واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: در دوران پسا برجام میبایست بازار ارزی کشور به ساحل آرامش میرسید، اما امروز شاهد آن هستیم که از زمان لغو تحریمها و اجرای برجام، نه تنها آرامشی را به خود نمیبیند، بلکه روزهای طوفانیتری را تجربه میکند.
به گزارش تراز ، علیرضا پورجعفری: هفته گذشته بازار تبادل ارز کشور شاهد تغییرات زیادی بود. از جمله مهمترین این تغییرات کاهش ارزش ریال ایران در برابر دلار آمریکا است. مطابق با اظهارت دولتیها قاعدتا در دوران پسا برجام میبایست بازار ارزی کشور به ساحل آرامش میرسید، اما امروز شاهد آن هستیم که از زمان لغو تحریمها و اجرای برجام، ارزش ریال ایران در مقابل دلار آمریکا ۱۹ درصد افت ارزش پیدا کرده است و نه تنها آرامشی را به خود نمیبیند، بلکه روزهای طوفانیتری را تجربه میکند.
واکنش اقتصاد بین الملل به کاهش ارزش ریال
روزنامه انگلیسی دیلی تایمز از کاهش 19درصدی ارزش ریال ایران در برابر دلار آمریکا خبر داد. همچنین بانک جهانی اعلام کرد، ریال ایران بین ۲۷پول ملی مقام دوم از نظر افت ارزش را در سال٢٠١٤ داشته است.
پول ملی ایران در حالی طی سال٢٠١٤ رتبه دوم افت ارزش را داشته است که در سال٢٠١٣ با افت ١/٣٢درصدی در جایگاه نخست از این نظر قرار گرفته بود. ارزش ریال ایران در برابر دلار طی سال٢٠١٢ نیز ١٣درصد و در سال قبل از آن ١/٥درصد کاهش یافته بود.
دلیل کاهش ارزش ریال در برابر دلار چیست؟
اولین دلیل کاهش ارزش ریال در برابر دلار، کاهش قابل توجه ذخایر ارز خارجی ایران به دلیل تداوم مناقشات غرب با ایران و اعمال تحریمهای اقتصادی علیه کشورمان برای مدت زمان طولانی است. تأثیر این بحران در سال 2012 و با اعمال تحریمهای نفتی علیه ایران به عنوان اصلیترین منبع ارز خارجی این کشور و بلوکه شدن منابع ارزی ایران در خارج تشدید شد. منابع بلوکه شدهای که بعد از برجام هنوز یا به صورت کامل تحویل ایران نشدهاند یا نصفه و نیمه به داخل رسیدهاند و محل خرج شدنشان از قبل تعیین شده است.
به گفته کارشناسان، دلیل عمده دیگر این افت ارزش، چند نرخی بودن ارز به شکل نرخ ارز دولتی، نرخ ارز آزاد، نرخ ارز مرجع و نرخ ارزی که دولت در درون خود از آن استفاده میکرده است.
همچنین رشد نقش بازارهای موازی و آزاد در ایران و همچنین عدم توانایی دولت در تشدید کنترل خود بر بازار ارز، نکتهی دیگری است که میتواند از دلایل این مسئله باشد. در واقع باید اذعان کرد که این عدم توانایی دولت بر سیستمهای نظارتی، خود عاملی بر بحران زایی بازار ارز است.پیامدهای جبران ناپذیر کاهش ارزش ریال
سالهای اخیر سالهای بحران خیزی برای بازار ارزی ایران بوده که این موضوع این روزها بسیاری از مسئولان و کارشناسان را نگران کرده است. در این راستا افزایش مدام نرخ تورم مهمترین تأثیر اقتصادی کاهش ارزش تومان در برابر دلار در ایران بوده است. چرا که افزایش قیمت مواد اولیه و کالاهای وارداتی ریشه در افزایش قیمت دلار دارد و در واقعیت شاهد آن هستیم که در نهایت قیمت تمام شدهی کالاهای مصرفی مردم با افزایشی چشم گیر رو به رو شده است.
از سوی دیگر سرمایهگذاران نیز از اقتصادهایی که با بیثباتی نرخ ارز دست و پنجه نرم می کنند، فراری هستند.
این مسأله به ضرر اقتصادی بزرگی برای کشورها منجر میشود، چرا که به دلیل نبود سرمایهگذاری نیازهای تولید از طریق واردات تأمین شده و منافع ناشی از آن به خارج منتقل میشود و در این فضا باید عملا باید فاتحهی ادامهی کار تولیدیهای داخل و اشتغال زایی برای جوانان کشور را یک جا با هم خواند!
اما تکانههای گاها منفی که در سایه این موضوعات به وجود میآید، مستقیما اثرش بر زندگی مردم است. از جمله پیامدهای اجتماعی تغییرات نرخ ارز در کشورها و کاهش ارزش پول ملی، نزول روزافزون استانداردهای زندگی مردم و کاهش قدرت خرید و درآمد آنها است.
این مسأله با کاهش رشد اقتصادی و تعطیلی کارخانهها بیشتر شده و با افزایش تورم و نرخ بیکاری بحران اقتصادی در کشورها را تشدید میکند.آیا گرانی دلار زمینه ورشکستگی اقتصاد است؟
اگر نگاهی به افت ارزش ریال در برابر دلار در طول دهههای گذشته داشته باشیم، میبینیم در فاصله ۶ سال، قیمت هر دلار آمریکا در بازار ارز ایران حدود چهار برابر شد.این در حالیست که در هفته گذشته قیمت دلار به بالاترین حد خود در چند سال اخیر و دوران پسا برجام رسید.اخیرا در خبری منتسب به بانک جهانی عنوان شده است که قیمت دلار در ایران به 5 هزار تومان خواهد رسید و در نهایت اقتصاد ایران ورشکست خواهد شد. این ادعا در حالیست که آخرین گزارش بانک جهانی مربوط به پیشبینی روندهای اقتصاد ایران در سال 2016 بود که اتفاقا چشماندازی با ثبات از آن ارائه کرده بود.نکته دیگر آنکه اگرچه نهادهای بین المللی بهصورت دورهای گزارشهای تخصصی از وضعیت اقتصادی کشورها منتشر می کنند اما نه در مورد ایران و نه در مورد هیچ کشور دیگری چنین ارزیابیهایی ارائه نمیدهند.کنترل بازار در عرضه و تقاضا راه حلی برای ثبات ارزش پول ملی
در این وضعیت و با توجه به تغییرات لحظهای نرخ ارز در این روزها به نظر میرسد یکی از راهکارهایی که میتواند به بازگشت ارزش پول ملی کمک کند، مسئله افزایش تولید داخلی و بی نیازی از واردات است. در این زمینه ابراهیم رزاقی کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با روزنامه صبح نو گفت:« کنترل بازار در عرضه و تقاضا هم کمک میکند تا ارزش پول ملی ثابت بماند اما در کشور متاسفانه عرضه به نسبت تقاضا کم است لذا عرضه را از طریق کالاهای وارداتی افزایش میدهیم که این موضوع از سال 48 باب شده و سبب افزایش تورم است.»
این موضوع در حالیست که متاسفانه دولتها به منویات رهبری و قانون اساسی بیتوجهند و اقتصاد را بر پایه نفت میبینند و برای اقتصاد مقاومتی برنامهای ندارند. لذا باید اذعان کرد که تنها راه بازگشت به شرایط قبل توجه به درون با نگاه اقتصاد مقاومتی است.
زمانبندی انتشار: 12 دى 1395 - 12:59
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تراز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 65]