تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836024742
عوامل گرايش نوجوانان و جوانان به نماز(1)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
عوامل گرايش نوجوانان و جوانان به نماز(1) نويسنده:رضا فرهاديانمنبع:سايت انديشه قم قال الله تبارك و تعالي: «و أمر اهلك بالصّلاة و اصطبر عليها»[1] «و تو اهلت را به برپايي نماز بخوان و در اين امر پايداري و صبوري پيشه كن.» در گرايش نوجوانان و جوانان به نماز سه عنصر اصلي خانه، مدرسه و رسانه هاي گروهي نقش اساسي و محوري دارند. تربيت و آموزش، انتقال اطلاعات نيست، بلكه تغيير در جهان بيني است.[2] هيچ تربيت و آموزشي بدون زمينه سازي، موفق نيست. اگر مجموعه عناصر و عوامل تأثير گذار در ارسال يك پيام ارزشي، از وحدت و هماهنگي لازم در عمل برخوردار نباشند، نمي توانند مؤثر واقع شوند و چه بسا آثار يكديگر را خنثي كنند. عناصر و عوامل تأثير گذارنده در محيط خانه و مدرسه و جامعه در القاي يك ارزش معنوي و رسانيدن پيام و بيان روح نماز، اگر عملا يكديگر را نفي كنند و يا در برنامه ها و اظهار مطالب، هر كدام راه و هدفي متفاوت و مغاير با يكديگر بپيمايند، در ذهن فرد تناقض به وجود ميآورند و پيام منجر به ايجاد انگيزه، شوق، اراده و عمل نمي شود. خانواده آموزش نماز و پرورش روحيه مذهبي مناسب براي اقامه آن، ابتدا از خانه شروع ميشود و خانواده نقش مهمي در انتقال فرهنگ نماز از خود بروز ميدهد. آنچه در مورد فرزند در گرايش به نماز مهم است، وجود انگيزه است، و آنچه در تربيت و آموزش نماز اهميت دارد، رسوخ روح معنوي نماز به اعماق دل اوست، نه تحميل فرم و قالب به او. زماني آموزش نماز به توفيق ميانجامد و قرين موفقيت مي‌گردد كه با احساس خوشايندي همراه باشد. بدون ترديد همه انسان ها به طور فطري استعداد و گرايش به نيايش دارند، اما آنچه كه درباره كودكان و نوجوانان مهم است، چگونگي روش هاي آموزش و نحوه ارائه و انتقال اين ارزش هاست. آداب و عبادت هاي مذهبي چون پاسخي به عاليترين نيازهاي معنوي انسان است، اگر به طور طبيعي و با جلب رضايت قلبي جوانان ارائه شود، احساس خوشايندي در آنان برمي انگيزد و آن را به راحتي جذب ميكنند، چرا كه احساسات و عواطف،مهمترين نقش را در تكوين و رشد و پرورش شخصيت جوان دارد. بديهي است زماني كه نوجوان در معرض يادگيري و آموزش احكام و عبادات قرار دارد، لازم است از قبل براي اين موضوع زمينه سازي شود تا همراه با آموزش، احساس خوشايندي در او ايجاد گردد و به اين ترتيب، نتيجه اي مطلوب به بار آورد. در اين صورت، تقويت چنين گرايش فطري نيز بسيار آسان و طبيعي خواهد بود. كسب عادت ها و رفتارهاي مذهبي پيش از آنكه متأثر از اندرزها و سخنان والدين باشد، معلول پذيرش رفتار، عواطف و احساسات مرتبط و همراه با مهر و محبت آنان است. با بر انگيختن احساساتي خوشايند در حين انجام فرايض مذهبي در كودكان و نوجوانان، زمينه يادگيري رفتارها و احساسات مطلوب فراهم مي‌گردد و اين نيز به نوبه خود موجب تقويت انگيزه و گرايش به نيايش و ارتباط با پروردگار متعال ميشود. يادگيري بيشتر رفتارها و گفتارهاي كودكان و نوجوانان، بر اساس مشاهداتي است كه نسبت به اعمال والدين دارند و احساسي كه فضاي ارتباطي خانواده در آن ها پديد ميآورد. در كانون خانواده است كه گرايش ديني افراد تقويت مييابد و خمير مايه شخصيت مذهبي در آنان تكوين مييابد. در همين مكان است كه رغبت ها، احساسات خوشايند و ناخوشايند و رفتارهاي متعادل و نا متعادل و نگرش ها و باورهاي درست يا غلط منعقد مي‌گردد. امام علي (ع) ميفرمايد: «قلب الحدث كالارض الخالية ما ألقي فيها من شيء قبلته فبادرتك بالادب قبل ان يقسو قلبك و يشتغل لبّك»[3] «قلب نوجوان، همچون زميني خالي است. هر بذري كه در آن افكنده شود ميپذيرد. من پيش از آنكه دلت سخت گردد و فكرت مشغول شود، به ادب و تربيت تو مبادرت نمودم.» بسياري از رفتارها و گرايشات كودك و نوجوان، از قبيل گرايش به نماز و روزه و شركت در كارهاي خير و اهميّت دادن به وظايف و تكاليف ديني، غالباً متأثر از تجارب خوشايند تربيتي آنان در خانه و خانواده است. كودكان به شدت نيازمند و تشنه يادگيري هستند و احتياج به امنيت و آرامش خاطر و اتصال به يك منبع قدرت و رحمت و عطوفت دارند. آواي ملكوتي قرآن و نواي دلنشين اذكار نماز، حتي در دوران بارداري مادر موجب جنب و جوش و شكوفايي گرايش و احساسات ديني در كودك ميشود.[4] سكوت، عصبانيت، رفتار، نگاه و سخن پدر و مادر و اطرافيان، براي كودكان سر مشق و اِعمال بجاي هر كدام، سبب ارضاي نياز و اغناي گرايش فطري آنهاست. آنان پيوسته ميآموزند و نسبت به هر چيز كنجكاوند. خانواده بايد تلاش كند تا آموخته هاي مذهبي آنان با تجارب و احساسات خوشايندي شكل بگيرد. سعه صدر، ابراز احساس خرسندي و روحيه رضايتمندي، گرايش به اين احساسات مذهبي را براي كودكان گوارا ميسازد. بر اين اساس، زيباترين و خوشايندترين حالات و اوقات كودكان و نوجوانان در خانواده زماني است كه پدر و مادر آماده اقامه نماز ميشوند، آنگاه كه كودك همه شادي و نشاط را در چهره بر افروخته و شادمان اطرافيان خويش مشاهده مي‌كند، يعني به هنگام وضو گرفتن و جا نماز انداختن و معطر ساختن لباس نماز و خود را به زيباترين شكل آراستن [5] و گوش فرا دادن به آواي دلنشين قرآن و اذان [6] كه نسيم آرامش بخشي در كالبد افراد ميدمد و روح چون پرنده اي كه از بند و قفس آزاد شود، در فضايي ملكوتي بال و پر ميگشايد و به سوي محبوب حقيقي اوج مي‌گيرد: تو را ز كنگره عرش ميزنند صفير ندانمت كه در اين دامگه چه افتاده است [7] خانواده‌ها ميتوانند بسياري از رفتارهاي مطلوب و احساسات خوشايند و دوست داشتني خود را به طور غير مستقيم در قالب ارزش‌ها و احكام ديني و از طريق بهره‌گيري از الگوهاي رفتاري، در وجود كودكان و نوجوانان تثبيت نمايند. مشاهده رفتار اطرافيان، انگيزه اي قوي و غني براي يادگيري و آموزش فرزندان است، در حالي كه آموزش هاي خطابي و توصيه هاي مستقيم و آمرانه، نه تنها چندان رغبت و انگيزه اي در درون جوان و نوجوان ايجاد نمي كند، بلكه گاهي مايه آزردگي و تنفر نيز ميشود. نماز خواندن كودكان خردسال نيز رفتاري است كه در آغاز امر از طريق مشاهده حركات پدر و مادر و اطرافيان آموخته ميشود و فرد نسبت به موقعيت و حالات رفتار آنان احساس معنوي خاصي پيدا مي‌كند. نحوه نماز خواندن، چگونگي نگرش اطرافيان نسبت به نماز و ميزان اهميّت دادن آنان نسبت به اين فريضه الهي، حالت ايستادن به نماز، تأني و ادب و وقار در نماز، نحوه نماز خواندن، حضور قلب در نماز و توجه و خضوع و خشوع افراد خانواده، در كودكان بسيار تأثير ميگذارد. وقتي كه كودك نسبت به رفتار و نحوه حركات و حرف زدن والدين و اطرافيان كنجكاو ميشود، بايد توجه داشت كه كنجكاوي وي بي هدف و بي نتيجه نيست، بلكه متضمّن الگوگيري و مشاركت فعالانه او به صورت انجام تجربه اي جديد در فرازهاي حساس زندگي است. زماني كه نوجوان، الگوهاي رفتاري مطلوب خويش را در موقعيت‌ها و شرايط مختلف زندگي، در رفت و آمدها، ميهماني‌ها و برخوردهاي فاميل و دوستان و از جمله حضور آنان در صفوف نماز جماعت مشاهده مي‌كند، احساس شادماني و شوق و شعف سراسر وجودش را فرا مي‌گيرد و عميقاً نسبت به رفتار آنها كنجكاو مي‌گردد و از آنان الگو مي‌گيرد. مهيا كردن چنين فضايي، بخصوص اگر همراه با مشاركت فعال كودكان و نوجوانان و همسالان آنان باشد، برايشان بسيار دلنشين و دلپذير است، همين امر به تدريج گرايش به امور مذهبي و روحيه اجتماعي را در آنان تقويت مينمايد. بديهي است هر قدر الگو محبوب تر باشد، ياد سپاري رفتار آسان تر مي‌گردد. نگاه ها و حالات چهره فاميل و يا همسالان نسبت به يكديگر دراين هنگام، اگر با تعظيم و تكريم و گشاده رويي همراه باشد، بر ميزان تقويت گرايش معنوي كودكان و نوجوانان ميافزايد. آنان از مشاهده اين حالت ها و به سر بردن در اين لحظات، غرق در سرور و خوشحالي ميشوند و سعي دارند كه خود اين قبيل رفتارها را با اشتياق تمام باز آفريني كنند. پدر و مادر و اطرافيان اگر در رفتارهاي خود، به راست گويي، صداقت، عفاف و حجاب، صبر و بردباري و توجه و حساسيت نسبت به اوقات نماز ارج بنهند و در عملكردهاي خود ثابت قدم باشند، تأثير گذاري و درون سازي گفتار و رفتارشان به مراتب بيشتر از زماني است كه تنها با گفتار و يا اجبار، فرزندان خويش را به كارهاي مذهبي وادار سازند، در حالي كه خود در عمل سهل انگاري ميكنند. لحظه هاي حساس و پر جاذبه رفتار پدر و مادر در ايجاد فضايي دوستانه و صميمي و دلنشين عاطفي در مواجهه با فرزندان، سبب مي‌گردد كه آنان بدون زحمت، رفتار مورد علاقه خود را مورد توجه و تقليد آگاهانه قرار دهند. پدر و مادر و اعضاي خانواده، اگر توجه داشته باشند كه در خانه يا سفر يا گردش، در ميهماني و يا حين كار و به طور كلي در هر موقعيتي كه نداي پر طنين و دلنشين اذان را ميشنوند، از هر كاري كه دارند، دست كشيده و پيش از هر چيز ديگر به اقامه نماز اهميت دهند، در تلقي و نگرش فرزندان نسبت به اين فريضه الهي تأثير مضاعف خواهد داشت. بايد براي تعليم و تربيت نماز زمينه سازي كرد و همه جوانب و ابعاد گوناگون قضيه را در نظر گرفت و كوشيد تا همه عوامل مهم و دست اندر كار و تأثير گذار از وحدت و هماهنگي لازم برخوردار باشند. پی نوشت ها:[1]. (طه، 20 آيه 132.) [2]. تربيت صحيح تغيير سازنده در بينش و منش فرد است. [3]. نهج البلاغه، نامه 31. [4]. تحقيقات انجام شده نشان داده است كه جنين انسان در ماه هاي آخر بارداري نسبت به صداهاي مختلف حساس است و در رشد و پرورش خود، به خصوص از كلام مادر و صداهاي مختلفي كه مادر به آن گوش فرا ميدهد، متأثر است. [5]. «يا بني آدم خذوا زينتكم عند كل مسجد» اي فرزندان آدم در هر جايگاه نمازي خود را بياريد. (اعراف 7 آيه 31) [6]. پيامبر (ص) دلتنگ كه ميشدند، ميفرمودند:«ارحني يا بلال.» اي بلال (با گفتن اذان) به من آرامش ببخش (و بعد نماز ميخواندند). [7]. حافظ
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 450]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها