محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798200663
عکس های مرگ عجیب ببری درپارک«ارم»
واضح آرشیو وب فارسی:تکناز:
بازهم فاجعه زیست محیطی در کشور، این ببرها كه پس از 52 سال سوم اردیبهشت ماه سال جاری و علی رغم انتقاد برخی كارشناسان داخلی، با تاكید رییس سازمان حفاظت محیط زیست جهت احیای نسل ببر مازندران با موافقت نخست وزیر روسیه علی رغم فشارهای رسانه ای و گروه های مردمی این كشور به ایران آمدند، قرار بود حداكثر یكماه تا آماده شدن زیستگاه خود در میانكاله مازندران، در باغ وحش تهران نگهداری شوند اما... سرانجام سرانجام با گذشت 8 ماه و یك هفته از ورود دو ببر «آمور» به باغ وحش تهران كه به گفته كارشناسان نسل آنها نزدیك به ببر «مازندران» است، یکی از ببرهای اهدایی روسیه به ایران، به علت بیماری در پارک ارم جان بخت و حال ببر ماده نیر چندان مساعد نیست.
به گزارش خبرنگار «تابناک اجتماعی»، کشور روسیه در اردیبهشت ماه امسال، طی یک تفاهمنامه همکاری با ایران، یک جفت ببر سیبری را در مقابل دریافت دو پلنگ ایرانی ماده تحویل سازمان حفاظت محیط زیست ایران داد و در حالی که قرار بود این ببرها برای اجرای "طرح احیای ببر منقرض شده مازندران" در پناهگاه حیات وحش میانکاله در شرایط نیمه اسارت نگهداری شوند، پناهگاه حیات وحش میانکاله، آماده پذیرش ببرها نشد و این ببر ها در پارک ارم نگهداری شدند تا اینکه یکی از آن ها جان باخت و دیگری نیر در وضعیت مناسبی نیست.
در حالی كه قرار بود حداكثر ظرف یكماه این ببرها به پناهگاه حیات وحش میانكاله منتقل شوند، سرانجام با عدم تحقق این امر، تامین بودجه مورد نیاز و شیوع یك بیماری همه گیر، ببر «نر» ساعت 11 روز پنجشنبه تلف شد.
این ببرها كه پس از 52 سال سوم اردیبهشت ماه سال جاری و علی رغم انتقاد برخی كارشناسان داخلی، با تاكید رییس سازمان حفاظت محیط زیست جهت احیای نسل ببر مازندران با موافقت نخست وزیر روسیه علی رغم فشارهای رسانه ای و گروه های مردمی این كشور به ایران آمدند، قرار بود حداكثر یكماه تا آماده شدن زیستگاه خود در میانكاله مازندران، در باغ وحش تهران نگهداری شوند.
این در حالیست كه با گذشت 8 ماه و یك هفته چشم انتظاری ببرها برای تامین اعتبار و انتقال آنها از قفس ها به زیستگاه جدید، سرانجام ببر «نر» بر اثر شیوع یك بیماری همه گیر روز پنجشنبه در باغ وحش تهران علی رغم تلاش دامپزشكان برای نجات آن تلف شد. از سوی دیگر از باغ وحش تهران خبر می رسد كه وضعیت ببر ماده نیز مساعد نیست و به طور دایم این حیوان تحت نظر دامپزشكان است.
شنیده ها حاكیست بر اثر یك بیماری همه گیر در باغ وحش تهران طی چند روز گذشته حداقل 2 قلاده شیر بر اثر یك بیماری تنفسی كه منجر به خونریزی از بینی می شود تلف شدند.
گزارش های دریافتی حاكیست وضعیت سایر شیرهای باغ وحش تهران نیز وخیم است اما هنوز علت این بیماری و راه مقابله با آن مشخص نشده است.
آنطوری كه دكتر محمدباقر صدوق، معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفته است بررسی های اولیه نشان می دهد علت مرگ این ببر شیوع بیماری «مشمشه» در باغ وحش ارم تهران بوده است.
به گزارش ایسنا، هرچند مهندس ضیایی، استاد دانشگاه و مشاور معاونت طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست كه مسوول احیای نسل ببرهای ایرانی نیز هست گفته است نتایج نهایی علت مرگ ببر روسی شنبه رسما اعلام می شود و در حال حاضر به طور قطع نمی توان علت مرگ این حیوان را اعلام كرد.
اما اگر مرگ شیرها و ببر باغ وحش تهران بر اثر بیماری «مشمشه» تایید شود مسوولان دامپزشكی با توجه به این كه این بیماری قابل انتقال به انسان است باید در اسرع وقت نسبت به پلمپ باغ وحش تهران اقدام كنند.
هرچند به نظر می رسد مسوولان دامپزشكی حتی با توجه به نتایج اولیه آزمایشات باید از همان روز پنجشنبه باغ وحش تهران را برای جلوگیری از احتمال انتقال این بیماری به انسان پلمپ می كردند.
هم اكنون تیم دامپزشكی و كارشناسان نیز در حال استفاده از قرص های پیشگیری از انتقال این بیماری هستند.
اما پلنگ های ایرانی كه در زمان ورود ببرهای روسی با یك هواپیمای اختصاصی روسی به مركز تحقیقات «سوچی» منتقل شدند در سلامت كامل به سر می برند و نخست وزیر روسیه چندین بار تا كنون از آنها شخصا بازدید كرده است.
مهندس ضیائی، مدیر پروژه احیای ببر ایرانی پیشتر به ایسنا گفته بود كه نقشه ها و طراحی محل جدید انتقال ببرها به میانكاله صورت گرفته اما به دلیل تامین نشدن اعتبار مورد نیاز این پروژه همچنان متوقف است.
شواهد حاكیست آخرین ببر ایران در پارك ملی گلستان در سال 1337 شكار شد و پس از آن دیگر خبری از ببر در ایران نبود. اما پیش از این ببر ایرانی در منطقه مازندران و در جنگل های هیركانی (جنگل های مازندران و گیلان تا منطقه سرخس) پراكندگی داشته و جمعیت آن بسیار زیاد بوده است به شكلی كه ظل السطان در كتاب تاریخ مسعودی می نویسد در برنامه شكاری كه در میانكاله داشتم 35 ببر شكار كردم.
به گفته كارشناسان در پی نابودی ببر مازندران، تلاش های زیادی برای یافتن ردپای این ببر در كشور انجام شد و پس از سالها كارشناسان به این نتیجه رسیدند كه نسل ببر مازندران نیز مانند شیر ایرانی منقرض شده است.
بررسی های انجام شده بر روی DNA نمونه های پوست ببر مازندران كه در موزه های مختلف نگهداری می شود نشان داد كه ببر ایرانی با ببر آمور (ببر سیبری) از نظر ژنتیكی تفاوت چندانی ندارد تا این كه چندی پیش وزیر محیط زیست روسیه كه در راس هیاتی با مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست ایران ملاقات كرد و خواستار دریافت دو قلاده پلنگ ایرانی و احیای نسل این حیوان در كشور روسیه شد. در این حال مسوولان ایرانی كه مدت ها به دنبال گرفتن ببر مازندران بودند به شرط تحویل دو قلاده ببر توسط روسیه موافقت كردند دو پلنگ ایرانی را به این كشور بفرستند.
موضوعی كه به گفته رییس سازمان حفاظت محیط زیست، موافقت با آن در روسیه با چالش های زیادی مواجه بود به شكلی كه نخست وزیر روسیه برای این تبادل تحت فشار رسانه ها و گروه های مردمی روسیه قرار گرفته بود اما در نهایت با پیشنهاد ایران موافقت كرد و سرانجام عصر جمعه دو ببر سیبری پس از چند بار تغییر ساعت پرواز در فرودگاه مهرآباد تهران با یك هواپیمای اختصاصی به كشور آمدند.
گفتنی است مشخصات ببر ایرانی یا ببر مازندران با نام علمی (Panthera tigris virgata) به این شرح است:
رنگ پشت و پهلوی ببر ایرانی زرد متمایل به نارنجی با نوارهای باریک و قهوه ای می باشد و زیر بدن یعنی شکم و سینه سفید رنگ است. پشت گوش ها سیاه بوده لکه سفیدی در وسطش دیده می شود. از ببر ایران که زیستگاه اصلی اش دامنه شمالی رشته کوه البرز بوده است با نام ببر خزر یا ببر مازندران در سفرنامه ها و کتب تاریخی و ادبی یاد شده است.
ببر ایرانی شباهت زیادی به پسر عموی بنگالی خود دارد ولی نوارهای قهوه ای دور بدنش یه پهنی نوارهای ببر بنگال نیست (البته تعداد نوارها در ببر ایرانی بیشتر است) همچنین رنگ پهلوها در ببر ایرانی تیره تر (قهوه ای تر) است.
موهای بدن ببر مازندران بخصوص در زمستان رشد زیادی دارد و موهای صورت او مانند ببر سوماترا بلند است. طول بدن ببر مازندران 140 تا 280 سانتیمتر است و اندازه دم این حیوان بین 60 تا 90 سانتیمتر است. (دو گزارش هم درباره اندازه ببر ایرانی وجود دارد یکی از منطقه لنکران که طول بدن این حیوان را 259 و 5/289 سانتیمتر ذکر شده است)
غذای ببر خزر گراز، مرال، گوزن زرد، گراز، شوکا، گربه وحشی، خرگوش، پرندگان و خزندگان و در مواقع گرسنگی و عدم دسترسی به شکار طبیعی گاو و گاومیش اهلی بوده است.
بچه های این ببر در 4 سالگی بالغ می شوند (طول عمر ببر در اسارت 30 سال است)
اما بیماری مشمشه چیست؟
بر اساس اطلاعات پایگاه اطلاع رسانی سازمان دامپزشکی کشور مشمشه یكی از بیماریهای باكتریایی مسری خطرناك است كه اغلب سبب ابتلاء تك سمی ها می گردد. بیماری بشدت كشنده بوده و از اهمیت بالایی در جمعیت های اسب برخوردار است.
این بیماری از جمله بیماری های مهم مشترك بین انسان و دام است.
عامل بیماری:
عامل بیماری باكتری گرم منفی غیر متحرك فاقد كپسول و غیر هاگزا بنام پزودومناس مالئی ( Pseudomonas mallei ) است كه بعضاً در مراجع جدید به نام بورخولدریا مالئی ( Burkholderia mallei ) نیز نامیده شده است.
اپیدمیولوژی:
پزودومناس مالئی یك انگل اجباری بوده كه بسهولت توسط نور، حرارت و ضدعفونی كننده های معمولی از بین میرود و بنظر نمی رسد در یك محیط آلوده بیش از شش هفته باقی بماند. اسب ها، قاطرها و الاغها از گونه های معمول درگیر می باشند.
حیواناتی كه از تغذیه بدی برخوردارند و یا در محیط نامطلوب نگهداری می شوند از حساسیت بیشتری برخوردارند.
انسان نیز در زمره جانداران حساس به این عامل عفونی است كه معمولاً بیماری منجر به مرگ می شود. حیوانات آلوده و یا حاملینی كه در ظاهر سالم بوده واز بیماری جان سالم بدر برده اند عمده ترین منابع عفونت بشمار می آیند.
نحوه انتشار آلودگی بدان صورت است كه آسیب ها و ضایعات ریوی (آبسه مانند ) پاره شده و عامل بیماری به درون برونشیول ها راه یافته و موجب عفونی شدن مجاری تنفسی فوقانی می گردد كه در نتیجه سبب دفع ارگانیسم از بینی ودهان خواهد شد.
انتشار بیماری اغلب از طریق بلع مواد غذائی آلوده با منشا ذكر شده اتفاق می افتد كه در این زمینه آبشخورهای مشترك (آلوده) نقش بسزایی خواهند داشت.
تماس مستقیم پوست با پوست آلوده و وسایل تیمار (مانند غشو) اگر چه می تواند خطر آفرین باشد لیكن بندرت ایجاد بیماری پیشرونده می نماید . همچنین انتشار بیماری از طریق استنشاقی نیز میتواند اتفاق بیافتد اما این شكل آلودگی احتمالاً تحت شرایط طبیعی نادر می باشد.
مشمشه هم اكنون از كشورهائی همانند آمریكای شمالی ریشه كن شده است اما مناطقی از جهان منجمله آسیای صغیر، آسیا و آفریقا همچنان آلوده هستند. از آنجا كه اخیراً پرورش و نگهداری اسب بویژه بصورت متراكم در حال رشد می باشد و جابجائی دامها در این شرایط بیش از گذشته و به مقاصد مختلف صورت می گیرد، بروز و شیوع بیماری مشمشه در این جمعیت ها دور از انتظار نیست. در تحت چنین شرایطی میزان مرگ ومیر بسیار بالا خواهد رفت و در تعداد كمی از حیوانات كه بظاهر بهبود می یابند (حاملین) بیماری ابقاء می یابد و بندرت ممكن است حیوانات بطور كامل بهبود یابند.
گوشتخوارانی همانند شیر ممكن است با خوردن گوشت آلوده به بیماری مبتلا شوند. همچنین آلودگی در گوسفند و بز نیز دیده شده است. با وجودی كه انسانها به بیماری خیلی حساس نیستند اما از طریق جراحات پوستی ممكن است به بیماری، به شكل گرانولوماتوز و پیمی مبتلا شوند. مرگ ومیر موردی از میزان بالائی برخوردار است.
بطور كلی اسبدارها كه در ارتباط مستقیم و تنگاتنگ با اسب ها هستند و بویژه دامپزشكانی كه بدون دقت عمل لازمه اقدام به كالبد گشائی حیوانات آلوده می كنند در معرض خطر قرار دارند.
پاتوژنز:
هجوم و حمله جرم اغلب از طریق دیواره روده اتفاق افتاده و در نتیجه آن یا بصورت سپتی سمی ( شكل حاد بیماری ) و یا بصورت باكتریمی ( شكل مزمن بیماری ) اتفاق می افتد . عامل بیماری همواره در ریه موضعی شده اما پوست ومخاط بینی نیز در زمره مواضع معمول قرار دارند . سایر احشاء نیز ممكن است محل تشكیل ندولهای تیپیك گردند.
علائمی كه در مرحله پایانی بیماری دیده می شود، عمدتاً مربوط به برونكو پنومونیا بوده ومرگ در موارد تیپیك بیماری بسبب آنوكسی آنوكسیا پیش می آید .
یافته های بالینی:
در شكل حاد بیماری: تب بالا ؛ سرفه ؛ ریزش بینی همراه با انتشار سریع زخمهائی روی مخاط بینی و همچنین ندولهائی بر روی پوست قسمت تحتانی دستها و یا شكم بروز می نماید . مرگ در اثر سپتی سمی ظرف چند روز اتفاق می افتد .
در شكل مزمن بیماری: در این حالت از بیماری علائم بستگی به محلهائی قابل پیش بینی كه ضایعات در آنها شكل گرفته اند خواهد داشت . هنگامی كه موضعی شدن اصلی در ریه اتفاق بیافتد سرفه مزمن ؛ تنفس دردناك و خونریزیهای مكرر از بینی اتفاق خواهد افتاد. اشكال مزمن پوستی و بینی معمولاً با هم اتفاق می افتند. ضایعات مربوط به بینی بر روی قسمتهای تحتانی دیواره میانی و قسمت غضروفی میانی؛ شكل می گیرند. ضایعات ذكر شده در ابتدا بصورت ندولهائی باقطر یک سانتیمتر بوده كه بتدریج زخمی شده و ممكن است بیكدیگر متصل شوند . در مراحل اولیه ترشحات بینی بصورت سروزی بوده كه ممكن است یك طرفی باشد و بعداً بصورت چركی و نهایتاً بصورت خون آلود تظاهر یابد كه بطور معمول این وضعیت بینی؛ توام با بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر فكی خواهد بود.
شكل پوستی بیماری ( سراجه یا FARCY ) با ظهور ندولهای زیر جلدی ( بقطر 12 سانتیمتر) كه سریعاً زخمی شده و واجد ترشحات چركی برنگ عسل تیره ( قهوه ای) خواهد شد تشخیص داده می شود. در بعضی موارد ضایعات عمقی تر بوده و ترشح از طریق فیستولهای ایجاد شده خارج می شود.
عروق لنفی بصورت فیبروزی، قطور و شعاعی از ضایعات خارج شده و با همدیگر ارتباط می یابند. عقده های لنفاوی زه كشی كننده ناحیه درگیر شده و ممكن است ترشحات خارجی داشته باشند.
محلی كه می توان برای ضایعات پوستی پیش بینی كرد قسمت میانی مفصل خرگوشی است اما این گونه ضایعات در هر قسمت از بدن میتواند ایجاد شود.
حیوانات در گیر با فرم مزمن بیماری معمولاً تا چندین ماه بیمار بوده و مكرراً بهبودی رانشان می دهند اما عاقبت یا از پادر آمده و یا با یك بهبود ظاهری بعنوان موارد مخفی باقی می مانند.
یافته های كالبد گشائی: اگرچه هر گونه كالبد گشائی لاشه دام مبتلا به مشمشه بواسطه خطرات احتمالی ممنوع می باشد لیكن علا ئم بیماری در كالبد گشائی به قرار زیر است:
در شكل حاد بیماری خونریزیهای پتشی متعددی در تمام اندام مشاهده می گردد كه توام با برونكو پنمونی نزله ای شدید و بزرگی عقده های لنفاوی برونشیال است. در شكل مزمن بطور معمول ضایعات در ریه ها به شكل ندولهای ارزنی همانند آنچه در سل ارزنی دیده می شود در تمامی بافت ریه پخش و پراكنده می باشند. ضایعات و زخمها روی مجاری تنفسی فوقانی خصوصاً مخاط بینی وجود داشته و باوسعت كمتری در مخاط لارنكس، نای و برونشیت ها دیده می شود. ممكن است ندولها و زخمها در پوست ودر زیر پوست ( بصورت نسبتاً وسیعی ) وجود داشته باشد.
عقده های لنفاوی كه مسئول زه كشی محل در گیر هستند معمولاً حاوی كانونهای چركی و عروق لنفی دارای ضایعات مشابه هستند . كانونهای نكروتیك هم چنین ممكن است در دیگر اعضاء داخلی نیز وجود داشته باشند . پزودو مناس مالئی و گاهی اوقات اكتینو مایسس پیوژنز، از بافتهای آلوده جدا شده اند.
تشخیص:
قطعی ترین راه تشخیص هر بیماری جدا سازی عامل بیماری می باشد . در شكل حاد بیماری مشمشه جداسازی پزودو مناس مالئی از بافتهای آلوده چندان مشكل نمی باشد . این باكتری از رشد نسبتاً آهسته و خوبی بر روی اكثر محیط های كشت آزمایشگاهی برخوردار است كه می توان سرعت رشد آن را با افزودن گلیسرول و خون دفیبرینه اسب به محیط افزایش داد. در صورت استفاده از محیط كشت بلاد آگار بعد از دو روز كلنی هائی بشكل مدور ؛ كوچك و برنگ قهوه ای خاكستری ایجاد خواهد شد.
پزودومناس مالئی، باكتری گرم منفی فاقد حركت و از نظر فعالیتهای بیو شیمیائی بسیار ضعیف می باشد كه همین ویژگیها آن را از پزودومناس پزودومالئی عامل ملیوئیدوز تفریق می نماید.
جداسازی جرم از مواردی كه درگیر شكلهای مزمن و مخفی مشمشه می باشند بسادگی میسر نبوده و در چنین حالاتی می بایست از تستهائی همانند تستهای آلرژیك بمنظور تشخیص بهره جست. مهمترین و اصلی ترین روش تشخیص بیماری، تست آلرژیك با تزریق بین جلدی در پلك پائین با مایه مالئین است.
تست ذكر شده از حساسیت و ویژگی نسبتاً بالائی برخوردار است . مایه مالئین مورد استفاده از پادگنی كه از كشت باكتری مشمشه در محیط بویون گلیسرینه بدست می آید گرفته می شود كه تزریق درحیوان سالم بی ضرر بوده ولی در حیوانات آلوده ( راكتور ) سبب تورم و ترشح چرك از گوشه چشم می گردد.
مقدار مصرف آن 1/0 میلی لیتر بوده كه از محلول رقیق شده آن با آب فنیكه پنج در هزار كه در این حالت بنام مالئین فنیكه گفته میشود استفاده میگردد. بمنظور انجام تست بعد از مقید كردن تك سمی بطریق لواشه زدن لب بالا و یا گوش با یك دست پلك پائین را در بین انگشتان شصت و سبابه ثابت نموده و مشابه تزریق بین جلدی توبركولین تزریق انجام خواهد گرفت.
توجه : باید توصیه گردد متعاقب تزریق مالئین از هر گونه تمرینهای آموزشی استرس زا جداً خودداری گردد. زمان قرائت 48 ساعت پس از تزریق می باشد هرچند در مواردی ممكن است واكنش مثبت حتی در كمتر از 48 ساعت مشاهده گردد. تست و قرائت باید در روز و و در مجاور نور كافی و هوای روشن انجام گیرد و زمان قرائت از 48? ساعت تجاوز ننماید . تست به جز در مواقع اضطراری در فضای سرپوشیده انجام گرفته و دام تا زمان قرائت تحت آن شرایط نگهداری گردد .
كنترل :
متاسفانه این بیماری واكسن و روش پیشگیری از طریق ایمن سازی ندارد و اهم روش های كنترل بیماری عبارتند از: رعایت شرایط قرنطینه ای كامل و پیشگیری از هر گونه تردد دام . منظور از دام، دامی است كه وضعیت آن از نظر سلامتی دقیقاً مشخص نیست. شایان ذكر است كه هم اكنون تمامی اسب هائی كه توسط كارشناسان سازمان دامپزشكی كشور مورد تست مالئین قرار گرفته اند واجد برگه گواهی سلامت مدت دار هستند كه در آن وضعیت سلامتی دام كاملاً مشخص شده است.
انجام تست مالئین بصورت مداوم بفاصله هر 3 هفته تا هنگامی كه جمعیت مورد نظر در 3 تست متوالی هیچگونه موردی از راكسیون مثبت ویا مشكوك نداشته باشد . جداسازی و اعدام هرچه سریعتر دامهای رآكتور كه بدین منظوراقدامات بهداشتی زیر باید متعاقب تشخیص دام رآكتور انجام گیرد:
1 - وسایل انفرادی و تیمار دام مبتلا بطوركلی سوزانده و معدوم شود .
2 - جایگاه اسب با مواد ضد عفونی كننده ( مناسبترین ضد عفونی كننده سود سوز آور می باشد ) پس از سوزاندن و دفن بهداشتی فضولات و كود ؛ گند زدائی شده و حد اقل بمدت 6 هفته مورد استفاده قرار نگیرد.
3 - معدوم كردن اسب آلوده با توجه به خطرات احتمالی؛ به گونه ای انجام پذیرد كه تماس با دام به حداقل ممكن برسد .
4 - محل دفن لاشه باید قبل از معدوم كردن دام آلوده آماده شده باشد ؛ این محل باید بدوراز كانال آب، چشمه ، قنات و سایر مسیرهای عمومی باشد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تکناز]
[مشاهده در: www.taknaz.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 982]
-
گوناگون
پربازدیدترینها