واضح آرشیو وب فارسی:تراز: تراز: از اينجا نيز روشن مى شود كه آيه خمس- آن چنان كه بعضى از مفسران پنداشته اند- آيه انفال را نسخ نمى كند...
بپایگاه خبری تحلیلی تراز: انفال به معنی زیادی و عطای در یک چیز است. لذا با نمازهای مستحبی که علاوه بر نمازهای واجب روزانه تشریع شده اند نیز نافله می گویند یا عطاى فرزند به حضرت ابراهيم «نافله» به حساب آمده است: «وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ نافِلَةً» «انبیاء، 72»
همچنین مطابق روايات، منابع طبيعى و ثروت هاى عمومى، غنائم جنگى، اموال بى صاحب مثل زمينى كه صاحبش آن را رها كرده و اموال مردگان بى وارث، جنگلها، درّه ها، نيزارها، زمين هاى موات یا مرده، معادن و ... همه از انفال محسوب شده اند.
در اولین جنگ مسلمانان یعنی جنگ بدر اختلافاتی در زمینه تقسیم غنائم پیش آمد. سرانجام با سؤال و درخواست مردم از پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله، آن حضرت شخصاً به تقسيم غنائم پرداخت و بطور عادلانه و يكسان ميان مردم تقسيم كرد تا تبعيضات موهوم دوره جاهلى را از ميان برداشته و از مستضعفان حمايت كند، هر چند برخى، از اين برابرى رنجيدند.
در اولین آیه از سوره انفال می خوانیم:
«يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفالِ قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَصْلِحُوا ذاتَ بَيْنِكُمْ وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ.»
«(اى پيامبر!) از تو دربارهى انفال (غنائم جنگى و اموال عمومى) مىپرسند (كه از آن كيست؟) بگو: انفال، از آنِ خدا و پيامبر است. پس، از خداوند پروا كنيد و (روابط) ميان خودتان را اصلاح كنيد و اگر ايمان داريد، از خدا و رسولش اطاعت كنيد.»
***
سه نکته:
* معنای کامل انفاق
مطابق روایات معتبر چنين نتيجه مىگيريم كه مفهوم اصلى انفال نه تنها غنائم جنگى بلكه همه اموالى را كه مالك خصوصى ندارد شامل مى شود و تمام اين اموال متعلق به خدا و پيامبر ص و قائم مقام او است، و به تعبير ديگر متعلق به حكومت اسلامى است و در مسير منافع عموم مسلمين مصرف مى گردد.
** بخششی به نفع مجاهدین
منتها در مورد غنائم جنگى و اموال منقولى كه با پيكار به دست سربازان مى افتد، قانون اسلام- چنان كه در همين سوره شرح خواهيم داد- بر اين قرار گرفته كه چهار پنجم آن را به عنوان تشويق و جبران گوشه اى از زحمات جنگجويان به آنها داده شود، و تنها يك پنجم از آن به عنوان خمس در مصارفى كه ذيل آيه 41 اشاره خواهد شد مصرف گردد، و به اين ترتيب غنائم نيز در مفهوم عمومى انفال مندرج است و در اصل، ملك حكومت اسلامى است و بخشيدن چهار پنجم آن به جنگجويان به عنوان عطيه و تفضل است (دقت كنيد).
*** آیا آیه اول انفاق با آیه خمس منافات دارد؟
ممكن است تصور شود كه آيه فوق (بنا بر اين كه غنائم جنگى را نيز شامل شود) با آيه چهل و يكم همين سوره كه مى گويد:" تنها يك پنجم غنائم (خمس آنها) متعلق به خدا و پيامبر ص و ساير مصارف است" منافات دارد زيرا مفهوم آن اين است كه چهار پنجم باقيمانده به جنگجويان متعلق است.
ولى با توجه به آنچه در بالا گفته شد، روشن مى شود كه غنائم جنگى در اصل همه متعلق به خدا و پيامبر ص است، و اين يك نوع بخشش و تفضل مى باشد كه چهار پنجم آن را در اختيار جنگجويان مى گذارند و به تعبير ديگر حكومت اسلامى چهار پنجم حق خود را از غنائم منقول در مورد مجاهدين مصرف مىكند و به اين ترتيب هيچگونه منافاتى باقى نمى ماند. و از اينجا نيز روشن مى شود كه آيه خمس- آن چنان كه بعضى از مفسران پنداشته اند- آيه انفال را نسخ نمى كند، بلكه هر دو به قوت خود باقى هستند.
زمانبندی انتشار: 2 دى 1395 - 09:32
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تراز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]