محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832792392
معرفي کتاب
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
معرفي کتاب اين کتاب هاي دوست داشتني! بهترين کتاب هايي که در سال 88 خوانديم برگزيدن «بهترين» ها رسم خوبي است که خيلي وقت ها جاهاي مختلف و از جمله مجله ها انجام مي دهند؛ و اين بار ما تصميم گرفتيم به مناسبت شماره ي نوروزي «دانشمند»، بهترين کتاب هاي علمي را معرفي کنيم. در بخش اول (تا صفحه ي 95)، از جمع پراکنده ي تحريريه ي دانشمند درخواست کرديم بهترين کتاب علمي را که در سال 88 خوانده اند، فارسي يا لاتين، در نوشته اي مختصر و مفيد، معرفي کنند. برخي از دوستان نوشته ي خود را در موعد مقرر براي ما نفرستادند و براي همين اسامي اي که در ادامه خواهيد ديد کمتر از آنهايي است که درخواست ما را دريافت کردند. اما تصور مي کنيم همين هم براي کاري که نخستين بار است در دانشمند انجام مي شود، گام بزرگي است. (معرفي کتاب ها بر حسب الفبا به ترتيب نام خانوادگي افراد آمده است). در بخش دوم (از صفحه ي 96) نيز کتاب هاي برگزيده سايت آمازون را معرفي کرده ايم که توضيحات بشيتر درباره ي آن را در همان صفحه مي توانيد بخوانيد. اميدواريم اين بخش از هديه ي نوروزي دانشمند هم برايتان مفيد و کارآمد باشد و مثل هميشه از شنيدن ديدگاه ها و پيشنهادهاي شما خوشحال خواهيم شد. مي توانيد نظرات خود را به نشاني صندوق پستي يا پست الکترونيک دانشمند که هر دو در صفحه ي شناسنامه ي مجله ذکر شده اند، ارسال کنيد. آسمان در گذر زمان احمد آرين خو هنگامي که قرار شد درباره ي بهترين کتاب علمي که در سال 88 خوانده ام بنويسم، هرچه تلاش کردم نتوانستم خودم را راضي کنم که از ميان کتاب هايي که پرونده شان را بسته ام يکي از برگزينم، چرا که بهترين کتابي که خوانده ام هنوز به اتمام نرسيده است. "تاريخ مصور ستاره شناسي" همان کتابي است که مي خواهم به دوستداران کتب علمي معرفي کنم. اين کتاب توسط انتشارات کمبريج منتشر شده و مؤلف آن "مايکل هاسکين" است. تا جايي که مي دانم اين کتاب هنوز به فارسي ترجمه نشده اما مطالعه ي آن به زبان اصلي از چند جهت حائز اهميت است. نخست اين که با مطالعه ي اين کتاب مي توان با سبک تاريخ نگاري اروپايي آشناتر شد، فضايي که معمولاً در هنگام ترجمه دستخوش بومي سازي خودآگاه يا ناخودآگاه مترجم مي شود (که البته بحث بر سر درستي يا نادرستي اين عمل نيست)؛ و تجربه فضاي اصلي مي تواند بسيار مفيد و مؤثر باشد. و ديگر اين که اين کتاب يک متن اصيل انگليسي است که با وجود دشواري هايي که گهگاه از لحاظ زباني در آن وجود دارد، در ارتقاي درک زباني و بالاخص زبان علمي در انگليسي بسيار مفيد خواهد بود. حال به بررسي اجمالي محتواي کتاب مي پردازيم. کتاب مورد بحث با احتساب حواشي و پيوست ها به حدود 400 صفحه مي رسد که البته به دليل نبودن فصل. پيش نياز در اين کتاب، هر خواننده اي مي تواند مبحث مورد نظر خود را برگزيده و مطالعه نمايد. اين تاريخ مصور، تاريخ ستاره شناسي را از پيش از تاريخ آغاز کرده است، زماني که در آن، آسمان يک منبع فرهنگي بوده و بشر آيين هاي خويش را بي واسطه از پهنه ي کبود فلک الهام مي گرفته است. در اين قسمت اقوام گوناگوني مورد بررسي قرار مي گيرند که گسترده ي وسيعي از نژادها را شامل مي شود (از اسکيموها گرفته تا ساکنان امريکاي لاتين و آفريقا). در فصول بعدي کتاب، دوره هاي ديگري به تفکيک بررسي مي شوند که از آن جمله مي توان به تشريح علم ستاره شناسي در دوران باستان و بالاخص چين اشاره کرد. کتاب با نجوم دوره ي اسلامي ادامه مي يابد که در آن تمرکز بر پديده ي اسطرلاب است، مشاهده ي اشعار و متون فارسي در تصاوير به کار رفته در اين فصل نيز احساس بسيار خوشايندي را در خواننده ايجاد مي کند و بر لذت مطالعه آن مي افزايد. به همين ترتيب نويسنده پس از عبور از قرون وسطا به فعاليت هاي دانشمندان مختلف از جمله تيکو براهه، کپلر و گاليله اشاره مي کند و آن گاه دوران نيوتن و تأثير آن بر علم نجوم را به تفصيل مورد مداقه قرار مي دهد. ورود به عصر نوين با ظهور اخترفيزيک صورت مي پذيرد و با بررسي راديو اخترشناسي و حواشي مربوط به آن به زمان حال مي رسد. با اين توضيح مختصر مي توان دريافت که تاريخ مصور ستاره شناسي مرجعي مناسب و قابل اعتماد در حيطه ي تاريخ علم و بالاخص علم ستاره شناسي است و مي توان گاه و بيگاه از سر علاقه و کنجکاوي و يا در پي موضوعي خاص به آن مراجعه کرد. سنگ ها و کاني هاي گرانبها و جايگاه آنها در ايران شاهين ارسالي زيبايي در هر چيز مي تواند جلوه گر شود، حتي در يک سنگ! از گذشته هاي دور تا همين امروز، زيبايي سنگ ها در طبيعت، چنان انسان را مسحور خود کرده که حتي جانش را در راه به دست آوردن آنها به خطر انداخته است. گويي اين نوع حس زيبايي طلبي در فطرت و سرشت آدمي ريشه دارد و اوج کرد آن هنگامي است که بشر سنگ به ظاهر بيجان را چنان تراش مي دهد تا از ديدگاه او ارزش و معنايي فراتر از صرفاً يک تکه سنگ يابد. کتاب "سنگ ها و کاني هاي گرانبها و جايگاه آنها در ايران" که توسط دکتر "منصور قرباني" تأليف شده و انتشارات آرين زمين آن را به چاپ رسانده، تلاشي است براي آشنا ساختن مخاطب با سنگ هاي زينتي و گوهرها چه به لحاظ ارزش مادي و اقتصادي و چه از نظر ارزش هنري و زيبايي شناسي آنها. در اين کتاب سعي شده است در کنار مباحث علمي و تخصصي از جمله ترکيب شيميايي و خاستگاه زمين شناختي و پراکندگي جغرافيايي گوهرها، به مباحث عمومي و البته جذاب از قبيل روش هاي تراش گوهرها، حکاکي و برش سنگ ها از جنبه ي هنري که عامه خوانندگان را در بر مي گيرد پرداخته شود تا انگيزه ي علاقه مند سازي مخاطبان مغفول نماند. از ويژگي هاي جالب کتاب، خصوصيت دايره المعارف بودن آن است. ويژگي ديگر آن، برررسي پيشينه ي گوهرشناسي در ايران و تأثير آن در ادبيات پارسي است. بخشي نيز به گوهرهاي ملي ايران اختصاص يافته و در کنار آن اطلس رنگي زيبايي از تعدادي از اين گوهرها از جمله الماس درياي نور، جلب توجه مي کند. در بخشي از مقدمه ي کتاب مي خوانيم: "... در قرون اخير که تحولات علمي انسان به ماهيت ذاتي عناصر طبيعي پي برده، گوهرشناسي به صورت علمي درآمده که همراه با علوم ديگر درباره ي زمين که خاستگاه اول هر گوهري به شمار مي آيد، اعتبار و محلي مخصوص يافته است."
.JPG)
يوگا براي بانوان رويا الياسي امروزه بشر با وجود پيشرفت در فناوري و مدرن شدن زندگي، به جاي کسب آرامش هر چه بيشتر، روز به روز از طبيعت هاي اصلي خويش فاصله گرفته و بر استرس و آشفتگي هاي ذهني و در نهايت بر آسيب هاي روان تني خود افزوده است. به طوري که همه ساله در تمامي جوامع از کشورهاي جهان سوم تا کشورهاي صنعتي و توسعه يافته، آمار بيماري هاي روحي رواني روندي رو به رشد داشته و داروهاي آرام بخش و ضد افسردگي جزو پر مصرف ترين و پر فروش ترين داروها بوده اند. در اين ميان به عقيده ي برخي کارشناسان و متخصصان پرداختن به يوگا و مراقبه، يکي از شيوه هاي شناخته شده براي رهايي از استرس بوده و به جرأت مي توان گفت اثرات مفيدي بر پرورش ذهن و روح و جسم آدمي و رسيدن به آرامش دارد. يوگا براي همه ي افراد اعم از آقايان، بانوان و کودکان مفيد مي باشد. اما چرا اين کتاب ويژه ي بانوان است؟ اگر چند لحظه فکر کنيم که چطور نگرش و سلامتي زن تحت تأثير هورمون هاي وي است. يوگا قادر است اين هورمون ها را در مراحل مختلف زندگي يک زن به طور کارآمد و مؤثري متعادل سازد و زندگي آرامي را براي وي رقم بزند. نويسنده توانسته است با ارائه ي رويکردي نوين به يوگاي بانوان، نياز زنان به داشتن يک زندگي آرام و دور از استرس را برآورده سازد. وقتي يک زن بداند در درون خويش، انساني توانمند است، روابط او با همسر، فرزندان، والدين و همکارانش از اين شناخت بهره مند مي شوند. اين کتاب در مراکز ورزشي بانوان در دسترس است. و علاوه بر معرفي اصول يوگا، آساناهاي مخصوص بانوان را همراه با تصوير ارائه داده است. "يوگا براي بانوان" را مرکز نشر دانشگاه شيراز منتشر کرده است.
.JPG)
بشنويد اي دوستان اين داستان! جواد برخوردار " ابومنصور عبدالملک ثعالبي" در کتاب گرانسنگ يتيمه الدّهر از ابوالقاسم اسماعيل بن عبّاد، وزير کتاب دوست و دانش پرور آل بويه آورده است که : کتاب المرء عنوان عقله، بل عيار قدره و لسان فضله بل ميزان عمله. بر اين اساس مي بايستي با شناخت، به تهيه ي کتاب و خواندن آن پرداخت و نيز در معرفي کتاب مي بايد وسواس و دقت بيشتري به کار برد. از همين رو يکي از برترين کتاب هايي را که در سال گذشته خوانده ام به رسم هديه به خوانندگان محترم معرفي مي کنم؛ کتابي خواندني در پهنه ي روان کاوي با نام "افسون افسانه ها" نوشته ي "برونو بتلهايم" و ترجمه ي بانو "اختر شريعت زاده". اين کتاب که به نقش افسانه ها در روان کاوي کودکان مي پردازد در سال 1378 با نام "کاربردهاي افسون" از سوي انتشارات دستان و با نام " کودکان به قصه نياز دارند" توسط نشر افکار و با همکاري پژوهشکده ي مردم شناسي سازمان ميراث فرهنگي در سال 1384 به چاپ رسيد. همچنين انتشارات هرمس به همکاري مرکز بين المللي گفت و گوي تمدن ها اين کتاب را با نام "افسون افسانه ها" در سال 1381 به چاپ رساند که خواندن آن را به خوانندگان دانش دوست پيشنهاد مي کنم. "افسون افسانه ها" ترجمه اي از کتاب The Use of Enchantment است که برونو بتلهايم، روان کاو مکتب فرويد، در سال 1976 نگاشته است؛ ترجمه ي بانو شريعت زاده از اين کتاب هر چند ساده و روان است، بر شمار لغات و عبارات خواننده نيز مي افزايد. پيرامون محتواي کتاب بايد گفت در روان کاوي، صدفه و اتفاق در تجارب ذهني پذيرفتني نيست؛ باور اين است که تخيل و خواب هاي آدمي و حتي کلمه اي که بي اختيار بر زبان مي آيد برخاسته از ضمير ناخودآگاه وي است و مي تواند شناختي از ضمير ناخودآگاه فرد را به دست دهد. بر همين اساس، بتلهايم به نگارش اين کتاب پرداخته است تا به خواننده بياموزد افسانه هاي پريان که تخيل کودکان را بر مي انگيزد، مي تواند شناختي از رنج ها، دلشوره ها و اميال ايشان را به دست دهد، بدين ترتيب که کودک با تغيير عناصر داستان و از نو نظم بخشيدن به آنها مي تواند محتواي ضمير ناخودآگاهش را در تخيلاتش بگنجاند. از سويي ديگر، قصه ها و افسانه ها نيز مي تواند آموزه هايي درباره ي درست زيستن را به کودک بياموزد. از اين رو بتلهايم به تحليل افسانه هاي کهن، قصه هاي برادران گريم و حتي افسانه هزار و يک شب مي پردازد. بتلهايم اگرچه در اين کتاب به نقش قصه ها و افسانه ها در روان کاوي کودکان مي پردازد اما در تحليل داستان هزار و يک شب به خواننده ي بزرگسال مي پردازد. وي شهرزاد قصه گو را بسان روانکاوي مي داند که در سر دارد با روايت قصه ها و افسانه هايي، به ضمير ناخودآگاه پادشاه راه يابد و به گشودن عقده ها و درمان اميال وي بپردازد؛ و اين چنين به مخاطب بزرگسال مي آموزد که قصه و داستان به ترتيبي که پيش تر گفته شد مي تواند به وي خودآگاهي دهد چنان چه مولانا نيز در آغاز نخستين حکايت از مثنوي بدين کاربرد داستان اشاره کرده است: بشنويد اي دوستان اين داستان خود حکايت شرح حال ماست آن! ماجراجويي در آفريقا دکتر عطاءا... جعفرآبادي (فرهي منش) "مري کينگزلي"(1) به عنوان يک کاشف، زندگي خارق العاده ولي کوتاهي داشت. او در نوشته هاي خود به اين نکته اشاره دارد که در تمام عمر به دو چيز مباهات کرده است: "نخست ماهي جديدي که کشف آن طي سفرهاي اکتشافي موجب کسب جايگاهي علمي براي او گرديد. و دوم کسب مهارت در راندن کانو (2) و پارو زدن بر آن، همانند بوميان غرب آفريقا". و البته فروتني بيش از حد، يکي از صفات اخلاقي هميشگي مري کينگزلي محسوب مي شد. قرن نوزدهم در بريتانيا مصادف با افزايش شمار کاشفان شجاعي بود که براي سفر به اقصا نقاط جهان و بر جاي گذاشتن نام خود در صفحات تاريخ، از جان مايه مي گذاشتند. در اين عرصه که تقريباً قلمرو اختصاصي مردان جسور به شمار مي رفت، تنها زنان انگشت شماري وارد شدند که احتمالاً داستان سفرهاي پرمخاطره ايشان، جذاب ترين بخش تاريخ اکتشافات جغرافيايي جهان را تشکيل مي دهد و در اين ميان مري کينگزلي صاحب جايگاهي ويژه است. او بيشتر دوران جواني خود را صرف مراقبت و نگهداري از مادر بيمار خويش کرد و در اين هنگام پدرش مشغول سفر به نقاط دوردست جهان بود. زماني که والدين مري چشم از جهان فرو بستند، او در سن 31 سالگي تصميم گرفت به سرزمين هاي غرب آفريقا سفر کند. اين، سرآغاز هفت سال کاوش در مناطق ناشناخته و پر خطر قاره سياه بود. مري در نامه اي که درست پيش از نخستين سفرش براي يکي از دوستان نوشته است، مي گويد: "به آفريقا مي روم تا بميرم". ولي کاوش در آفريقا نهال اميد را در قلب او زنده کرد. مري در نخستين سفر خود سوار بر عرشه ي يک کشتي باري در امتداد ساحل غربي قاره، از سيرالئون به آنگولا رفت و سپس در خشکي مسير گينه به نيجريه را در پيش گرفت. او طي اين سفر به مطالعه ي سنت ها و باورهاي بوميان پرداخت. وي در سفر دوم راهي مناطق دوردست گابن و کنگوي فرانسه گرديد و در اين مسير با قبايل آدمخوار و کروکوديل ها مواجه شد، سنت هاي آييني قبيله اسرارآميز فنگ (3) را مطالعه کرد، بلنداي قله ي کامرون را زير پا نهاد و کرانه هاي رود اوگوئه (4) را کاويد. کينگزلي براي تأمين مخارج سفر خود به مبادله ي اجناس با بوميان مي پرداخت و کالاهايي همچون پوشاک را با کائوچو و عاج معامله مي کرد. بسياري از بوميان غرب آفريقا که وي بعدها نسبت به ايشان احساس تعلق خاطر مي کرد تا هنگام مواجهه با او هرگز هيچ سفيدپوستي را نديده بودند و مشاهده زن سفيد بيگانه اي که يکه و تنها در ميان جنگل هاي انبوه سفر مي کرد، برايشان، بسيار شگفت انگيز بود. مري در شرح نخستين سفرش با عنوان Travels in west Africa، خود، اين مطالب را با ذکر ماجرايي جالب چنين شرح مي دهد که يک بار حين سفر در جنگل مردان سياه پوستي را مي بيند که تزئينات فراواني همچون پر، صدف و خرمهره به خود آويخته بودند. مري که فکر مي کرد با گروهي مخفي از جنگجويان قبيله اي برخورد کرده است، از ترس کشته شدن، تغيير جهت مي دهد و مي گريزد ولي بالاخره يکي از مردان او را پيدا و دستگير مي کند. مري دريافت که اينان نه گروهي جنگجو که شکارچيان ميمون هستند. روش صيد آنان اين بود که خود را با پيرايه هاي عجيب و غريب مي آراستند و در محوطه اي بي درخت به انتظار مي نشستند تا ميمون هاي کنجکاو از درختان پيرامون پايين بيايند و در فضاي باز بتوانند آنها را شکار کنند. زماني که شکارچيان مري را ديدند، او را در فضاي باز نشاندند و خود در کمين ميمون ها نشستند زيرا مطمئن بودند که ميمون ها موجودي عجيب تر از او نخواهند يافت! زماني که مري کينگزلي به انگلستان بازگشت شهرت فراوان يافته و شرح حوادث وي نقل محافل گشته بود. او در کتاب هاي با عنوان Travels in west Africa و West African Studies به نگارش درآورد و طي سخنراني ها و تلاش هاي خود کوشيد تا در ميان مردم و سياستمداران درک و نگرش بهتري نسبت به قبايل کمتر شناخته شده آفريقايي پديد آورد. مري در طي جنگ با بوئرها (5) براي سومين و آخرين بار به آفريقا بازگشت و کار پرستاري از اسراي بوئر را به عهده گرفت. در اين هنگام بود که به بيماري حصبه دچار شد و طي چند روز از پاي درآمد. او در سوم ژوئن سال 1900 ميلادي در حالي که هنوز 38 سال بيشتر نداشت، در آفريقاي جنوبي چشم از جهان فرو بست. ارتش بريتانيا طي مراسمي جسد وي را با تشريفات نظامي به دريا سپرد. "کاترين فرانک" در کتاب A Voyager Out داستان زندگي و سفرهاي اين زن ماجراجوي انگليسي را پس از مدت ها تحقيق و مطالعه ي سنگين به شيوه اي جذاب و گيرا به نگارش درآورده است. او براي جمع آوري مدارک مورد نياز به مؤسسات و صاحب نظران متعدد در کشورهاي مختلف مراجعه کرده است و خود در اين باره مي گويد: "موضوع زندگي نامه مري کينگزلي در ايالات متحده آمريکا به ذهنم رسيد و آغاز شد. تحقيقات آن در انگلستان انجام گرفت و نگارش کتاب در آفريقاي غربي واقع گرديد." از همين پژوهشگر و نويسنده، زندکي نامه اميلي برونته و اينديرا گاندي نيز در دست است. او همچنين در حال حاظر مشغول نگارش زندگي نامه ي نويسنده ي مشهور انگليسي، "دانيل دوفو" است. پي نوشت ها : 1-Mary Kingsley 2- Canoe 3-Fang 4- Ogooue 5-Boer اين کائنات شگرف احسان سنايي Universe (جهان)، نام کتاب جامعي نگاشته ي "راجر فريدمن" و "ويليام کافمن" است که در 28 فصل متوالي، داستان شيرين عالم را با ساده ترين بيان ممکن روايت مي کند. اين کتاب که متأسفانه ترجمه اي فارسي از آن موجود نيست، مداوماً با الحاق جديدترين کشفيات حوزه ي اخترشناسي به متن اصلي، تجديد چاپ مي شود و در حال حاضر هشتمين نسخه اش که به سال 2007 ميلادي باز مي گردد، در دسترس عموم است. مطابق اغلب کتب مقدماتي اخترشناسي، سير مطالب از مقياس هاي ملموس همچون ماه و زمين آغاز گشته و تدريجاً قدم به قلمرو منظومه ي خورشيدي، نجوم کهکشاني و نهايتاً نجوم فراکهکشاني و کيهان شناسي مي گذارد؛ اما نکته ي منحصر به فرد اثر مزبور اين است که نگارندگان آن با روشي هوشمندانه، اشاراتي به مطالب نسبتاً پيشرفته ي اخترشناسي نيز داشته اند. لابه لاي متن، توضيحات مختصري تحت عنوان "هشدار" به چشم مي خورد که به رفع ابهام احتمالي ايجاد شده براي خواننده؛ يا تصحيح ذهنيت نادرستي که اغلب از مطالعه موضوع مزبور بر مي آيد، مي پردازد. بهره گيري از تصاوير و طرح هاي گويا و تمام رنگي، پرهيز از کاربرد رياضيات پيچيده حين پرداخت به مطالب نسبتاً سنگين، و نهايتاً ايجاد بستري ملموس و منسجم در فراگيري دانشي نسبتاً پراکنده چون نجوم، با اتکا بر استدلات منطقي و شواهدي رصدي، ويژگي برجسته اثر "Universe" است که آن را در زمره ي منابع مطالعاتي دانشجويان رشته ي ستاره شناسي ساخته است. در مقدمه ي کتاب مي خوانيم: "اخترشناسي از پوياترين و مهيج ترين حوزه هاي علم امروز است. کشفيات اخير، جهان هايي مرموز را در اعماق يخ بسته ي منظومه ي خورشيدي به ما نشان داده و درگاهي به روي نمايش مهيجي که در آن پرجرم ترين ستارگان به روي خود فرو ريخته و تشکيل سياه چاله مي دهند را گشوده و رفتارهاي جهان مان را آنگونه که بيش از 13 ميليارد سال پيش بوده، به ما نشان داده است. اما مطالعه اخترشناسي چيزي فراسوي فراگيري مجموعه اي از حقايق شگرف است: مطالعه ي اين علم، کشف ماهيت "روش علمي" و اين که چگونه دانشمندان مي انديشيده اند و چه مي کرده اند را نيز در خود نهفته دارد." درمان چاقي و لاغري با طب سنتي رضا علي شاهي بشر براي هزاران سال به منابع غذايي زياد و سهل الوصول دسترسي نداشته و فعاليت فيزيکي بسيار زيادي براي دستيابي به غذا داشته است. اين روند امروز تغيير کرده، به طوري که غذا به فراواني در دسترس است و براي رسيدن به آن فعاليت فيزيکي چنداني لازم نيست. تقريباً اکثر غذاها خوشمزه و پر کالري هستند و نشريات و شبکه هاي تلويزيوني آکنده از تبليغات پر زرق و برق براي مصرف اين نوع غذاها مي باشند. از سوي ديگر، بروز پديده افزايش وزن و چاقي به شکلي گمراه کننده موجب غفلت از کمبود ويتامين ها و ريزمغذي ها مي شود و اين امر باعث ايجاد کلاف سردرگمي از مشکل عمده ي بهداشتي در جهان يعني گرسنگي، چاقي و کمبود ويتامين ها و ريزمغذي ها مي شود که هر سه آنها راه حل مشترکي به نام تغذيه مناسب دارند. پزشکان تغذيه کلاسيک براي درمان چاقي از فرمول هاي خاص خودشان استفاده مي کنند که غالباً مبتني بر کنترل خورد و خوراک بيمار مي باشد و بدين وسيله موقتاً خيلي از آنان را نجات مي دهند ولي اين روش ها ايرادهايي دارد که از آن جمله مي توان به عدم رفع بيماري هاي زمينه اي مانند ديابت يا کم کاري تيروئيد، عدم محاسبه ي سردي و گرمي در رژيم غذايي بيماران و عدم تداوم موفقيت هاي به دست آمده در ماندگاري وزن و سايز اشاره کرد. در قسمت اول کتاب، ابتدا به تعريف و علل چاقي و لاغري به زبان طب نوين پرداخته شده و در قسمت دوم کتاب همين تعاريف به زبان طب سنتي ارائه شده و به دنبال آن به درمان و راهکارهاي مناسب بيماري پرداخته و مزاياي طب سنتي بر طب نوين را برشمرده شده است. کتاب درمان چاقي و لاغري به روش طب سنتي (جلد اول) را دکتر "سيد علي ابوالحبيب" نوشته و انتشار فرهيختگان دانشگاه منتشر کرده است.
.JPG)
اين منم، آيزاک آسيموف! علي اکبر قزويني در مجلات علمي اي که در سال هاي دهه ي 60 و اوايل دهه ي 70 شمسي مي خواندم، نام «آيزاک آسيموف» پاي مقالات و داستان هاي علمي - تخيلي زياد ديده مي شد. کتاب هاي علمي او هم، که موضوعات مختلف را به زبان ساده و برخي را مخصوص نوجوانان شرح مي دادند، فراوان بودند؛ و يادم هست که دست کم يکي از تحقيق هاي کلاس علوم تجربي را با استفاده از کتاب «فضا»ي او تکميل کردم. آسيموف در اوايل دهه ي 90 ميلادي مرد و ديگر بهانه اي نبود تا با نوشته هايش سر و کار داشته باشم، تا اين که يک روز در سايت انتشارات کاروان خواندم که کتاب جديدي درباره ي زندگي او منتشر شده با نام گيراي «من.آسيموف» . چندي بعد هم در فروشگاه شهر کتاب ساعي، اين کتاب 15500 توماني را ديدم و براي خريدش تعلل نکردم. چون هم تشنه ي خواندن زندگي نامه ي خودنوشت اين نويسنده ي اعجوبه و چيره دست بودم، و هم اين که به کيفيت کار انتشارات کاروان در انتشار کتابي با ترجمه ي روان و چاپ پاکيزه اطمينان داشتم. خواندن کتاب را که آغاز کردم- در چند روزي در ماه مهر که به خودم مرخصي داده و در جايي آرام و دلپذير بودم- دريافتم که تصوراتم درست بوده و همراه داشتن اين کتاب در آن سفر چند روزه، تصميمي بجا. «من. آسيموف» با مقدمه ي خواندني مترجم (مهرداد تويسرکاني) آغاز مي شود که در آن، شرحي جذاب را از ماجراي ترجمه ي کتاب بيان کرده و در ضمن آن نکته هاي مفيدي را هم گفته؛ مثلاً اين که چرا نوشتن نام اين نويسنده و دانشمند به شکل «اسحاق عاصم اُف» ناصحيح است. پس از آن، با متن نزديک به 800 صفحه اي کتاب مواجهيم که طي آن، در گفتارهاي کوتاه و پر تنوع، آسيموف ماجراهاي مختلف زندگي اش را باز گفته. هرچند اين گفتارها بر مبناي زماني مرتب شده اند، اما بسياري شان براي خود مستقلند و لازم نيست خواننده حتماً آنها را به ترتيب بخواند؛ گرچه براي خواننده ي علاقه مند به آسيموف و آثارش، خواندن کتاب از ابتدا به انتها و غرق شدن در مطالبش مي تواند جذاب تر باشد. آسيموف در اين کتاب، هم داستان زندگي اش را گفته، هم درباره ي کتاب ها و مقالاتش نوشته، هم عقايدش را بيان کرده و در کل، سعي کرده تصويري کامل از «آيزاک آسيموف» اي ارائه دهد که يکي از ستون هاي ادبيات علمي- تخيلي بوده و با نوشته هاي آسان فهم علمي اش بسياري را در زيبايي هاي دانش سهيم کرده است. البته در اين کتاب مي خوانيم که او فقط درباره ي علم نمي نوشته و شايد برايمان غيرمنتظره باشد که دريابيم او تنها کسي است که تاکنون در تمام رده هاي سيستم ديويي کتابخانه ها (به جز فلسفه) کتاب نوشته است. اصلاً همين که چطور شد آسيموف تصميم گرفت به نويسنده اي تمام وقت تبديل شود و يک نويسنده ي پر کار از نظر او چه ويژگي هايي دارد، يکي از ماجراهاي خواندني کتاب است. «من. آسيموف» کتابي است که با همه ي اين ويژگي ها در کنار لحن شيرين و سرشار از طنز آسيموف، انتخاب خوبي براي لحظه هاي کتابخواني خواهد بود.
.JPG)
انديشه هاي کوانتومي مولانا افشان کرباسي هنگامي که انسان در اشعار نغز و ژرف و شگفت آور مثنوي معنوي غوطه ور مي شود، خود را در اقيانوسي عميق از احساس، عرفان، فلسفه، دانش طبيعي، اشراق و دل آگاهي و جذبه و سرور سرمدي مي يابد. هرچه در اين درياي ژرف پايين تر برويم و از روي عشق و علم و آگاهي آن را بکاويم، مرواريدها و در و گوهرهاي بيشتري به دست مي آوريم. عاشقان ادب، فسلفه، و فرهنگ سرزمين ما نيک مي دانند که مولانا فقيه عاليقدر، مدرس فقه، اصول، کلام و فلسفه، ادب، لغت و تفسير بود. در اين کتاب دکتر محسن فرشاد کوشيده است با مقايسه ي برخي اشعار مولانا و تئوري کوانتوم، گامي در وحدت علم و عرفان بردارد. وي در مقدمه ي اين کتاب مي گويد: "تئوري کوانتوم يکي از تئوري هايي است که قادر است علم و عرفان را با هم متحد کند. به همين دليل ضمن پژوهش و مطالعه روي تئوري کوانتوم به اين نتيجه رسيدم که مولانا جلال الدين محمد مولوي رومي، در اشعار خود و از طريق مکاشفه به مسائلي اشاره کرده است که تئوري کوانتوم از طريق فرمول هاي رياضي و کاوش در اتم ها و ذرات ريز اتمي به آنها رسيده است. مولانا که از عارفان و مشايخ بزرگ ايران و همه ي شرق است با نيروي مکاشفه و بينش شهودي و در زبان شعر، به نظرياتي پرداخته که دانش فيزيک، در قرن بيستم ميلادي، از طريق تئوري هايي چون کوانتوم، تقارن و فوق تقارن، تئوري همه چيز و نظريه ي وحدت يافته ميان هاي نيرو و ديگر نظريات علمي، به آن رسيده است." وي ادامه داده است: "من با نزديک کردن اشعار مولانا به اين نظريات سعي کرده ام علم و عرفان را بهم نزديک کنم حال چقدر موفق شده ام اين بستگي به نظر خوانندگان کتاب دارد. بحث من در اين کتاب اين است که انسان داراي نيروهاي شهودي و باطني است که اگر آن را به سلاح علم مجهز کند و يا علم را به سلاح نيروهاي شهودي و باطني تجهيز نمايد، سعادت خود را تأمين کرده و از اين منجلابي که بشر امروز در آن دست و پا مي زند، رهايي خواهد يافت. در اين کتاب ضمن جست و جوي اتحاد علم و عرفان با تکيه به برخي اشعار مولانا، سؤال هايي مطرح شده است. از آن جمله چگونه انسان بدون اين که دانشمند فيزيک و يا رياضي و يا طبيعي به مفهوم دانشگاهي امروز باشد، از طريق کشف و شهود و بينش باطني به نظرياتي دست مي يابد، که قرن ها بعد دانش فيزيک و رياضي و يا اخترفيزيک، به آن دست مي يازد؟ آيا راهي وجود دارد که اين نيروي باطني را براي سعادت بشر و استفاده هرچه بيشتر از گنج پنهان و ناشناخته وجود انسان، عميقانه بشناسيم از آن بهره برداري کنيم؟ آيا راهي هست که دانش جديد و علوم طبيعي و تجربي و دقيق، اين نيرو را شناخته و از آن براي خوشبختي انسان استفاده کنند؟ در اين کتاب سعي شده است به اين پرسش ها پاسخ داده شود. عنوان هاي هر فصل از کتاب "انديشه هاي کوانتومي مولانا" به اين شرح است: اتحاد علم و عرفان، يگانگي ناظر و منظور، بيوپلاسما و هاله ي انساني، خلأ انيميشن و خلأ ديراک، کوانتوم انديشه ي انسان و نوترينو، مکانيک موجي و انديشه هاي مولانا، رفتارشناسي ذرات بنيادي از ديدگاه مولانا، شناخت شناسي همه ي شهودي مولانا، هندسه ي کيهاني و مولانا، ماده از ديدگاه متافيزيکي، يگانگي بزرگ فيزيکي و عرفاني عالم، اتحاد انسان با عالم هستي، حرکت به سمت نور از لحاظ فيزيکي، پيام فرهنگي طبيعت، انرژي هاي شفابخش و پزشکي جادويي، پيام فرهنگي طبيعت در جهان کلان يا عالم اکبر. بهترين کتاب هاي سال به انتخاب «آمازون» فرهاد سلطاني نژاد کتابفروشي پرآوازه ي آمازون که در واقع يک سايت اينترنتي براي فروش آن لاين کتاب است، در پايان سال 2009 فهرستي مفصل از کتاب هاي برگزيده ي خود را در زمينه هاي مختلف منتشر کرد که يکي از آنها Science يا همان علم بود. فهرست برگزيده هاي آمازون بر مبناي دو معيار مشخص مي شود؛ يکي انتخاب دبيران و ديگري اقبال خريداران. در بخش اول، دبيران بر مبناي معيارهاي خود، برگزيده ها را (که مي بايست چاپ اولشان در سال 2009 باشد) معرفي مي کنند و در بخش دوم نيز بر اساس آمارهاي فروش، باز هم از ميان کتاب هاي چاپ اول 2009 پرفروش ترين ها مشخص مي شوند. فهرست برگزيده ها در هر بخش شامل 10 کتاب است. کتاب هاي برگزيده ي دبيران در ادامه به تفصيل معرفي شده اند و کتاب هاي پر فروش نيز در باکس صفحات 97، 99، 101 آمده اند. اين فهرست مي تواند راهنماي خوبي باشد براي انتخاب کتاب توسط کساني که به زبان انگليسي مسلطند؛ و از آن بهتر، راهنمايي براي ناشران و مترجماني که علاقه مندند در زمينه ي نشر کتاب هاي علمي عامه فهم فعاليت کنند. البته بديهي است که معرفي اين کتاب ها، لزوماً به معناي تأييد آنها از سوي «دانشمند» نيست و در ضمن مطمئناً کتاب هاي خوب و مفيد ديگري نيز هستند که در اين فهرست مورد اشاره قرار نگرفته اند. عصر شگفتي: چگونه دانشمندان عصر رومانتيک زيبايي و هراسناکي را کشف کردند پيشرفت هاي علمي نه تنها خيال ورزي هاي عصر رمانتيک را منحرف نساختند، بلکه موجب الهام بخشي آن هم بودند. اين نتيجه اي است که از خواندن کتاب «عصر شگفتي» حاصل مي شود. «ريچارد هولمز»، نويسنده ي کتاب، دانشمندان برجسته ي بريتانيا در اواخر قرن 18 و اوايل قرن 19 ميلادي را مورد توجه قرار داده که از ميان آنها مي توان به «ويليام هرشل» و خواهرش «کارولين» که اخترشناس بودند، «همفري ديوي» شيمي دان پيشرو و شاعر ذوق ورز (آماتور)، و «جوزف بنکز» سيّاح اشاره کرد. هولمز در کتاب خود رويکردي مبني بر شرح زندگي دانشمندان را برگزيده تا از اين طريق، به ويژگي هاي آن عصر بپردازد. وي بر اين باور است که اکتشافات آنها، گونه اي نوين از دانش را بنيان نهاد که عالم را جايي وسيع، پويا و سرشار از شگفتي نشان مي داد و آدمي را جايگاهي بخشيد که نه تنها بتواند قوانين طبيعت را شرح دهد، بلکه خود طبيعت را نيز تغيير دهد. جانداران جالب توجه: ماجراجويي براي يافتن منشأ گونه ها مشخص نيست که آيا عنوان کتاب به کاوشگران و طبيعت شناسان دليري اشاره دارد که نويسنده ي شرح حال آنها را ذکر کرده، يا جانوراني که بقايايشان توسط آن دانشمندان کشف شده است! اما به هر حال، دکتر «شون کارول» که زيست شناس مولکولي در دانشگاه ويسکانسين است، تصوير برخي از اشخاص شگفت انگيزي را که مهم ترين کشف ها را در زمينه ي زيست شناسي تکاملي صورت داده اند، در برابر خواننده قرار مي دهد. او کتاب خود را با شماري از تجربيات و تفکرات کاوشگران بزرگي همچون «الکساندر فون هامبولت»، «چارلز داروين»، «آلفرد راسل والاس» و «هنري والتر بيتس» آغاز مي کند و سپس توجه خود را معطوف ديرين شناساني مي کند که در پي شواهد فسيلي براي پشتيباني از نظريه جديد تکاملي بودند. کارول کتاب خود را با مطالعات و بررسي هاي انجام شده در زمينه ي تکامل انسان به پايان مي رساند؛ از جمله ي اين يافته که گويا نئاندرتال هاي نه نياي مستقيم «هومو ساپينس» (انسان هوشمند) بلکه پسرعموهاي آنها بوده اند. با اين که کتاب دکتر کارول کمتر حاوي يافته ها و مطالب جديد است، اما روند دانش تکاملي را به خوبي بيان کرده و تصويري يکپارچه از آن ارائه کرده است. چرا فرضيه تکاملي درست است Why Evolution Is True «جري کوين»، ژنتيک دان تکاملي در دانشگاه شيکاگو، در اين کتاب با دقت کامل و توجه به شواهد علمي در کنار سبک نوشتاري بسيار آسان فهم و خوش خوان، نشانه هايي قاطع را بر درستي فرايند تکامل ارائه کرده است. التيام يافتن آمريکا: تلاش جهاني براي دستيابي به سيستم درماني بهتر، ارزان تر و عادلانه تر The Healing of America: A Global Quest for Better, Cheaper, and Fairer Health Care اين کتاب سيستم درمان عمومي در کشورهاي مختلف دنيا را بررسي مي کند تا دريابد چرا آمريکا تنها کشور «جهان اول» است که موافق سيستم درمان عمومي و سراسري براي شهروندانش نيست. بزرگ ترين نمايش روي زمين: شواهد تکامل The Greatest Show on Earth: The Evidence for Evolution کتابي از «ريچارد داوکينز» موافق سرسخت فرضيه تکاملي و نويسنده ي کتاب «ژن خودخواه» چگونه تصميم مي گيريم How We Decide نخستين کتابي که از اکتشافات غيرمنتظره دانش عصب شناسي استفاده مي کند تا ما را در اتخاذ تصميم ها و گرفتن بهترين تصميم ياري دهد. پيچيدگي: گردشي همراه با يک راهنما «ملاني ميچل» در کتاب خود خواننده را با جنبه هاي مختلف دانش «پيچيدگي» (Complexity) آشنا مي کند و با شرح نمونه هاي واقعي، او را به سفري هيجان انگيز مي برد: از تپه هاي مورچگان گرفته تا بازار بورس، سلول هاي T، جست و جو در وب، همه گيري بيماري ها و توزيع برق در شبکه. «پيچيدگي» موضوعي است که نظريه پردازان را به چالش مي خواند و ذهن آنها را به شدت درگير خود مي کند. ميچل در کتاب خود، با بياني شيوا و به دور از پيچيدگي، غير متخصصان علاقه مند به اين موضوع را دعوت مي کند تا ماجراجويي هاي پژوهشگران را براي درک و اندازه گيري پيچيدگي، و سپس پيش بيني پيامدهاي آن، دريابند. اصلاح ديد: داستان تلاش يک دانشمند براي ديدن در سه بُعد «سوزان بري» يک متخصص علوم اعصاب است که از بدو تولد به دليل وجود مشکلي در چشم هايش، نمي توانست «سه بعدي» ببيند. او در کودکي تحت چندين عمل جراحي قرار گرفت، اما تازه وقتي وارد دانشگاه شد فهميد که قادر نيست در سه بعد ببيند. پزشکان مي گفتند مرکز بينايي مغز که در کودکي دچار نقص شده و از کامل شدن بازمانده بود، نمي تواند خودش را از نو سازماندهي کند. اما خانم بري نشان داد که حتي در سنين بعد از 40 سالگي و به کمک «بينايي درماني اُپتومتري» (Optometric vision therapy) مي توان عصب هاي فراموش شده و بي کار را دوباره به شبکه اعصاب برگرداند. نويسنده، در اين کتاب داستان خود را بازگفته و اين که چگونه و به تدريج توانست شکل گل هاي داخل يک گلدان، برفدانه هايي که از آسمان فرو مي افتادند، و حتي جيب هاي يک کُت آويخته از چوب لباسي را تشخيص دهد. پس از انتشار خلاصه اي از ماجراي سوزان بري در نشريه ي «نيويورکر»، خانم بري از وجود افراد نسبتاً پر تعداد ديگري آگاه شد که آنها هم در سنين بالا توانسته بودند ديد خود را اصلاح کنند. اين امر، نشان مي دهد که تصور معمول و پذيرفته شده در خصوص نحوه ي شکل پذيري مغز، نيازمند بازنگري است. کتاب خانم بري براي همه ي کساني که به فرارفتن از مرزهاي ظاهراً دست نيافتني و پيروزي بر موانع دشوار علاقه مند هستند، جذاب و خواندني خواهد بود. (گفت و گويي کوتاه با سوزان بري در شماره ي آذر ماه 1388 دانشمند منتشر شده بود.)
.JPG)
عجيب ترين مرد: زندگي پنهان پُل ديراک، رازورز (1) اتمي «پل ديراک» (1902-1984) جايزه ي نوبل فيزيک را در سال 1933 به همراه «اروين شرودينگر» به دست آورد؛ و با اين که فيزيکدانان او را يکي از غول هاي اين دانش در قرن بيستم مي دانند، از زندگي شخصي او چيز زيادي در دست نيست.اين امر مي تواند ناشي از فقدان شوخي ها و کنايه هاي منتسب به ديراک (در مقايسه با ايشنتين يا فاينمن؛ هر دو از فيزيکدانان غيرعادي و شوخ طبع) باشد. ديراک اگر هم حرفي مي زد، به پاسخ هاي يک کلمه اي اکتفا مي کرد. او بر اين باور بود که زيبايي حقيقت است و حقيقت زيبايِي؛ بنابراين اگر معادله اي زيبا بود، احتمالاً درست بود و برعکس. پرآوازه ترين معادله ي او، وجود «پوزيترون» را پيش بيني کرد. اين ذره که هم اکنون در اسکن هاي PET مورد استفاده عملي است، پادذره ي الکترون و به بيان عمومي تر، «پادماده» است. در سال 1955 ديراک به گونه اي ابتدايي از «نظريه ي ريسماني» دست يافت که هم اکنون يکي از شاخه هاي پر طرفدار فيزيک است. «گراهام فارملو» که خودش هم فيزيکدان است، در اين کتاب عنوان کرده که ديراک احتمالاً دچار بيماري «درخودماندگي» (اوتيسم) بوده زيرا ويژگي هاي فردي او مشابه مواردي است که در مبتلايان به اين عارضه ديده مي شود. فارملو نشان مي دهد که در شرح جنبه هاي اسرارآميز فيزيک ذره اي، يک نابغه ي به تمام معناست و علاقه او به اين شاخه ي پر رمز و راز از دانش در صفحه صفحه ي اين کتاب پيداست. اين گونه است که «عجيب ترين مرد» به چنان زندگي نامه اي از ديراک تبديل شده که هر دانشمند برجسته اي سزاوارش است. پي نوشت ها : 1) عارف، صوفي هر بيمار داستاني را بازگو مي کند «ليزا اسندرز» که هم انترن است و هم در روزنامه ي نيويورک تايمز ستون مطالب پزشکي دارد، در نخستين کتاب خود معمايي که پزشکان در رازگشايي بيماري هاي با آن روبه رويند را بازگو مي کند. او نه تنها به شرح موارد دشوار (در زمينه ي تشخيص بيماري) پرداخته، بلکه اثر آن بر بيمار و پزشک را هم مورد مداقه قرار داده است. مثلاً مردي هذيان گو در حالي وارد بيمارستان مي شود که کليه هايش از کار افتاده اند. شمار زيادي آزمايش از او گرفته مي شود، همه بي نتيجه؛ تا اين که يکي از رزيدنت ها حدود دو ليتر ادرار را از بدن او خارج مي کند و آن گاه است که حال بيمار بلافاصله بهتر مي شود! همه اينها در حالي است که يک آزمايش ساده (دست کشيدن به شکم بيمار) مي توانست مثانه ورم کرده او را نشان دهد و راه حل را نمايان کند. نويسنده ي کتاب پس از شرح اين ماجرا مي پرسد که انجام ندادن آزمون هاي ساده ي عملي نظير اين، و شيفتگي پزشکان به آزمايش با دستگاه ها و روش هاي پيشرفته، چه پيامدهايي خواهد داشت؟ بيماري ديگر که از ناتواني پزشک خود در تشخيص علت تب و کهير خود عصباني شده بود، نشانه هاي بيماري خود را در سايت گوگل جست و جو مي کند و پاسخ صحيح را مي يابد! خانم سندرز از اين مثال استفاده مي کند تا نشان دهد رايانه ها چگونه مي توانند به کمک تشخيص بيماري بيايند (او مي گويد گوگل بد نيست؛ اما برنامه هاي بهتري هم وجود دارند). از لحاظ آماري، آن طور که نويسنده مطرح مي کند، 17 درصد از خطاهاي پزشکي را تشخيص هاي نادرست تشکيل مي دهند. برخي از اين تشخيص هاي غلط موجب ناکارآمدي درمان يا طولاني شدن آن مي شوند، در حالي که برخي ديگر مي توانند منجر به مرگ هم شوند. به اعتقاد نويسنده، عامل بخشي از اين خطاها، دستگاه ها و ابزارهاي پزشکي اند که با وجود پيشرفت هاي فراوان، اتکاي صرف به آنها چه از سوي پزشکان و چه بيماران ناکافي است. علت آن است که با همه ي داده هايي که اين ابزارها قادرند به دست آورند، فاقد مؤلفه هاي ضروري براي «تشخيص» بيماري اند. آنها نمي توانند به داستان بيماران گوش بدهند، پوستشان را لمس کنند يا به درون چشم هايشان نگاه کنند. خوانندگاني که از داستان نبرد پزشکان با بيماري هاي لذت مي برند، از خواندن اين کتاب سرخوش خواهند شد و در کنار آن، از نحوه ي تفکر پزشکان و چگونگي انجام کارهايشان، و اين که چطور مي توانند آن کارها را بهتر انجام دهند نيز آگاه خواهند شد. مکانيک رياضي: استفاده از استدلال فيزيکي براي حل مسائل اين کتاب، رابطه ي معمول ميان رياضيات و فيزيک را معکوس مي کند. مطالعه ي دقيق کتاب «مکانيک رياضي» مي تواند نحوه ي تفکر خوانندگان را به شکلي درآورد که مسائل رياضي را با استفاده از همتاهاي فيزيکي آنها مورد مداقه قرار دهند. رياضي دان ها در اين کتاب تمرين هايي را خواهند يافت که آنها را به شيوه هاي نوين تفکر رهنمون مي شود. معلمان و استادان رياضي نيز مطالبي را در آن خواهند يافت که به کار تکميل درس هاي کلاس هايشان خواهد آمد: دانشجويان با تفکر فيزيکي را به رياضي نزديک خواهد کرد و دانشجويان با تفکر رياضي را قدرشناس فيزيک خواهد ساخت. «مکانيک رياضي» سرشار از آزمون هاي فکري فيزيکي نظير چرخ دوچرخه، پيستون ها، فنرها، حباب صابون، آونگ ها و مدارهاي الکترونيکي است که کاربردهايشان در هندسه، مسائل پيشينه و کمينه (ماکزيمم و مينيمم)، نامعادلات، انتگرال گيري و توابع مختلط شرح داده شده است. در کل کتابي است براي تمام کساني که (حتي اندکي) به فيزيک علاقه مندند و شکوه و ظرافت رياضيات را مي ستايند؛ و مي تواند هديه اي مناسب باشد براي افراد مختلف، از دانش آموزان دبيرستاني گرفته تا استادان دانشگاه، فيزيکدانان و رياضي دانان حرفه اي. حقايق، دروغ ها و حلقه هاي «اُ»: نگاهي از درون به سانحه ي انفجار شاتل فضايي چلنجر در يک صبح سرد ماه ژانويه 1986 (زمستان 1364)، سازمان فضايي آمريکا (ناسا) شاتل فضايي «چلنجر» (به معناي حريف، مدّعي) را، با وجود هشدارهاي فراوان افراد مختلف براي توقف عمليات پرتاب، رهسپار فضا کرد. اما انفجار مهيب اين فضاپيما لحظاتي پس از پرتاب، آن هم جلوي دوربين هاي پخش زنده ي تلويزيوني، تبديل به صحنه اي شد که شايد هرگز از خاطره تلاش هاي آدمي براي راهيابي به فضا پاک نشود. در کتاب «حقايق، دروغ ها و ...» آقاي «آلن مک دانلد»، مهندس و مدير اجرايي برجسته و يکي از همان کساني که براي توقف عمليات هشدار داده بود، اين ماجراي دردناک را از جايي که خودش در مرکز هدايت پرتاب ايستاده بود، باز مي گويد. از آنجا که او تلاش کرده بود دلايل واقعي ايجاد کننده ي سانحه را برجسته و توجه گروه هاي تحقيق را به آن معطوف کند، تنها کسي بود که هم از سوي ناسا و هم شرکتي که در استخدامش بود (مورتون تيوکول، سازنده ي موشک هاي سوخت جامد) مجازات شد. حالا او در کتاب افشاگر خود، همراه با «جيمز هانسن» (تاريخ نگار پرآوازه در زمينه ي هوافضا)، با دقت و انصاف تمام عوامل منجر به حادثه را ذکر کرده است؛ حتي آنهايي را که در گزارش گروه تحقيق نيز، که به دفتر رياست جمهوري ارسال شد، نيامده بودند. کتاب «حقايق، دروغ ها و ...» نخستين نگاه به حادثه ي غمناک چلنجر و پيامدهاي آن از سوي کسي است که داخل مجموعه بود، احتمال بروز سانحه را تشخيص داده بود و تلاش کرد تا جلوي آن را بگيرد. اين کتاب همچنين به هشدارهاي پيش گيرانه در مورد دو پرواز بعدي شاتل پس از چلنجر اشاره دارد، همان ها که در نهايت شاتل «کلمبيا» را همراه با سرنشينانش حدود 15 سال بعد (فوريه 2003) به کام مرگ کشاند. و همه ي اينها چيزهايي است که «آنها» دلشان نمي خواهد شما بدانيد! تشريح: عکس هايي از آداب کالبدشکافي در طب آمريکا طي سال هاي 1880 تا 1930 اين کتاب پنجره اي است شگرف به دنياي تعليم و تربيت دکترهاي امريکايي در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم ميلادي، که هم در زمينه ي کالبدشکافي ارزشمند است و هم از لحاظ تاريخي و فرهنگي. در عکس هاي اين کتاب مي توان دانشجويان آقاي پزشکي و تعداد کم شماري خانم را ديد که در دستانشان چاقوي تشريح، ارّه و کتاب هاي درسي ديده مي شود در حالي که جسدي که بناست تشريح شود- اغلب فقير و سياه پوست- به شکل غريبي حالت داده شده و در برابر دوربين قرار گرفته است. در عکسي تکان دهنده، زني سياه از پشت دانشجويان جوان به دوربين نگاه مي کند. نويسندگان کتاب، «جان هارلي وارنر» و «جيمز ادمونسون»، در مواجهه با اين عکس مي پرسند: «از يک زن آفريقايي- آمريکايي، که با دسته ي جارو در دستانش پشت ميز تشريح ايستاده و نگاهش خيره به دوربين است، چه دستگيرمان مي شود؟» سپس نتيجه مي گيرند که اين عکس هم اکنون «از سايه ي تاريخ» به درآمده و «مي توانيم بالاخره شاهدي بر آن باشيم». از ظهور عکاسي در اواخر قرن نوزدهم، دانشجويان پزشکي- اغلب مخفيانه- از خود و جسدهايي که مي بايست تشريحشان مي کردند (نخستين بيمارانشان!) عکس مي گرفتند. يک ميز تشريح آغشته به خون ممکن است باعث شود بيننده نگاهش را برگرداند و تصوّر شوخي هاي دانشجويان سر ميز تشريح، مي تواند هم زمان خنده آور و هراسناک باشد. «کارت پستال» هايي که اين دانشجويان براي خانواده و دوستان خود مي فرستادند، مي توانست هم پستچي و هم گيرنده ها را بيازارد. اما در اين کتاب، نگاهي هرچند دشوار به «گذشته ي ناخوشايند» پزشکي، فرصتي را فراهم مي کند تا ميراثي را که پزشکان و بيماران امروز از آنها زنده اند و منفعت مي برند، درک کنيم. کتاب «تشريح» شامل 138 عکس تاريخي از اين دست است که با مقالاتي روشنگر از سوي مؤلفانش، که هر دو متخصص در اين زمينه اند، بخشي هيجان انگيز از تاريخ پزشکي را آشکار مي کند. مسئله مانتي هال: داستان جالب توجه بحث انگيزترين معماي رياضي رياضي دان ها اسمش را گذاشته اند « مسئله ي مانتي هال» (Monty Hall Problem) که يکي از جالب ترين معماهاي رياضي روزگاران اخير است. تصور کنيد سه «در» در برابر شماست که پشت يکي از آنها جايزه اي قرار دارد. شما يکي از درها را �
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 6657]
-
گوناگون
پربازدیدترینها