واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: شنبه ۱۷ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۲:۲۰
معصومه نصیری - مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد علوم ارتباطات در عصری که سرعت رشد و انتقال مفاهیم، غیرقابل پیشگیری و حتی پیشبینی است، آن دسته از حاکمیتها در جهت تحقق برنامهها و مدیریت صحیح جوامعشان به توفیق دست خواند یافت که بتوانند با علم به گذشته و بررسی دقیق شرایط حال حاضر، آینده را به خوبی ترسیم کنند. نیل به این هدف نیازمند مطالعات زمینهای قوی در حوزه «آیندهپژوهی» است؛ در واقع جوامعی که آیندهپژوهان زبدهای داشته باشند و این مولفه را جدی بگیرند در دنیای امروز حرفی برای گفتن خواهند داشت و قدرتمند محسوب میشوند. «آیندهپژوهی» مشتمل بر مجموعه تلاشهایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگوها و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسم آیندههای بالقوه و برنامه ریزی برای آنها میپردازد. آیندهپژوهی بهتر است برنامهریزی، پیشگویی و پیشگیری نباشد؛ چرا که این شیوه، دست آیندهپژوه را باز میگذارد برای اینکه سناریوهای محتمل را در نظر گیرد، بدون اینکه نگران پاسخگویی به کسی باشد و ترس از این پاسخگویی او را محدود کند؛ در حققیت نداشتن چارچوب، باعث میشود آیندهپژوه هرگونه احتمالی را در نظر بگیرد با این هدف که هیچ زمان در هیچ حوزهای کشور دچار غافلگیری نشود. آیندهپژوهان معمولا از بین افراد نخبه انتخاب میشوند و سناریوهایی که تدوین میکنند به عنوان راهبرد در حوزههای مختلف مانند سیاستهای راهبردی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به این مهم، همچنین با توجه به شرایط ژئوپولتیک ایران و شرایط توازن قدرت و تمام پیچیدگیهایی که در منطقه به صورت ژئواستراتژیک وجود دارد، شاید بهترین مدل برای ایران برای آنکه بتواند خود را در شرایط فعلی منطقه در اوج قدرت حفظ کند، این باشد که «آیندهپژوهی» را جدی گیرد. کشورهایی که به این مقوله توجه میکنند کمتر در عرصه مناسبات مختلف سورپرایز میشوند و معمولا به اکثر مواردی که ممکن است آنها را غافلگیر کند از قبل فکر کردهاند و می دانند چگونه باید گام بردارند. با این اوصاف آنچه طی سالهای اخیر بارها از سوی مسوولان نظام مورد تذکر واقع و بر اتخاذ تدابیر جدی برای مقابله با آن تاکید شده، جنگ نرم دشمن و شرایطی است که از این طریق به ایران تحمیل شده است؛ مقولهای که میتوان با اتکا بر مولفه مهم و استراتژیک «آیندهپژوهی»، راههای نفوذش را سد کرد و به عنوان خط مقدم در این حوزه قلمداد شود. از آنجاکه جنگ نرم، آرام و خزنده عمل میکند و به طور تدریجی در جامعه شکل میگیرد، همچنین افراد به سختی متوجه پیشرفت آن میشوند و بدون درگیری نظامی با بهرهگیری از روشهای اقناعسازی یا مدیریت احساسات و بهرهگیری از روشهای جذب، رقیب را به انفعال یا شکست وامیدارد، باید آیندهپژوهانی که متشکل از کارشناسان حوزههای مختلف هستند، در این زمینه به کار گرفته شوند و برای آینده با علم به راههایی که تا کنون طی شده، برنامهریزی کنند و مدلهای مختلفی را ارائه دهند که در صورت بروز هر یک از شیوههای نوین جنگ نرم، ایران پاسخی مدون در جهت مقابله داشته باشد و حتی یک گام قبل از آن بتواند راه اعمال آن را سد کند. در واقع جنگ نرم ، جنگی است میان اندیشهورزان و مراکز تئوریپردازی کشورها و آن مراکزی موفقتر عمل میکنند که آینده را پیشبینی کرده و نظریات مختلفی را روی میز داشته باشند. آیندهپژوهان در عرصه جنگ نرم با علم به فرایندهای نفوذ و تأثیرگذاری جنگ نرم که شامل «پیامسازی»، «مسئلهآفرینی»، «آسیبسازی»، «برنامهسازی»، «انتقال ابزاری»، «باور سازی»، «بحرانسازی»، «مشروعیتزدایی»، «پوزیسیونزایی و ساختارگریزی» و «ساختارسازی جدید» است، باید در هر یک از حوزه های ذکرشده دارای طرح باشند و بتوانند راههایی ارائه دهند که از غافلگیری در این زمینه جلوگیری شود و مدلهای مختلفی را روی میز تصمیمگیران قرار دهند. در این صورت است که ما در عرصه مقابله با جنگ نرم موفق خواهیم بود و از حالت بازیگر منفعل، به نقشآفرین فعال تبدیل میشویم. «آیندهپژوهی» در عصری که حاکمیتها کمتر وارد درگیری نظامی و حتی مشهود با یکدیگر میشوند، راهکاری است که میتواند به افزایش حضور هوشمندانه ایران در تمامی عرصهها کمک کند و به ابزاری در جهت تقویت جایگاه ایران در دنیا تبدیل شود. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]