محبوبترینها
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798698646
تلسكوپ‌هايي با آينه‌هاي مايع بر روي ماه
واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: تلسكوپ‌هايي با آينه‌هاي مايع بر روي ماه
فضا- همشهري آنلاين:
گروهي از مشهورترين اخترشناسان و تلسكوپ‌سازان سراسر جهان راه‌هايي براي احداث تلسكوپي فوق‌العاده غول‌پيكر بر روي ماه يافته‌اند.
ارمانو اف. بورا، استاد فيزيك رصدخانه اپتيكي دانشگاه لاوال ايالت كبك كانادا مي‌گويد: "خيلي ساده است، ايزاك نيوتن فهميده بود كه هر مايعي اگر در ظرف كم عمقي ريخته و چرخانده شود، به طور طبيعي شكلي سهموي به خود مي‌گيرد؛ شكلي مشابه با آينه تلسكوپ كه نور ستاره را متمركز مي‌كند. اين امر مي‌تواند كليدي براي ساخت رصدخانه‌اي غول پيكر بر روي ماه باشد."
بورا كه از سال 1992 بر روي اين تلسكوپ‌هاي مايع (منظور تلسكوپ‌هايي است كه در آنها به جاي آينه، از يك ماده مايع استفاده مي شود) مطالعه مي‌كند و سيمون پ. ووردن، مدير مركز تحقيقاتي امس ناسا، از اعضاي تيم بررسي كننده روشهاي چرخش هستند.
بر سطح زمين، آينه مايع مي‌تواند صيقلي، صاف و بي‌نقص ساخته شود، به شرط اين كه ظرف در بر گيرنده آن كاملا افقي باشد و در هوايي بدون لرزش و اصطكاك قرار گيرد و توسط موتوري همگام با سرعتي ثابت چرخانده شود.
بورا خاطر نشان كرد: " احتياج نيست كه خيلي سريع بچرخد؛ آينه‌اي 4 متري (كه بزرگترين آينه مايعي است كه تا كنون در آزمايشگاه ساخته ام)در حدود 3 مايل در ساعت (هم سرعت قدم زدن سريع يك انسان) سرعت دارد كه در جاذبه كم ماه نيز مي‌تواند با سرعت كمتري بچرخد. "
در بيشتر تلسكوپ‌هايي كه آينه مايع دارند، از جيوه استفاده شده است. جيوه در دماي اتاق به حالت مايع وجود دارد و حدود 75 درصد نور دريافتي را بازتاب مي‌كند؛ تقريبا مانند نقره. بزرگترين تلسكوپ مايع بر روي زمين، تلسكوپ زنيت بزرگ the Large Zenith Telescope)) است كه توسط دانشگاه بريتيش كلمبياي كانادا راه اندازي شده است و قطر دهانه‌اش 6 متر است ( 20 % بيشتر از قطر تلسكوپ 200 اينچي عروف هيل رصدخانه پالومار در كاليفرنيا)، كه وقتي اين تلسكوپ مايع كانادايي در سال 2005 كامل شد، فقط 1 ميليون دلار هزينه برداشت؛ يعني فقط با قيمتي بالغ بر يك ششم هزينه ساخت تلسكوپ پالومار در سال 1948.
اين عوامل اقتصادي اخترشناسان را بر آن داشت كه شروع به نقشه كشيدن براي ساخت رصدخانه‌اي بر روي سطح ماه بكنند.
جيوه بر روي ماه كاربردي ندارد؛ چون بسيار چگال است و بنابراين براي پرتاب به ماه سنگين؛ و وقتي در معرض خلاء ماه قرار گيرد خيلي زود تبخير مي‌شود. البته در سال‌هاي اخير بورا و همكارانش با گروهي از تركيبات به نام مايعات يوني آزمايشاتي انجام داده‌اند.
او توضيح مي‌دهد: " مايعات يوني اساساً نمك‌هاي ذوب شده هستند و ميزان تبخير آنها تقريباً صفر است. پس در شرايط خلاء ماه ، تبخير نمي‌شوند؛ همچنين مي‌توانند در دماهاي بسيار پايين، مايع باقي بمانند. "
او و همكارانش هم اكنون در حال ساخت مايعات يوني‌اي هستند كه در دماهاي كمتر از دماي تبخير نيتروژن نيز مايع بمانند.
مايعات يوني كه چگالي شان از جيوه به مراتب كمتر است، فقط كمي از آب چگال‌تر هستند. اگر چه خودشان بازتابش بالايي ندارند ولي آينه چرخان به وجود آمده از اين مايعات مي‌تواند با لايه‌اي بسيار بسيار نازك از جنس نقره پوشانده شود؛ گويي كه يك آينه جامد است. جالب‌تر از همه اين است كه لايه نقره‌اي فوق العاده نازك مي‌باشد (با ضخامتي در حدود 50 تا 100ِ نانو متر) كه آن را محكم مي‌كند. در واقع در خلاء فضا يك آينه مايع كه با لايه نازك و جامدي از نقره پوشيده شده، نه تبخير مي‌شود و نه كدر.
يك آينه مايع نبايد نسبت به حالت افقي‌اي كه دارد كج بشود، چون بيرون مي‌ريزد و آينه از بين مي‌رود. اما اين بدان معنا نيست كه آينه را نمي‌توان روي اهداف مختلف تنظيم كرد. طراحان اپتيكي در حال انجام آزمايشات بر روي آينه‌هاي ثانويه‌اي هستند كه بالاي آينه مايع نصب مي‌شوند و با روشهاي الكترومكانيكي تغيير جهت مي دهند؛ يا حتي به دنبال يافتن روشي براي تكان دادن خود آينه؛ تا بتوانند زواياي دورتر از سمت الراس را هم نشانه بروند. مانند روش‌هايي كه راديو تلسكوپ غول پيكر آرسيبو با جهت گيري مي‌كند.
علاوه بر اين بورا مي‌گويد: " اگر تلسكوپ در هر جايي به جز قطب‌ها قرار داشته باشد، با هر چرخش زمين يا ماه مي‌توان نوار دوّاري از آسمان را پوشش داد. و محور ماه نيز كه جابجا مي‌شود هر 18.6 سال يكبار يك دايره را كامل مي‌كند؛ پس در يك دوره 18.6 ساله، تلسكوپ مي‌تواند قسمت قابل توجهي از آسمان را زير نظر بگيرد ."
ساخت يك تلسكوپ مايع بزرگ در نزديكي يكي از قطبين ماه خيلي جالب است. خود تلسكوپ مي‌تواند در نزديكي كف دهانه‌اي قرار گيرد تا هميشه در سايه قرار داشته باشد؛ مكاني كه دمايش بسيار سرد است و براي كاوش‌هاي فروسرخ بسيار مطلوب؛ همچنين صفحات خورشيدي نيز مي‌توانند بر فراز قله كوه‌هاي هميشه روشن اطراف قرار گيرند تا انرژي مورد نياز چرخش آينه را تامين كنند.
اين واقعيت كه تلسكوپ مايع هميشه به بالاي سر خود نگاه مي‌كند ساختن آن را بسيار ساده كرده و جرم آن را با حذف وسايل اضافي، دنده‌ها و سيستم‌هاي كنترلي نشانه گيرنده كه در تلسكوپ‌هاي هدايت شونده به كار مي‌روند، به شدت كاهش داده است.
بورا مي گويد:" تمام چيزي كه احتياج خواهيد داشت صفحه حاوي آينه مايع است كه احتمالا وسيله‌اي چتر مانند است، به همراه يك اتصال ابر رسانا (با اصطكاك نزديك به صفر) و موتور چرخاننده آن."
طبق تخمين ووردن نيز تمام تجهيزات و مواد مورد نياز براي يك تلسكوپ مايع 20ِ متري و كامل، فقط چند تُن خواهد بود كه مي‌تواند در ماموريت مجزا با آرس 5ِ و در دهه 20ِ قرن حاضر به ماه برده شود.
تلسكوپ‌هاي آينده آينه‌هايي به قطر 100ِ متر خواهند داشت؛ يعني بزرگتر از يك زمين فوتبال!
بورا توضيح داد كه: " يك آينه به آن بزرگي مي‌تواند گذشته را براي ما نمايان كند؛ زماني كه جهان بسيار جوان بود و فقط در حدود نيم ميليارد سال عمر داشت؛ وقتي كه اولين نسل از ستارگان و كهكشان‌ها در حال شكل گيري بودند، و هيجان انگيز تر از آن، چيزهاي جديد و غير مترقبه‌اي هستند كه كشف خواهيم كرد."
قرار دادن يك تلسكوپ غول پيكر بر روي ماه هميشه ايده‌اي علمي تخيلي بوده، ولي به زودي تحقق خواهد يافت.
منبع: انجمن نجوم آماتوري ايران
سه شنبه 23 مهر 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 90]
-
گوناگون
پربازدیدترینها