واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: دین - همشهری -آيين رهاييبخش اسلام از آغاز پيروانش را با ريشههاي انحطاط تمدنهاي پيشين آشنا ساخته و طرحي نوين براي پيشگيري از اين سرنوشت شوم ارائه داده است. امام علي(ع) در بخشي از سخنان خويش بيتفاوتي آگاهان و ترك امر به معروف و نهي از منكر را دليل اصلي انحطاط امتهاي گذشته ميشمارد و براي جلوگيري از سقوط جامعه اسلامي مردم را از انجام اين وظيفه كه رمز استمرار و بالندگي تمدن اسلام است فرا ميخواند و ميفرمايد: «لا تتركوا الامر بالمعروف و النهي عن المنكر فيولي عليكم اشراركم: امر به معروف و نهي از منكر را ترك نكنيد كه تبهكاران بر شما چيره ميگردند.» معناي معروف و منكر الف- در لغت: معروف از ماده «عرف» به معني شناخته شده و نيك و منكر از ماده «انكار» و «نكر» به معني ناشناخته، زشت و پليد است كه جمع آن «منكرات» و «مناكر» ميباشد. ب- در اصطلاح: معروف نام هر كاري است كه حسن آن توسط عقل يا شرع شناخته شود و منكر نام كاري است كه شرع و عقل آن را ناپسند بشمارند. به «معروف» از آن جهت معروف، يعني شناخته شده گفته شده كه فطرت پاك آدمي، با آن آشنا و مأنوس است و آن را ميپذيرد و «منكر» چون با فطرت آدمي بيگانه و ناآشنا و نامأنوس است، «منكر» و «ناشناخته» ناميده شده است. ارزش و اهميت امر به معروف و نهي از منكر اگر مروري داشته باشيم به تاريخ انبياء بزرگوار الهي از آدم(ع) تا حضرت محمد(ص) درمييابيم كه مهمترين مأموريت پيامبران خداوند امر به معروف و نهي از منكر است، به اين معنا كه پروردگار عالم يكصد و بيست و چهار هزار رسول و نبي فرستاد براي برپا داشتن امر به معروف و نهي از منكر و اين موضوع خود گوياي ارزش بسيار بالاي اين دو فريضه نزد خداوند است و به بيان ديگر تمامي پيامبران الهي همه هستي خويش را فداي اقامه معروفات و ريشهكن شدن منكرات كردند كه با حضور آخرين فرستاده خداوند، اين موضوع شتاب بيشتري به خود گرفت و به صورت جدي وارد در قوانين حكومتي هم شد و به صورت يك مسئوليت مهم اجتماعي براي آحاد مردم درآمد و به خود چهره مردمي گرفت. چرا كه زندگي كردن در اجتماع بدون قبول مسئوليت بي معناست. كساني كه احساس مسئوليت نكنند؛ يعني بيتفاوتند و بيتفاوتي يعني بيتحرك بودن و بيتحرك بودن يعني مرده بودن و اين معنا به دور از شأن والاي يك مسلمان و هر انسان آزادهاي است. قرآن كريم و روايات رسيده از رسول گرامي اسلام و خاندان بزرگوار آن حضرت، با بيانات و تعبيرهاي گوناگون، اهميت و عظمت شأن اين دو فريضه بزرگ اسلام را بيان كردهاند. اينك، يك آيه و چند روايت:كنتم خير امه اخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنكر و تومنون بالله (آل عمران/110) شما بهترين امتي بوديد كه پديد آمديد (از اين جهت كه) امر به معروف و نهي از منكر ميكنيد و به خدا ايمان داريد.بنابراين در آيه شريفه، امت اسلامي به عنوان بهترين امت معرفي شده است و دليل آن دو چيز ذكر شده: «امر به معروف و نهي از منكر» و «ايمان به خدا». نكته قابل توجه اين كه در آيه شريفه، امر به معروف و نهي از منكر بر ايمان به خدا مقدم داشته شده كه نشانه اهميت و عظمت اين دو فريضه بزرگ الهي و بيانگر اين است كه اين دو واجب، ضامن گسترش ايمان در ميان جامعه بشري است؛ و چنانچه اين دو فريضه اجرا نشود، ريشههاي ايمان در دلها سست ميگردد و پايههاي آن فرو ميريزد. رسول گرامي اسلام(ص) ميفرمايد: «من امر بالمعروف و نهي عن المنكر فهو خليفه الله في ارضه و خليفه رسول الله و خليفه كتابه.» (كسي كه امر به معروف و نهي از منكر كند جانشين خداوند در زمين و جانشين رسول خدا و جانشين كتاب خداست). دو فريضه امر به معروف و نهي از منكر در اين روايت ازبرنامههاي خداوند و رسول خدا و كتاب آسماني او قلمداد شده است و چنانچه كسي موفق به انجام آن دو ميشود به عنوان جانشين خود و پيامبر(ص) و قرآن، زير پوشش همين برنامه قرار گرفته و در اين راستا گام نهاده است. پيامدهاي فردي ترك امر به معروف 1 - تضعيف ايمان: ترك امر به معروف رفته رفته انسان را نسبت به دستورات الهي سست و بي اعتقاد خواهد ساخت. انساني كه ببيند ديگران به راحتي احكام الهي را زير پا ميگذارند و آزادانه محرمات الهي را مرتكب ميشوند و هيچ كوششي در جهت جلوگيري از رفتار حرام آنها انجام ندهند، كمكم نسبت به شيوع محرمات الهي در جامعه بيتفاوت خواهند شد. لازمه دينداري واقعي اين است كه انسان احساسات و عواطف خود را در جهت دين خود صادقانه به كار ببرد و با دينداران دوستي و با دشمنان دين، خصومت ورزد و از مشاهده محرمات الهي چون پلنگ زخم خورده خشمگين شود، در غير اين صورت نميتوان به دينداري چنين انساني اطمينان داشت. امام صادق(ع) ميفرمايد:«كل من لم يحب عليالدين و لم يبغض علي الدين فلا دين له: هركس به خاطر دين محبت نورزد و به خاطر دين خشمگين نگردد، دين ندارد.» اينچنين است كه امر به معروف و نهي از منكر با ايمان و دينداري، پيوندي ناگسستني دارد و هركس كه با وجود توانايي نهي از منكر، اين واجب الهي را ترك كند، در حقيقت رواج معاصي در جامعه مطلوب و محبوب اوست. امام صادق عليهالسلام ميفرمايد: «كسي كه منكري را مشاهده كند و قدرت جلوگيري از آن را دارد، ولي مانع آن نميشود، به راستي كه دوست دارد خدا نافرماني شود و هر كس كه دوست دارد خدا نافرماني شود، به راستي كه دشمني خود را با خداوند آشكار كرده است و هر كس بقاي ستمگران را دوست داشته باشد، به درستي كه دوست دارد خداوند معصيت شود، به راستي كه خداوند متعال خود را بر هلاكت ستمگران ستايش كرده است.» 2 - شركت در گناه: از ديگر پيامدهاي منفي ترك امر به معروف، شريك شدن انسان در معاصي اهل گناه است، چرا كه سكوت در مقابل گناهكار به منزله تأييد و موافقت با عمل او شمرده ميشود. وقتي شخص مجرم مشاهده كند ديگران در مقابل رفتار نادرست او عكسالعمل نشان نميدهند، در انجام محرمات الهي جرأت پيدا ميكند، مخصوصاً اگر شخص خطاكار از سكوت ديگران به رضايت آنها پي ببرد.پيامبر اسلام ميفرمايد: «كسي كه امر به معروف كند، يا از منكري نهي كند، يا بر كار خوبي راهنمايي كند، يا به آن اشاره كند، شريك در آن نيكي است و كسي كه به بدي امر كند، يا به آن راهنمايي كند، يا به آن اشاره كند، در آن بدي شريك است.» 3 - محروميت از سعادت و حيات راستين: زندگي انسان غير از جنبه مادي و ظاهري، جنبهاي معنوي و انساني دارد كه در حقيقت بعد مادي زندگي، مقدمهاي براي رسيدن به اهداف معنوي آن است. زندگي بدون اهداف معنوي پوچ و تهي است. انسان وارسته، زندگي را به جهت لذتهاي مادي آن نميخواهد، بلكه ارزش زندگي از نظر او به خاطر دانستن عقايد الهي و تلاش و كوشش در جهت تحقق آن است. كسي كه به ارزشهاي معنوي و مكتبي بيتفاوت باشد و هيچگونه حساسيتي نسبت به آنها نداشتهباشد و براي ايجاد معروف در جامعه و از بين بردن منكرات كوششي انجام ندهد، در حقيقت حيات معنوي و سعادت حقيقي را از دست داده است.اميرمؤمنان (ع) ميفرمايد: «من ترك انكار المنكر بقلبه و يده و لسانه فهو ميّت بين الاحيا: كسي كه انكار منكر را با قلب و دست و زبانش ترك كند مردهاي ميان زندگان است.» 4 – غضب الهي: عارضه منفي ديگر ترك امر به معروف خشم الهي است. رحمت عام الهي شامل همه انسانها ميشود، اما رحمت خاص پروردگار فقط مخصوص بندگاني است كه اهل طاعت و بندگي هستند و دستورات او را كاملاً اجرا ميكنند. آمرين به معروف و نهيكنندگان از منكر، غير از اينكه خود به دستورات الهي عمل ميكنند، ديگران را نيز به انجام وظايف ترغيب و از انجام محرمات تحذير ميكنند و در نتيجه نزد پروردگار عالم از اجر و قرب خاصي برخوردارند، اما كساني كه واجب الهي را عمل نميكنند، از رحمت خاص الهي بيبهره هستند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 390]