واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
مسیر خود شناسی؟
انسان از طريق خودشناسي به كرامت نفس و عظمت خلقت بزرگ الهي و اهميت روح آدمي كه پرتوي از انوار الهي است پي مي برد
به این مطلب امتیاز دهید
به گزارش سرویس دینی جام نیوز، يكي از گامهاي نخستين در راه اصلاح نفس و تهذيب اخلاق و پرورش ملكات والاي انساني ، خودشناسي است . انسان از طريق خودشناسي به كرامت نفس و عظمت خلقت بزرگ الهي و اهميت روح آدمي كه پرتوي از انوار الهي است ، پي ميبرد و از همين راه خالق خويش را شناخته و مسير عبوديتش را طي مينمايد .امام علي فرمود : كسي كه خود را بشناسد ، پروردگارش را ميشناسد.
تفسير هايي كه براي اين حديث شريف شده است ، راه هاي خودشناسي ميباشد:
1 _ اين حديث شريف اشاره به برهان نظم است ؛ يعني هر كس شگفتيهاي ساختمان روح و جسم خود را بداند و به اسرار و نظامات پيچيده و حيرت انگيز اين اعجوبه خلقت پي برد ، راهي به خدا به روي او گشوده ميشود ، زيرا نظم عجيب و آفرينش شگفتانگيز نميتواند از غير مبدأ عالم و قادري سرچشمه گرفته باشد. بنابر اين شناختن خويشتن سبب معرفه الله است .
2 _ ممكن است حديث اشاره به برهان وجوب و امكان داشته باشد ، چرا كه اگر انسان دقت در وجود خويش كند ، ميبيند وجودي است از هر نظر وابسته و غير مستقل . علم و قدرت و توانايي و هوشياري و سلامت و بالاخره تمام هستي او وجودي است غير مستقل و نيازمند كه بدون اتكا به يك وجود مستقل و بي نياز ، يك لحظه امكان ادامه بقاي او نيست . هر كس خود را به اين ويژگي بشناسد ، خدا را خواهد شناخت ، چرا كه وجود وابسته بدون وجود مستقل غير ممكن است.
3 _ حديث ميتواند اشاره به برهان علت و معلول باشد. براي اين كه انسان هرگاه در وجود خويش كمي دقت كند ، ميفهمد كه روح و جسم او معلول علت ديگري است كه او را در آن زمان و مكان خاص بهوجود آورده است . هنگامي كه به سراغ علت وجود خويش ( مثلا پدر و مادر ) ميرود ، باز آنها را معلول علت ديگر ميبيند و همين طور ، تا بالاخره عقل حكم ميكند كه همه اين علت هاي نيازمند بايد به علتي برسند كه واجب الوجود است و نيازمند علت ديگري نيست و او خداي سبحان است.
4 _ حديث ميتواند اشاره به برهان فطرت باشد ، يعني هر گاه انسان به زواياي قلب خود واعماق روح خود پي ببرد ، نور الهي و توحيد كه در درون فطرت او است ، بر او آشكار ميشود و از معرفه النفس به معرفه الله ميرسد ، بي آن كه نيازي به دليل و استدلال داشته باشد.
5 _ حديث ميتواند ناظر به مسئله صفات خدا باشد ، به اين معنا كه هر كس خويشتن را با صفات ويژة ممكنات و مخلوقات كه در او است بشناسد ، به صفات پروردگار پي خواهد بود و از محدوديت خويش پي به نامحدود بودن حق تعالي ميبرد ، چرا كه اگر او هم محدود باشد ، مخلوق است ، و از فناي خويش پي به بقاي او ميبرد ، چه اگر او هم فاني ميشد ، مخلوق بود ، نه خالق ، و از نياز خويش پي به بي نيازي او و از ضعف خويش پي به قدت او ميبرد . اين همان مطلبي است كه امير المؤمنان علي در نخستين خطبة نهج البلاغه به آن اشاره كرده است : نهايت ايمان خالصانه به خداوند آن است كه وي از صفات ممكنات پيراسته بدانند.
نتيجه : راه هاي خودشناسي عبارت است از : تفكر و مطالعه در خلقت و صفات و كارهاي جسم و جان و روح و روان خويشتن مانند تدبر در نظم حاكم بر بدن ، نيازمند بودن خود، مخلوق و معلول بودن خويش و كمال خواهي خود كه تفكر در هر يك از اين موارد راهي است براي خداشناسي . افزون بر اين وقتي خود را شناخت ، ميفهمد كه سعادت و شقاوتش در چيست و با انتخاب راه سعادت ، خوش بختي خود را فراهم ميكند پایگاه اطلاع رسانی استاد انصاریان
۰۷/۰۷/۱۳۹۳ - ۰۷:۰۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 63]