واضح آرشیو وب فارسی:فارس: رادارهاي ايراني؛ سربازان هميشه بيدار آسمان
خبرگزاري فارس: عمده رادارهاي فعلي موجود در كشورمان بيشتر از باند UHF استفاده ميكنند. البته بهترين وضعيت استفاده تركيبي از رادارهاي UHF، VHFو HF است تا هيچ هدفي چه در سطح مقطع بالا و چه در سطح مقطع پايين پنهان نماند.
به گزارش گروه فضاي مجازي خبرگزاري فارس به نقل از مشرق، پس از تثبيت هواپيماها به عنوان يك وسيله جنگي شناسايي آنها براي طرف مقابل به دغدغه اي جدي تبديل شد كه راه حل هاي مختلفي براي حاصل شدن مقصود بوجود آمد. استفاده از شبكه ديده بان هاي زميني و هوايي و سامانه هايي براي تشديد صداي منتشر شده از هواپيما از جمله اين راه ها بود.
سير تكامل رادار از حدود سال 1860 آغاز شده و در اواسط دهه 1930 اولين نسل رادارها متولد شدند. رادار از كلمات Radio Detection and Ranging گرفته شده كه نيروي دريايي آمريكا در سال 1941 آن را پيشنهاد داد و بيش از 70 كشور اين نامگذاري را پذيرفتند. اين اصطلاح به معناي كشف و فاصله يابي راديويي است. اولين رادار كامل توسط «سر رابرت واتسون وات» ساخته شد كه حدود 320 كيلومتر(200 مايل) برد داشته و با امواج FH كار مي كرده است. با وقوع جنگ دوم جهاني استفاده از رادار براي كار هشدار زودهنگام رنگي جدي به خود گرفت و انگلستان موفق شد با بكارگيري زنجيره اي از رادارها سامانه پيش اخطار خود را راه اندازي كرده و عليه دسته هاي بمب افكن آلماني مورد استفاده قرار دهد.
بعد از جنگ جهاني دوم و با پيشرفت صنعت الكترونيك، رادارهاي بسيار بهتري ساخته شده و كم كم رادار علاوه بر اينكه در زمينه هاي غيرنظامي مانند هواشناسي و ترافيك هوايي جايي براي خود دست و پا مي كرد، به عضو اصلي سامانه دفاع هوايي كشورهاي جهان نيز تبديل شد.
رادار با امواج الكترومغناطيسي يعني برآيندي از امواج الكتريكي و مغناطيسي كار ميكند. فرستنده رادار موج الكترومغناطيسي را توسط يك آنتن در فضا پخش ميكند. به محض اينكه اين امواج به يك شيء متحرك يا ثابت برخورد كنند به جايي كه از آن پخش شدهاند بازگشت مي يابند. طبيعتاً اين امواج با از دست دادن انرژي خود در فرايند انتسار، ضعيف شدهاند از اينرو توسط گيرنده رادار پس از دريافت، تقويت شده و بعد از اين مرحله در يك نشانگر يا همان اسكوپ رادار نشان داده ميشوند.
براي تشخيص ثابت يا متحرك بودن اجسام تشخيص داده شده فرايندي فني به نام MTI وجود دارد كه مثلاً اگر سرعت يك هدف از 100 كيلومتر بر ساعت كمتر بود اين هدف را حذف و بالاتر از آن را به عنوان هدف متحرك نشان دهد. اين سامانه در حقيقت فيلتر نشاندهنده اهداف متحرك از ثابت است.
در رادارهاي امروزي، باندهاي فركانسي HF ،VHF ،UHF ،L Band ،S Band ،C ، X ، K و باندهاي ميليمتري به كار مي رود. رادارهاي فركانس پايين كشف بسيار مناسب و تفكيك پذيري نسبتاً خوبي دارند. تفكيك پذيري به اين معني است كه اگر به عنوان مثال دو هدف كه در فواصل يكسان و زاويه يكسان قرار دارند وجود داشته باشد رادار بتواند اين دو را تفكيك كرده و يك هدف را نشان ندهد. به طور كلي در فركانسهاي پايين، ضعف نسبي تفكيك پذيري وجود داشته، ولي در رادارهاي فركانسهاي بالا كشف خوب و تفكيك پذيري بسيار عالي چه تفكيك پذيري زاويه اي و چه تفكيك پذيري فاصله اي وجود دارد.
رادارهاي VHF از باند فركانسي پايين، كشف فوقالعاه، تفكيك پذيري نسبتاً خوب و مقاومت بالا در برابر اقدامات متقابل الكترونيكي يا ECM برخوردار هستند و رادارهاي UHF از باند فركانس بالا، كشف خوب، تفكيك پذيري بسيار بالا و مقاومت مناسب در برابر ECM دشمن با استفاده از فيلترهاي گوناگون برخوردارند.
رادارها ازنظر كاربرد به چند دسته كلي تقسيم مي شوند. اول، رادارهايي كه با امواج پيوسته كار ميكنند و به آنها Continuous Wave Radar گفته ميشود كه اين رادارها امواج را به صورت باريك و مدادي منتشر كرده و بيشتر براي رادارهاي ردياب يا موشكها استفاده ميشوند. نوع دوم، رادارهاي پالسي يا پالس داپلر است كه براي كشف اوليه و جستجوي اهداف از آنها استفاده ميشود. از انواع ديگر رادار، رادارهاي ارتفاع ياب، رادارهاي تعقيب هدف يا Tracking Radar و رادارهاي شناسايي يا ثانويه است كه رادارهاي شناسايي بر خلاف ساير رادارهاي موجود از امواج راديويي استفاده ميكنند نه از امواج الكترو مغناطيس و به همين دليل برد آنها بسيار زيادتر از برد رادارهاي پالسي و موج پيوسته(CW) است.
در اينجا لازم است به دسته بندي ديگري براي رادارها نيز اشاره كنيم. رادارهاي فعال يا همان Active سامانههاي راداري هستند كه در فضا موج منتشر ميكنند و اين موجها بعد از برخورد به هدف بازتاب يافته، دريافت و تجزيه و تحليل ميشوند. نوع ديگر رادارها بدون اينكه انتشار موج داشته باشند امواج ساطع شده از رادارهاي ديگر از جمله رادارهاي دشمن مخصوصآً در مرزها را دريافت و تجزيه و تحليل كرده و بر اساس آن هدفيابي مي كنند كه اين سامانه ها Passive هستند، يعني هيچ انتشاري ندارند ولي همه انتشارات را ميگيرند.
وظيفه تثبيت شده پدافند هوايي در زمينه رصد دشمن در قالب كشف، شناسايي و اعلام خبر به يگان هاي عمل كننده مختلف تعريف مي شود. بدين ترتيب در صورت ورود دشمن به فضاي خودي يگان هاي مربوطه كه شامل هواپيماهاي رهگير و سامانه هاي دفاع هوايي هستند واكنش لازم را به موقع نشان مي دهند.
بنابراين لازم است چشمان تيزبين پدافند هوايي كه همان رادارها هستند بتوانند تا عمق سرزمين هاي اطراف كشور را ديده، به دقت بررسي نمايند و اهداف را در همان عمق كشف نمايند. در راهبرد آغاز دفاع در خاك دشمن بجز برد سامانه ها، دقت آنها نيز بسيار مهم است حتي مهمتر از كميت سلاح ها. كشورمان نيز امروزه راهبرد دفاع در عمق را در دستور كار خود قرار داده و ضمن لحاظ كردن آن در طراحي تجهيزات بومي، در بازسازي و ارتقاء سامانه هاي موجود نيز بر مبناي اين امر قرار دارد.
عمده رادارهاي فعلي موجود در كشورمان بيشتر از باند UHF استفاده ميكنند. البته بهترين وضعيت استفاده تركيبي از رادارهاي UHF، VHFو HF است تا هيچ هدفي چه در سطح مقطع بالا و چه در سطح مقطع پايين پنهان نماند.
در ايران رادار از سال 1336 وارد چرخه پدافند هوايي شد. در آن زمان آموزشگاه رادار در تيپ تعليمات تشكيل شده و كاركنان آن به انگلستان اعزام گرديدند. پس از آن اولين رادارهاي متحرك به نام Type 13 و Type 14 ساخت كشور انگلستان در پادگان دوشان تپه استقرار يافتند و در سال 1341 رادارهاي انگليسي Hydra در تبريز و بابلسر نصب شده و تيپ 70 مستقل دفاع هوايي شكل گرفت. در سال 1345 رادار انگليسي ماركوني در مشهد نصب شد. در واقع براي اينكه مناطق جنوبي شوروي تحت نظارت قرار گيرد، انگليسي ها رادارهاي خود را در مناطق شمالي ايران نصب كردند.
از سال 1346 آمريكا نيز در زمره تأمين كنندگان تجهيزات راداري ايران در آمد و نخستين رادار FPS-100 در دهلران و همدان مستقر شد. در سال 1348 استقرار رادار انگليسي ماركوني در شهرآباد انجام شد كه آخرين رادار انگليسي بكارگرفته شده در ايران محسوب ميشود. به دليل كوهستاني بودن ايران و براي پوشش نقاط كور راداري در سال 1350 رادارهاي تاكتيكي و متحرك GPS-11 به عنوان پوشش هوايي وارد ايران شد. در آن سال همچنين رادار FPS-100 در جاسك، كيش، بوشهر و بندرعباس و تنها رادار دفاع هوايي (ADSR) در كرج، گنو و بهبهان نصب شد.
در سال 1350 بعد از ورود اين رادارهاي آمريكايي و انگليسي به ايران، تيپ 70 مستقل دفاع هوايي جاي خود را به فرماندهي پدافند هوايي داد. در سال هاي بعد تا وقوع انقلاب اسلامي و حتي در دوره جنگ تحميلي 8 ساله عراق عليه كشورمان خريد رادار جديد صورت نگرفت كه همين امر مقدمات تلاش براي ساخت رادار در داخل كشور را رقم زد.
بدين ترتيب تا سال 1373 كه رادار چيني JY-14 كه ديجيتالي بود و براي تكميل فرماندهي و كنترل نوين با درايت شهيد ستاري وارد كشور شد از همان سامانه هاي راداري قديمي استفاده مي شد. اين رادار كه آنتني با انتشارات جانبي كم دارد در باند 1.5 تا 2.1 گيگاهرتز كار مي كند و براي جستجو و هدفيابي كاربرد دارد. برد آن در حدود 320 كيلومتر و بيشينه ارتفاع قابل پوشش آن 23هزار تا 25 هزار متر است و مي توند تا 100 هدف را تشخيص دهد.
خطاي اين رادار در تشخيص ارتفاع هدف 400 متر در برد 200 كيلومتري و خطاي آن در تشخيص فاصله هدف 90 متر است. متوسط زمان بين دو خرابي(MTTB) اين رادار بيش از 4150 ساعت(بيش از 170 روز) و متوسط زمان براي تعمير(MTTR) ايراد بروز يافته در يك بخش كمتر از 30 دقيقه است كه قابليت اطمينان بالايي محسوب مي شود. توانايي هاي JY-14 در حذف كلاتر ناشي از عوارض زميني و كاركرد در محيط آلوده به جنگ الكترونيك نيز در حد بالايي است.
ورود اين رادار و تفاوت هاي عملكردي آن با نمونه هاي موجود متخصصان كشور را به اين تصميم رساند كه بايد حتماً راداري ديجيتالي و ساخت داخل فراهم شود. اين امر در نهايت به ساخت رادار ملي با برد 450 كيلومتر در سال 1377 منجر شد كه مراحل طراحي و ساخت آن تماماً توسط نيروهاي داخلي به انجام رسيد. پيش از اين كار بزرگ، فرستنده ها، گيرنده ها و برخي از اجزاي سامانه هاي راداري موجود توسط متخصصان تعمير و در صورت عدم وجود قطعات لازم در اثر تحريم ها، با طراحي آن بخش به صورت بومي، قطعه يا بخش(ماژول) ساخت ايران روي سامانه موجود نصب مي شد.
در واقع هر چند كه در دهه 50 انواع رادارهاي انگليسي و آمركايي، توپهاي روسي و سامانههاي هوايي انگليسي، آمريكايي و سوئيسي و بعد از جنگ نيز سامانههاي روسي و چيني وارد كشور شد اما تنها راه به كارگيري اين سامانهها نگهداري و تعمير آنها با توانمندي هاي بومي بود. اين اقدامات بود كه توانايي ساخت يك رادار كامل را نشان مي داد كه در عمل با ساخت رادار ملي اثبات شد. در بخش بعدي گزارش مشخصات كلي اين رادار را معرفي مي كنيم.
ادامه دارد...
انتهاي پيام/
سه|ا|شنبه|ا|6|ا|تير|ا|1391
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 180]