و ابتدا ء پيشينه، مباني و اقسام، ابوالفضل علامي، صص 116 - 115) 7. ر.ک: تفسير القرآن الکريم، السيد عبدالله شبر، ص 576. 8. ر.ک: درآمدي بر دانش وقف و ابتداء پيشينه، مباني و اقسام، ابوالفضل علامي، صص 117 - 116. 9. جهت نقد و تحليل ديدگاه سجاوندي ر. ک: پژوهشي در وقف و ابتداء، سيد جواد السادات فاطمي، صص 99- 101. جهت نقد و تحليل و عملکرد محمد علي خلف الحسيني و همکارانش ر. ک: همان، صص 119 - 114.   منبع: کتاب بشارت 62 /س  
#دین و اندیشه#





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2703]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


دین و اندیشه
پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن