واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: دانش - محدوده شما كجاست
دانش - محدوده شما كجاست
كيوان فيضاللهي:آيا ممكن است كممصرفترين اتومبيلهاي توليد انبوهي مثل تويوتا پريوس هيبريدي كه ميتواند هم با بنزين و هم با الكتريسيته كار كند، سرنوشتي بهتر از بايگاني شدن در موزه علم در انتظارش نباشد؟ اين پرسشي اساسي است كه در نمايشگاه اتومبيل مونديال امسال كه دو هفته پيش در پاريس برگزار شد، از سوي كمپاني اتومبيل ساز پرسابقه فرانسوي رنو مورد بحث و بررسي قرار گرفت. كمپاني رنو در نمايشگاه امسال اعلام كرد كه مشغول طراحي يك جفت اتومبيل الكتريكي بر پايه باتري است كه توليد انبوه آنها در سال 2011 آغاز خواهد شد. به ادعاي اين كمپاني، اين اتومبيلهاي جديد در مقايسه با اتومبيلهاي كم مصرف فعلي بسيار ارزانتر و بهينهتراند و دياكسيدكربن به مراتب كمتري توليد خواهند كرد. روياي رنو در مورد اتومبيلهاي الكتريكياش، اتومبيلهاي كوچكي است كه اساسا به منظور رفت و آمدهاي روزانه طراحي شدهاند. رنو در نمايشگاه پاريس امسال از اتومبيلي مفهومي پرده برداشت كه طرحي از يك اتومبيل الكتريكي مناسب براي رفت و آمدهاي روزانه را به نمايش ميگذاشت: نسخهاي الكتريكي از مدل كانگو (Kangoo)، ون چند منظوره رنو كه پنجرههاي سبز رنگ آن توجه بسياري از بازديدكنندگان را به خود جلب كرده بود. علاوه بر رنگ سبز درخشان پنجرههاي اين ون كه براي به حداقل رساندن نياز به تهويه مطبوع طراحي شدهاند، در كانگوي جديد باتري يون- ليتيومي وجود دارد كه ميتواند با شارژ متوسط، اين اتومبيل را تا مسافت 160 تا 200 كيلومتر بكشاند. اين دامنه حركت، به گفته سرج يوكوز (S.Yoccoz)، مدير پروژه اتومبيل الكتريكي رنو «مصرف آن دسته از مشتريهاي ما كه از اتومبيلهايشان براي رفت و آمدهاي روزانه و شايد سفرهاي كوتاه پايان هفته استفاده ميكنند، به راستي كافي خواهد بود.» با توجه به اين ارزيابي، يوكوز پيشبيني ميكند كه اتومبيلهاي الكتريكياي از اين دست ميتوانند تا سال 2015 بين 10 تا 15 درصد از بازار اروپا را در اختيار بگيرند. اين در حالي است كه سهم اتومبيلهاي هيبريدي كه تركيبي از موتور احتراق داخلي بر پايه سوختهاي فسيلي يا زيستي با موتور الكتريكي هستند، تنها 2 درصد از سهم بازار جهاني اتومبيل را در اختيار دارند.
البته رنو نخستين كمپاني اتومبيلسازي نيست كه ميخواهد بازار اتومبيلهاي كوچك شهري را با نمونههاي الكتريكي مبتني بر باتري بيازمايد. كمپاني ميتسوبيشي موتورز نيز در همين نمايشگاه اعلام كرد كه فروش آزمايشي ميني اتومبيل جديدش موسوم به i-MiEV را با دورنماي فروش انبوه آن در سال 2010، از ماه ديگر در بازار اروپا آغاز خواهد كرد. از سوي ديگر كمپاني دايملر نيز اعلام كرد فروش نسخه مبتني بر باتري اتومبيل پرطرفدارش موسوم به Smart Fortwo كه از سال پيش در لندن در حال آزمايش بوده است را در پايان سال 2009 آغاز ميكند. در واقع آنچه كه كمپاني رنو در نمايشگاه پاريس امسال بر آن به عنوان دورنما و اساس طراحي محصولات آينده اين كمپاني بر آن تكيه داشت اين مسئله بود كه گسترش اتومبيلهاي الكتريكي در بازار اتومبيل، مسئلهاي كاملا ضروري است. در واقع رنو معتقد است با توجه به اين كه اتومبيلهاي هيبريدي نميتوانند آن سطحي از مصرف سوخت و توليد آلايندهها كه دولتها و مشتريها از كمپانيهاي اتومبيلساز توقع دارند را برآورده كنند، تغيير رويكرد اين كمپانيها به سوي توليد اتومبيلهاي الكتريكي، اجتنابناپذير خواهد بود. رنو ميگويد اتومبيل الكتريكي اين كمپاني، همان سدشكني مورد نياز در صنعت اتومبيل است، چرا كه راندن كانگوي الكتريكي كه در نمايشگاه پاريس امسال به نمايش درآمد در صورت استفاده از منابع انرژي تجديدپذير براي شارژ باتري، هيچ دياكسيدكربني توليد نميكند و حتي اگر فرض كنيم قرار باشد باتري اين اتومبيل با استفاده از شبكه برق سراسري توليد شده توسط نيروگاههاي ذغالسنگي شارژ شود نيز ميزان دياكسيدكربن توليد شده براي آن، به ازاي هر كيلومتر بيش از 60 گرم نخواهد بود. البته اين ميزان در كشوري مثل فرانسه كه 80 درصد از برق شبكه سراسري آن توسط نيروگاههاي هستهاي توليد ميشود، به مراتب كمتر خواهد بود. هر كدام از سناريوهاي فوق و حتي اگر بدترين آن كه توليد 60 گرم دياكسيدكربن به ازاي هر كيلومتر است را هم در نظر بگيريم، در مقايسه با 130 گرم دي اكسيد كربني كه به ازاي هر كيلومتر، از لوله اگزوز نسخه ديزلي كانگو خارج ميشود، بهبودي دست كم 50 درصدي را نشان ميدهد. اين در حالي است كه نسخه ديزلي كانگو در كلاس اتومبيلهاي هم رديف خود بازده نسبتا قابل قبولي دارد.
آنطور كه به نظر ميرسد، باتريهاي يون-ليتيومي كه قرار است دستكم در نخستين دور از محصولات الكتريكي جديد رنو مورد استفاده قرار گيرد، حاصل سرمايهگذاري مشترك ميان كمپانيهاي ژاپني نيسان و NEC با آن بخش از كمپاني رنو است كه در زمينه توسعه تكنولوژيهاي مربوط به اتومبيلهاي الكتريكي فعاليت ميكند. در واقع تكنولوژيهاي بعدي در زمينه باتريهاي ليتيومي كه رنو در نظر دارد از آنها استفاده كند، تحتالشعاع عملكرد تكنولوژي فعلي اين سرمايهگذاري مشترك قرار دارد كه بر اساس فرايند شيميايي يون- ليتيوم مبتني بر منگنز طراحي شده است. با اين حال يوكوز در اين باره ميگويد: «فرآيند طراحي شده توسط نيسان و NEC يكي از ارزانترين تكنولوژيهاي ممكن است.» مسوولان كمپاني رنو به حدي در مورد مدلهاي الكتريكي آيندهشان مطمئناند كه در نمايشگاه پاريس امسال شرط بستند سادگي نسبي اتومبيلهاي الكتريكي اين كمپاني باعث ميشود تا اين محصولات حتي از مدل شورولت ولت جنرال موتورز نيز ارزانتر از آب درآيد. شورولت ولت در واقع يك اتومبيل هيبريدي با قابليت اتصال به برق شهري است كه جنرال موتورز در نظر دارد آن را در 2010 بهطور رسمي روانه بازار كند. اين شورولت كه يك اتومبيل هيبريدي تمام عيار به حساب ميآيد، از دو قسمت اصلي تشكيل شده است: يك باتري با قابليت شارژ توسط برق شهري كه متناسب با رفت و آمدهاي شهري است و تركيبي از يك موتور و ژنراتور كه وظيفه تامين الكتريسيته مورد نياز اتومبيل در مسافتهاي طولانيتر را به عهده خواهد داشت. يوكوز در اينباره ميگويد: «قرار دادن دو موتور در يك اتومبيل، آن را پيچيدهتر و به نسبت گرانتر خواهد كرد، اما با در نظر گرفتن تمام هزينههاي زيربنايي يك اتومبيل، ميتوان ديد كه حتي چنين اتومبيل الكتريكي گرانقيمتي هم در مقايسه با نمونههاي غيرالكتريكي از منظر اقتصادي گزينه بهتري خواهد بود.»
اما طرح بسيار ارزانقيمت رنو در كنار ويژگيهاي خوبش نقطهضعفي هم دارد كه بيشك، دامنه حركت آن است. به گفته يوكوز «قرار نيست با اين اتومبيل به تعطيلات برويم.» اما فرانك وبر (F.Weber)، مدير عامل خط توليد شورولت ولت در جنرال موتورز در اينباره ميگويد: «هيچ كس دوست ندارد در گوشهاي گرفتار شود كه مجبور باشد بگويد خوب اين يك اتومبيل كوچك است كه به اين منظور ساخته شده.» وبر پيشبيني ميكند با اين كه بيشتر رانندگان در يك روز معمولي مسافت چندان زيادي را طي نميكنند اما از اتومبيل شان انتظار بيشتري دارند. وبر معتقد است اتومبيلهاي الكتريكي كوچك با دامنه حركت محدود، در قلمرو محدودي از بازار باقي ميمانند و بنابراين هرگز به مقياسي از توليد نميرسند كه براي پايين آوردن هزينهها ضروري است، به ويژه اين كه قيمت اين اتومبيلها وابستگي شديدي به باتريهاي يون-ليتيوم همچنان گرانقيمت، دارد. به گفته وبر «اتومبيلهاي الكتريكي گزينههاي خوبي نيستند.» در مقابل يوكوز ميگويد دقيقا به همين خاطر است كه اتومبيلسازان بزرگي مثل رنو، ميتسوبيشي و حتي مرسدس بنز از اتومبيلهاي الكتريكي حرف ميزنند و حتي تلاش ميكنند كه به فرآيند نصب و راهاندازي ايستگاههاي شارژ نيز سرعت ببخشند. در واقع كمپاني رنو در حال حاضر مشغول همكاري با كمپاني آمريكايي Project Better Place مستقر در كاليفرنيا است تا در كشورهاي دانمارك و اسرائيل ايستگاههاي شارژ نصب كنند. اين دو كشور جاهايي هستند كه رنو نخستين اتومبيلهاي الكتريكياش را عرضه خواهد كرد، محصولات جديدي كه با كانگو آغاز ميشود و سپس به نسخهاي الكتريكي از سدان جديدي موسوم به فلوئنس (Fluence) ميرسد كه هنوز رونمايي نشده است. از سوي ديگر كمپاني دايملر نيز براي نصب و راهاندازي 500 جايگاه شارژ مخصوص اتومبيلهاي الكتريكي در شهر برلين، با كمپاني آلماني RWE وارد شراكت شده است. دايملر در نظر دارد در نخستين فروش انبوه اتومبيل الكتريكياش موسوم به Smart Fortwo، 100 تا از اين مدل را وارد شهر برلين كند. در جريان برپايي نمايشگاه پاريس امسال، مقامات شهر پاريس نيز اعلام كردند ميخواهند تا سال 2010 چهار هزار اتومبيل الكتريكي را از طريق يك برنامه اجارهاي، وارد اين شهر كنند.
يوكوز معتقد است پس از طراحي و ساخت اتومبيلهاي الكتريكي مناسب، كمك به تسريع توسعه زيرساختهاي مناسب براي راهاندازي جايگاههاي شارژ و وادار كردن دولتها به حمايت از توسعه اتومبيلهاي فوق پاك، به ترتيب دومين و سومين كارش خواهد بود. به گفته يوكوز «كار اصلي ما در مورد محصولات رايجمان اين است كه مشتريها را پيدا كنيم، نيازهايشان را تعريف كنيم و سپس محصولي درخور نيازهايشان بسازيم. اما در مورد اتومبيلهاي الكتريكي آنچه بايد در راس همه اينها انجام گيرد اين است كه بتوانيم يك مدل تجاري را دوباره تعريف كنيم.»
Technology Review, Oct. 09, 2008
چهارشنبه 1 آبان 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 380]