واضح آرشیو وب فارسی:سایت رسیک: ریبوزم یا رِناتَن[۱] از اندامکهای بدون غشای سیتوپلاسمی در همه یاختههای پروکاریوتی و یوکاریوتی است که در سال ۱۹۸۳ بهوسیله پالاد کشف شدهاند. این اندامکها را دانههای پالاد نیز مینامند. از آنجا که سنتز پروتئینها بهوسیله ریبوزومها صورت میگیرد اهمیت زیادی دارند. ریبوزومها ذراتی کم و بیش کروی، متراکم (کدر) نسبت به الکترونها هستند که قطرشان از ۴۰ تا حدود ۳۰۰ آنگستروم میرسد.
تاریخچه شناخت رِناتَن(ریبوزوم)ها
ریبوزومشناخت اولیه ریبوزومها مربوط به کلود میشود که در سال ۱۹۴۱ با مرکزگریزی شدید (اولتراسانتریفوگاسیون) افتراقی (مرحلهای) موفق به جداسازی ذراتی کوچکتر و سبکتر از میتوکندریها شد که ذراتی به قطر ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میکرون و سرشار از RNA بودند که از خرد شدن قطعات شبکه آندوپلاسمی ضمن اولترا سانتریفوگاسیون ایجاد میشوند. میتوانند حتی در شرایط آزمایشگاهی اسیدهای آمینه پرتوزا را به سرعت در ساختمان پروتئینها وارد کنند.
عادا یونات و ونکاترامن راماکریشنان و توماس استیتز، برندگان نوبل شیمی در سال ۲۰۰۹ توانستهاند نقشه اتم به اتم ریبوزومها را کشف کنند و به گفته آکادمی سلطنتی علوم سوئد، تحقیقات آنها برای درک علمی حیات، بنیادین بوده و به تهیه آنتیبیوتیکها کمک کردهاست.[۲]
[ویرایش] اشکال رِناتَن(ریبوزوم)ها
ریبوزومریبوزمهای آزاد سیتوپلاسمی که در سیتوپلاسم یاختههای پروکاریوتی از نوع ۷۰s در سیتوپلاسم یاختههای یوکاریوتی از نوع ۸۰s یعنی بزرگتر و سنگینتر هستند.
ریبوزومهای چسبنده به غشای شبکه آندوپلاسمی خشن که این حالت تنها در یاختههای یوکاریوتی که شبکه آندوپلاسمی دارند، دیده میشود. در این یاختهها نسبت ریبوزمهای آزاد سیتوپلاسمی به ریبوزمهای چسبیده به غشای شبکه بر حسب شرایط فیزیولوژیکی یاخته تغییر میکند و هر چه سنتز پروتئینهای ترشحی و پروتئینهای ساختمانی ویژهای که در ساختمان غشای شبکه آندوپلاسمی، غشای کیسههای گلژی، لیزوزومها و پلاسمالم وجود دارند بیشتر باشد، نسبت ریبوزومهای چسبیده به غشای شبکه نیز بیشتر میشود.
در یاختههای ترشحی آسینیهای باز لوزالمعده که آنزیمهای گوارشی مختلف را میسازند و یاختههای خونی که ایمنوگلوبینها را میسازند تا ۹۰٪ ریبوزومها به غشای شبکه آندوپلاسمی چسبیدهاند. بر عکس در رتیکولوسیتها، بافتهای مریستمی گیاهان و یاختههای عصبی رویانی بیشتر ریبوزومها آزادند. در یاختههای هلا که نوعی یاخته سرطانی هستند تنها ۱۵٪ ریبوزومها به غشای شبکه چسبیدهاند.
ریبوزومهای موجود در اندامکهای مثل ریبوزومهای میتوکندری و ریبوزومهای کلروپلاستی: این ریبوزومها نیز تنها در یاختههای یوکاریوتی وجود دارند. ضریب ته نشینی آنها بر حسب گونه یاختهها متفاوت است و به هرحال سبکتر و کوچکتر از ریبوزومهای سیتوپلاسمی یاخته مربوط هستند. از نظر ساخت و کار، حساسیت به آنتی بیوتیکها و بیش از آن ابعادشان به ریبوزومهای پروکایوتی شبیهاند
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت رسیک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 427]