واضح آرشیو وب فارسی:حيات نو: مرگ زاينده رود هم فرا رسيده است؟
ايسنا- پس از آنكه لوله انتقال نفت به پالايشگاه اصفهان شكست و حجم زيادى از نفت وارد اين رودخانه شد، به نظر مىرسد در فصل گرما و قرار گرفتن در ميانههاى تابستان شكل ديگرى از مشكل گريبان زاينده رود را گرفته است. كاهش ميانگين بارندگى در قياس با سال پيش و افزايش دما از دلايلى بودند كه سبب كاهش دبى آب زاينده رود شدهاند. اين تغييرات اقليمىدر شرايطى رخ مىدهد كه به گفته برخى ازكارشناسان محيط زيست حجم زيادى از فاضلابهاى شهرى و انسانى و همچنين زهآبهاى ناشى از آبيارى زمينهاى كشاورزى وارد اين شريان حياتى شهر اصفهان شده و به تبع آن در هنگام خشكسالى به افزايش غلظت آلايندهها در زاينده رود كمك كرده است.
افزايش فاضلابهاى شهرى و انسانى به زايندهرود به رغم آن كه مىتواند در ازدياد بيمارىهاى پوستى و عفونى نقش ايفا كند، استفاده غذايى از ماهيان صيد شده از زاينده رود را نيز تقريبا بلامصرف مىكند. از سوى ديگر زهآبهاى حاوى نيترات و فسفات حاصل از فعاليتهاى كشاورزى درهنگام ورود به زاينده رود باعث رشد جلبكها، مرگ ماهيان و تراوش بوى نامطبوع در حاشيه اين رود خانه شده است.
ادامه خشكسالى خطرى جدى براى زاينده رود
سلطاني، عضو هيئت علمىگروه مرتع و آبخيزدارى دانشگاه صنعتى اصفهان ضعف در مديريت را عاملى مهم در حادتر شدن خشكسالى زاينده رود عنوان كرد و گفت: عدم مطالعه و پيش بينى دقيق از وضعيت جوى سبب شد كه مسئولان سازمان آب منطقهاى در آذرماه از كاهش بارندگىها آگاه شوند و در نتيجه در كاهش آب خروجى از سد تاخير كردند. وى ادامه داد: آغشته شدن نفت به آب رودخانه در اثر سانحه نفتى ايجاد شده مسئولان را وادار كرد كه براى افزايش سرعت آب و رفع هرچه سريع تر اين لكه نفتى از آب آشاميدنى شهروندان، حجم بيشترى از آب پشت سد را آزاد كنند كه اين مسئله نيز عواقب نا مطلوبى بر ذخيرهسازى آب پشت سد گذاشت.
او مكانيابى ناصحيح صنايع و اراضى كشاورزى مخصوصا كشت برنج را در حاشيه زايندهرود سبب افزايش بهره بردارى بيش از اندازه از اين رودخانه دانست و تاكيد كرد: برنج گياهى است كه جهت آبيارى به حجم زيادى از آب نيازمند است و اين در حالى است كه بيشترين اراضى برنج كارى شده نيز در حاشيه زاينده رود قرار دارند. همچنين توسعه بيش از اندازه فضاى سبز را در كناره اين رودخانه به وسيله چمن كارى غيركارشناسى خواند و چمن را به عنوان گياهى برشمرد كه علاوه بر دارا بودن تبخير زياد به مقادير فراوانى از آب نيز براى آبيارى نيازمند است.
مهندس طرفه، مديرعامل سازمان آب منطقهاى استان اصفهان ادامه خشكسالى در سال جارى و آينده را خطرى جدى براى رودخانه زاينده رود دانست و گفت: براى سال آينده هنوز برنامهريزى نشده ولى با توجه به حجم آب پشت سد زاينده رود كه به حدود 360 ميليون مترمكعب خواهد رسيد امكان توزيع آب براى بخش كشاورزى در پاييز وجود ندارد. وى افزود : ميزان بارندگى نسبت به سال گذشته حدود 60 تا 80 درصد كاهش داشته است كه اين عامل سبب شده ميزان آورد رودخانه و به طور كلى جريانهاى سطحى استان به مقدار چشمگيرى كاهش داشته باشند.
طرفه توزيع آب در بخشهاى قابل شرب و صنعت را موفق خواند و توزيع آب را در بخش كشاورزى با مقدارى كاهش براساس مدل دوره اى توصيف كرد. طرفه ضمن تائيد نامناسب بودن الگوى كشت در حوزه زاينده رود گفت : به طور كلى با توجه به سند ملى آب، الگوى كشت در حوزه زاينده رود بايد به طرف كشتهاى كممصرف تغيير كند وكشت برنج در حاشيه زاينده رود نبايد انجام شود.
وى انجام برنامه ريزى را در اين خصوص منوط به همكارى سازمان آب و ديگر نهادها از جمله جهاد كشاورزى دانست و تصريح كرد: فعلا برنامه اى در دست اجرا وجود ندارد اما با توزيع دورهاى آب براى بخش كشاورزي، عملا امكان كشتهاى پرمصرف براى كشاورزان فراهم نخواهد شد.
رجبعلى قاسمي، معاون محيط زيست انسانى اداره كل محيط زيست استان اصفهان نيز كيفيت آب رودخانه زاينده رود را براساس دادههاى اندازه گيرى شده اين اداره نسبتا مطلوب توصيف كرد و خاطرنشان ساخت: خشكسالي، پديده اى خارج از اراده انسانهاست كه با وقوع آن در شرايط فعلى در زاينده رود غلظت آلايندهها نيز به طور طبيعى افزايش يافته است.
جاى نگرانى براى آب شرب اصفهان وجود ندارد!
قاسمىدر ادامه تصريح كرد: از آن جا كه آب آشاميدنى شهروندان اصفهانى در فاصله 70 كيلومترى از اصفهان و بالاتر از محل فاضلابهاى وارد شده برداشت و تصفيه مىشوند از اين رو جاى هيچ گونه نگرانى براى آب شرب مردم اصفهان وجود ندارد!
اولويت اين اداره در حال حاضر كاهش آلودگىهاى ميكروبى زايندهرود است و تلاش در جهت وادار كردن سازمان آب و فاضلاب استان براى كلرزنى پسابهايى است كه پس از تصفيه وارد اين رودخانه مىشوند. بنابراين با توجه به اين اولويتها فعلا برنامهاى براى كاهش مواد مغذى به زاينده رود وجود ندارد و چهره زاينده رود پس از رفع خشكسالى نيز تغيير چندانى نخواهد كرد.
وى راهكار رفع اين مشكل را آموزش كشاورزان در استفاده محدود و متناسب از كودهاى شيميايى و طبيعى دانست. دكتر ميرغفاري، عضو هيئت علمى گروه محيط زيست دانشگاه صنعتى اصفهان افزود: كاربرىهاى رودخانه زاينده رود در اين سالها به دليل شرايط و موقعيت ويژهاش افزايش يافته و با بهره بردارىهاى بيش از اندازهاى كه از اين رودخانه در فعاليتهاى كشاورزى و صنعتى مىشود و همچنين ورود آلايندهها، به نظر مىرسد زاينده رود دچار تخريب زيادى شده و خواهد شد. وى به رغم آنكه ميزان آلودگىهاى ميكروبى را در رودخانه زاينده رود بيش از حد استاندارد دانست اما آمار بيمارىهاى پوستى را در جامعه در قياس با سال پيش چندان داراى تغيير ندانست. دكتربينا، مدير گروه بهداشت محيط دانشگاه اصفهان با بيان اينكه خطر مصرف ماهيان صيد شده از زاينده رود به دليل استفاده كمتر شهروندان چندان جدى نيست، از آلوده بودن بعضى از گونههاى خليج فارس و رود كارون به انواع آلايندهها خبر داد و از شهروندان خواست در استفاده غذايى از اين ماهيان در جيره غذايى خود تجديد نظر كنند.
5 تالاب در ليست سياه كنوانسيون رامسر
دلاور نجفي، معاون محيط طبيعى سازمان محيط زيست گفت: با وجود اينكه دو تالاب كشور با انجام عمليات احيا از ليست سياه كنوانسيون رامسر خارج شدهاند ولى هنوز پنج تالاب در اين ليست قرار دارند كه اميدواريم با آغاز فصل بارندگى و خروج كشور از وضعيت كم آبى و خشكسالي، اين تالابها نيز از فهرست سياه خارج شوند. بر همين اساس وزارت نيرو مكلف شده است حقابه تالابهاى كشور را تامين كند، ضمن اينكه وزارت جهاد كشاورزى نيز بايد با ترويج روشهاى نوين آبياري، مانع استفاده بيش از حد از آب تالابهاى كشور شود.
دوشنبه 25 شهريور 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: حيات نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 259]