تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833122025
نگاهى ديگر به تحريفات عاشورا
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نگاهى ديگر به تحريفات عاشورا نويسنده:محمدرضا طاهرى مراسم سوگوارى حضرت سيدالشهدا(ع) از ديرباز نقشى اساسى و غير قابل انكار به فرهنگ جامعه شيعى داشته و مؤلفههاى بزرگى از هويت مذهبى شيعيان ايران و جهان را شكل داده است.متأسفانه در طول سالهاى اخير ـ و شايد به دليل بي‌توجهى و كم‌كارى هنرمندان و شاعران طراز اول شيعه ـ شاهد برخى از انحرافات و عدول از اهداف راستين اين نهضت بزرگ، به‌ويژه در امر مداحى و سينه‌زنى بوده‌ايم. مقاله حاضر به صورت اجمالى به نقد و بررسى برخى از اين موارد پرداخته است.امام علي(ع) در يكى از سخنان خود خطاب به كميل مي‌فرمايد: «هيچ حركتى نيست كه انجام دهى مگر آنكه براى آن محتاج به معرفت و شناخت هستى (تحفه العقول ص 17) اين امر دليل روشنى دارد، رسول اكرم(ص) در اين باره چنين فرموده است: «كسى كه كار انجام مي‌دهد و در آن آگاهى و شناخت لازم را ندارد، آنچه را كه خراب مي‌كند، بيش از آن چيزى است كه اصلاح مي‌نمايد.» اين دستور دينى كه غالباً در زندگى روزمره و در امور جزيى به كار گرفته ميشود، گاه در مسائل بسيار مهم به دست فراموشى سپرده ميشود از نمونه‌هاى برجسته آن كه در اينجا مورد بررسى قرار مي‌گيرد، عزادارى براى امام حسين(ع) است. برگزاركنندگان مراسم عزادارى براى سيدالشهدا(ع) بايستى شناخت و معرفت كامل نسبت به اين امام همام و نهضت عاشورايى آن حضرت داشته باشند اما فقدان اين شناخت موجب شده تا بسيارى از مجالس سوگوارى امروزى هر چه كه پرشورتر ميشود، از هدف خود دورتر شود همچنان كه امام صادق(ع) فرموده «كسى كه عملى را بدون بصيرت و آگاهى انجام دهد، مانند رهروى است كه راه را اشتباه پيموده است. لذا هر چه تندتر رود، از مقصود دورتر ميشود. (اصول كافي، ج 1، ص 54) اثبات اين ادعا چندان دشوار نيست. اشعار و نوحههايى كه امروزه در مجالس عزادارى امام حسين(ع) خوانده ميشود، دليل روشنى بر صدق دعوى ماست. در ابتدا ويژگيهاى مشترك اين اشعار را به اختصار بيان نموده و سپس به بررسى آنها مي‌پردازيم.چشمان يارهمه چيز از چشمان يار آغاز شود. برجسته‌ترين ويژگى رهبر نهضت عاشورا و علمدارش از نظر شاعران و مداحان امروزى چشمان سياه، ابروان كمان و قامت رعنايشان است، به طورى كه كمتر نوحه يا شعرى را مي‌بينيد كه بر اين ويژگيها تأكيد نكرده باشد:سياهه چشات جزيره دلههر كى از نسل توه چه خوشگلهاز نگاه تو محبت ميبارهمردى از مردونگيت كم مي‌آرهاسير شده به تار موى تو دل خرابمشبا تو دامن خيال صحن تو مي‌خوابم*** همه هستيمو مديون چشاتم مي‌دونياز همون روز ازل مست نگاتم مي‌دوني*** كار چشماش دلبريهقد و بالاى قشنگش عجب محشريه*** اونى كه چشماش قشنگهيك تنه با صد تا لشگرمثل مرتضى مي‌جنگهاونا كه يوسفو ديدندهمه دستا رو بريدنداگه عباسو مي‌ديدندسراشون همه بريدند*** با اينكه من خوب مي‌دونم آدمى بي‌اصل و نسبمبده اجازه‌اى خدا عشقمو نقاشى كنمخوب مي‌شه قلب عاشقم يك طرح خوشگل مي‌زنمنقش يه مرد پهلوون طرح شمايل مي‌زنمبه روى صفحه مي‌كشم پيشونى بلند‌شوابروهاى كموني‌شو صورت آسموني‌شوتا كه به چشماش مي‌رسم كشيدنش چه مشكلهآخه چشاى يار من سياهه خيلى خوشگلهحديث كربلا يا حديث نفسنكته مهم ديگر اين اشعار نفسانيت غالب بر آن است. ظاهراً شاعران و مداحان امروزى آن‌چنان غرق تماشاى چشم و سيماى يار شده‌اند كه فراموش كرده‌اند براى امام حسين(ع) و حماسه كربلا شعر مي‌سرايند و نوحه مي‌خوانند. شما بايستى در مجلس عزادارى براى سيدالشهدا(ع) به درد دلهاى يك عاشق دل‌خسته گوش كنيد، براى او سينه بزنيد و اشك بريزيد. روشن نيست كه ما بايد بر مصائب حسين(ع) بگرييم يا حسين(ع) بر مصائب ما؟دوستش دارم چيكار كنمچيكار با عشق يار كنمگفته ميخوام با يك نگاهعقلتو تار و مار كنمصيد دو چشمونش شدمكى مي‌تونم فرار كنمدوستت دارم چيكار كنمخودت بگو چيكار كنمكربلا رو از تو مي‌خوامخودت بگو چيكار كنمچون به يه چشم به هم زدنقربون چشم يار كنمدوسش دارم چيكار كنمچيكار با عشق يار كنمخدا حسينو دوست دارمخودت بگو چيكار كنم*** ايهاالناس، ايهاالناسشده‌ام شيداى عباسدل خاطرخواه من شدعاقبت رسواى عباسمي‌برد دل از هر دو عالمنرگس شهلاى عباس*** بعضى وقتا كه دلم حال و هواتو مي‌كنهتو دلم زمزمه كرب و بلاتو مي‌كنهبه دلم مي‌گم برو سنگ صبور سينه‌باشكه گذرنامه‌تو مولا خودش امضا مي‌كنهدلامون هوايى كرب و بلا چيكار كنيمغم ما جدايى كرب و بلا چيكار كنيم*** آخر يه روز حاجتمو ازت مي‌گيرممي‌آم تو بين‌الحرمين برات مي‌ميرممجنونم و خوب مي‌دونن ليلى پرستمميون همه دلبرا پاى تو هستم*** ز هجر كربلات آقا ديگه دارم دق مي‌كننماگه بذارى من بيام دلمو عاشق مي‌كنمنبينم كربلا تو من مي‌ميرمحالا كه دست روزگار به صورتم سيلى زدهجواب زشتى منو آقا تو با بدى ندهاز هجر كربلاى تو موهام داره سفيد مي‌شهدلم داره از اومدن خسته و نااميد مي‌شه*** حسينيه يا خانقاهيكى ديگر از ويژگيهاى مهم و مشترك اين اشعار تأكيد بر ديوانگى و جنون است. عقل‌گريزى از شيوه‌هاى كهن فرار از بار سنگين مسئوليت است، مسئوليتى كه از آگاهى و معرفت نسبت به امام(ع) و نهضت عاشورايى او سرچشمه مي‌گيرد. نمايش ديوانگى كه گاه با نوعى رقص پا و حركات سر به طرفين نيز همراه است، از خصائص تشيع صفوى و خانقاهى است. البته اين ديوانگان هنوز در مراتب پايين ديوانگى قرار دارند و بر خلاف ادعايشان، جنونشان چندان ديدنى نيست. مراتب بالاتر ديوانگى را مي‌توان در دراويش كردستان مشاهده نمود:اگه ديوونه نديده‌ايبه ما مي‌گن ديوونهاگه ديوونه شنيده‌ايبه ما مي‌گن ديوونهمنم يه روز عاقل بودمعشق تو مجنونم كردز شهر عقل و عاقلايكباره بيرونم كرد*** سفر عشقو شروع كن دلتو بزن به دريابيا يك عده مجنون بشيم آواره شهرها*** ديوونه چى مي‌گهشده‌ام ديوانهچى مي‌گه ديوونهخدا شده ديوانه زهرادل شده شيدايينمي‌رود جايياز در ميخانه زهرامكتب حسينى يا ميكده حسينيمدرسه و مكتب حسينى كه درس‌آموز جهاد و شهادت و ايثار و ظلم‌ستيزى است، در اين اشعار به ميخانه و ميكده بدل ميشود. اين‌گونه اشعار ظاهراً از تعابير عرفانى برخى شعرا از حماسه كربلا، به‌ويژه «عمان ساماني» تقليد شده است. اما روشن است كه تعبير عرفانى از يك حماسه با عرفان‌زدگى كاملاً متفاوت است. تعابير عرفانى تعابيرى استعاري، غامض، شخصى و نيازمند تفسير هستند. اگر اين تعابير را وارد حوزه عمومى كنند و با آن سينه بزنند، به عرفان‌زدگى تبديل ميشود. در تاريخ ايران عرفان‌زدگى گرايش منفعلانه‌اى در برابر بي‌عدالتيهاى موجود بوده و در كنار جنون راه گريز مناسبى از مسئوليت و درد آگاهى بوده است.دوباره خادما در ميكده را وا مي‌كننبراى روضه حسين خيمه‌اى برپا مي‌كننديواراى ميكده رو بيرق و پرچم مي‌زننفرشته‌ها تو اين عزا حلقه ماتم مي‌زنن*** تو بذار كه من بمونم سگ ميخونه‌ات هميشهديگه دنيا رو نمي‌خوام كنج ميخونه‌ات رو عشقه*** ديوونه حسينم و ديوونه حسينمخراب و مست گوشه ميخونه حسينم*** بيا اى كه خمار عشقى بر در ميخانه ابالفضلكه شوى مست مست ساغر ميخانه ابالفضلامام، شاه يا اربابعدم شناخت لازم نسبت به مقام امامت و ولايت موجب شده تا شاعران براى ستايش امام(ع) او را شاه يا ارباب خطاب كنند و ادبيات را به كار گيرند كه درخور دربار شاهان و سلاطين جور است. مثلاً شاعر يا مداح خود را سگ‌ِ امام(ع) و خاندانش بخواند. اين‌گونه عبارات فقط در دربار شاهان ظالم پاداش دارد و در بارگاه امامان معصوم(ع) چيزى جز خوارى و مذل‍ّت نفس نيست:بگذار آدميان طعنه ز ؟؟؟ گويمهر كه خود را سگ كوى تو ؟؟؟ آدم استهر كى مي‌خواد هر چى بگهمن سگ كوى زينبمبهشت جاودان ز توكران و بيكران ز توسلطنت جهان ز تومن سگ كوى زينبم*** تمام حرف دلم خلاصه در يك كلامكه من سگ زينب و حسينم والسلامملاحظه ميشود كه ويژگى مشترك همه اين اشعار، زمينه‌زدايى از نهضت عاشوراست كه با توسل به نوعى احساس‌گرايى و با چاشنى عشق و عرفان و تصوف صورت گرفته است. چرا بايد مدرسه و مكتب حسينى را به ميكده و خانقاه بدل سازيم؟ آيا به گفته شريعتي، ما از خون حسين(ع) ماده تخديرى ساخته‌ايم؟ چرا از ويژگيهاى برجسته امام حسين(ع) چون آزادگي، ظلم‌ستيزى و عدالتخواهى صرف نظر مي‌كنيم و فقط چشم و ابروى او را مي‌بينيم؟ چرا رابطه امام و امت را به ارتباطى صرفاً عاطفى و احساسى كه سطحي‌ترين ارتباط است، فرو مي‌كاهيم؟ چرا امام حسين(ع) را ارباب خطاب مي‌كنيم؟ آيا مفهوم ارباب از مفهوم امام جايگاه و مقام سيدالشهدا(ع) را بهتر بيان مي‌كند؟امام حسين(ع) به عاشق و خاطرخواه و بنده و نوكر و ديوانه و مجنون و مست و خمار و سگ و كفتر نيازى ندارد. امام(ع) ياري‌كننده و فريادرس مي‌طلبد. فريادى كه در شور و غوغاى چنين مجالسى شنيده نمي‌شود و بي‌پاسخ ميماند.مجالسى كه بايد آزادگى و شهادت و ظلم‌ستيزى امام(ع) را مجسم سازد، تصويرگر لب لعل و نرگس شهلا و ابروان كمال يار است. مجالسى كه بايد ظلم بني‌اميه بر حسين(ع) و خاندانش را بازگو كند، نمايشگر حاجات و آمال و آرزوهاى شاعرو نوحه‌خوان است:وقتى چشام روى هم بسته مي‌شهوقتى دلم از زمونه خسته مي‌شهچشمامو دريا مي‌كنمعقده‌هامو وا مي‌كنمياد قديما مي‌كنم، يادش به‌خيربا بچه‌هاى كوچه‌مونبا چادراى مادرامون گوشه يك پياده‌روياد محرم كرده بوديم تكيه علم كرده بوديمهمه پيرن مشكى به تن سينه و زنجير مي‌زننيك قلب كوچيك تو سينه مست و خريدار حسين*** عشق و عاشقي‌اى كه مفهوم كليشه‌اى بسيارى از اشعار عاشورايى امروزى است، يك عشق حقيقى نيست؛ بلكه نوعى عشق تين‌ايجرى و بازارى است كه همراه با نوعى رقص پا و آهنگ پاپ اجرا ميشود، اين‌گونه اشعار با اندكى تغيير اشعار خوبى براى يك خواننده لس‌آنجلسى خواهد بود. همچنان كه آنها را هم در عزا و هم در مولودي‌خوانى مي‌خوانند. در واقع هيچ تفاوتى در عزادارى و مولودي‌خوانى ديده نمي‌شود، جز اينكه در يكى سينه مي‌زنند و در ديگرى دست. اين به معناى غلبه صورت بر معناست كه از آن جمله كاهش رغبت نسبت به سخنرانى در برابر نوحه‌سرايى و سينه‌زنى است. اكنون مجالس عزادارى نه با سخنران كه با مداح آن شناخته ميشود. جوانان به‌ويژه به مجالسى رغبت دارند كه مداح محبوبشان اجراى برنامه دارد. اجراى برنامه مفهوم دقيقى است. مداحان امروزى غالباً بر روى سن رفته و با حركات مختلفى كه از خود نشان مي‌دهند، به اجراى مداحى مي‌پردازند. ظاهراً مدل لباس و ريش برخى مداحان نيز به صورت مد درآمده است. بدين‌سان فرايند زمينه‌زدايى از نهضت عاشورا به تكامل مي‌رسد. پس از تبديل مكتب حسينى به دربار و ميكده و خانقاه، حال بايد افتتاح بازار حسينى را اعلام كنيم. شما مي‌توانيد به اين بازار برويد و از جديدترين كاستها و از مدلهاى جديد لباس و ريش و تسبيح آگاه شويد. بي‌شك ظهور مداح دي‌جي‌ها به رونق اين بازار خواهد افزود.امام حسين(ع) در كربلا شهيد شد و ما امروز نهضت او را مثله مي‌كنيم. نهضت عاشورا در مجالس امروزى از اول محرم آغاز ميشود و هم محرم با شام غريبان به پايان مي‌رسد. نه پيشينه‌اى دارد و نه پيامدي. آيا امام حسين(ع) خود، خاندان و فرزندانش را به قتلگاه آورد تا ما فقط اشك بريزيم و از چشم و ابروى او سخن بگوييم و بهترين خواستهمان اين باشد كه در بين‌الحرمين آن‌قدر سينه بزنيم تا بميريم؟آخر يه روز حاجتمو ازت مي‌گيرمميام تو بين‌الحرمين برات مي‌ميرمهر زمانى كه حادثه مسجد ارگ اتفاق مي‌افتد، نوحه سر دهيم كه:ديدى آخر حاجتمو ازت گرفتمميون خيمه غمش آتش گرفتمامام حسين(ع) در وصيت‌نامه خود هدف قيام را اصلاح جامعه و امر به معروف و نهى از منكر اعلام كردند؛ اما ما هنوز معناى امر به معروف و نهى از منكر را نمي‌دانيم. سيدالشهدا(ع) حدود ده سال امامت شيعيان را بر عهده داشتند؛ اما چرا فقط هفتاد و دو نفر نداى او را لبيك گفتند. بي‌ترديد شيعيان زيادى بودند كه آن حضرت را دوست مي‌داشتند؛ اما تنها دوست داشتن كافى نبود. عبدالله بن عمر نيز بر حسين(ع) گريست؛ اما به يارى او برنخاست. امام حسين(ع) دو سال (و يا يك سال) قبل از مرگ معاويه خطبه مهمى را براى خواص در منا بيان مي‌كند كه اگر در آن زمان مردم به امام زمان خود معرفت مي‌داشتند، هيچ‌گاه لازم نمي‌شد تا حسين(ع) خون دهد كه امت به خواب رفته او بيدار شود. امام(ع) در اين خطبه خواص شيعيان خود را مورد خطاب قرار مي‌دهد و امروزه نيز خواص جامعه ما و از جمله شاعران و مداحان نهضت عاشورا مشمول اين خطاب هستند. امام(ع) خواص را اين‌گونه مورد عتاب قرار مي‌دهد كه «به حق ائمه بي‌اعتنايى كرديد، حق ناتوانان را تباه ساختيد؛ ولى آنچه را كه حق خود مي‌پنداشتيد، طلبكار شديد. نه مالى هزنيه كرديد و نه جانى را براى آفريدگار آن به مخاطره افكنديد و نه به خاطر خدا با گروهى از مردم از در دشمنى درآمديد. شما از خداوند طمع بهشت او، هم‌جوارى رسولانش و امان از عذابش را داريد؟! مي‌بينيد كه پيمانهاى الهى نقض گرديده و هراسناك نمي‌شويد؛ ولى از براى پيمانهاى پدرانتان مي‌هراسيد. حال آنكه پيمان رسول خدا(ص) شكسته شده و نابينايان و گنگان و زمين‌گيران رها شدند. نه دل مي‌سوزانيد و نه درخور جايگاهتان رفتار مي‌كنيد و نه آنكه را چنين مي‌كند، يارى مي‌رسانيد. بلكه با چرب‌زبانى و سازشكارى نزد ستمگران خود را آسوده مي‌سازيد. اينها همه چيزهايى است كه خداوند شما را به بازداشتن او و بازايستادن از آن فرمان مي‌دهد و شما از آن غافليد.»سخنان امام(ع) به خوبى وضعيت جامعه اسلامى را در عهد آن حضرت(ع) بيان مي‌كند. هنگامى كه خواص جامعه نسبت به بي‌عدالتيها و مفاسد جامعه سكوت اختيار كنند و درخور جايگاهشان رفتار نكنند و به امام زمان خود معرفت و شناخت نداشته باشند و لذا حق آنان را ادا ننمايند، حادثه كربلا اتفاق خواهد افتاد. حفظ دين، اصلاح جامعه اسلامى و امر به معروف و نهى از منكر اهداف قيام عاشورا بودند. اين اهداف بايستى در اشعار و نوحه‌هاى عاشورايى حضور داشته باشند. از سوى ديگر نهضت عاشورا الهام‌بخش آزادگى و شهادت و ظلم‌ستيزى است. همچنان كه نهضت عاشورا از اول محرم آغاز نمي‌شود در دهم محرم نيز پايان نمي‌يابد. مكتب حسينى ثمرات زيادى داشته است، انقلاب اسلامى خود از ثمرات اين نهضت است و شهدا و جانبازان هشت سال دفاع مقدس درس‌آموزان اين مكتب هستند. چگونه است كه براى حادثه‌اى چون حادثه مسجد ارگ به سرعت نوحه ساخته ميشود و در مجالس عزادارى خوانده ميشود، اما بزرگ‌ترين انقلاب قرن و هشت سال حماسه حسينى هيچ حضورى در اشعار و نوحه‌هاى عاشورايى ندارد. در پايان اشعار و نوحههايى نسبتاً مناسب كه مي‌تواند در اين زمينه راهگشا باشد، ذكر ميشود تا مجالس عزادارى ما همچنان كه به نام حسين(ع) است، در خدمت اهداف و آرمانهاى نهضت عاشورا نيز باشد:شمشير كجم راست كند قامت دين راتطهير كند خون دلم دين مبين راطاغوت بيالوده زمين را ز فسادشاز جور و ستم پاك كنم روى زمين راهرگز ننهم دست، من از قبضه شمشيرچون برگ بريزم به زمين دشمن دين راغوغا شود امروز در اين عرصه پيكارپايين كشم از تخت رياكار لعين رااز نسل على هستم و هرگز نهراسمخشنود نمايم ز خود آن عرش‌نشين را*** گر حسين بن على شش ماهه قربان مي‌كندكاخ بيداد و ستم از ريشه ويران مي‌كنداز قيام كربلا مي‌كند محشر به پااى اهل ايمان اين است فرمانبايست جنگيد با ظلم و طغيانگرچه عباس دلاور در نبرد كربلامي‌شود در راه قرآن دستش از پيكر جدااز قيام كربلا مي‌كند محشر به پااى اهل ايمان اين است زمانبايست جنگيد با ظلم و طغيان*** امروز كه روز‌ِ آقايى عشق استعزت مدينه، ذلت دمشق استاين قيامت كبرى ستيا قيام عاشوراستاى حسين عطشانآفتاب دين را به خضوع استبدترين غروب و بهترين طلوع استبشكفتن ارزشهاتروز محو لغزشهاستاز جوشش خونها، پر زند شفاعتدر خانه دلها، در زند شفاعتتا كه را شود شاملهمچو حر دريا دلاى حسين عطشاندر خون شهيدان، انفجار نور استگرچه نقش آنان، پايان ستور استسينه‌هاى بشكستهره به دشمنان بستهاى حسين عطشاناسلام يزيدى محكوم زوال استآيين حسيني، معراج كمال استطفل بي‌گناه اوبهترين گواه اواين حسين عطشان*** اى اسير داغ تو تا ابد جانهااى به نامت سرفراز، نسل انسانهااى شهيد كربلا كشته راه خدا يا حسين يا حسينچون تو، كس قربان نشد در ره داوركرده ايثار خدا اصغر و اكبرشد تن خونين تو عزت و آيين توتو سرت بر نيزه‌ها مشعل ايماندر اسارت مانده‌اند عترت قرآنشد سرت آيات نور گه به ني، گاهى تنوريا حسين آزادگان دل به تو بستندرهروان راه حق بر تو پيوستندنهضت حق راه تو عقش را درگاه توخط نسل انقلاب، امتداد توستشيعه آرى زنده است تا به ياد توستاى عزيز فاطمه رهنماى ما همهمنبع: ماهنامه سوره
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 349]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها