واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: غناي اوقات فراغت با مفاهيم ديني
حميد حسين زاده
امروزه اوقات فراغت در كشورهاي ديگر يكي از مهمترين مباحثي است كه حتي در بُعد آموزشي مطرح است. در تاريخچه تعليم و تربيت نيز يكي از اهداف تعليم و تربيت پر كردن مناسب اوقات فراغت است كه در كشور ما خيلي به آن توجه نميشود.متأسفانه به اوقات فراغت در كشور ما به شكل هدفمند نگاه نميشود؛ در واقع بچهها را در دوره تحصيلي بايد آماده كرد تا بتوانند از اوقات فراغتشان به صورت بهينه استفاده كنند.اگر جوانان و نوجوانان ما ناگزيرند زماني را فارغ از دغدغههاي تحصيلي خود سپري كنند، دستكم بايد برنامهاي براي پركردن اوقات خالي آنها وجود داشته باشد و براي رسيدن به اين منظور شايد لازم باشد بارها و بارها مفهوم «فراغت» مورد ارزيابي قرار گيرد تا بر اثر هر مرتبه تكرار، نگرشهاي جديدي نسبت به اين امر مهم ظهور و بروز يابد. يكي از مقولاتي كه مي توان بر اساس آن به غني سازي اوقات فراغت كودكان و نوجوانان پرداخت مفاهيم ديني و بهره گيري از قرآن كريم است.
حجتالاسلام والمسلمين محمد توانايي، كارشناس قرآني و عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد اسلامي در اين باره مي گويد:" قرآن كتاب هدايت است و انسانها را به بهترين و درستترين راهها هدايت ميكند.قرآن كريم كتاب كاربردي براي تمامي سنين است و همانطور كه در قرآن كريم آموزههايي براي بزرگسالان بيان شده، براي كودكان و نوجوانان نيز مطالب آموزنده و قصههاي قرآني فراواني وجود دارد.قرآن كريم دربرگيرنده 250 قصه و داستان براي كودكان و نوجوانان و ساير گروههاي سني است كه البته اين قصهها و داستانها ميتوانند در قالب برنامههاي متنوع فرهنگي، هنري، ادبي، آموزشي و ... به كودكان و نوجوانان ارائه شوند".
غنيسازي اوقات فراغت كودكان و نوجوان با برنامههاي قرآني تنها مختص به فصل تابستان نيست و نيازمند برنامهريزي و اجراي درازمدت و هدفمند است.
شرط نخست در برنامهريزي براي غنيسازي اوقات فراغت كودكان و نوجوانان دورانديشي و اقدام براي تدوين برنامهاي بلندمدت و هدفمند است كه براساس آن امكانات و نيازها سنجيده شده و هميشه كمي پيش از شروع اوقات فراغت به فكر رفع كمبودهاي آن باشيم.چنين اقدامي ضمن پويايي برنامهريزي اوقات فراغت جلوي بسياري از اقدامات تكراري را خواهد گرفت و موجب نشاط و شادابي ابتدا در ميان مسئولان برنامهريز شده و از آنجا كه برنامهها براساس توالي مورد نظر به پيش ميرود كودك و نوجوان تحت پوشش اين برنامهها نيز احساس كسالت نكرده و راه كمال و سعادت را يكي از پس از ديگري طي ميكنند.
حجتالاسلام والمسلمين محمدحسن راستگو،مديرمركز تربيت مربي دفتر تبليغات حوزه علميه در اين باره مي گويد:"در تزريق محتواي ديني و قرآني بر ساختار برنامه اوقات فراغت كودك و نوجوان لازم نيست كه حتماً تأكيد شود كه اين برنامه قرآني و ديني است و تمايزي ميان آنها با ساير برنامههاي جاري در اوقات فراغت قائل شد، بلكه آنها نيز بايد هم رديف با ساير برنامهها به كودكان و نوجوانان ارائه شده و هيچ اولويتي براي آنها در نظر نگرفت تا به اين وسيله كودك و نوجوان به اين درك برسند كه انجام فرايض ديني همچون نماز، جزئي از برنامههاي روزمره است كه بايد به انجام برسد".وي معتقد است:" براي غنيسازي اوقات فراغتي همچون فصل فراغت از تحصيل دانشآموزان و اختصاص محتوايي ديني و قرآني ابتدا بايد بر روي ساختار آن كاري كارشناسي صورت گيرد به اين شكل كه با توجه به نياز و درخواست دانشآموزان كه براساس سن و جنس آنها مطرح ميشود، برنامههايي شاد و مفرح و در عين حال آموزنده ديني و قرآني را براي آنها ابتدا تدارك ديد و سپس متناسبسازي كرد".
با يك بررسي اجمالي ميتوان دريافت كه كودكان و نوجوانان در اين ايام بيشتر براي گذران اوقات فراغت خود به دنبال انتخاب بازي و سرگرمي هستند كه به واسطه آن بسياري از هيجانات روحي و رواني خود را كه به دليل پشت سر گذاشتن يك دوره تحصيلي در آنها باقي مانده تخليه كنند، لذا يكي از راهكارهاي گنجاندن مفاهيم ديني و قرآني در برنامه اوقات فراغت كودكان استفاده از قالب هايي چون بازي هاي رايانه اي است.براي اين كار نياز به تبيين پيام مستتر در آيات قرآن داريم چرا كه قرآن يك ترجمه تحتاللفظي دارد كه معمولاً در ذيل عبارت عربي آن نوشته ميشود و يك ترجمه معنايي دارد كه هر آيه و يا سورهاي از قرآن پيام و منظوري را كه اغلب بعد ارشادي و تربيتي دارد، براي مسلمانان بيان كرده است.
علياكبر توپچي، رئيس فرهنگسراي قرآن با اشاره به اينكه كودكان و نوجوانان در اوقات فراعت بيشتر به بازي و سرگرمي تمايل دارند مي گويد:"اوقات فراغت فرصت خوبي فراهم ميآورد تا در كنار استراحت و فراغت از تحصيل فرزندانمان براي ساعاتي آنها را به برنامههاي فرهنگي و هنري با محوريت قرآن مشغول كنيم.كودكان و نوجوانان از اوقات فراغت تلقي بازي و سرگرمي دارند و لذا بايد دقت داشت كه در چگونگي ارائه برنامههاي فرهنگي و قرآني به گونهاي رفتار نكنيم كه دچار خستگي فرزندانمان شود و آنها را با برنامههاي فشرده و رسمي آموزشي بويژه قرآن منزجر نكنيم. برنامههاي قرآني اوقات فراغت دانشآموزان بايد در قالب يك بسته فرهنگي متنوع ارائه شود كه در آن ابعاد آموزشي و سرگرمي توأمان در نظر گرفته شده و بر غناي آن اضافه شود".
كودكان در اوقات فراغت به فضاها و كارهايي ميانديشند كه تا حدودي آنها را از فضاي تعليم و تربيت و آموزش مستقيم و انجام تكاليف دور كند و اگر خواسته باشيم با تداركات آموزشي همچون تشكيل كلاس سعي در غنيسازي اوقات فراغت داشته باشيم،شايد از آن استقبال كنند، اما آنچنان كه بايد و شايد با اين ساز و كار آموزشي ارتباط برقرار نميكنند.
شيخالاسلامي مدير گروه قرآن و معارف راديو قرآن در خصوص بهره گيري از قرآن براي غني كردن اوقات فراغت كودكان و نوجوانان مي گويد:
" معمولاً در مواجهه با قرآن به روخواني و ارتباط مستقيم با آن به وسيله ترجمه تحتاللفظي كه معمولاً در ذيل عبارت عربي آيات آمده است ميپردازيم در حاليكه قرآن يك ترجمه معنايي و پيامي نيز دارد كه مي تواند مورد استفاده براي طراحي و توليد وسايلي آموزنده همچون وسايل بازي و سرگرمي براي كودكان و نوجوانان قرار گيرد.استخراج چنين پيام و منظوري كه در حقيقت ترجمان دومي از قرآن است، ميتواند دستاويز خوبي براي طراحي بازي و سرگرمي براي كودكان و نوجوانان باشد كه علاوه بر ايجاد فضايي شاد و مفرح، كودك و نوجوان را نيز به انديشه و ادراك وادار كرده و آموزنده باشد.كارشناسان قرآني با ترجمه موضوعي و پيامي قرآن و بازيسازان و طراحان وسايل سرگرمي و تفريح كودكان و نوجوانان با ابتكار و خلاقيت خود ميتوانند از پيامها و اشاراتي قرآني در طراحي و توليد بازيهايي كه بتواند به نحو مطلوبي اوقات فراغت كودكان و نوجوانان را پر كند، بايد كوشا بوده چرا كه خلأ چنين استفادهاي كاربردي از قرآن
بويژه در مواجهه با كودك و نوجوان احساس ميشود".سازمانها و دستگاههاي ديني و تربيتي مانند وزارت آموزش و پرورش، صدا و سيما، سازمانهاي گردشگري و تفريحي، بسيج
و ... بايد در لحظات فراغت از تحصيل به انجام فعاليتهاي هدفمند براي كودكان و نوجوانان پرداخته و خانوادهها را در غنيسازي اوقات فراغت فرزندان ياري كنند و علاوه بر اجراي برنامههاي آموزشي و فرهنگي بحث آموزش قرآن را نيز مورد توجه قرار دهند.اوقات فراغت از تحصيل فرصتي مناسب براي انجام فعاليتهاي فرهنگي، هنري، ورزشي و بويژه فعاليتهاي قرآني است.لازم است كه برنامهريزي درستي در رشته حفظ و قرائت قرآن صورت گيرد و دانشآموزان حافظ و قاري قرآن تربيت شوند.متاسفانه در بحث اوقات فراغت با چالشهاي مختلف و متفاوتي مواجه هستيم و خسارتي كه از اين بابت متوجه ماست، تربيت يك نسل فاصله گرفته از اهداف و آرمانهاست. در صورتي كه ميتوانستيم در پرورش و هدايت جوانان، در جهت، اهداف و آرمانهاي نظام يك نقش اساسي ايفا كنيم.دستگاههاي متولي هيچگونه برنامه مشخصي براي جمع آوري و سازماندهي استعدادها ندارند و ميبينيم كه در قالبهايي اين بحثها مطرح ميشود كه بيشتر جنبه شعاري دارد و عملياتي نيستند.
شنبه|ا|11|ا|آذر|ا|1391
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: رسالت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 107]