تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805537972
كاركردهاي سياسي برائت و نفرين در آموزه هاي قرآن
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
كاركردهاي سياسي برائت و نفرين در آموزه هاي قرآن نويسنده:حسن پورحيدري اعلان برائت و تبري از دشمنان اسلام يكي از اصول ثابت و دائمي دين مبين اسلام است كه با آن مرز ميان خودي و غيرخودي شناخته شده و مسلمانان هويتي مستقل از ساير ملل و آئين ها پيدا مي كنند. تولي و تبري در واقع نوعي امر به معروف و نهي از منكر است كه نقش كارساز و مؤثري در تبيين مواضع و اعلام هويت رسمي و مستقل اسلام و مسلماني دارد و به شفافيت ديدگاهها و اعتقادات و هنجارها كمك مي كند. در مقاله حاضر نويسنده نقش سياسي اعلام انزجار و نفرين را در آينه آيات قرآن بررسي مي كند كه اينك با هم آن را از نظر مي گذرانيم.فلسفه اعلان برائت1- شفاف سازي مواضع اسلامييكي از آموزه هاي دستوري قرآن اعلان برائت و بيزاري و تبري از دشمنان و اعلان تولي و دوستي نسبت به دوستان است. ريشه اين مسئله را مي بايست در شفاف سازي مواضع اسلام جست؛ زيرا اسلام مي كوشد تا موضع گيري خود را در مورد هر موضوع و پديده اعتقادي و سياسي و اجتماعي به طور روشن بيان كند و چيزي را در حوزه خاكستري آن قرار ندهد. از اين رو تعيين مرزهايي كه اسلام را از غير آن و هم چنين مسلمانان را از ديگران بازمي شناساند و هويت ويژه مي بخشد از آموزه هاي دستوري اسلام و قرآن است.قرآن در سوره كافرون به روشني به پيامبر(ص) فرمان مي دهد كه موضع خود را نه تنها از نظر اعتقادي و بينش مشخص كند بلكه مرزهايي را ميان خودي و غيرخودي ترسيم نمايد از اين زاويه مي توان نگرش اسلام و قرآن را درباره برخي از احكام و مواضع و آيين هايي كه هويت ساز هستند تحليل و تبيين كرد. بازشناسي مسلمانان از يهوديان با تغيير قبله از بيت المقدس به سوي كعبه و مكه و هويت و استقلال بخشي به مسلمانان در اشكال مختلف و ساخت مسجد به جاي كليسا و كنيسه و معابد ديگر و اجرا ي مراسم ويژه حج و مانند آن بخشي از تلاش هاي اسلام براي ايجاد هويت مستقل و متفاوت از ديگر شرايع و آيين هاي وحياني آسماني است.2- اعلان هويت مستقل اسلامياعلان رسمي برائت از دشمنان و ولايت نسبت به مومنان به معناي بازسازي هويتي و استقلال بخشي اسلام به عنوان دين و شريعت و مسلمانان به عنوان جامعه انساني برتر و نمونه، از مهم ترين آموزه هاي دستوري قرآن است.كاركردهاي اجتماعي و سياسي برائت به اندازه اي است كه مي توان در تحليل سياسي امروز آن را مانند هويت سازي ملي و هويت فرهنگي اي دانست كه در بسياري از كشورها در يك فرايند زماني با ابزارهاي تبليغاتي و رسانه اي و حتي زور و فشارهاي همه جانبه تحقق مي يابد.3- نفي اعتقادات و آيين هاي ديگربي گمان برائت و تبري از ديگران به معناي آن است كه اسلام رفتارها و اعتقادات و سنت ها و آيين هاي ديگر را نمي پسندد و با آن مقابله مي كند و مي كوشد دست كم از نفوذ و تاثير آن در ميان آن چه امت مي نامد بكاهد. اسلام به عنوان دين، داراي مجموعه اي از گزاره هاي هستي شناسانه و اعتقادي و آموزه هاي دستوري است كه به عنوان يك مكتب شامل هستي شناسي و جهان بيني و ايدئولوژي و ساختار سياسي و نظامي و اجتماعي است. اين مجموعه عناصري را به عنوان معروف پذيرفته و عناصري كه به عنوان معروف مورد تاييد و حمايت قرار مي گيرد مجموعه اي از انديشه ها و بينش ها و نگرش ها و هم چنين قوانين و حقوقي است كه خاستگاه آن عقل و شرع و سيره عقلايي است. در برابر، مجموعه اي انديشه ها و قوانين و حقوق را به عنوان منكر و زشت و ناپسند طرد مي كند و با آن ها به مبارزه مي پردازد كه خلاف عقل و شرع و سيره عقلايي است.مومن از ديدگاه قرآن كسي است كه داراي بينش و نگرش معروف و پسنديده عقلي و شرعي و عقلايي است و نه تنها بدان باور دارد بلكه در عمل، آن را به مورد اجرا درمي آورد. سپس به عنوان انساني راه يافته و روشنگر بر خود وظيفه مي شمارد تا ديگري را به آن آشنا ساخته و بخواهد در رويكردهاي خويش معروف ها و پسنديده ها را به كار گيرد (امر به معروف) و اگر ديد شخصي منكرها و زشتي ها را ترويج و يا عمل مي كند از آنها باز دارد و نهي نمايد. رابطه برائت و امر به معروف و نهي از منكر اعلان رسمي مواضع كه امري واجب و لازم بر هر مومني است، انجام وظيفه امر به معروف و نهي از منكر از يك سو و همدلي و همراهي با اهل خير و نيكي و پسنديده ها و انزجار و انكار قلبي و عملي زشتي ها و ناپسندهاي اعتقادي و كرداري و رفتاري از سوي ديگر، مساله اي به عنوان تولي و تبري را در حوزه عمل اجتماعي بروز مي دهد. اين گونه است كه تولي و تبري به عنوان اصول دين اسلام در بخش فروعات اصلي، خود را نشان مي دهد. اصل امر به معروف و نهي از منكر و نيز دو اصل تولي و تبري تنها در حوزه اعتقادات مطرح نيستند بلكه جايگاه آنها در حوزه عمل، از ارزش واقعي برخوردار مي باشد و آن چه از اين اصول، مهم است حوزه عمل و اجراست. از اين رو در آموزه هاي شيعي برخاسته از دين اصيل و انديشه هاي قرآني، اين اصول به عنوان فروعات دهگانه اصلي معرفي مي شوند. تولي به معناي اعلان رسمي و عملي، دوستي و محبت به اهل ايمان و همراهي و همدلي با آنان است. قرآن از مومنان خواسته است كه خود را به هر چيزي كه پسنديده و معروف است نزديك سازند و محبت و عشق قلبي خود را بدان ابراز كنند و در عمل نيز محبت و عشق خويش را نشان دهند هم چنين از آنان خواسته شده تا از هر چيزي كه ناپسند و زشت و منكر است دوري جسته و از هم نشيني و همدلي و همراهي با آن و با اهل آن خودداري ورزند. تولي و تبري، مرز خودي و غيرخودي اعلان رسمي و علني تبري و برائت جويي از افكار و اعمال نابهنجار و زشت و ناپسند به اين معناست كه در جامعه افراد نيكوكار و مومن و صالح از اشخاص نابكار و بزهكار و كافر و مشرك باز شناخته شوند و مرزهايي ميان خودي و غيرخودي به روشني مشخص گردد. خداوند در آيه 4 سوره ممتحنه، حضرت ابراهيم (ع) را به جهت اعلان رسمي و علني برائت و انزجار از مشركان به عنوان انسان هايي با انديشه و رفتار زشت و ناپسند، مورد ستايش قرار مي دهد و او را به عنوان الگو معرفي مي كند. در آيه 19 سوره انعام، خداوند، پيامبر(ص) را مامور مي كند كه به طور رسمي و علني بينش ونگرش توحيدي خويش را بيان كرده و از مشركان اعلان بيزاري نمايد. اعلان رسمي مواضع مي تواند جلويي هرگونه فريب دشمن و توطئه هاي آنان را بگيرد. اين مساله اي است كه در جهان امروز نيز از نظر سياسي بسيار مهم و حساس است و دولت ها مي كوشند ضمن بيان رسمي مواضع خود، نسبت به مسايل مهم منطقه اي و جهاني رفتار و سياست خويش را پيش برند و از اتهام دوگانگي مبرا گردند. در آيه 1 تا 3 سوره توبه خداوند بيزاري و برائت خويش و پيامبر (ص) را از مشركان بيان مي كند و فرمان مي دهد كه اين برائت در گردهمايي بزرگ حج در روز دهم ذي الحجه به طور رسمي و علني اعلان و به گوش همگان رسانده شود. برائت در حوزه عمل اين برائت تنها در حوزه قلبي و گفتاري نيست بلكه مي بايست در حوزه عمل نيز نشان داده شود و در سياست و رفتارها خودنمايي كند. در حقيقت تجلي برائت از دشمنان و غير خودي ها به اين است كه شخصيت آنان انكار شود و دشمني با انديشه ها و افكار و رفتارشان آشكار گردد.(ممحنه آيه 4) هر فرد مومن و مسلماني مي بايست نسبت به انديشه و بينش و رفتار دشمنان ابراز انزجار كند و كينه آن ها را در خود تقويت نمايد.(همان)در نگرش قرآن مسئله اعلان انزجار و برائت، آن چنان مهم است كه اگر مومني كافران و دشمنان را دوست بگيرد و به آنان محبت ورزد و يا ولايت و موالات ايشان را برگزيند از جرگه خودي ها بيرون رفته و در خط دشمنان قرار مي گيرد. خداوند نسبت به اين افراد كه به ظاهر، خودي هستند، اعلان انزجار و برائت كرده و آنان را همرديف دشمنان مي شمارد. (آل عمران آيه 28)در اين آيه به خوبي نشان داده شده است كه اعلان برائت بايد در همه حوزه ها متجلي گردد و شخص نمي تواند حتي ولايت محبت آنان را بپذيرد و با آنان دوستي و محبت داشته باشد چه برسد به اين كه ولايت سياسي و اجتماعي آنان را پذيرفته و در حكومت ايشان زندگي كند.نفرين، راهكار اعلام برائتيكي از راه هاي بيان برائت و انزجار آن است كه شخص نسبت به دشمنان، لعن و نفرين كند. لعن به معناي دور باد است. شخصي كه ديگري را لعن مي كند او را با همه اعتقادات و رفتارهايش ناپسند شمرده از خود مي راند. نفرين و لعن گاه به شكل دعايي و خواسته از حق تجلي مي كند. شخص با اعلان برائت و كراهت از غير خودي مي كوشد تا به طور رسمي او را از حريم خود و انديشه ها و رفتارش دور سازد.به طور طبيعي هر انسان متعهدي مي كوشد تا انديشه ها و رفتار پسنديده و هنجاري در جامعه گسترش يابد و به عنوان وظيفه شرعي بر خود فرض مي بيند كه آن را افزون بر گسترش، عملياتي كند. اين تلاش تا آن جا كه امكان دارد به شكل توصيه و روشنگري انجام مي شود و به عنوان امر به معروف و نهي از منكر تجلي مي يابد ولي هرگاه اين باور در او تقويت شود كه منكر و زشتي هاي اعتقادي و ناپسندي هاي اجتماعي و اخلاقي و رفتاري يك فرد چنان عميق شده كه ديگر قابليت بازگشت فراهم نيست و شخص در جهل مركب قرار گرفته است، به شكل دعايي از خدا مي خواهد كه شر او را از جامعه دور سازد و با نابودي و يا دور كردن چنين افكار و رفتار نابهنجار از جامعه زمينه هاي گمراهي ديگران از بين ببرد.كاربردهاي قرآني لعن و نفرين نشان مي دهد كه زماني مجوز آن داده مي شود كه امكان هدايت و نجات در شخص و يا گروه فراهم نيست. هنگامي كه داود نبي و يا حضرت سليمان از هدايت گروهي از بني اسرائيل نوميد مي شوند آنان را لعن و نفرين مي كنند (مائده آيه 78) تا به جامعه مومنان نشان دهند كه رفتار زشت و ناپسند آنان مورد تأييد نيست. در حقيقت مرز ميان خودي و غيرخودي معلوم مي شود تا بهانه به دست برخي از بهانه جويان داده نشود كه ما از انكار و انزجار مسئولان آگاه نبوده ايم. اين نفرين و لعن چنان كه آيه 52 سوره نساء تبيين مي كند بيانگر آن است كه شخص و يا گروه، قابليت هدايت و بازسازي شخصيتي خود را از دست داده اند و ديگر نمي توان اميدي به آنان داشت.در مسئله مباهله، به طور رسمي به موضوع لعن و نفرين اشاره مي شود كه افزون بر كاربردهاي عبادي و كلامي، كاربرد سياسي نيز داشته است. با ترسي كه در دشمنان مي افتد آنان از مباهله خودداري كرده و حاضر به پذيرش جزيه و خراج مي شوند و منطقه نجران تحت حكومت دولت اسلامي مدينه درمي آيد.(آل عمران آيه 61)بنابراين اعلان برائت و لعن (مرده باد و دورباد) به معناي مشخص شدن مرزهاي ميان كفر و ايمان است.و اين گونه است كه سازوكار نفرين و لعن به عنوان روشي در حوزه علوم سياسي و اجتماعي خود را نشان مي دهد و نقش خود را ايفا مي كند.
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 278]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها