محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846503805
شخصیت حضرت فاطمه(س) از دریچه منابع اهل سنّت
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
شخصیت حضرت فاطمه(س) از دریچه منابع اهل سنّت نويسنده:محمدیعقوب بشویمنبع:مجله پيام زن مقدمه: در منابع تفسیری، حدیثی، رجالی و تاریخی اهل سنت صدها آیه (با پژوهش نگارنده، 135 آیه به دست آمد) در شأن فاطمه(س) و صدها روایات در باره فضایل و كمالات معنوی و شخصیت بینظیر امابیها، سرور زنان همه عالم، دختر یگانه رسول اكرم(ص) یافت میشود. بحث و تحلیل و جمعآوری آنها نیازمند چندین جلد كتاب سترگ است. در این مقاله برتری فاطمه(س) بر مریم(س) از دیدگاه قرآن، روایات شیعی و سنی و دیدگاه دانشمندان اهل سنت بحث شده است، به امید اینكه همه ما از شفاعت ایشان در روز محشر بهرهمند شویم. برترین زن جهان«و إذْ قالتِ الْملائكةُ یا مریمُ إنّ اللّه اصطفیكِ و طَهَّركِ و اصْطفیكِ علی نساء العالمین؛(1) به یاد آر زمانی را كه ملائكه گفتند: ای مریم، بدان خدا تو را برای اهدافی كه دارد انتخاب كرد و پاكیزه گرداند و از میان همه زنان عالم برگزید.»دانشمندان اهل سنت در ذیل این آیه روایات زیادی در باره برتری و فضل چهار زن آوردهاند. این روایات را صحابه معروفی همچون ابنعباس، انس، ابیلیلی، ابوهریره، عایشه، عبدالرحمن بنابیلیلی، جابر بنعبداللّه، ابوسعید، حذیفه، امسلمه، ابواسلمی، ابنمسعود، ابنعمر، عمران بنحصین، جابر بنسمره، ابیبریده اسلمی و دیگران گزارش كرده، از اهل بیت امام علی(ع) و از خودِ حضرت فاطمه(ع) نقل كردهاند. نمونههایی از این گونه روایات را ذكر میكنیم.رسول خدا(ص) خطاب به فاطمه(ع) فرمود: «یا فاطمة ألا ترضین أنْ تكونی سیدة نساء العالمین، و سیدة نساء هذه الامة، و سیدة نساء المؤمنین؛(2) ای فاطمه، آیا خشنود نیستی كه برترین بانوی زنان جهان و بانوی زنان این امت و بانوی زنان باایمان باشی!»این حدیث را حاكم و ذهبی صحیح میدانند.(3) بغوی گفته: «بر درستی این حدیث، اتفاق نظر هست».(4) پیامبر(ص) در جاهای مختلف و متعدد با تعابیر گوناگون بر افضلیت و برتری فاطمه زهرا(ع) بر همه زنان عالم تأكید داشت. هنگامی كه فاطمه بیمار شده بود و پیامبر این سخن را به اصحاب گفت، آنان همراه پیامبر برای عیادت فاطمه به خانهاش آمدند. پیامبر از بیرون خانه صدا زد كه: دخترم، خودت را بپوشان چون جمعی از یاران به عیادت تو میآیند، از آنجا كه لباس دخترش فاطمه كافی نبود عبای خود را از پشت در به او داد. پیامبر و یاران وارد شدند و بعد از عیادت از خانه بیرون آمدند، رو به یكدیگر كرده از بیماری فاطمه اظهار تأسف میكردند، پیامبر به آنها فرمود: «اما إنّها سیدة النساء یوم القیامة؛(5) بدانید او بانوی تمام زنان در قیامت است.»عایشه روایت میكند: «روزی فاطمه نزد پیامبر آمد. راه رفتن او درست مانند راه رفتن رسول اكرم بود، پیامبر فرمود: خوش آمدی دخترم، پس او را طرف راست یا چپ خود نشاند، بعد رازی در گوش او گفت و به دنبال آن فاطمه گریان شد. گفتم: چرا گریه میكنی؟ [پاسخ نداد] بار دیگر پیامبر راز دیگری به او گفت، فاطمه خندان شد. گفتم: تا امروز شادی كه چنین با غم نزدیك باشد ندیده بودم. از علت آن سؤال كردم. فاطمه گفت: سرّ رسول خدا را فاش نمیكنم! رازداری ادامه داشت تا پیامبر از دنیا رفت. آنگاه سؤال كردم، گفت: مرتبه اوّل پیامبر به من فرمود: جبرئیل هر سال یك بار قرآن را بر من عرضه میداشت، امسال دو بار عرضه داشت، فكر میكنم فقط به این دلیل است كه اجل من نزدیك شده، و تو اولین كسی خواهی بود كه به من ملحق میشوی. هنگامی كه این سخن را شنیدم گریه كردم.سپس فرمود: «اما ترضین أنْ تكونی سیدة نساء أهل الجنة أو نساء المؤمنین؛ خشنود نمیشوی كه بانوی زنان بهشت یا زنان باایمان باشی» هنگامی كه این سخن را شنیدم شاد و خندان شدم.»(6)در برخی روایات از سیادت چهار زن صحبت شده است. پیامبر اكرم(ص) فرمود: «افضل نساء العالمین خدیجة، و فاطمة و مریم و آسیة امرأة فرعون».(7)در روایات تعابیر مختلفی آمده همچون: «خیر نساء العالمین أربع مِنْهُنّ فاطمة؛ أفضل نساء أهل الجنة أربع منهن فاطمة؛ سیدة نساء اهل الجنة أربع منهن فاطمة» كه مضمون همگی برتری بانوی آفتاب بر تمامی زنان است. همچنین «كمل مِن الرجال كثیر و لم یكمل مِن النساء إلا مریم بنت عمران و آسیه بنتمزاحم (امرأة فرعون) و خدیجة بنت خویلد و فاطمة بنت محمد؛(8) بسیاری از مردان، كامل گشتند و از میان زنان، اینان كامل شدند: «مریم (دختر عمران) آسیه (دختر مزاحم و زن فرعون) خدیجه (دختر خویلد) و فاطمه (دختر محمد)».فاطمه برتر است یا مریم؟!برای روشن شدن این مسئله باید به دو منبع اصلی یعنی قرآن و روایات رجوع كنیم تا معلوم شود كدام افضل معرفی شده است.فاطمه افضل از مریم از منظر قرآن:در آیه است: «و إذْ قالت الملائكةُ یا مریمُ إنّ اللّه اصطفیكِ و طهرّكِ و اصطفیكِ علی نساء العالمین یا مریمُ اْقنُتی لربّكِ و اسْجدی و ارْكعی مع الراكعین؛(9)و به یاد آر زمانی را كه ملائكه گفتند: ای مریم، بیشك خداوند تو را برگزیده و تو را طهارت بخشیده و بر زنان عالم برتری داده است. ای مریم، برای پروردگارت فروتن و مطیع باش و سجده كن و با سایر ركوعكنندگان ركوع كن.»در این آیات دو نكته قابل دقت است.1ـ برگزیدن (اصطفاء) مریم بر زنان عالم: ممكن است در ابتدا به ذهن برسد مریم بر همه زنان عالم (چه فاطمه و چه غیر او) برتری دارد زیرا «علی نساء العالمین» گفته است. این آیه درست مثل آیه «یا بنیاسرائیل اْذكروا نعمتی التی انعمتُ علیكم و إنّی فضَّلتُكم علی العالمین»(10) میباشد. روشن است كه بنیاسرائیل به طور نسبی امت برگزیده در عصر و زمان خویش میباشند، نه امت برگزیده در همه قرون و اعصار، زیرا خداوند به امت اسلامی خطاب كرده میفرماید: «كنتم خیر امة»(11) یعنی شما (مسلمانان) بهترین امت هستید. خیر و بهتر و افضل امت، امت اسلامی است، نه بنیاسرائیل. همین طور است برگزیدن مریم بر زنان زمان خویش. چنین برداشتی از روایات هم به دست میآید. در تفسیر این آیه ابنعباس، حسن و ابنجریج گفتهاند: «مراد از (اصطفاء) مریم، برتری او بر زنان زمان خودش میباشد».(12) ابنانباری همین قول را به اكثر نسبت داده كه برگزیدن همین قول یعنی برتری مریم بر زنان عصر خویش را انتخاب كردهاند.(13)مانند همین گفته از ابنعباس و دیگران از جمله سدی(14) هم نقل شده است و بسیاری از مفسران سنی همین قول را انتخاب كردهاند.(15)2ـ ركوع با ركوعكنندگان:به مریم امر شده «و اركعی مع الراكعین» همان طور كه به بنیاسرائیل امر شده بود «و اقیموا الصلاة و اتوا الزكوة و اركعوا مع الراكعین؛(16)و نماز را به پا دارید و زكات بپردازید و با ركوعكنندگان ركوع كنید.»در هر دو آیه به حضرت مریم و بنیاسرائیل امر شده كه با ركوعكنندگان ركوع كنند. از این دو آیه به دست میآید كسانی كه برتر از مریم و بنیاسرائیل هستند وجود دارند، زیرا مریم و بنیاسرائیل را دستور داده كه همراه و پشت سر آنان باشند. ركوعكنندگان چون امام و پیشوای حضرت مریم و بنیاسرائیلاند، از اینها افضل هستند. قرآن مجید این ركوعكنندگان را در آیه ولایت معرفی كرده است: «إنّما ولیكم اللّه ... و هم راكعون».(17) ركوعكنندگان، اهل بیت عصمت و طهارت(ع) میباشند، به ویژه امام اوّل حضرت علی بنابیطالب(ع).(18)فاطمه زهرا(س) باعث افتخار مریم(س) است زیرا قرآن مجید دو سوره در حق فاطمه(س) و در مدح و ستایش ایشان نازل كرده است، یعنی سوره دهر(19) و سوره كوثر؛(20) همچنین آیه تطهیر(21) بر عصمت و طهارت آن بانو تأكید كرده، این آیه مخصوص اهل بیت به ویژه فاطمه(س) است.(22) در آیه مودت(23) محبت فاطمه را بر همه مسلمان تا روز قیامت واجب قرار داده،(24) در سوره احزاب(25) صلوات پیوسته مؤمنان را بر وجود فاطمه(س) دستور داده است.(26) همچنین دهها آیات قرآنی(27) بر فضیلت و برتری فاطمه(س) دلالت دارند. این همه فضایل برای مریم كجا سراغ دارید؟!فاطمه زهرا(ع) حجت خدا بر مردم بوده،(28) در آخرت مقام شفاعت را دارد.(29) محبت وی در صد جای هولناك به كار آدم میآید(30) وی پاره تن پیامبر میباشد.(31) همچنین غضب او غضب خدا و رضای او رضای خداوند است.(32) فاطمه(ع) با مریم(س) اصلاً قابل قیاس نیست.در پایان شایان ذكر است: برخی از دانشمندان اهل سنت همچون «نسفی» برگزیدن مریم به خاطر ولادت حضرت عیسی بدون پدر دانستهاند.(33)برتری فاطمه علیهاالسلام از دیدگاه برخی دانشمندان اهل سنت1ـ گفته آلوسی: وی در ذیل آیه 42 آل عمران مینویسد: «با این آیه افضلیت مریم بر فاطمه اثبات میشود، البته اگر مراد از «نساء العالمین» زنان تمام اعصار و ادوار باشد اما از آنجایی كه گفته شده، مراد، زنان زمان مریم میباشد، پس او بر فاطمه زهرا برتری ندارد و افضل نیست.»او در ادامه مینویسد: «حدیثی را پیامبر فرمود: «انّ فاطمة البتول أفضل النساء المتقدمات و المتأخرات؛ فاطمه بر تمامی زنان گذشته و آینده برتر است.»با این حدیث برتری و افضلیت فاطمه بر تمام زنان ثابت میشود، زیرا او روح و روان رسول خدا میباشد، از اینرو بر عایشه نیز برتری مییابد.»(34)2ـ سهیلی: وی حدیث معروف «فاطمة بضعة منی» را ذكر میكند، سپس میگوید: «هیچ كس را مساوی با بضعة (جگرگوشه) رسول اللّه نمیدانم.»(35)3ـ زرقانی: «آنچه كه امام مقریزی، قطب الخضیری و امام سیوطی با دلیلهای واضح برگزیدهاند آن است كه فاطمه افضل از همه زنان عالم حتی مریم است.»(36)4ـ سفارینی: «فاطمه افضل از خدیجه است، به خاطر لفظ سیادت و همین طور افضل از مریم میباشد.»(37)5ـ ابنالجكنی: «بنا بر قول صحیحتر فاطمه از همه زنان افضل است».(38)6ـ شیخ رفاعی: «فاطمه افضل از همه زنان است، بنا بر آنچه عدهای زیادی از بزرگان متقدمین و دانشمندان جهان، صحیح دانستهاند.»(39)7ـ دكتر محمدطاهر القادری برخی احادیث افضلیت چهار زن را یادآور میشود، سپس میگوید: «در بین این احادیث هیچ تعارضی نیست زیرا، افضلیت دیگران (مانند مریم، آسیه و خدیجه) مربوط به زمان خودشان است، یعنی آنها در زمان خودشان از همه زنها افضل بودند، لیكن افضلیت سرور جهان، عام و مطلق است و شامل همه عالم و همه زمانهاست.»(40)برتری فاطمه(ع) بر مریم از نگاه اقبال:مریم از یك نسبت عیسی عزیزاز سه نسبت حضرت زهرا عزیزنور چشم «رحمة للعالمین»آن امام اولین و آخرینآن كه جان در پیكر گیتی رسیدروزگار تازه آیین آفریدبانوی آن تاجدار «هل اتی»مرتضی مشكلگشا شیر خدامادر آن مركز پرگار عشقمادر آن كاروان سالار عشقآن یكی شمع شبستان حرمحافظ جمعیت خیر الأُمَمتا نشینند آتش پیكار و كینپشت پا زد بر سر تاج و نگینو آن دگر مولای ابرار جهانقوّت بازوی احرار جهاندر نوای زندگی سوز از حسیناهل حق حریتآموز از حسینسیرت فرزندها از اُمّهاتجوهر صدق و صفا از اُمّهاتبهر محتاجی دلش آن گونه سوختبا یهودی چادر خود را فروختمزرع تسلیم را حاصل بتولمادران را اسوه كامل بتول(41)برتری فاطمه(ع) بر مریم از منظر روایات اهل سنتدر روایت صحیح پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود:«یا فاطمة ألا ترضین أنْ تكونی سیدة نساء العالمین و سیدة نساء هذه الامة و سیدة نساء المؤمنین.»(42)این روایت را حاكم و ذهبی هر دو صحیح میدانند. این روایت رساترین دلیل بر افضلیت فاطمه(ع) بر همه زنان عالم (از حوا تا قیام قیامت) است و هر گونه برداشت نادرست را برطرف كرده است.در روایتی دیگر پیامبر گرامی اسلام(ص) خطاب به دختر عزیزش میفرماید: «ألا ترضین أنّك سیدة نساء العالمین.» فاطمه عرض میكند: مریم چه میشود؟ فرمود: «تلك سیدة نساء عالمها؛(43) او سرور زنان زمان خویش بود.»در یك حدیث طولانی ابنعباس از رسول خدا(ص) روایت كرده: «ابنتی فاطمه فإنّها سیدة نساء العالمین مِن الأوّلین و الآخرین؛(44) دخترم فاطمه بیشك سرور زنان عالمین از اولین و آخرین است.»در روایتی دیگر در ضمن حدیث طولانی پیامبر اكرم(ص) فرمود: «در دفعه چهارم خداوند نظر كرد و فاطمه را بر زنان همه عالم برگزید.»(45)ابنعباس از پیامبر(ص) روایت كرده: «اربع نسوة سیدات عالمهن. مریم بنت عمران، و آسیة بنت مزاحم، و خدیجة بنت خویلد، و فاطمة بنت محمد و افضلهن عالِما فاطمة؛(46) چهار زن، برتر و سرور زنان دوران خود هستند: مریم دختر عمران، آسیه دختر مزاحم، خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد كه در بین آنان از همه عالمتر، فاطمه است.» در روایت دیگر به نقل ابنعباس فرمود: «افضل العالمین مِن النساء الأولین و الآخرین فاطمه».(47)برتری فاطمه(ع) بر مریم از دیدگاه روایات شیعهدر منابع روایی و تفسیری شیعه روایات بسیار زیادی بر فضایل حضرت فاطمه(ع) دلالت دارند كه نقل آنها كتاب یا كتابهای مستقلی میطلبد. در این مقاله برخی از آنها گذرا ذكر میشود.پیامبر اكرم حضرت محمد مصطفی(ص) در ضمن یك حدیث نسبتا طولانی فرمود:«ابنتی فاطمة و إنّها لسیدة نساء العالمین، فقیل یا رسولاللّه! أ هی سیدة نساء عالمها؟ فقال(ص) ذاك لمریم بنت عمران فأمّا ابنتی فاطمة فهی سیدة نساء العالمین مِن الاولین و الاخرین و انّها لتقوم فی محرابها فیسلّم علیها سبعون ألف ملك مِن الْمقربین و ینادونها بما نادتْ به الملائكةُ مریمَ فیقولون: یا فاطمة، إنّ اللّه اصطفیكِ و طَهّركِ و اصْطفیكِ علی نساء العالمین؛(48)دخترم فاطمه بیشك او سرور زنان عالمیان است، گفته شد: ای رسول خدا، آیا او سرور زنان زمان خویش است؟ پیامبر اكرم(ص) فرمود: مریم بنت عمران، سرور زنان زمان خویش بود اما دخترم فاطمه سرور زنان عالمیان است، از اولین تا آخرین. هر گاه فاطمه در محراب عبادت میایستد، هفتاد هزار ملائكه مقرب بر وی درود میفرستند و سلام میكنند و او را مانند مریم ندا میدهند: ای فاطمه، خداوند برگزید تو را، و پاكیزه ساخت و برگزید بر زنان عالمیان.»در حدیث دیگر پیامبر اكرم(ص) فرمود: «دخترم فاطمه بانوی زنان جهان از اولین و آخرین است. او پاره تن من، نور چشم و میوه دل من است. روح من در بدن من است. او حوریهای انسانی (و به وجود آمده) از من است. هر وقت در محرابش برای عبادت در پیشگاه پروردگار میایستد، نور او برای فرشتگان آسمان میدرخشد، چنان كه نور ستارگان برای اهل زمین میدرخشد، و خدای عزیز و جلیل به فرشتگانش میفرماید: فرشتگان من، خدمتگزار من فاطمه، سرور خدمتگزاران مرا بنگرید كه در پیشگاه من ایستاده و اندامش از خوف و خشیت من لرزان است. با قلب خود به عبادت من روی آورده است، گواه باشید كه پیروان او را از آتش دوزخ امان بخشیدم ...».(49)در حدیث دیگری آمده: «إنّ آسیة بنت مزاحم و مریم بنت عمران و خدیجة یمشین أمام فاطمة كالحجاب لها إلی الجنة؛(50)بیشك آسیه دختر مزاحم، مریم دختر عمران و خدیجه مانند حجاب برای فاطمه پیشاپیش او به طرف بهشت راه میروند.»در حدیث دیگر از ائمه آمده: «ما تكاملتْ نبوةُ نبیٍ مِنْ الاْءنبیاء حتی أقرٍّ بفضلها و محبتها و هی الصدیقة الكبری و علی معرفتها دارتِ الْقرون الاولی.»(51) مضمون روایت این است: چقدر عظمت فاطمه(ع) در روایات دیده میشود كه بدون اقرار و پذیرش برتری و محبت او نبوت پیامبران تكمیل نمیشود. در حدیث شگفت دیگری امام باقر(ع) میفرماید:«و لقد كانت(ع) مفروضة الطاعة علی جمیع مِن خلق اللّه، مِن الجن و الانس و الطیر و الوحش و الانبیاء و الملائكة؛(52)اطاعت فاطمه(ع) بر همه آفریدههایی كه خداوند خلق كرده، واجب بود، از جن و انس و پرنده و درنده گرفته تا انبیا و ملائكه همه باید از فاطمه(ع) اطاعت كنند.» بیشك فاطمه(ع) سرّی از اسرار خداوند در جهان امكان است و وجود هیچ كس مانند مادر یازده امام(ع) نیست.پی نوشت1 ـ آلعمران، 42.2 ـ حاكم نیشابوری، المستدرك، (بیروت: دارالمعرفه، بیتا)، ج3، ص156.3 ـ همان.4 ـ شرح السنه، (بیروت: دارالفكر، 1998م)، ج8، ص122.5 ـ ابینعیم اصبهانی، حلیة الاولیاء، (بیروت: دارالكتاب العربی، 1987م)، ج2، ص42.6 ـ محمد بناسماعیل بخاری، صحیح البخاری، (بیروت: دارالجیل، بیتا)، ج4، ص248 (كتاب بدءالخلق، باب علامات النبوة فی الاسلام).7 ـ جلالالدین سیوطی، الدر المنثور، (بیروت: دارالفكر، 1993م، ج2، ص193.8 ـ احمد بنحنبل، المسند، (بیروت: دار صادر، بیتا)، ج2، ص511؛ ابنصباغ مالكی، الفصول المهمه، (بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1988م)، ص127.9 ـ آل عمران، 43 ـ 42.10 ـ بقره، 47.11 ـ آل عمران، 110.12 ـ عبدالرحمن بنجوزی، زادالمسیر، (بیروت: دارالكتب العلمیه، 2001م)، ج1، ص315.13 ـ همان.14 ـ جلالالدین سیوطی، الدر المنثور، ج2، ص194؛ اسماعیل بنكثیر دمشقی، تفسیر القران العظیم، (بیروت: دار المعرفه، 1987م)، ج2، ص647.15 ـ محمود آلوسی، روح المعانی، (تهران: انتشارات جهان، بیتا)، ج3، ص138؛ علی خازن، تفسیر الخازن، (بیروت: دار الكتب العلمیه، بیتا)، ج1، ص244؛ حسن بصری، تفسیر الحسن البصری، (قاهره: دار الحدیث، بیتا)، ج1، ص212؛ عتیق بنمحمد سورآبادی، تفسیر سورآبادی، (تهران: فرهنگ نشر نو، 1381ش)، ج1، ص281.16 ـ بقره، 43.17 ـ مائده، 55.18 ـ جلالالدین سیوطی، الدر المنثور، ج3، ص105.19 ـ محمود زمخشری، الكشاف، (بیروت: دارالمعرفه، بیتا) ج4، ص167، برای آشنایی بیشتر رجوع شود به كتاب نگارنده، «شخصیت حضرت زهرا(س) در قرآن از منظر تفاسیر اهل سنت»، بحث سوره دهر.20 ـ تفسیر فخر رازی، (بیروت: دارالفكر، 1985م)، ج32، ص124؛ نظامالدین نیشابوری، غرائب القرآن، (بیروت: دار الكتب العلمیه، 1996م)، ج6، ص576؛ ابراهیم بقاعی، نظم الدرر، (بیروت: دارالكتاب العلمیه، 1995م)، ج8، ص549؛ محمد شفیع، معارف القرآن، (كراچی: ادارة المعارف، 1999م)، ج8، ص828. برای آشنایی بیشتر ر.ك: همان، بحث بررسی سوره كوثر.21 ـ احزاب، 33.22 ـ محمد بنجریر طبری، جامعالبیان، (بیروت: دارالفكر، 1988م)، ج12، ص7، برای آشنایی بیشتر رجوع شود به همان، بحث آیه تطهیر.23 ـ شوری، 23.24 ـ الدر المنثور، ج7، ص348، برای آشنایی بیشتر به همان، بحث آیه مودت رجوع شود.25 ـ احزاب، 56.26 ـ صحیح البخاری، ج8، ص95، به همان، بحث صلوات رجوع شود.27 ـ رجوع شود در همه بحثهای مطرح شده در كتاب نگارنده.28 ـ ابراهیم جوینی، فرائد السمطین، (بیروت: مؤسسة المحمودی للطباعة و النشر، 1978م)، ج2، ص آخر؛ سلیمان قندوزی، ینابیع الموده، (قم: منشورات مكتبة بصیرتی، 1966م)، ص787؛ موفق بناحمد خوارزمی، مقتل الحسین، (تهران: مكتبة نینوی الحدیثه، بیتا)، ج1، ص95.29 ـ احمد قرمانی، اخبار الدول و آثار الاول، (بیروت: عالم الكتب، بیتا)، ص88.30 ـ موفق بناحمد خوارزمی، همان، ص59.31 ـ حاكم نیشابوری، المستدرك، ج3، ص158.32 ـ همان، ص153.33 ـ تفسیر عبداللّه نسفی، (بیروت: دارالكتب العلمیه، 1995م)، ج1، ص255.34 ـ محمود آلوسی، روح المعانی، ج3، ص138.35 ـ روض الانف، (مصر: مكتبة الكلیات الازهریه، بیتا)، ج1، ص279.36 ـ همان، ص178.37 ـ همان.38 ـ همان.39 ـ همان.40 ـ الدرة البیضاء فی مناقب فاطمه الزهراء، (لاهور: منهاج القرآن، 2003م)، ص33، در حاشیه كتاب.41 ـ محمد اقبال، كلیات اشعار اقبال، (لاهور: چاپ نسائی)، ص103.42 ـ المستدرك، ج3، ص156.43 ـ محمد شوكانی، فتح القدیر، (بیروت: دار المعرفه، 1996م)، ج1، ص439.44 ـ ابراهیم جوینی، فرائد السمطین، ج2، ص35.45 ـ سلیمان قندوزی، ینابیع المودة، ص247، باب 56.46 ـ الدر المنثور، ج2، ص194.47 ـ المناقب المرتضویه، ص113، به نقل از غلامرضا كسائی، مناقب الزهراء، (قم: مطبعة مهر، 1398ه••• )، ص62.48 ـ محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، (بیروت: مؤسسة الوفاء، 1983م)، ج43، ص24، ح20.49 ـ حسین شیخالاسلامی، مسند فاطمة الزهراء، (قم: مركز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1377)، ص72.50 ـ همان.51 ـ محمدفاضل مسعودی، الاسرار الفاطمیه، (مؤسسة الانوار الفاطمیه، 2002م، بیجا)، ص219.52 ـ ابیجعفر محمد بنجریر بنرستم طبری، دلائل الامامة، (قم: منشورات الرضی، 1363)، ص28.
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 424]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها