امام حسن(ع) و دریایی از جود و کرم

واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: امام حسن(ع) و دریایی از جود و کرم

اذا ما اتانى سائل قلت مرحبا بمن فضله فرض على معجل و من فضله فضل على كل فاضل و افضل ایام الفتى حین یسئل معنی دو بیت شعر امام حسن مجتبی (علیه السلام): «هنگامى كه سائلى نزد من آید به او گویم: خوش آمدى اى كسى كه فضیلت او بر من فرضى است عاجل. و كسى كه فضیلت او برتر است بر هر فاضل، و بهترین روزهاى جوانمرد روزى است كه مورد سؤال قرار گیرد، و از او چیزى درخواست شود. سخاوت از جمله صفاتی است که هر کسی نمی تواند به آن متخلق شود چرا که دل کندن از مال دنیا سخت و دشوار است؛ و تنها کسانی می توانند از مال دنیا بگذرند که به دنیا دلبستگی نداشته باشند. آن زمان است که فرد همه را در مال خود شریک دانسته و حتی از شراکت پا فراتر نهاده و به قدر رفع نیاز برای خود صرف کرده و مابقی را در بین نیازمندان بذل می نماید. اهل بیت علیهم السلام کمال این صفت را دارا بوده و در بذل کرم به جایی رسیده بودند که درخواست هیچ نیازمندی را بی پاسخ نمی گذاشتند و حتی گرسنگی و شدائد را تحمل می کردند و حق خود را به نیازمندان بذل می نمودند. حضرت علی علیه السلام به عنوان پدر ائمه علیهم السلام و خانواده محترم ایشان حد کرم و سخاوت را به درجه ای رسانیدند که در مقامشان سوره دهر نازل گردید. سخاوت امام حسن علیه السلام به عنوان فرزند بزرگ این خانواده عزیز؛ نیز زبانزد خاص و عام است تا بدانجا که به کریم اهل بیت معروف گردیده است. کریم یکی از اسماءالهی است خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن (نمل/40، انفطار/6، تکویر/19) خویش را به کریم بودن وصف کرده است و به حق نیز چنین است زیرا حضرت حق به بهترین وجه و عالی ترین مرتبه جود و بخشش خویش را به مخلوقات ارزانی داشته است از آنجا که خداوند سبحان کریم است، کرم و اهل آن را نیز دوست دارد. کرم در لغت عرب به معنی جوانمردی، سخاوت، مهربانی، بخشش و بزرگواری است و در اصطلاح اهل عرفان، کرم، مرتبه سوم از سخا به شمار می رود که عبارت است از انفاق مال به سهولت و طیب نفس در امور سخت و مقاصد عالی. در بحارالانوار آمده، حدیثی از امام حسن علیه السلام پرسیده شد که کرم چیست؟ حضرت پاسخ داد: حذيفه گويد: روزي صحابه رسول خدا(ص) در نزديکي کوه حرا گرد پيامبر جمع شده بودند که حسن در خردسالي با وقار خاصي به جمع آنان پيوست. پيامبر (ص) با نگاه طولاني که بر او داشت، همه را مخاطب قرار داد و فرمود: «آگاه باشيد که همانا او - حسن- بعد از من راهنما و هدايتگر شما خواهد بود. او هديه اي است از خداوند جهان براي من؛ از من خبر خواهد داد و مردم را با آثار باقي مانده از من آشنا خواهد کرد. سنت مرا زنده خواهد کرد و افعال و کردارش نشانگر کارهاي من است. خداوند عنايت و رحمتش را بر او فرو فرستد. رحمت و رضوان خداوند بر کسي باد که حق او را بشناسد و به خاطر من به او احترام نموده و نيکي کند.» (بحار الانوار، ج 43 ، ص 333) امام حسن در نگاه اميرمؤمنان(ع) امام حسن مجتبي(ع) در نگاه امام علي(ع) شخصيتي بسيار بزرگ و ممتاز بود. حضرت علي(ع) از همان دوران کودکي امام حسن که آيات الهي را براي مادرش فاطمه زهرا(س) مي خواند، اين گوهر گرانبها را شناخت و در طول سالياني که در کنار يکديگر بودند، همواره از فرزند خود تعريف، تمجيد و تقدير مي کرد. حتي در برخي از موارد، قضاوت يا پاسخ به سؤالهاي علمي را به عهده اش مي گذاشت. نمونه هاي زير، بيانگر شخصيت علمي و جايگاه والاي آن حضرت در نزد پدر بزرگوارش مي باشد. (اثبات الوصيه، ص 159) در بحارالانوار نقل شده كه امام حسن مجتبي (عليه السلام) روزي از جايي عبور مي كرد، ديد عده اي فقير كنار راه نشسته و مشغول خوردن پاره هاي نان هستند. از حضرت دعوت كردند تا با آنها هم غذا شود حضرت نيز دعوت آنان را پذيرفت و پس از اينكه با ايشان هم غذا شد آنان را به منزل خود دعوت كرد و به آنها لباس و غذا داد. امام مجتبي (عليه السلام) همه اموال خود را دو مرتبه در راه خدا داد. نكته آموزنده اي كه در اين زمينه از امام مجتبي (عليه السلام) قابل ذكر است اين است كه ايشان مبالغ قابل توجهي را به مستمندان مي بخشيدند تا با اين كار آن مستمند براي هميشه بي نياز شود و سرمايه اي براي كار خود تهيه نمايند.(سيره پيشوايان، ص 89.) هیبت امام حسن (علیه السلام) تاريخ گواهي مي دهد كه امام حسن مجتبي (عليه السلام) از هيبت غير قابل وصفي برخوردار بوده و نزد مردم جايگاه ويژه اي داشته است. به طوري كه دشمنان نيز نمي توانستند آن را انكار كنند معاويه راجع به هيبت امام حسن مجتبي (عليه السلام) چنين مي گويد: (هيبت آن حضرت چنان بود كه) هرگاه او را مي ديدم در مقام او انديشه مي كردم و مي ترسيدم كه عيب هاي مرا بشمارد. (مناقب آل ابي طالب، ج 4، ص 21.) عبادت امام حسن (علیه السلام ) هیچ کس از جهت سیما و اخلاق و بزرگوای شبیه تر از او به رسول اکرم نبود. امام حسن 25 بار با پای پیاده به حج مشرف شد. تقرب وی به خداوند و دلبستگی به خدا در وجود آن حضرت به گونه ای بود که دلها را می لرزاند. هرگاه از مرگ و محشر یاد می کرد، به شدت می گریست، هنگامیکه وضو می گرفت و به نماز می ایستاد ، بدنش به لرزه می افتاد و هر گاه قرآن می خواند به آیاتی میرسید که با خطاب «یا ایها الذین آمنو» شروع شده بود و می فرمود: «لبیک اللهم لبیک» خدایا گوش به فرمانم. امام حسن «سه نوبت اموال خود را در راه خدا تقسیم نمود. با تمامی شأن و منزلتی که داشت بسیار متواضع بود و کرم و بخشش وی شهره خاص و عام بود. شاید بتوان برجسته ترین صفات امام حسن را سخاوت آن بزرگوار دانست. در دیدگاه او هدف از ثروت پوشاندن انسانی برهنه، رسیدگی به ستمدیده، پرداخت وام به نیازمندان و یا سیر نمودن گرسنگان بود. از او پرسیدند: چرا تاکنون نیازمندی را رد نکردی؟ امام حسن فرمود: من به خداوند محتاجم و به او محبت می ورزم. شرم دارم در حالی که خود محتاجم، نیازمندی را از خود برانم. خداوند نعمت خویش را بر من فرو می ریزد و من نیز عادت دارم که نعمت های او را به مردم ببخشم». (بحار الانوار، ج43و شيعه و زمامداران خودسر، ص 137) وصیت امام به برادرش امام حسین(ع) شیخ طوسی در کتاب امالی خود، وصیت امام حسن(ع) را به برادرش حسین بن علی(ع) بنقل از ابن عباس چنین آورده است: «این وصیتی است که حسن بن علی به برادرش حسین(ع) نموده است. وصیت او اینست: به یگانگی خدای یکتا گواهی میدهد و بر آستان روبیش، آنگونه که سزاست، سر بندگی می ساید. خدای یگانه را در فرمانروائیش شریک و انبازی نیست و هرگز از اهل خیانت یاوری نگرفته و هر چیزی را به اندازه آفریده است. او برای بندگی سزاوارترین و برای سپاسگویی شایسته ترین فرد می باشد. هر کس فرمانبر خدا باشد، راه درست را یافته است و هر کس او را نافرمانی کند به گمراهی افتاده و هر کس به سوی او باز گردد، از گمراهی رسته است. ای حسین، من ترا درباره بازماندگان و فرزندان و خاندانم سفارش می کنم که اشتباهاتشان را با بزرگمنشی ببخشی و نیکوکارانشان را بپذیری و هم جانشین من و هم پدری مهربان برای آنان باشی. مرا در کنار آرامگاه جدم رسول الله(ص) دفن نما، چرا که من سزاوارترین فرد برای دفن در کنار پیامبر خدا هستم. البته اگر از اینکار ترا بازداشتند، ترا به خدا و مقامی که در نزد او داری و پیوندی که با رسول الله(ص) داری سوگند می دهم که مبادا به خاطر من حتی به اندازه گنجایش شیشه حجامت، خون ریخته شود، تا آنکه پیامبر خدا را ملاقات کنیم و او را نسبت به رفتاری که مردم با ما نمودند، با خبر سازیم» خداوندا ما را از رهروان واقعی اهل بیت علیهم السلام قرار بده

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فان پاتوق]

[مشاهده در: www.funpatogh.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]