واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش ميدهدسنتي ديرينه در كاشمر؛ «شب چلّگي» تازه دامادها به عروس در شب يلدا
مردم كاشمر طبق يك سنت ديرينه در طولانيترين شب سال همچنان "شب چلگي" تازه داماد به عروس را با مراسمي خاص اجرا ميكنند.
به گزارش خبرگزاري فارس از كاشمر، در يك رسم ديرينه، جواني كه داماد شده در اولين شب يلدا پس از ازدواج با خريد مقداري ميوه به همراه كادو به عنوان شب چلگي به همراه خانواده خود و با آئيني خاص به منزل عروس ميرود.
در سالهاي دور و در روز آخر آذرماه كه به شب يلدا (شب چله) معروف است، از سوي خانواده داماد براي عروس خنچه (خوانچه) ميبرند. اين خوانچه از هفت سيني با هفت پارچه الوان تشكيل شده كه در هر يك از سينيها هندوانه، سيب سرخ ، گلابي، انار، برنج و گوشت، لباس (پيراهن يا چادر) و در سيني آخري گردنبند يا انگشتري طلا گذاشته ميشود و اين هفت سيني را هفت نفر روي سر گذاشته و به خانه عروس ميبرند كه به اين هفت سيني شب چلگي ميگويند.
در مقابل منزل عروس اسپند دود ميكنند و فردي جا افتاده و خوش صدا اين كلمات را ميخواند: سبز است سپند، سبزه كار است سپند، سر رشته صد هزار كار است سپند، ميسوخت نبي سپند از بهر گزند، چشم بد خلق را نجات است سپند.
اين مراسم اگرچه هنوز در روستاهاي شهرستان به همين سبك برگزار ميشود اما در شهر شيوه آن تغيير يافته و خانواده داماد بدون سيني و آيين قديمي اين كار را انجام ميدهند.
در شب يلدا كه طولانيترين شب سال و يكي از به يادماندنيترين شبهاي ايرانيان محسوب ميشود، مردم كاشمر نيز همانند ساير ايرانيان در اين شب در منزل بزرگان فاميل جمع ميشوند و تا پاسي از شب با صرف ميوههايي نظير هندوانه، انار، انگور و تنقلات تا نيمه شب در كنار يكديگر به بيان خاطرات ميپردازند.
شب اول ديماه كه شب آغاز چله بزرگ زمستان است و به مدت چهل شب تا دهم بهمن ادامه مييابد در اين شب كه مردم فصل پاييز را پشت سر ميگذارند و خود را براي ورود به فصل سرد زمستان آمده ميكنند آداب و رسوم خاصي در مناطق كشور در بلندترين شب سال انجام ميشود. كاشمر نيز با آداب و رسومي كه دارد كه با گذشت زمان تغيير نكرده است.
مردم دارالمؤمنين كاشمر بر اين عقيدهاند كه هر ميوهاي خاصيتهاي مخصوص به خود دارد و هر نوع ميوهاي را كه بخوري خواص و فايده آن تا سال آينده همان وقت در بدنت باقي ميماند.
اين خواص باعث ميشود كه فرد از حشرات و جانوران محافظت شود و در مقابل بيماريها هم مصون باشد.
در روستاها هندوانه بيش از ساير ميوهها مورد توجه قرار دارد لذا آن را در فصل برداشت تا شب يلدا انبار ميكنند. بايد هندوانه را به نحوي انبار كرد كه به آن صدمهاي وارد نشود بنابراين آن را بالاي كاه مينهند.
در بعضي آباديها آن را در داخل تور قرار ميدهند و از سقف اطاق يا زيرزميني براي شب چله آويزان ميكنند.
مردم كاشمر هندوانه را دافع گرمي مغز و سوزندگي جگر ميدانند.
عقيده دارند هر كس در شب يلدا هندوانه بخورد جگرش لك بر نميدارد و حتي در تابستان سال آتي هم گرما بر او تاثير نخواهد داشت.
از ديگر ميوههاي شب يلدا ميتوان به انار و گلابي اشاره كرد. هويج هم در اين ميانه طرفداراني دارد؛ مردم اين منطقه معتقدند كه هركس اين چهار ميوه را بخورد از نيش عقرب و زنبور در امان خواهد بود.
همچنين طبق باورهاي مردم كاشمر هر كس در شب چله انگور بخورد گرمازده نخواهد شد و خوردن سيرترشي نيز شخص را از درد مفاصل تا سال آينده در امان نگه خواهد داشت.
از اول ديماه تا دهم بهمنماه به چله بزرگ و از دهم بهمن تا آخر بهمن به نام چله كوچك نام گرفته است. در باور مردم اواخر چله بزرگ و اوايل چله كوچك كه حدود 4 تا 8 روز به طول ميكشد جنگ چلهها محسوب ميشود كه در نهايت چله كوچك بر چله بزرگ فائق ميآيد و بعد از چله كوچك ماه نوروز فرا ميرسد.
انتهاي پيام/2202/ل30
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]