یکی از دغدغههای همیشگی کشاورزان گندمکار، تأخیر در پرداخت مطالباتشان است. این مشکل نه تنها بر معیشت کشاورزان تأثیر میگذارد، بلکه بر تولید و خودکفایی گندم در کشور نیز سایه میاندازد. هر ساله با آغاز فصل برداشت گندم، داستان تکراری مطالبات پرداخت نشده آغاز میشود و کشاورزان با مشکلات عدیدهای روبرو میشوند. اما چرا این مشکل هر ساله تکرار میشود و چه عواملی باعث شده است که گندمکاران سالهاست در انتظار دریافت مطالبات خود باشند؟
تاخیر در پرداخت مطالبات گندمکاران؛ بلای جان کشاورزی ایران
یکی از چالشهای دیرینه در بخش کشاورزی ایران، تاخیر در پرداخت مطالبات گندمکاران است. این مشکل نه تنها بر معیشت کشاورزان تأثیر میگذارد، بلکه بر تولید و خودکفایی گندم در کشور نیز سایه میاندازد. در این گزارش، به بررسی علل این مشکل و پیامدهای آن پرداخته شده و همچنین راهکارهایی برای رفع این چالش ارائه میشود.
گندم به عنوان یک کالای استراتژیک، نقش محوری در امنیت غذایی ایران ایفا میکند. با این حال، کشاورزان گندمکار سالهاست که با مشکل تاخیر در پرداخت مطالبات خود روبرو هستند. این مشکل نه تنها بر معیشت کشاورزان تأثیر میگذارد، بلکه انگیزه آنها برای کشت گندم را کاهش داده و در نهایت به امنیت غذایی کشور آسیب میرساند.
علل اصلی مشکل:
بودجه ناکافی و نامشخص: یکی از مهمترین دلایل این مشکل، نبود بودجه کافی و مشخص برای پرداخت مطالبات گندمکاران در قانون بودجه است. اغلب اوقات، اعتبار پیشبینی شده برای خرید تضمینی گندم، کمتر از نیاز واقعی است و پرداخت آن نیز با تأخیر انجام میشود. تغییر قیمتها در طول سال: تغییرات ناگهانی در قیمت خرید تضمینی گندم و عدم پیشبینی این تغییرات در بودجه، موجب ایجاد مشکلات عدیدهای برای دولت و کشاورزان میشود. عدم برنامهریزی دقیق: نبود برنامهریزی دقیق برای خرید و ذخیرهسازی گندم، منجر به ایجاد کسری بودجه و تأخیر در پرداخت مطالبات میشود. بیاعتمادی کشاورزان: تاخیر در پرداخت مطالبات، اعتماد کشاورزان را به دولت کاهش داده و آنها را به سمت کشت محصولات دیگر سوق میدهد.
پیامدهای تاخیر در پرداخت مطالبات:
کاهش تولید گندم: کشاورزان به دلیل عدم اطمینان از دریافت به موقع مطالبات خود، تمایل کمتری به کشت گندم پیدا میکنند. تغییر کاربری زمینهای کشاورزی: کشاورزان ممکن است زمینهای خود را به کشت محصولات پر سودتر اختصاص دهند که این امر به کاهش تولید گندم و وابستگی به واردات منجر میشود. کاهش امنیت غذایی: کاهش تولید گندم، امنیت غذایی کشور را به خطر میاندازد و وابستگی ما به واردات گندم را افزایش میدهد. مشکلات اقتصادی برای کشاورزان: تاخیر در پرداخت مطالبات، مشکلات اقتصادی جدی برای کشاورزان ایجاد میکند و آنها را با چالشهای معیشتی مواجه میکند.
راهکارهای پیشنهادی:
تخصیص بودجه کافی و مشخص: دولت باید در قانون بودجه سالانه، بودجه کافی و مشخصی را برای خرید تضمینی گندم در نظر بگیرد و این بودجه را از محلهای مطمئن تأمین کند. تعیین قیمت خرید تضمینی در ابتدای سال: قیمت خرید تضمینی گندم باید در ابتدای سال زراعی و قبل از کشت تعیین شود تا کشاورزان بتوانند با اطمینان خاطر به کشت گندم بپردازند. پرداخت به موقع مطالبات: مطالبات گندمکاران باید به صورت کامل و به موقع پرداخت شود تا اعتماد آنها جلب شود. حمایت از زیرساختهای کشاورزی: دولت باید با سرمایهگذاری در زیرساختهای کشاورزی، بهرهوری را افزایش داده و هزینههای تولید را کاهش دهد. ترویج کشت گندم مقاوم به خشکی: با توجه به تغییرات اقلیمی، کشت گندمهای مقاوم به خشکی میتواند به افزایش تولید و کاهش ریسکهای ناشی از خشکسالی کمک کند.
تاخیر در پرداخت مطالبات گندمکاران، یکی از مهمترین چالشهای بخش کشاورزی ایران است. برای حل این مشکل، نیازمند تدابیر جدی و همه جانبه از سوی دولت هستیم. با اتخاذ راهکارهای مناسب، میتوان به بهبود وضعیت تولید گندم در کشور و افزایش امنیت غذایی دست یافت.