تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804857354
پيشنه جشن يلدا و رسم و رسوم آن
واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: پيشنه جشن يلدا و رسم و رسوم آن
شب يَلدا يا شب مهر يا شب چلّه بلندترين شب سال در نيم‌كرهٔ شمالي زمين است.
به گزارش گروه استان‌هاي باشگاه خبرنگاران،
شب يلدا
اين شب به زمان بين غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرين روز پاييز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دي (نخستين روز زمستان) اطلاق مي شود. ايرانيان و بسياري از ديگر اقوام شب يلدا را جشن مي گيرند. اين شب در نيم كره شمالي با انقلاب زمستاني مصادف است و به همين دليل از آن زمان به بعد طول روز بيش تر و طول شب كوتاه تر مي شود.
پيشينهٔ جشن
يلدا و جشن هايي كه در اين شب برگزار مي شود، يك سنت باستاني است. مردم روزگاران دور و گذشته، كه كشاورزي، بنيان زندگي آنان را تشكيل مي داد و در طول سال با سپري شدن فصل ها و تضادهاي طبيعي خوي داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند كارها و فعاليت هاي خود را با گردش خورشيد و تغيير فصول و بلندي و كوتاهي روز و شب و جهت و حركت و قرار ستارگان تنظيم كنند.
آنان ملاحظه مي كردند كه در بعضي ايام و فصول روزها بسيار بلند مي شود و در نتيجه در آن روزها، از روشني و نور خورشيد بيشتر مي توانستند استفاده كنند. اين اعتقاد پديد آمد كه نور و روشنايي و تابش خورشيد نماد نيك و موافق بوده و با تاريكي و ظلمت شب در نبرد و كشمكش‌اند.
مردم دوران باستان و از جمله اقوام آريايي، از هند و ايراني - هند و اروپايي، دريافتند كه كوتاه ترين روزها، آخرين روز پاييز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدريج بلندتر و شب‌ها كوتاهتر مي شوند، از همين رو آنرا شب زايش خورشيد ناميده و آنرا آغاز سال قرار دادند. بدين سان در دوران كهن فرهنگ اوستايي، سال با فصل سرد شروع مي شد و در اوستا، واژه Sareda, Saredha «سَرِدَ» يا «سَرِذَ» كه مفهوم «سال» را افاده مي كند، خود به معناي «سرد» است و اين به معني بشارت پيروزي اورمزد بر اهريمن و روشني بر تاريكي است.
در آثارالباقيه ابوريحان بيروني، ص ۲۵۵، از روز اول دي ماه، با عنوان «خور» نيز ياد شده است و در قانون مسعودي نسخه موزه بريتانيا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخي منابع ديگر «خرم روز» ناميده شده است. در برهان قاطع ذيل واژه «يلدا» چنين آمده است:
«يلدا شب اول زمستان و شب آخر پاييز است كه اول جَدي و آخر قوس باشد و آن درازترين شب هاست در تمام سال و در آن شب و يا نزديك به آن شب، آفتاب به برج جدي تحويل مي كند و گويند آن شب به غايت شوم و نامبارك مي باشد و بعضي گفته اند شب يلدا يازدهم جدي است.»
تاريكي نماينده اهريمن بود و چون در طولاني ترين شب سال، تاريكي اهريمني بيشتر مي پايد، اين شب براي ايرانيان نحس بود و چون فرا مي رسيد، آتش مي افروختند تا تاريكي و عاملان اهريمني و شيطاني نابود شده و بگريزند، مردم گرد هم جمع شده و شب را با خوردن، نوشيدن، شادي و پايكوبي و گفتگو به سر مي آوردند و خواني ويژه مي گستردند، هرآنچه ميوه تازه فصل كه نگاهداري شده بود و ميوه هاي خشك در سفره مي نهادند. سفره شب يلدا، «ميَزد» نام داشت و شامل ميوه هاي تر و خشك، نيز آجيل يا به اصطلاح زرتشتيان، «لُرك» كه از لوازم اين جشن و وليمه بود، به افتخار و ويژگي «اورمزد» و «مهر» يا خورشيد برگزار مي شد.در آيين هاي ايران باستان براي هر مراسم جشن و سرور آييني، خواني مي گستردند كه بر آن افزون بر آلات و ادوات نيايش، مانند آتشدان، عطردان، بخوردان، برسم و غيره، برآورده ها و فرآورده هاي خوردني فصل و خوراك هاي گوناگون، خوراك مقدس مانند «مي زد» نيز نهاده مي شد.
ايرانيان گاه شب يلدا را تا دميدن پرتو پگاه در دامنهٔ كوه هاي البرز به انتظار باززاييده شدن خورشيد مي نشستند.
برخي در مهرابه ها (نيايشگاه هاي پيروان آيين مهر) به نيايش مشغول مي شدند تا پيروزي مهر و شكست اهريمن را از خداوند طلب كنند و شب هنگام دعايي به نام «ني يد» را مي خوانند كه دعاي شكرانه نعمت بوده است. روز پس از شب يلدا (يكم دي ماه) را خورروز (روز خورشيد) و دي گان؛ مي خواندند و به استراحت مي پرداختند و تعطيل عمومي بود (خرمدينان، اين روز را خرم روز يا خره روز مي ناميدند).
خورروز در ايران باستان روز برابري انسان ها بود در اين روز همگان از جمله پادشاه لباس ساده مي پوشيدند تا يكسان به نظر آيند و كسي حق دستور دادن به ديگري نداشت و كارها داوطلبانه انجام مي گرفت نه تحت امر.
در اين روز جنگ كردن و خونريزي حتي كشتن گوسفند و مرغ هم ممنوع بود اين موضوع را نيروهاي متخاصم با ايرانيان نيز مي دانستند و در جبهه ها رعايت مي كردند و خونريزي به طور موقت متوقف مي شد و بسيار ديده شده كه همين قطع موقت جنگ به صلح طولاني و صفا تبديل شده است.
در اين روز بيشتر از اين رو دست از كار مي كشيدند كه نمي خواستند احياناً مرتكب بدي شوند كه آيين مهر ارتكاب هر كار بد كوچك را در روز تولد خورشيد گناهي بسيار بزرگ مي شمرد. ايرانيان به سرو به چشم مظهر قدرت در برابر تاريكي و سرما مي نگريستند و در خورروز در برابر آن مي ايستادند و عهد مي كردند كه تا سال بعد يك سرو ديگر بكارند.
جشن يلدا و عادات مرسوم در ايران
ايرانيان نزديك به چند هزار سال است كه شب يلدا آخرين شب پاييز را كه درازترين و تاريكترين شب در طول سال است تا سپيده دم بيدار مي مانند و در كنار يكديگر خود را سرگرم مي دارند تا اندوه غيبت خورشيد و تاريكي و سردي روحيهٔ آنان را تضعيف نكند و با به روشنايي گراييدن آسمان به رخت خواب روند و لختي بياسايند.
در آيين كهن، بنابر يك سنت ديرينه آيين مهر شاهان ايراني در روز اول دي ماه تاج و تخت شاهي را بر زمين مي گذاشتند و با جامه اي سپيد به صحرا مي رفتند و بر فرشي سپيد مي نشستند. دربان ها و نگهبانان كاخ شاهي و همهٔ برده ها و خدمت كاران در سطح شهر آزاد شده و به سان ديگران زندگي مي كردند. رئيس و مرئوس، پادشاه و مردم عادي همگي يكسان بودند.
البته درستي اين امر تاييد نشده و شايد افسانه اي بيش نباشد. ايرانيان در اين شب باقي مانده ميوه هايي را كه انبار كرده بودند به همراه خشكبار و تنقلات مي خوردند و دور هم گرد هيزم افروخته مي نشستند تا سپيده دم بشارت روشنايي دهد زيرا به زعم آنان در اين شب تاريكي و سياهي در اوج خود است.
جشن يلدا در ايران امروز نيز با گرد هم آمدن و شب نشيني اعضاي خانواده و اقوام در كنار يكديگر برگزار مي شود. متل گويي كه نوعي شعرخواني و داستان خواني است در قديم اجرا مي شده است به اين صورت كه خانواده ها در اين شب گرد مي آمدند و پيرترها براي همه قصه تعريف مي كردند.
آيين شب يلدا يا شب چله، خوردن آجيل مخصوص، هندوانه، انار و شيريني و ميوه هاي گوناگون است كه همه جنبهٔ نمادي دارند و نشانهٔ بركت، تندرستي، فراواني و شادكامي هستند، اين ميوه ها كه اغلب دانه هاي زيادي دارند، نوعي جادوي سرايتي محسوب مي شوند كه انسان ها با توسل به بركت خيزي و پردانه بودن آنها، خودشان را نيز مانند آنها بركت آور مي كنند و نيروي باروي را در خويش افزايش مي دهند و همچنين انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمايندگاني از خورشيد در شب به شمار مي روند.
در اين شب هم مثل جشن تيرگان، فال گرفتن از كتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شكستن گردو از روي پوكي و يا پُري آن، آينده گويي مي كنند.
استان فارس
سفرهٔ مردم شيراز مثل سفرهٔ نوروز رنگين است. مركبات و هندوانه براي سرد مزاج ها و خرما و رنگينك براي گرم مزاج ها موجود است. حافظ خواني جزو جدانشدني مراسم اين شب براي شيرازي هاست. البته خواندن حافظ در اين شب نه تنها در شيراز مرسوم است، بلكه رسم كلي چله نشينان شده است./ز
سه شنبه 26 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[مشاهده در: www.yjc.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]
-
گوناگون
پربازدیدترینها