مقایسه قابلیت های سیم بکسل و زنجیر در لیفتینگ

سیم بکسل ورنجیر هر دو از ادوات و اتصالات پر کاربرد در لیفتینگ بار محسوب می شوند. سیم بکسل ها با داشتن ساختار ها و بافت های بسیار متعدد دارای تنوع بسیار بالاتری نسبت به زنجیر های فولادی بوده و این تنوع سبب کاربری تخصصی تر سیم بکسل نسبت به زنجیر می شود. در لیفتینگ بار هم زنجیر و هم سیم بکسل در گرید های پر کربن فولادی مورد استفاده قرار می گیرند. اسلینگ های زنجیری و سیم بکسلی بصورت تک رشته و چند رشته در لیفتینگ بار بصورت متصل با جرثقیل ورد مورد استفاده قرار می گیرند.

مقایسه قابلیت های انواع سیم بکسل و زنجیر می بایست با در نظر گرفتن مشخصات مکانیکی و ترجیحا بصورت عددی انجام گیرد. مهمترین فاکتور هایی که در قیاس مشخصات فنی سیم بکسل وزنجیر مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از تنسایل، مقاومت سایشی، انعطاف و طول عمر که در ادامه به آنها می پردازیم.

• تنسایل فولاد: بسته به اینکه از چه آلیاژی از فولاد در تولید سیم بکسل و زنجیر استفاده می شود تنسایل انها نیز می تواند متفاوت باشد. پر کاربردترین گرید از سیم بکسل ها گرید 1770 نیوتن بر میلیمتر مربع می باشد. این در حالی است که پر کاربرد ترین  گرید زنجیر فولادی در باربری گرید G80 می باشد که دارای تنسایل 550 نیوتن بر میلیمتر مربع است. لازم به ذکر است که پیوستگی سطح مقطه در زنجیر بار خود بر افزایش قابلیت های کششی زنجیر می افزاید.
• مقاومت سایشی: علاوه بر آلیاژ و عملیات سخت کاری حرارتی که از مهمترین فاکتور های تاثیر گذار در مقاومت سایشی و سختی سطحی زنجیر و سیم بکسل فولادی هستند سطح مقطع و شکل هندسی نیز از دیگر فاکتور ها محسوب می شود. در گرید برابر زنجیر فولادی به سبب سطح مقطع بیشتری که دارد دارای قابلیت های سایشی بالاتری نسبت به سیم بکسل های فولادی است.
• طول عمر: زنجیر فولادی نسبت به سیم بکسل دارای طول عمر بسیار بالاتری است. در واقع پیوستگی بدنه فولادی در ساختمان زنجیر نسبت به سیم بکسل سبب به حداقل رسیدن سایش سطحیو پارگی می شود.

موارد ترجیح زنجیر فولادی به سیم بکسل

زنجیر فولادی به سبب مقاومت سایشی بیشتر دارای دوام و طول عمر بالاتری است. در اتصالات جرثقیل های سقفی چه از نوع برقی و چه از نوع دستی استفاده از زنجیر در اتصال ترجیح داده می شود. البته جرثقیل های سقفی سیم بکسلی نیز در تناژ بالای 10 تن دارای کاربری های گسترده ای هستند. 

در تولید اسلینگ های چند شاخه با توجه به قابلیت استفاده از نوعی اتصال تحت نام قلاب دانه گیر زنجیر که قابلیت تغییر طول اتصال رشته های زنجیر را فراهم می آورد کاربری زنجیر به سیم بکسل ترجیح دارد. علاوه بر این در اتصالات دریایی از جمله اتصال وینچ های دریایی استفاده از زنجیر به شکل زنجیر لنگر بجای سیم بکسل بسیار مرسوم می باشد. پیوستگی ساختار زنجیر نسبت به سیم بکسل که از تعداد بالایی مفتول تولید می شود سبب به حداقل رسیدن بدنه فلزی آن با آب و املاح دریایی شده که به طول عمر بالاتر زنجیر می انجامد.

موارد ترجیح سیم بکسل به زنجیر فولادی

استفاده از تعداد متنوعی مفتول در هر رشته از سیم بکسل، قابلیت استفاده از فولاد و کنف در مغزی سیم بکسل، استفاده از مفتول هایی با قطر های مختلف بصورت ترکیبی در هر رشته از سیم بکسل و نوع خواب مفتول ها سبب می شود که تنوع سیم بکسل نسبت به زنجیر فولادی بسیار گسترده تر شود. تنوع بالای سیم بکسل ها کاربری آنها بصورت تخصصی در صنایع مختلف را به همراه دارد. سیم بکسل آسانسوری با ساختار های 8 رشته، سیم بکسل جرثقیل و حفاری با ساختار 6 رشته و سیم بکسل نتابتاور کرین ها با ساختار های 19 و 35 رشته مورد استفاده قرار می گیرند.

سیم بکسل های مغز کنفی با انعطاف بالاتر و مقاومت کششی کمتر تولید می شوند. انواع سیم بکسل های روکش دار در سایز 3 الی 8 میلیمتر با روکش پلاستیکی و با مغزی فولادی با ساختار 6X19 در اتصالات صنعتی و ماشین های بدنسازی مورد استفاده قرار می گیرند. نوعی از سیم بکسل تحت نام سیم برش الماسه بعنوان مغزی برای سنگ بری ها در سایز 4.8 میلیمتر مورد استفاده قرار می گیرد. سیم بکسل های تک رشته که با نام سیم مهاری نیز شناخته می شوند با بکارگیری مفتول های پر کربن فولادی در پل سازی و سد سازی مورد استفاده قرار می گیرند. در کل باید گفت که کاربری سیم بکسل در صنایع بالاخص برای کاربری های غیر لیفتینگ بسیار گسترده تر از کاربری زنجیر فولادی است.