واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: میخواستم بدانم منظور از آسمان های هفتگانه چیست ؟ آیا به ترتیب عالم ماده بعد ملکوت بعد جبروت و بعد لاهوت هست ؟پاسخ : با عرض سلام قرآن از هفت آسمان و هفت زمین در آیات متعددى سخن گفته شده است كه از جمله سورههاى بقره، 29- اسراء، 44- مؤمنون، 17- فصلت، 12- ملك، 3- نوح، 15- نبأ، 12 را مىتوان نام برد و از ظاهر یك آیه برمىآید كه در مقابل هفتآسمان، هفت زمین هم وجود دارد. «الله الذى خلق سبع سموات و من الارض مثلهن خدا كسى است كه هفت آسمان را آفرید و زمین را نیز مانند آن آفرید»،(1). روایات نیز به وجود هفتآسمان و هفتزمین تصریح دارند اما درباره هفت آسمان و هفت زمین نظریات مختلفى بیان شده است كه براى اطلاع از آنها مىتوانید به تفاسیر ذیل آیات مذكور مراجعه كنید. اما اجمالًا دو نظریه اصلى درباره حقیقت هفت آسمان و هفت زمین وجود دارد: 1- آنها مادى و جسمانى هستند. 2- آنها مجرد و معنوى هستند. استاد مطهرى در كتاب «آشنایى با قرآن»، ج 8، صص 75- 67 و 173- 167 به این دو نظر پرداختهاند. منتها با نظر دقیق به آیات قرآن این احتمال كه هفتآسمان و هفتزمین معنوى و مجرد هستند، دقیقتر به نظر مىرسد زیرا آیات اشاره دارند كه آسمانها محل حاملان الهى یعنى ملائكه هستند و ملائكه مجرد و غیرمادى هستند و محل آنها نیز باید غیرمادى و مجرد باشد. البته این مسأله هنوز جاى بحث و تحقیق بسیار دارد. احتمالات متعددى در معناى هفتآسمان وجود دارد: الف) منظور كثرت آسمانها باشد (و آسمان به معناى مجموعه كرات و سیاراتو است)، ب) منظور تعداد زیادى از طبقات جو زمین باشد، ج) منظور مراتب معنوى و مقامات قرب و حضور باشد، د) منظور هفتآسمان پر از ستاره و سیاره باشد (مثل آسمان زمین). ه) منظور مراتب وجودى نظام هستى از عالم ماده تا عوالم برتر باشد. رفتن حضرت عیسى (ع) به آسمان چهارم نیز طبق این احتمالات، قابل تفسیر است. براى آشنایى بیشتر ر. ك: تفسیر نمونه، ج 1، ص 159، ذیل آیه 29 ج 20، ص 221، ذیل آیه 12 ج 24، ص 260، ذیل آیه 21. درباره عوالم وجود باید گفت: عوالم وجود: جهان هستى داراى عوالم گوناگونى است: عالم اسماى الهى، عالم تجرد، عالم مثال و عالم مادى. میان عالم مادى و اسماى الهى دو عالم تجرد و مثال وجود دارد. در فلسفه اسلامى- به ویژه در حكمت متعالیه- مستدل شده است كه عوالم هستى با نظام و ترتیب خاصى از ذات حق- كه در مظاهر اسما متجلى است- سرچشمه گرفته است. عوالم وجود از آثار و جلوههاى اسماى الهىاند. نخستین عالم پس از عالم اسماى الهى عالم تجّرد و جبروت است. این عالم از آثار ضعف وجود پاك است، و از اینرو عالم «جبروت» نامیده مىشود یعنى، عالمى كه با قرب به مبدأ متعال و برخوردارى از اشراقهاى ربانى، كمبودهایش جبران گشته و جاى آنها را كمالات گرفته است. عالم بعدى، عالم مثال، برزخ یا ملكوت است. این عالم مترتب بر عالم تجرد، و نشأت گرفته از آن است. این عالم، جلوه آخرین عوالم تجرد است كه در آن حقایق مجرد، در مرتبه نازل و در حد و اندازهها و قالبها جلوهگر است. عالم برزخ هم داراى عوالم دیگرى است كه برخى برتر از برخى دیگر و بعضى مترتب بر بعضى دیگر و نشأت گرفته از آن مىباشند. عالم آخر، عالم جسم و نظام مادى است كه عالم «ناسوت» و در اصطلاح قرآن عالم «شهادت» نیز نامیده مىشود. این عالم متأخر از عالم برزخ و نشأت گرفته از آن است. عالم مادى، دورترین عالم از مبدأ متعال بوده، از وجود ضعیفترى برخوردار است. حقایق عالم مادى، ظهورات و تابشهاى نازله و محدود حقایق مثالى است كه در ماده جلوه مىكند. تطابق عوالم وجود: بر اساس ترتیب عوالم وجود و ارتباط آنها با یكدیگر آنچه در عالم ماده موجود است، صورتهاى بالاتر و كاملترى در عالم مثال دارند. اما به صورت مثالى و متناسب با احكام، قوانین و آثار عالم مثال مىباشند و آنچه در عالم مثال موجود است، صورت بالاتر و كاملتر آن در عالم تجرد وجود دارد لكن به صورت تجردى كه با عالم تجّرد و معیارهاى آن متناسب است. صورت بالاتر و كاملتر آنچه در عالم تجّرد موجود است، در عالم اسماى الهى وجود دارد، ولى به صورت اسمى و متناسب با احكام و سنن مختص به عالم اسمى است. بنابراین، عوالم وجود باهم تطابق داشته، از یكدیگر جدا نیستند بلكه باطن و اصل عالم مادى، عالم مثال است و این عالم، بر عالم مادى محیط است. باطن و اصل عالم مثال نیز همان عالم تجرد است كه بر عالم مثال محیط است. باطن و اصل عالم تجرد نیز، همان عالم اسماى الهى است البته در این مرتبه، كاملتر و متناسب با قوانین، احكام و آثار آن این مرتبه مىباشد. به عنوان مثال آب به عنوان یك حقیقت، در عالم مثال موجود است ولى نه با كم و كیف آب عالم مادى بلكه با خصوصیات متناسب با عالم مثال. همچنین آب در عالم تجرد نیز موجود است، ولى آبى متناسب با قوانین عالم تجرد. حتى روابط و نسبتى هم كه میان آب و موجودات دیگر در عالم مادى وجود دارد (مثل اصل رابطه آب و آتش یا آب و خاك) در عالم مثال، تجرد و اسما نیز وجود دارد ولى نوع آن به اقتضاى احكام و سنن آن عوالم، با یكدیگر متفاوت است. آیات قرآنى نیز این تحلیل عقلى را تأیید مىكند كه فرصت طرح آن نیست.(2) آرى براى حقایق هستى در عالمهاى مختلف، مراتبى وجود دارد كه جلوه هستى یگانه خداوند است: چرخ با این اختران نغز و خوش زیباستى صورتى در زیر دارد آنچه در بالاستى صورت زیرین اگر با نردبان معرفت بر رود بالا همان با اصل خود یكتاستى موفق باشید پىنوشت (1)) طلاق، آیه 12) www.tebyan.net
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 7624]