واضح آرشیو وب فارسی:فارس: طي گزارشي ميدانيفارس از رسوم رنگانگ ايراني در شب يلداي كيش گزارش ميدهد
آخرين شب فصل پاييز و پايان يافتن اين فصل مصادف با يلدايي ايراني است كه در جزيره كيش يا همان مرواريد خليج فارس ديدنيتر از هر جا و زمان ديگري است.
به گزارش خبرگزاري فارس از جزيره كيش در افسانهها آمده است كه ايرانيان آخرين شب حضور پاييز را كه يلدا نام دارد تا زمان تابش دوباره خورشيد بيدار ميماندند و براي شكست تاريكي و اهريمن و پيروزي خورشيد مهر به دعا و نيايش ميپرداختند و همه، تلاش ميكردند تا صلح و دوستي ميهمان خانههايشان باشد و تا ميتوانستند از جنگ و خونريزي جلوگيري كرده و تا ميشد از ريختن خون حيوانات هم دوري ميكردند.
ايران كشوري است كهن با آداب و رسومي خاص در گوشه و كنارش، آداب و رسومي زيبا كه نماد عشق و دوستي و مهرورزي است. ايرانيان اين شب زيبا را در كنار دوستان و خانواده با مهرباني به صبحي دلپذير پيوند ميزنند و از هم نشيني با يكديگر لذت ميبرند.
جزيره رويايي كيش نيز با مردماني از جاي جاي ايران كه در غربتي دوستانه در كنار هم زندگي ميكنند ميكوشند تا با وجود جاي خالي خانوادهها ياد آنان را در كنار دوستان به صبحي زيبا گره بزنند. با گشت و گذاري در ميان يلدا نشينان مرواريد نشان خليج فارس از آداب و سنن بخشهايي از كشورمان آشنا مي شويم.
«مجيد يوسف زاده» اگر چه بزرگ شده تهران است اما از ريشه اصيل شمالي است. پدر و مادرش هر دو در رشت به دنيا آمده و بزرگ شدهاند اما روزگار را در شهر تهران سپري كردهاند و حالا مجيد با همسر و فرزندانش در جزيره كيش زندگي ميكند.
اين كيشوند در حالي كه همراه دوستان خانواددگيشان در گوشهاي از پارك سيمرغ با سفرهاي رنگين از ميوههاي زمستاني و هندوانهاي سرخ به نماد سرخي و زيبايي زندگي نشسته است ميگويد: در شب چله در شهر ما از آوكونوس استفاده ميكنند.
وي ادامه داد: كونوس به معناي ازگيل خام است كه در خمره به همراه نمك و آب مدتي ميماند تا از حالت خامي خارج شود. اين ميوه را تمامي شماليها دوست دارند و در همه خانهها پيدا ميشود. از ديگر خوراكيهاي شب يلداي شماليها ميتوان به هندوانه، انار سرخ دانه شده، ميوههاي پاييزي و تنقلات نام برد كه تزيين كننده سفرههاي شب چله مردمان خطه شمال است.
در گوشهاي ديگر از پارك تعداد زيادي از يك خانواده به دور هم جمع شدهاند و به زبان آذري شعر ميخوانند و گرم گفتوگو هستند به ميانشان رفته و از آداب شب يلدايشان ميپرسيم.
يكي از مادران اين جمع گرم و پرشور ميگويد: آذريها داستانهاي كهن بسياري دارند كه شايد جايش در فرهنگ كشور ما بسيار خالي است. داستانهاي زيبايي كه كم از شاهنامه ندارد اما خيلي كم نوشته و گفته شده است.
وي ادامه داد: يكي از اين داستانها كه من از كودكي به آن علاقه داشتم و پدرم هميشه در شبهاي طولاني زمستان برايمان ميگفت داستان پسر آهنگري است كه عاشق دختري ميشود و براي رسيدن به او راهي سخت و پرپيچ و خم را طي ميكند.
وي گفت: غالب اين داستان كه به دميرچي اوغلي معروف است به زبان شعر است و بسيار زيباست. من با اين كه هر سال اين داستان را ميشنوم هنوز هم مشتاق شنيدن آن هستم. داستاني كه از غيرت مردان ايران زمين سخن ميگويد.
وي در مورد خوردنيهاي اين شب مردمان خطه آذربايجان ميگويد: ما در اين شب گندم برشته يا شاهدانه، هندوانه سرخ و لبو، آجيل، گردوو كشمش، بادام و سنجد را بر سر سفره ميگذاريم و براي بچهها قصههاي زيبا و شعر ميخوانيم و در پايان شب پوست ميوه و آجيلها را هم به آب روان ميسپاريم.
در پاركي ديگر از نوار ساحلي جزيره مرجاني خانوادهاي ديگر را از سرزمين ايران زمين را شاهديم. مردماني از سرزمين كوير كه گرماي روز و سرماي شب را در غالب اوقات سال شاهدند.
«علي محمدي» در خصوص رسوم مردم كوير در شب يلدا ميگويد: در شب يلدا در شهر ما همه در خانه بزرگ فاميل به دور هم جمع ميشويم. سفرهاي بزرگ پهن ميكنيم و هر خانواده هر چه را كه در خانه داشتهاند با خود به همراه ميآورند تا در كنار هم شب يلدا را به شبي خاطره انگيز تبديل كنند. در اين شب جوانان بازيهايي را كه به صورت دسته جمعي مي دانند انجام ميدهند. زنان براي هم فال حافظ ميگيرند و پدر بزرگها و مادر بزرگها از خاطرات سالهاي جواني برايمان ميگويند.
وي اضافه ميكند: من اين شب را خيلي دوست دارم. اما در جزيره كيش بسياري از خانوادهها به تنهايي و دور از خانواده زندگي ميكنند. من سعي ميكنم هر سال شب يلدا را در كنار فاميل باشم اما امسال نتوانستم به خانه بروم و با خانواده يكي از دوستانم به اين پارك آمدهام. اگر چه در كنار اين دوستان هم شب خوبي دارم اما هيچ چيز جاي حضور در جمع فاميل را پر نميكند.
«ياسمين فردي» هم از شهر عشق، شهر امام رضا (ع) ميهمان كيش مهربان است. ياسمين كه سفرهاي زيبا در مقابل دارد در مورد سفره شب يلداي چيده شده در مقابلش ميگويد: باورتان نميشود اگر بگويم ديروز چقدر دلم گرفته بود كه در شهر خودم نيستم تا شب يلدا را در مشهد و كنار خانوادهام باشم. اما از آنجا كه خداوند هميشه هواي بندگانش را دارد و صداي آنها را مي شنود ديروز با يكي از خانوادههاي ساكن جزيره كه همشهري خودم بودند آشنا شده و براي شب يلدا به ميهمانيشان دعوت شدم و امشب از ديدن اين سفره زيبا كه به رسم مردمان شهر خودم چيده شده لذت بردم.
وي افزود: ما در شب يلدا از گززمستونه، آجيل ، حلوا كنجدي، باقالي با گلپر، هندوانه سرخ و شيرين و تخمه و ميوههاي زمستاني براي تزيين سفرههايمان استفاده ميكنيم. اما مهمتر از همه گرماي وجود دوستان و خانواده و قصههاي شيريني است كه در كنار هر سفره گفته ميشود به اين جمعهاي صميمي رونق ميدهد.
ياسمين در ادامه گفت: ما در اين شب بلند زيبا كه به دختر سياه مو معروف است شاهنامه ميخوانيم و قصه پردازي ميكنيم و فال حافظ ميگيريم. در برخي از شهرستانهاي مشهد هنوز هم برخي از كرسي استفاده ميكنند و اين شب را در زير گرماي لحاف كرسي به صبح ميرسانند.
شب يلدا كه ميرسد اگر چه صداي زنگ رفتن پاييز هزار رنگ و آمدن ننه سرما و سپيدي برف و خواب زمستاني گوشها را نوازش ميدهد، اما دانههاي انار سرخ بر سفرههاي يلدا، رنگينگ و خرماي شيرازيها و خوانچههاي عروس تزيين شده زيباي آذريها، تفال و حافظ خواني تهرانيها همه خبر از پيوند شبي تاريك و طولاني به سپيدي صبحي نو و زيباست كه نماد مهرورزي و عشق و اميدي دوباره است براي كوتاه شدن دست اهريمنان بد نهاد از زندگي پاك ساكنان زمين.
در اين شب ايرانيها به دور هم گرد آمده با صله رحم و شب نشيني، كدورت از دل ميزايند و مهر را ميهمان دلهايشان ميكنند در زماني كه آهن و سنگ به نام صنعت وارد خانهها و شهرها شده و فاصله انداخته ميان رابطهها. و حالا در اين شب بلند و تاريك در كنار هم تاريكي را ميشكنيم و به انتظار صبحي دوباره دل به خدا سپرده و به زايش دوباره خورشيد لبخند ميزنيم.
در شب يلدا چهره كيش، چهرهاي متفاوت شده. هر گوشه از پاركهاي ساحلي اين شهر مرجاني با گرما و نور وجود مردمان ايران زمين گرم و نوراني شده و سفرههايي رنگين از خندههاي زيبايي كه نشان از فراموشي غم غربت دارند و تجلي همدلي گواهي ميدهند.
در طولانيترين شب سال، دختر سياه موي ايراني آمده است تا مهرباني را به هم ميهنانش هديه كند تا جام دلهايشان به شربت مهرباني سرخ شود و كامشان به ميوههاي خوشبختي شيرين.
انتهاي پيام/88003/ش
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 91]