تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1821115625
بررسى كلى روايات حضرت عبدالعظيم حسنى(علیه السلام) – قسمت دوم و پایانی
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
بررسى كلى روايات حضرت عبدالعظيم حسنى(علیه السلام) – قسمت دوم و پایانی نويسنده: محمد كاظم رحمان ستايش چهارم. تاريخ و زيارات و ادعيه ائمهحضرت عبدالعظيم حسنی با سند از امام صادق(ع) نقل مىكند كه روزى ام سلمه، همسر پيامبر، از خواب برخاست، در حالى كه مىگريست. از وى سبب گريه را پرسيدند، گفت: حسين(ع) ديشب كشته شد. من پيامبر را پس از وفاتش در خواب نديدم، مگر ديشب. او محزون و ناراحت بود. چون سببش را پرسيدم، فرمود: تمام شب براى حسين و اصحابش قبر مىكندم.(91) همچنين، پيشگويى شهادت امامحسين(ع) به وسيله امامعلى(ع)(92) وگريهآسمان بر آن امام مظلوم(93) از جمله نقليات تاريخى حضرت عبدالعظيم در حادثه عاشوراست.گذشته از اين نوع روايات -كه درباره تاريخ شهادت امام حسين(ع) آن حضرت نقل كرده است، رواياتى نيز در فضيلت زيارت امام حسين(ع) و ثواب قدم زدن در اين راه از امام باقر(ع)(94) و امام جواد(ع)(95) نقل كرده است.همچنين فضيلت زيارت امام حسين(ع) در شب بيست و سوم ماه رمضان، در روايات حضرت عبدالعظيم ديده مىشود.(96)نيز فضيلت زيارت حضرت امام رضا(ع) در روايات متعددى از حضرت عبدالعظيم مورد تأكيد امام جواد(ع) و امام هادى(ع) قرار گرفته است.(97) و آنگاه كه خود حضرت عبدالعظيم از امام جواد(ع) درباره افضليت زيارت امام حسين(ع) يا زيارت امام رضا(ع) پرسيد، امام در جواب، ضمن تصريح به ثواب هر دو، زيارت امام رضا(ع) را به جهت كمى زايرانش در آن عصر، اولى دانست.(98) از سوى ديگر، ادعيه و تعويذاتى را حضرت عبدالعظيم از ائمه نقل كرده است؛ از جمله دعاى رؤيت هلال شب اول ماه رمضان از امام جواد(ع).(99)همچنين تعويذى (دعا نوشتهاى كه غالباً براى حفظ كودكان از شرور مختلف نگاشته مىشود و همراه آنها نگاه داشته مىشود) كه امام جواد(ع) در طفوليت امام هادى(ع) مىنوشتهاند و در كنار ايشان مىگذاردهاند، به صورت كامل از سوى حضرت عبدالعظيم نقل شده است.(100)پنجم. تفسير قرآندر روايات حضرت عبدالعظيم گذشته از تأويل آيات، در مواردى هم نقل قول ائمه اطهار در تفسير و تبيين معانى الفاظ قرآنى و مفاهيم آيات ديده مىشود.اين روايات تفسيرى در موضوع خلقت انسان(101) و تفسير آيات مورد استناد مجبره -كه در آن عصر حضور داشتند(102) و تبيين برخى مبهمات قرآنى(103) و تبيين معناى نظر به خداوند در روز قيامت(104) و يا تعيين مراد از برخى الفاظ قرآنى.(105)همچنين آن حضرت، روايتى را با سند متصل از امام على(ع) نقل كرده كه اميرمؤمنان چهار حكمت از كلماتشان را مورد تصديق قرآن و تطبيق آيات قرآنى دانستهاند كه به نوعى تفسير آن آيات شمرده مىشود.(106)بديهى است كه اين روايات نيز بايد براى شناخت شيوه تفسيرى اهلبيت، مورد بررسى دقيق و تحقيق قرار گيرد.ششم. احكام شرعىبخشى از روايات حضرت عبدالعظيم، در موضوع احكام شرع و حكمت برخى از آنها وارد شده است. همچنين فضايل و ثواب برخى اعمال عبادى نيز در اين روايات تبيين شدهاند.در موضوع طهارت، حديث مشهور «لا صلاة الاّ بطهور؛ هيچ نمازى بدون طهارت پذيرفته نيست»(107) را آن حضرت از امام جواد(ع) نقل كرده است. همچنان كه در گفتوگوى حضرت موسى با خداوند، فضيلت وضو هم بيان شده،(108) عدم جواز تيمم با خاك راه كه بر لباس مانده نيز از احكام فقهى در روايات آن حضرت است.(109)در احكام نماز، سؤال حضرت موسى از ثواب كسى كه اول وقت نمازش را بخواند،(110) و حكم نماز در مكانى كه در آن تصوير وجود دارد(111) در روايت آن حضرت به چشم مىخورد.در احكام روزه نيز حكم مشهور شيعه (ملاك بودن رويت هلال در اثبات ابتداى ماه رمضان و انتهاى آن)، و تعبير مشهور «صم للرؤية و أفطر للرؤية»(112) و حكم روز شك در ابتداى ماه رمضان، به روايت حضرت عبدالعظيم از امام رضا(ع) در مصادر روايى وارد شده است.تارك زكات را در روايت امام صادق(ع) به نقل حضرت عبدالعظيم، همچون مانع زكات دانستهاند، كه نوعى كفر در عمل دارد.(113)بيان فريضه حج و تفسير استطاعت و تفسير آيات احكام حج، از جمله مباحث مهم در احاديث فقهى حضرت عبدالعظيم به شمار مىرود(114) و نيز آب كشيدن از چاه زمزم و استفاده از آب آن در روايت آن حضرت مورد تأييد و ترغيب قرار گرفته است.(115)احكام ازدواج، از جمله خطبه اجراى عقد نكاح -كه از مستحبات ازدواج شمرده مىشود نيز به نقل آن حضرت از امام هادى(ع) به تفصيل نقل شده است.(116) همچنان كه در احكام جماع و مكروهات آن نيز امام هادى(ع) به نقل از امام رضا(ع) مطالبى فرمودهاند كه در ضمن اين روايات نقل شده است.(117)فضيلت زنان حامله و ثواب ايشان نيز به نقل رسول كريم در اين روايات نقل شده است.(118)آنچه كه در بررسى روايات فقهى حضرت عبدالعظيم مشهود است، آنكه ايشان توجه به آيات احكام و تفسير آن داشتهاند؛ از جمله گفتوگوى آن حضرت با امام جواد(ع) در موضوع حيوان ذبح شده و ميته و احكام قرآنى آنها از نمونههاى روشن و توجه ايشان به اين موضوع است. در روايتى كه اين گفتوگو نقل شده، امام جواد(ع) به صورتى دقيق و مستند به كلام رسول خدا و آيات قرآنى به تشريح احكام حليت گوشت حيوانات پرداختهاند.(119)و نمونه ديگر، گناه كبيره شمردن قتل نفس با توجه به آيه وارد شده در اين موضوع است.(120) همچنان كه حديث طولانى منقول از امام جواد(ع)، كه از جدشان حضرت امام صادق(ع) يكايك گناهان كبيره را به استناد آيات قرآنى در هر موضوع برشمردهاند، هم نمونه توجه به تفسير آيات احكام است.(121) همين موضوع - يعنى شمارش گناهان كبيره - بدون استناد به آيات قرآنى در روايات ديگرى از ايشان نقل شده است.(122)در مجموعه رواياتى كه در موضوع احكام فقهى از حضرت عبدالعظيم رسيده است، به خوبى اين نكته مشهود است كه غالباً به احكامى دقيق و دقتهايى در استدلال به احكام برمىخوريم و اين امر حكايت از جلالت و فقاهت حضرت عبدالعظيم دارد و اينكه ايشان در جايگاه رفيع علمى قرار داشته كه مىتوانسته اينگونه استدلالها را به دقت دريابد و استفاده نمايد.هفتم. اخلاقاز جمله موضوعاتى كه در مجموعه روايات حضرت عبدالعظيم جايگاه مهمى را به خود اختصاص داده، احاديث اخلاقى و اجتماعى آن حضرت است.جامعترين حديث اخلاقى كه آن حضرت نقل كرده، از امام ابوالحسن الرضا(ع)(123) است آن حضرت پيامى اخلاقى براى شيعيان توسط حضرت عبدالعظيم ابلاغ فرمودند كه در آن پس از ابلاغ سلام، شيعيان را به نفى سلطه شيطان بر خودشان، امر به صداقت و اداى امانت و ترك مجادله و اختلاف، و زيارت يكديگر و حفظ آبروى يكديگر توصيه كردهاند و از شرك و اذيت و آزار اولياى خدا به سختى بر حذر داشتهاند.(124)فرازهاى بلندى از اين پيام اخلاقى - اجتماعى در روايت ديگرى از امام جواد(ع) به درخواست حضرت عبدالعظيم(ع) به نقل از اميرالمؤمنين آمده است. در آن حديث شريف، پانزده كلام حكمتآموز -كه همگى در حوزه اخلاقى اجتماعى است، از آن حضرت نقل شده و هر يك از اين حكمتها پس از تكرار درخواست حضرت عبدالعظيم ذكر شده است.(125)گذشته از اين دو روايت جامع، روايتهايى نيز در يكايك موضوعات فرعى آنها از حضرت عبدالعظيم نقل شده كه گزارش آنها به شرح زير است:1. مسئوليت در همنشينى با اشخاص در گفتنها و شنيدنها.(126)2. منشأشناسى معصيتها(127) و لزوم دورى از آنها و اهل معصيت.(128)3. ترك دنيا و مالپرستى(129) در موعظهاى طولانى به نقل از اميرالمؤمنين(ع).4. مدارا، ملاقات برادران ايمانى و شكرگزارى از بندگان خدا.(130)5. ثواب بر اعمال نيك و اخلاق نيك فردى(131)6. نصايح و مواعظ حكمتآموز در موقعيتهاى مناسب.(132)بديهى است كه با توجه به گستردگى و اهميتى كه اين موضوع در تعاليم دينى و در حوزه روايات اهلبيت دارد، شرح و بسط آن و دقت در مضامين روايات بسيار بجا و مناسب است و اين نوشتار مجال آن را ندارد.هشتم. زناندر روايات حضرت عبدالعظيم، گذشته از رواياتى كه درباره احكام زنان بود، رواياتى نيز در شأن و جايگاه زن و اشاراتى به راه سعادت و شقاوت زنان ديده مىشود.در روايتى در شأن سيده زنان عالم ،حضرت فاطمه زهرا(س)، نام فاطمه تفسير شده، كه او را به جهت بريده شدن از هر گونه شرى چنين نام دادهاند.(133)و درباره زنان حامله دلسوز و مهربان فرمودهاند:اگر مرتكب گناه نشوند، نمازگزارانشان داخل بهشت مىشوند.(134)از مهمترين روايات درباره زنان، روايتى طولانى است كه حضرت عبدالعظيم به نقل از امام جواد(ع) و ايشان با ذكر سند از پدران و اجدادشان از اميرالمؤمنين(ع) نقل كردهاند كه من و فاطمه بر پيامبر وارد شديم و ايشان مىگريستند، وقتى سبب را پرسيدم، آن حضرت نقل كرد كه در معراج، زنانى از امتم را ديدم كه عذاب مىشدند و به تفصيل، عذابهاى مختلف هر دسته از زنان را شرح كردند.پس حضرت فاطمه پرسيدند، چه اعمالى موجب اين عذابها بودند؟ و آن حضرت يكايك گناهانى راكه موجب عذابآن زنانبود برشمردكه عبارت بودند از:عدم حجاب در مقابل نامحرم، اذيت شوهر، عدم تمكين از شوهر، خروج از منزل بدون اجازه شوهر، زينت براى مردم، عدم نظافت و عدم غسل و كوچك شمردن نماز، حامله از زنا، زناكار، واسطه زنا، سخنچينى و دروغگويى، نوحهگرى و حسادت.و در نهايت، آن حضرت فرمودند:واى بر زنى كه شوهرش را ناراحت كند و خوشا به حال زنى كه شوهرش از او راضى باشد.(135)اين حديث ِجامع، گوياى مهمترين موانع سعادت زنان است كه دورى از آنها موجب سعادت زن خواهد شد. حضرت رسول(ص) در پايان كلامشان مهمترين رهنمود به زنان را در سعادت اخروى، رضايت شوهران و در شقاوت اخروى نارضايتى ايشان برشمردهاند.گفتار دوم. انواع احاديث حضرت عبدالعظيم(ع)روايات آن حضرت مىتوان را براساس انواع تحمل حديث ايشان به چند نوع تقسيم كرد.روايات ايشان نيز مثل بسيارى از روايات شيعى، در موارد نقل از واسطهها و راويان از لفظ «عن» -كه ظهور در نقل سماعى از مروى عنه دارد استفاده كرده است.اما در مواردى كه از معصوم نقل حديث كردهاند، با لفظ «قال» و «سمعت» نوع تحمل حديث را مشخص نمودهاند. از جمله موارد زير در روايات حضرت عبدالعظيم به عنوان انواع احاديث ايشان قابل ذكر است.1. مكاتبهچنان كه در زندگى حضرت عبدالعظيم هم نقل شده، ايشان به جهت ظلم متوكل عباسى مجبور به فرار شدند و از امام دور شدند. لذا ايشان مجبور به نقل احاديث به صورت نامهنگارى با امام شدند. اين نامهها به امام جواد نوشته شدهاند. احتمالاً اين نامهنگاريها قبل از استقرار ايشان در رى بوده است و پس از آن دوره، به خدمت امام هادى(ع) هم رسيدهاند.اين نوع احاديث كه به مكاتبه شهرت دارند، در دو موضوع نبوت و رسالت ذىالكفل(136) و علت تعفن غايط(137) نقل شدهاند.2. مسائلرواياتى كه مضمون آنها در جواب سؤال راوى از سوى امام بيان شده، به مسائل شهرت يافتهاند. غالباً اين مسائل با اضافه به سؤالكنندگان شناخته مىشوند. كه گاه اين مسائل به صورت كتاب مستقل تدوين مىشود كه به همين گونه شناخته مىشوند.در مواردى نيز حضرت عبدالعظيم از امام جواد(ع) سؤالاتى را مطرح كرده است كه غالباً تفصيلى هستند. سؤال از احكام گوشت حيوانات و استناد امام به آيات در جواب(138) و سؤال از معنى آيه شريفه «اولى لك فأولى»(139)، از مصاديق اين مسائل است.در احاديث ديگرى از ايشان جريان گفتوگو با امام جواد(ع) نقل شده، از جمله آنكه حضرت عبدالعظيم درباره قائم آل محمد با آن امام گفتوگوهايى دارد.(140)و درگفتوگوىديگرى آنحضرت ازامامجواد(ع) حديثهايىبهنقلازاجدادشان طلب كردند كه همه احاديث - كه با اصرار حضرت عبدالعظيم نقل شده - در موضوع اخلاق اجتماعىاست.(141) وگفتوگوىديگر بهافضليتزيارتامامرضا(ع) از زيارتامام حسين(ع) در آن عصر اختصاص دارد كه حضرت عبدالعظيم براى تصميم خودش سؤال كرد.(142)نكته قابل توجه در روايات حضرت عبدالعظيم، آنكه در بسيارى از احاديث در نقل از امامهمنسبامامرا بهصورتكاملبيانكردهو هم درنقلاحاديث بهواسطهائمهازاجدادشان نقلحديث كردهاست واينامر نيازبه تحقيق وتحليل دارد كه در اين نوشتار مجال آن نيست.فصل چهارم. مسانيد حضرت عبدالعظيميكى از اصيلترين و علمىترين شيوههاى تأليف در كتابهاى احاديث، تأليف مسندهاست.اصطلاحاً مسند حديثى است كه به سند متصل به پيامبر(ص) برسد و شيعيان اتصال سند به معصوم را كافى مىدانند. مجموعه روايات اصحاب پيامبر يا اصحاب هر يك از ائمه به عنوان مسند هر يك از ايشان شناخته مىشود.(143)تأليف احاديث براساس شيوه مسندنگارى و جمعآورى روايات متصل هر راوى، فوايدى را در بردارد كه مهمترين آنها عبارتاند از:1. شناخت موقعيت علمى راوى نزد ائمه و مشايخ حديث؛ چه آنكه خود ائمه فرمودهاند: «اعرفوا منازل الناس بقدر روايتهم عنّا»(144) يا «اعرفوا منازل الرجال منّا على قدر روايتهم عنّا».(145) همچنين كسانى كه در حوزه علمى شيعه مورد توجه مشايخ حديث قرار گرفتهاند، به صورت طبيعى جايگاهى رفيع در بين محدثان خواهند يافت.2. شناخت فضاى علمى و ذهنى راوى. بديهى است كه سؤالات و مباحثات و نقليات راوى تا حدود زيادى تابعى از ضروريات و نيازهاى فكرى عصر وى است. مجموعه احاديث هر راوى مىتواند دغدغههاى فكرى عصر وى و شخص وى را تا حدودى معين نمايد.3. نگاه مجموعى و كلى به روايات هر راوى مىتواند امكان شناخت دقيقتر انديشههاى راوى را فراهم سازد. بر اين اساس، از همان ديرزمان، عدهاى به تأليف مسندهايى از روايات حضرت عبدالعظيم حسنى اقدام كردهاند. كه تاكنون چهار عنوان كتاب از اين نوع شناخته شده است. در ذيل به شرح و معرفى هر يك خواهيم پرداخت.اول . جامع كتاب اخبار عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنىتأليف محمد بن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى، ابوجعفر، مشهور به شيخ صدوق (م 381ق) نجاشى در كتاب رجالش از اين كتاب در ضمن تأليفات شيخ صدوق نام برده و سند خودش را نيز به تمامى كتابهاى وى از طريق پدرش نقل كرده است.(146) با توجه به وثاقت پدر صدوق -كه تنها واسطه بين وى و شيخ صدوق و شاگرد مستقيم صدوق است انتساب كتاب به صدوق قطعى خواهد بود؛ اگرچه اين كتاب به دست ما نرسيده است.البته لازم به ذكر است كه برخى روايات، احياناً ديده مىشود كه از روايات حضرت عبدالعظيم است و از طريق شيخ صدوق نقل شده و لكن در كتب موجود وى اين روايت وجود ندارد و احتمالاً اين احاديث از كتاب فوق گرفته شده باشد. شايد بتوان روايت ايمان ابوطالب را كه در كتاب الحجة على الذاهب إلى تكفير أبيطالب نقل شده، از اين نوع روايات برشمرد.دوم . عبدالعظيم الحسنى حياته و مسنده يا زندگانى حضرت عبدالعظيم(ع)تأليف شيخ عزيزاللّه عطاردى قوچانى.اين كتاب در پنج مطلب تنظيم شده كه به شرح زير است:مطلب اول. شرح زندگانى حضرت عبدالعظيم ،مطلب دوم. آبا و اجداد حضرت عبدالعظيم ،مطلب سوم. اخبار و روايات حضرت عبدالعظيم ،مطلب چهارم. مشايخ و اساتيد حضرت عبدالعظيم،مطلب پنجم. راويان و تلاميذ حضرت عبدالعظيممجموع رواياتى كه در اين كتاب از حضرت عبدالعظيم گرد آمده، بالغ بر 79 حديث بوده، كه همه آنها به فارسى ترجمه شده است.شيوه تنظيم روايات در اين كتاب، براساس مصادر و منابع حديثى است. بدين ترتيب كه ابتدا روايات كافى و سپس محاسن برقى و كامل الزيارات و كتب شيخ صدوق و سپس كتب ديگر آمده است. روايات اين كتاب با توجه به مصدر روايات به قرار زير است:1. كتاب الكافى، محمد بن يعقوب كلينى، هفده حديث،2. المحاسن، احمد بن محمد بن خالد برقى، دو حديث،3. كامل الزيارات، جعفر بن محمد بن قولويه، چهار حديث،4. كتاب من لا يحضره الفقيه، شيخ صدوق، سه حديث،5. كتب صدوق (التوحيد، عيون الأخبار، معانى الأخبار)، پنج حديث،6. الاختصاص، منسوب به شيخ مفيد، دو حديث،7. علل الشرائع، شيخ صدوق، سيزده حديث ،8. عيون الاخبار، شيخ صدوق، دوازده حديث،9. الامالى، شيخ طوسى، شش حديث،10. الامالى، شيخ صدوق، پنج حديث،11. كمال الدين، شيخ صدوق، پنج حديث،12. كتاب الغيبة، شيخ نعمانى، يك حديث،13. بحارالانوار، محمدباقر مجلسى، يك حديث،14. مستدرك الوسائل، محدّث نورى، يك حديث،15. دعوات، سيد بن طاووس، يك حديث،16. مصباح المتهجد، شيخ طوسى، يك حديث.مؤلف در دو مطلب پايانى، براساس روايات گرد آمده، به شرح حال اساتيد و مشايخ روايى و نيز شاگردان روايى حضرت عبدالعظيم(ع) پرداخته است. در مجموع 25 نفر از مشايخ و پانزده نفر از شاگردان حضرت عبدالعظيم ترجمهشان ذكر شده است.چاپ اول اين كتاب در سال 1342 با مقدمه و تقريظ آيةاللّه سيد شهابالدين مرعشى نجفى و آيةاللّه ميرزا ابوالحسن شعرانى با فهرستهاى مختلف و عكس در 320 صفحه منتشر شده است.سوم. الشريف المعتمد شاه عبدالعظيم الحسنى حياته و مسندهتأليف عبدالزهراء عثمان محمد.اين كتاب داراى يك بخش مقدماتى به عنوان «مدخل» است كه اطلاعات زندگى حضرت عبدالعظيم حسنى را از مصادر رجالى و روايى و تاريخى نقل كرده است. بخش اصلى كتاب شامل 179 حديث است. مؤلف، احاديث را در ده موضوع كلى سامان داده است. مجموع عناوين موضوعات روايات عبارتاند از:1. توحيد، 2. نبوت، 3. امامت، 4. قائم آل محمد، 5. فرايض اسلام، 6.احكام، 7. اخلا،ق 8. وصاياى ائمه، 9. تفسير قرآن، 10. حكمتها .اما اين تنظيم در تمامى روايات كتاب رعايت نشده است. براى نمونه، پس از دو روايت در صفات خداوند، احاديث احكام نقل شده، در حالى كه در ترتيب فوق، اين نوع احاديث، ششمين عنوان را به خود اختصاص داده است. مؤلف، غالب روايات را از بحارالانوار گرفته و مصدر اصلى حديث را به عنوان مصدر دوم در نشانى حديث ذكر كرده است.در اين كتاب، تكرار احاديث به جهت اختلاف مصادر و نيز به جهت تناسب موضوعى بسيار چشمگير است. چاپ اول اين كتاب در سال 1422ق . در بيروت، از سوى دارالهادى در 155 صفحه منتشر شده است.چهارم. مسند حضرت عبدالعظيم حسنى(ع)تأليف عزيزاللّه عطاردى - عليرضا هزاراين كتاب در دو بخش «درآمد» در 121 صفحه و مسند عبدالعظيم حسنى در 132 صفحه، سامان يافته است. نويسندگان در ابتدا بحثهاى مقدماتى، معناى مسند، تاريخچه مسندنويسى، تاريخ زندگى حضرت عبدالعظيم، معرفى چهل نفر از مشايخ و راويان حضرت عبدالعظيم را ذكر كردهاند.و در بخش مسند، روايات منقول از حضرت عبدالعظيم(ع)، بدون هيچ نظم خاصى ذكر شدهاند. در مجموع 118 حديث همراه با ترجمه فارسى آنها در اين كتاب گرد آمدهاند.مؤلفان كوشيدهاند حتى الامكان روايات را از مصادر اصلى حديث نقل كنند و كمتر از بحارالانوار يا ساير جوامع روايى نقل حديث كردهاند.در احاديث اين كتاب نيز تكرارهايى به چشم مىخورد كه غالباً ناشى از ذكر تقطيعات حديث است؛ براى نمونه، حديث 39 مسند، گفتوگوى حضرت موسى بن عمران با خداوند را به تفصيل نقل مىكند و احاديث 40 تا 46 هم فقراتى از همان گفتوگو را نقل مىكند.براى تسهيل استفاده از مطالب كتاب، فهرست آيات، روايات، اعلام، مصادر، موضوعات كلى احاديث نيز براى كتاب فراهم آمده است.اين كتاب در سال 1382 از سوى كنگره بزرگداشت حضرت عبدالعظيم(ع) در 312 صفحه ضمن منشورات كنگره منتشر مىشود.پی نوشت:91. الأمالى، مفيد، ص 319؛ الأمالى، طوسى، ص 90؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 246 و 248، ح 102.92. كامل الزيارات، ص 186 - 187؛ بحارالانوار، ج 45، ص 212؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 216، ح 81.93. كامل الزيارات، ص 186؛ بحارالانوار، ج 45، ص 213؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 214، ح 79.94. كامل الزيارات، ص 256؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 212 و 214، ح 76.95. عيون اخبار الرضا(ع)، ج 1، ص 287؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 224، ح 87.96. اقبال الأعمال، ج 1، ص 383؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 244، ح 98.97. الأمالى، صدوق، ص 752؛ عيون اخبار الرضا(ع)، ج 1، ص 286 و 291؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 184، ح 53 و ص 212، ح 75 و ص 220، ح 84.98. عيون اخبار الرضا(ع)، ج 1، ص 287، ح 87؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 224، ح 87.99. اقبال الأعمال، ج، ص76؛ مستدركالوسايل، ج7، ص444؛ مسند عبدالعظيمحسنى، ص172 و 170، ح37.100. بحارالانوار، ج 60، ص 266؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 166 و 168، ح 35 و ص 260 و 262، ح 116.101. الكافى، ج 1، ص 147؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 130 و 132، ح 9.102. عيون اخبار الرضا(ع)، ج 2، ص 113؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 134 و 138، ح 14.103. عيون اخبار الرضا(ع)، ج 1، ص 59؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 138، ح 15.104. مسند عبدالعظيم حسنى، ص 138، ح 16.105. معانى الأخبار، ص 139؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 156 و 158، ح 29 و 31 و ص 254، ح 109؛ بحارالانوار، ج 5، ص 201.106. الامالى، طوسى، ص 494؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 252، ح 106.107. بحارالانوار، ج 8، ص 238؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 262، ح 118.108. الأمالى، صدوق، ص 276؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 176، ح 40.109. الكافى، ج 3، ص 62؛ تهذيب الاحكام، ج 1، ص 187؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 214، ح 78.110. الامالى، صدوق، ص 276؛ بحارالانوار، ج 79، ص 204؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 176، ح 39 و ص 178، ح 41.111. الكافى، ج 3، ص 369؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 194، ح 63.112. فضايل الاشهر الثلاثة، صدوق، ص 63؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 180، ح 47.113. الكافى، ج 3، ص 563؛ ثواب الاعمال، ص 236؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 194، ح 64.114. بحارالانوار، ج 96، ص 110؛ مستدرك الوسايل، ج 8، ص 93؛ مسند عبدالعظيم الحسنى، ص 260، ح 115 و ص 262، ح 117.115. علل الشرايع، ج 2، ص 599؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 184، ح 51.116. الكافى، ج 5، ص 327؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 186 و 188، ح 56.117. علل الشرايع، ج 2، ص 514؛ عيون اخبار الرضا(ع)، ج 2، ص 260؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 200 و 202، ح 68.118. علل الشرايع، ج 2، ص 598؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 190، ح 57.119. كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 3، ص 343؛ تهذيب الاحكام، ج 9، ص 83؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 122 و 124، ح 1.120. علل الشرايع، ج 2، ص 478؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 130، ح 7.121. الكافى، ج 2، ص 285؛ عيون اخبار الرضا(ع)، ج 2، ص 257؛ علل الشرايع، ج 2، ص 391 و 480؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 144 - 148، ح 25 و ص 150، ح 26.122. بحارالانوار، ج 85، ص 26؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 256 و 258، ح 112.123. تعيين مراد از امام در اين روايت، در فصل دوم اين مقاله گذشت. قوت احتمال اشتباه ناسخان و كاتبان حديث، گواه بر نقل حديث از ابوالحسن على بن محمد هادى(ع) شمرده شد.124. الاختصاص، ص 247؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 182 و 184، ح 50.125. الأمالى، صدوق، ص53؛عيون اخبارالرضا(ع)، ج، ص58؛مسند عبدالعظيمحسنى، ص202-208،ح69.126. مسايل على بن جعفر، ص 343؛ علل الشرايع، ج 2، ص 605؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 126، ح 3.127. التوحيد، ص 96؛ عيون اخبار الرضا(ع)، ج 1، ص 37؛ تحف العقول، ص 411؛ بحارالانوار، ج 5، ص 4؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 134، ح 13.128. علل الشرايع، ج 2، ص 599؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 192، ح 60؛ بحارالانوار، ج 68، ح 282؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 256، ح 111.129. الأمالى، طوسى، ص 652؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 152 - 156، ح 28.130. مسند عبدالعظيم حسنى، ص 168، ح 36 و ص 210، ح 71 و ص 182، ح 49.131. همان، ص 172 - 180، ح 39 - 46.132. همان، ص 184 و 186، ح 54 و ص 214، ح 80 و ص 238 و 240، ح 94 و ص 258، ح 112.133. علل الشرايع، ج 1، ص 178؛ الامالى، صدوق، ص 688؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 218، ح 82.134. الامالى، صدوق، ص 85؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 184 و 186، ح 54.135. عيون اخبار الرضا(ع)، ج 1، ص 13؛ بحارالانوار، ج 8، ص 309؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ص 196 - 200، ح 66.136. مسند عبدالعظيم حسنى، ح 34 و 110.137. همان، ح 52.138. همان، ح 1.139. سوره قيامت، آيه 34؛ مسند عبدالعظيم حسنى، ح 15.140. مسند عبدالعظيم حسنى، ح 27 و 93.141. همان، ح 69.142. همان، ح 87.143. در بين محدثان اهل سنت در نامگذارى مسند اختلافى وجود دارد؛ چه آنكه برخى از ايشان اتصال سند را شرط در مصداق اين اصطلاح دانستهاند و برخى حديث منقطع را نيز در صورتى كه از پيامبر نقل كند در شمار احاديث مسند آوردهاند. بديهى است كه الحاق اينگونه احاديث - بنا بر مبناى مشهور محدثان - به حديث مسند با نوعى تسامح همراه است.144. الكافى، ج 1، ص 50، ح 13.145. اختيار معرفة الرجال، ج 1، ص 5، ح 1.146. رجال النجاشى، ص 392، رقم 1049.منبع:فصلنامه علوم حدیث
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها