تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1805572971
2 نويسنده زير يک سقف
واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: تاریخ انتشار یکشنبه 18 شهریور 1386 تعداد مشاهده : 79 جام جم:امروز سالروز درگذشت نويسنده اي است که درطول حيات خويش در عرصه هاي مختلف حضور يافت و راهگشا بود ؛ جسور و روشن انديش و ستيهنده : جلال آل احمد! جلال البته قبل از هرچيز داستان نويس بود و حداقل در مورد داستان هايي نظير «مدير مدرسه» و «سنگي بر گوري» مي توان به اجماع نظر بسياري از اهل ادبيات در خصوص ارزش داستاني آن اشاره کرد. امسال سالگرد درگذشت جلال با بيماري سختي همراه شده است که همسر و همراه او دکتر سيمين دانشور را چندي روانه بيمارستان کرد و همه اهالي ادبيات را تا مدتي بشدت نگران کرد. نام اين دو نويسنده با يکديگر گره خورده است و در بررسي فضاي داستاني آنان همواره نظراتي پيرامون تاثيرگذاري يکي بر ديگري عنوان شده است که بي مناسبت نديديم با توجه به خبرهايي که در اين مدت پيرامون وضعيت خانم دانشور مطرح شد ؛ ديدگاه برخي از اهالي ادبيات داستاني را در اين خصوص جويا شويم. ذکر اين نکته لازم است که براي تهيه اين گزارش به سراغ برخي از داستان نويسان ديگر به جز دوستاني که پاسخگوي ما بودند نيز رفتيم که هريک به دلايلي در اين خصوص ابراز نظر نکردند. ابوتراب خسروي با تاکيد بر اين که «سووشون» را رمان خوبي مي داند و براي دانشور در عرصه رمان نويسي فضل تقدم قايل است به گفتگويي دوستانه به شرط عدم چاپ بسنده کرد؛ جمال ميرصادقي که عازم سفر بود، خوانندگان را به ديدگاه هايش در کتاب «نويسندگان نام آور معاصر» ارجاع داد؛ محمدرضا سرشار که نقدي مفصل بر رمان «جزيره سرگرداني» نوشته است با تاکيد براين که براي سلامت ايشان دعا مي کند گفت در اظهار نظر در اين خصوص خيري نمي بيند و مصطفي مستور هم با تشکر از ما که به فکر نويسندگان هستيم تاکيد کرد تا مدتي قصد مصاحبه و اظهار نظر ندارد. استقلال نسبي فيروز زنوزي جلالي داستان نويس و منتقد در تعريف نسبت ميان جلال آل احمد و همسرش از اصطلاح «استقلال نسبي» استفاده مي کند. او در پاسخ به پرسش پيرامون تاثيرگذاري زنده ياد آل احمد بر داستان نويس شدن همسرش مي گويد: اين سخن را که اگر خانم دانشور همسر جلال نبود لابد نويسنده نبود، نادرست مي دانم چرا که بافت و سبک و سياق کارهاي اين دو نويسنده بايکديگر متفاوت است. چنانکه در نوشته هاي جلال روحيه معترض ، قلم توفنده و خروشان او از پوسته کار بيرون مي زند؛ اما در نوشته هاي سيمين دانشور بخصوص سووشون بافت اثر هنرمندانه کار شده است. وي با اشاره به داستان بلند مدير مدرسه جلال آل احمد و در بيان تاثيرگذاري شخصيت جلال بر همسرش مي گويد: همچنان که آن مدير مدرسه شخصيتي معترض است ، خود جلال نيز چنين بود به عبارت ديگر زندگي جلال بهتر از داستان هايش بود و اين روحيه جستجوگري و راهگشايي آل احمد بر خانم دانشور تاثيرگذار بوده است ؛ اما سيمين دانشور شخصيت ، دلمشغولي و دغدغه هاي خود را دارد.به گفته جلالي ، آل احمد در نوشتن نثر و سياق اختصاصي خود را دارد و سبک او هنوزهم تقليد نشدني است ضمن اين که سيمين نيز سبک و سياق خود را دارد و مهمترين سند براي اين ادعا مقايسه ميان مديرمدرسه وسووشون است. وي در توضيح بيشتر به دوران ورود سيمين دانشور به فضاي داستان نويسي ايران اشاره مي کند و مي گويد: دانشور از دو جنبه داراي اهميت فراواني در بين نويسندگان عرصه داستان نويسي ماست. يکي پيشکسوت بودن و ورود به اين عرصه در زماني که هيچ کسي در رده او در اين عرصه نبود و دومين ارزش کاري او پايداري در اين عرصه است به گونه اي که در اين صدسال که بر داستان نويسي ما گذشته است آدمهاي بسياري آمده و رفته اند اما دانشور همچنان در فضاي ادبي ايران حضور مستمر داشته است. نويسنده رمان مخلوق از سووشون به عنوان کارستان سيمين دانشور ياد مي کند که با نگاهي سالم ، شخصيت پردازي در خور اعتنا، پيرنگ درست ، ساختار منسجم و با اتکا برمولفه هاي بومي اثري دربرگيرنده وقايع سياسي و اجتماعي برهه اي مهم از تاريخ ماست که از نظر هنري نيز بر جريان کلي داستان نويسي ايران تاثيرگذار بوده است. به گفته جلالي سووشون مانند مدير مدرسه نشان دهنده خط و جهتي جديد در ادبيات داستاني ما بود که هنوز هم دنباله روان خاص خود را دارد. تاثيرگذاري نيمه پنهان علي اصغر شيرزادي داستان نويس و منتقد ديگري است که پاسخگوي سوال خبرنگار ما در خصوص نسبت ميان جلال و سيمين به عنوان دو هنرمند و دو همسر است. او مي گويد: اين تلقي را که حتي شادروان گلشيري درمورد سيمين نوشته که دانشور زير سلطه فکري جلال آل احمد قرار داشته بي بنياد مي دانم و شما را به مجموعه آثار و نوشته هاي اين نويسنده بزرگ ارجاع مي دهم ؛ چرا که اگر معدل گيري کنيم ، اين نويسنده بزرگ از همتايان جهاني اش نه تنها کم ندارد بلکه بيشتر هم دارد.نويسنده رمان هلال پهنان تاثيرگذاري جلال آل احمد بر سير ادبي سيمين دانشور را رد مي کند و حتي معتقد است سيمين به گونه اي پنهان يا نيمه پنهان تاثيري سازنده و خلاق بر شادروان جلال آل احمد داشته است. شيرزادي داشتن انگاره تمام عيار فرهنگي در کنار دانش ، فرزانگي و عرق ملي را از خصايص دانشور بر مي شمارد و معتقد است : داشتن همين انگاره فرهنگي باعث شده است سيمين دانشور از تاثيرگذاري الگوي فرهنگي ، سياسي و اجتماعي مردانه در جامعه اي بشدت مرد سالار برکنار بماند.به گفته وي رمان بزرگ سووشون همچنان از جمله 5 رمان برتر کل تاريخ ادبيات داستاني ايران است که کماکان داراي ظرفيت مکرر در مکرر براي خواندن است. داستان هاي زنانه ، نه زن گرايانه يکي از انگاره هاي گروهي از منتقدان براين پايه استوار است که جلال بر سيمين تاثيرگذاشته است و به دليل همين تاثيرپذيري داستان هاي سيمين دانشور تحت تاثير همسرش مردانه اند؛ انگاره اي که فتح الله بي نياز نويسنده و داستان نويس آن را در گفتگو با خبرنگار ما به روشني و صراحت رد مي کند. او مي گويد: خانم دانشور نخستين نويسنده زن به مفهوم مدرن آن است که رمانهايش از شاخص ترين رمانهاي رئاليستي ايران است و بخصوص در شخصيت پردازي زن موفق عمل کرده است و هيچ نويسنده اي پيش از او نتوانسته در ادبيات داستاني ايران زن را به اين خوبي بازنمايي کند. راضيه تجار: باوجود ارتباط صميمانه ميان جلال و سيمين ، در عرصه داستان نويسي استقلال اين دو نويسنده حفظ شده است و حتي دانشور در عرصه داستان نويسي چند گام از همسرش پيشتر است. علي اصغر شيرزادي : اين تلقي را که حتي شادروان گلشيري درمورد سيمين نوشته که دانشور زير سلطه فکري جلال آل احمد قرار داشته بي بنياد مي دانم و شما را به مجموعه آثار و نوشته هاي اين نويسنده بزرگ ارجاع مي دهم ؛ چرا که اگر معدل گيري کنيم ، اين نويسنده بزرگ از همتايان جهاني اش نه تنها کم ندارد بلکه بيشتر هم دارد. علي خدايي : «سيمين دانشور همواره براي من نويسنده اي قائم به ذات و مستقل بوده و هيچ گاه فکر نکرده ام که او تحت تاثير نويسندگان ديگر از جمله جلال آل احمد بوده است». فتح الله بي نياز: خانم دانشور نخستين نويسنده زن به مفهوم مدرن آن است که رمانهايش از شاخص ترين رمانهاي رئاليستي ايران است و بخصوص در شخصيت پردازي زن موفق عمل کرده است و هيچ نويسنده اي پيش از او نتوانسته در ادبيات داستاني ايران زن را به اين خوبي بازنمايي کند. فيروز زنوزي جلالي: همچنان که آن مدير مدرسه شخصيتي معترض است ، خود جلال نيز چنين بود به عبارت ديگر زندگي جلال بهتر از داستان هايش بود و اين روحيه جستجوگري و راهگشايي آل احمد بر خانم دانشور تاثيرگذار بوده است اما سيمين دانشور شخصيت ، دلمشغولي و دغدغه هاي خود را دارد. بي نياز با بيان اين که داستان هاي او به دليل جنسيت خود و درک مشکلات و موقعيت هاي زن ايراني زنانه است مي گويد: من از اصطلاح فمينيستي استفاده نمي کنم ، چرا که داستان هاي دانشور اگرچه زنانه است و مشکلات و حقوق زنان را مطرح مي کند، اما هستي زن و دردهاي او را از کل جامعه جدا نمي کند در صورتي که ادبيات فمينيستي مردستيز است. وي با بيان اين که با اين سخن که نوشته هاي دانشور مردانه است کاملا مخالفم ، مي افزايد: همسر خانم دانشور نويسنده اي قدرتمند بود که مضمون داستان هايش خاص و زبان او در روايت درخشان بود و داستان مديرمدرسه او از داستان هاي خوب ايراني است اما دانشور تحت تاثير او نبود بلکه سير ادبي خود را دنبال کرد و نمي توان گفت کدام يک داستان نويس ترند.بي نياز به عنصر زمان در بررسي آثار نويسندگان اشاره مي کند و مي گويد: جلال آل احمد در موقعيت زماني خود و با توجه به آن محدوديت ها نويسنده خوبي بوده است ؛ چرا که تکنيک هايي که بعدا به کار گرفته شد در زمان نويسندگي او هنوز به کار گرفته نمي شد.وي با بيان اين که در داستان هاي کلاسيک نقل بيشترينه بار داستان را به عهده داشت و در رئاليسم واقع گرا نسبت تصوير به نقل بيشتر شد و بعد از آن روايت به نفع تصوير دگرگون شد، مي گويد: در آن زمان تجربيات وولف و کنراد در ادبيات ما مطرح نشده بود؛ اما خانم دانشور اين فرصت را يافت که اين تجربيات را درک کند و از رئاليسم خشک فاصله بگيرد و به نئورئاليسم و سپس رئاليسم روانکاوانه و سپس پست مدرنيسم برسد کما اين که من معتقدم در رمانهاي آخر دانشور شاهد ساختار شکني معنايي از مسائل معرفت شناسانه هستيم که تحت تاثير ساختار پست مدرنيستي ايجاد شده و عده اي آن را بازگويي مسائل هستي شناسانه مي دانند.بي نياز نيز اوج کار دانشور را در سووشون ارزيابي مي کند و داستان هاي او را از منظر ايجاد پرسش و بار ارزشمند معنايي قابل توجه ارزيابي مي کند. دو نويسنده مستقل «سيمين دانشور همواره براي من نويسنده اي قائم به ذات و مستقل بوده و هيچ گاه فکر نکرده ام که او تحت تاثير نويسندگان ديگر از جمله جلال آل احمد بوده است». اين جمله را علي خدايي داستان نويس مي گويد و مي افزايد: اگر بخواهيم درباره يک داستان نويس خانم در سنت داستان نويسي کوتاه يا رمان پس و پيش از انقلاب اسلامي سخن بگوييم ، شاخص ترين و مهمترين چهره بي ترديد خانم دانشور است. نويسنده مجموعه داستان «تمام زمستان مرا گرم کن» با اشاره به نوع نوشتار وي که علاوه بر خوانندگان حرفه اي داستان ، قشر وسيعي از کتابخوانان را به خود جلب کرده و توانايي جذب و افزايش گروه زيادي به قشر کتابخوانان ما را داشته است گفت : خانم دانشور داستان هايشان را با دانش زياد از اوضاع و احوال زمانه نوشته اند و ارجاعات گوناگون و دلايل محکم نوشته هاي ايشان باعث مي شود که خواننده پس از پايان کتاب آن را کنار نمي گذارد و سوالهايي در ذهن خواننده ايجاد مي شود که خواننده به دنبال اين سوالها مي رود، به همين دليل هرگاه بخواهم به خوانندگان حرفه اي يا جواناني که بتازگي به اين فضا علاقه مند شده اند کتابي از آثار داستاني ايراني معرفي کنم ، هميشه آثار ايشان جزو کتابهاي اول است. سيمين زير سايه جلال نماند راضيه تجار داستان نويس نيز معتقد است باوجود ارتباط صميمانه ميان جلال و سيمين ، در عرصه داستان نويسي استقلال اين دو نويسنده حفظ شده است و حتي دانشور در عرصه داستان نويسي چند گام از همسرش پيشتر است. نويسنده رمان «کوچه اقاقيا» در توضيح بيشتر اين موضوع به خبرنگار ما مي گويد: به نظر من سيمين دانشور با همه شور و عشق و علاقه اي که به همسرش جلال آل احمد داشت در زير سايه نام او باقي نماند و استقلال و توانايي خود را در نوشتن به اثبات رساند و حتي به نظر من چند گام نيز جلوتر برداشت چنانکه هنوز طعم و مزه سووشون او با ماست. تجار در عين حال زيستن با نويسنده اي تاثيرگذار نظير جلال را در شکل گيري ذهنيت و بارور شدن توانايي هاي ادبي دانشور مهم ارزيابي مي کند و مي گويد: زيستن با نويسنده اي داراي ديدگاه و ايدئولوژي چون جلال آل احمد در شکل گيري شخصيت ادبي و انديشه و مشرب فکري دانشور تاثيرگذار بوده است. به ياد داشته باشيم منزل اين دو نويسنده محل رفت و آمد و حضور آدمهاي خاص و روشنفکران اهل مطالعه و تفکر بوده و به گونه اي جريان هاي مختلف ادبي و سياسي به آن وارد مي شده اند و اين مراودات و برخوردها در کنار سفرها و مطالعات و تحصيلات دانشگاهي در سطح بالا باعث شده است نويسنده اي چون سيمين دانشور به عرصه داستان نويسي ايران وارد شود که هنوز اگر بخواهيم از يکي از 10 رمان خوب آن دوره نام ببريم ، نام سووشون را نمي توان انکار کرد. وي با اشاره به دوران آغاز داستان نويسي دانشور مي گويد: او در دوره اي دست به قلم برد که رويکرد زنان به نويسندگي اندک بود و در شرايطي به تحصيل علم گرايش داشت که کمتر زني به اين عرصه ها وارد مي شد ولي او با رويکردي جدي خلاهاي فراواني را پرکرد و با قلم زنانه و متکي به ريزپردازي و لحظه پردازي همراه با پردازش تکنيکي و حس قدرتمند رماني چون سووشون را آفريد که نام دانشور را سر زبانها انداخت و هميشه مي توان به آن استناد کرد. آرش شفاعي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 739]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها