محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798118752
بافت قدیم بوشهر،موزه بادها،سمفونی رنگها…..!
واضح آرشیو وب فارسی:سایت دانلود رایگان:
[url=http://iran-architect.com/?cat=4][/url]
هنر معماری در ایران به بیش از ۶۰۰۰ سال پیش باز می گردد . در تمامی بناهای ایران اعم از کلبه های روستایی و قهوه خانه تا پلهای عظیم و با هیبت ، سادگی و وقار همراه با زینت خاص به چشم می خورد . تعدادی آثار معماری ایران مذهبی بوده و در انواع آنها هم از نظر سمبولیک و هم از نظر مادی ارتباط میان عالم مادی و عالم معنی وجود دارد الهام از طبیعت و برقراری پیوند با نیروهای آسمانی به معماری ایران یگانگی و تداوم بخشیده است .
بیشتر بناهای ایران از لحاظ طرح و حجم ساده بوده و در روح آدمی آرامش و اطمینان القا می کند . استان بوشهر که در جنوب غربی ایران واقع شده است با مساحتی در حدود ۲۳۱۶۷۵۶ متـر مربع حدود ۴/۱ درصد کل مساحت کشور را به خود اختصاص داده است . بندر بوشهر مرکز این استان دارای یکی از منحصر به فردترین و زیبا ترین بافت مسکونی ایران است که از مناظر دیدنی و توریستی جذاب به حساب می آید .
برای دیدن عکس ها و همهی مطالب به ادامه مطلب بروید
درج مطالب با ذکر منبع بلا مانع است(ایران آرشیتکت)
مساحت بافت قدیم بوشهر در حدود ۰۰۰/۵۳۰ مترمربع است که در چهار محله قدیمی دهدشتی ، بهبهانی ، شنبدی و کوتی گسترش یافته است . اوج شکوفایی بافت مربوط به دوره قاجاریه زمانی که بوشهر دروازه ورود ملل مختلف به ایران به شمار می رفت بوده است . کهنگی و رنگ کهربایی ساختمانهای بافت تاریخی بیش از صد سال را تداعی می کند .
خانه سازی و ایجاد مسکن از نیازهای اولیه بشر بوده است و انسان در هر عصری کوشیده تا این نیاز خود را به بهترین نحوه مرتفع گرداند . شرایط اقلیمی ، مسایل فرهنگی ، خصوصاً مذهب در شکل گیری آن موثر بوده است . معماری قدیم بوشهر نیز از این قاعده مستثنی نیست . آب و هوای گرم و مرطوب مهمترین عامل شکل گیری معماری خانه هاست .
جهت گیری کلی بافت بناها با توجه به وزش باد مناسب (باد شمال) صورت گرفته است . مجموعاً می توان سه نمونه بافت متراکم ، نیمه متراکم و باز را در بنادر مشاهده کرد .
بوشهر بافتی کاملاً متراکم دارد . نیاز و دسترسی به ساحل و محدود بودن اراضی دماغه شبه جزیره به دریا منجر به شکل گیری بافتی متراکم با مسیرهای باریک شده است .
خانهای بوشهر کلاً درونگرا هستند یعنی حیاط در مرکز و توسط اتاقها احاطه شده است . در این نوع خانه ها امکان دید به داخل ساختمان مسدود است به همین خاطر ورودی دارای دروازه است که دروازه پیوند بین بیرون و درون ساختمان است . مدل هشتی یا دروازه رابط قسمت بیرونی به اندورنی است . این گذرگاه که حدود ۳*۳ متر است به سبب جلوگیری از چشم انداز مستقیم به دورن حیاط محوطه خانه می شود .
در بافت متراکم بوشهر خانه ها در ارتفاع گسترش یافته و در دو تا سه طبقه ساخته شده اند به ندرت نیز خانه های چهار طبقه چون عمارت دهدشتی دیده می شود .
از آنجا که تراکم زیاد خانه ها و کوچه های باریک امکان عبور جریان هوا و گذر آن به داخل خانه ها را میسر نمی ساخته است و با توجه به گرما و رطوبت زیاد در این شهر با ایجاد روزنهای متعدد در قسمت بیرونی خانه ، اتصال این روزنها با حیاط مسیری مناسب برای کوران هوا در نظر گرفته شده است . بدین منظور اتاقهایی در انواع سه دری ، چهـار دری ، پنـج دری ، شش دری ، هفت دری ، هـشت دری ، ده دری و ۱۶ دری ساخته اند ، که اتاقها در دو طرف روبروی هم دارای روزنه است . که به این طریق خانه ها که به طرف ساحل است خنکی مناسب درون آنها راه می یابد .
بعلت گسترش در ارتفاع ، پلکان در خانه های بوشهر نقش ویژه ای دارد گاهی از چهار گوشه ساختمان پلکانها به پشت بام منتهی می شود . در بیشتر موارد پلکان طبقه هم کف و طبقه اول داخل طارمه میانی قرار دارد . معمولاً در بالای پله های هم کف نورگیرهایی برای زیر زمین تعبیه شده است .
پشت بام محلی مناسب برای خوابیدن در شبهای تابستان بوده است که اتاقی کوچک نیز برای قرار دادن وسایل خواب در بامها تعبیه می شده که «سرپله» نامیده می شود .
بامها دارای حصاری است که با گچ اندود شده این حصارها ممکن است کاملاً بسته باشد یا بین آنها فواصلی است با نرده های چوبی بنام فسیل یا نرده های فلزی عمودی پوشانیده شده است . اتاقها ، بر مبنای سازماندهی کل فضاها و تقسیم آن به فضاهای تابستان نشین و زمستان نشین ،شکل گرفته است . ارتفاع دادن به خانه ، جهت رسیدن به مسیر حرکت بادهای مناسب سبب شده است که اغلب اتاقهای تابستان نشین در طبقات بالا و اتاقهای زمستان نشین در طبقه هم کف یا کمی پایین تر از سطح حیاط قرار گیرند . اتاق زمستانی دارای تعداد کمی در ، گاهی یک در و از چند طرف بسته است . بر عکس اتاقهای تابستانی که در جبهه های مختلف آن در و پنجره قرار دارد .
سردر اتاقها به شکل شمشه است که هلالیهائی با شیشه رنگی بکار رفته است که دارای گره زیبا است . کاربرد شیشه های الوان قرمز ، کبود ، نارنجی ، سبز و زرد زیبایی خاصی به اتاقها بخشیده است . یکی از تفاوتهای سردر خانه های بوشهر با مناطق دیگر روزنی در بالای در می باشد که هم به عنوان نور گیر و هم به عنوان هواکش می کند .
آب انبار از عناصر جدا نشدنی خانه های قدیم است . کمبود آب شرب در بوشهر معماران را به فکر ساختن آب انبار انداخته است . در زمستانها آب انبار از طریق ناودانی از پشت بام به آب انبار هدایت می شود و جهت مصارف تابستانی ذخیره می گردد . آب انبار ممکن است در گوشه ای از حیاط و زیر یک اتاق یا یک طارمه و یا در وسط حیاط نمایان شود .
طارمه یکی از عناصر دیگر ساختمان است. طارمه فضایی است که جلو اتاقها قرار دارد و از یک یا چند طرف باز است . طارمه به عنوان نشیمن موقت فصلی کاربرد دارد همچنین دالان و ارتباط دهنده فضاها نیز می باشد . از عناصر دیگر خاص خانه های بوشهر که هم در نمای داخلی و هم در نمای خارجی آن به چشم می خورد ، شناشیل ها هستند که می توان از آنها به عنوان مکانی برای استفاده از نسیم و وزش بادهای مطبوع و همچنین نظر به ساحل زیبای خلیج فارس نام برد . شناشیل در طبقات فوقانی و به خصوص در خانه هایی با بیش از یک جبهه به عنوان فضای ارتباط دهنده می باشند . این شناشیل ها که به صورت پیش آمدگی هایی در جلوه باز شوهای متعدد اتاقها با عرض حدود یک متر مشاهده می شود ، گاهی سقف دارد گاهی در روی سقف هستند .
وجود کرکره های چوبی در جلوی درها ، با شیب خاص آنها از نفوذ مستقیم آفتاب به درون اتـاق جلـوگیـری می کند و عدم ارتباط بصری از بیرون به داخل اتاقها را میسر می سازد .
مصالح ساختمانی
مصالح موجود در هر منطقه در شکل گیری خانه های آن منطقه تاثیر دارد . در بوشهر که کنار ساحل دریا قرار دارد . عمده ترین مصالح ساختمانی سنگهای اسفنجی است که از ساحل کنده می شود این سنگها حاصل مرجانهای دریایی ، فسیلها و گوش ماهی ها و استخوان ماهی هاست که به صورت رسوب در ساحل تشکیل شده اند . این سنگ ها به «تسک» معروفند فوق العاده مقاوم و دارای منفذ هستند که در برابر گرما و رطوبت مقاومت زیادی دارند . ملاط نیز از گچ ساروج است . برای ساخت انباری ، آب انبار و پی خانه ها از ساروج و طبقات فوقانی استفاده کردند . پوشش سقف از چوب صندل «چندل» است که نیز تیرپوش شده این چوبها قبلاً از کشور هند وارد می شده اند . روی چندلها حصیرهای بوریا به کار رفته است که روی آن را نیز با کاه گل اندود کرده اند .
از زیباترین قسمت خانه ها در و پنجره هستند که از جنس چوب ساروج می باشند . این درها به صورت نیم در یا باز شو کامل ، دولنگه هستند و دارای حلال در بالا می باشند که گره چینی های زیبا به کار رفته است و با اشکال حیوانات و گیاهان کنده کاری شده است. آنچه در این مجموعه آمد خلاصه کوتاهی است از خصوصیات معماری بافت قدیم بوشهر که همین خصوصیات نمای شهر بوشهر را از سایر شهرهای کشور عزیزمان جدا می سازد . کوچه های پر پیچ و خم با دیوارهای بلند خانه ها ، درهای متعدد چوبی با نقش و نگارهای زیبا و شیشه های رنگی ، خانه های قدیمی کاهی رنگ ، بیننده را به آرامش و تعمق دعوت می کند و انشاء الله در آینده محل اقامت و منظر جهانگردان و ایرانگردان خواهد بود .
منطقه ای که امروز به عنوان بافت قدیم بخشی از مساحت شهر بوشهر را تشکیل می دهد، در گذشته ای نه چندان دور، خود شهری بود که عوامل بسیار گوناگون و متنوعی در شکل گیری آن اثر گذار بوده اند. این گونه گونی به حدی است که قانونمند کردن همه آن ها در قالب یک فرضیه کلی، به نحوی که بر تمامی خصوصیات این بافت ارزنده و اجزای آن دلالت کند، غیرممکن به نظر می رسد.
در این نوشته تنها به معرفی اجمالی برخی از ویژگی های این بافت شهری و ارتباط آن با یکی از مهمترین عوامل،یعنی اعتقادات مذهبی مردم، (که نقش تعیین کننده در شکل گیری ایده های اولیه معماری از طریق اثرگذاری بر فرهنگ و جهان بینی فردی و اجتماعی دارد) می پردازم. و شاید ساده ترین راه برای واکاوی این موضوع، محک زدن این معماری با دسته بندی رایج <درونگرایی و برونگرایی> باشد.
بازشوهای رو به حیاط های مرکزی در طبقات همکف معمولااز دو لنگه تمام چوب تشکیل شده تا دید هر غریبه حتی میهمان هایی که به درون خانه راه دارند را نیز کنترل کند. در حالی که همین درها در ترازهای بالاتر معمولادارای لنگه هایی با ترکیبات و نقوش چوبی شیشهخور هستند، زیرا در ترازهای بالاتر این درها به دلیل ارتفاع زیاد از کف حیاط، کاربرد مقیاس های خرد و اشکال و نقوش گوناگون شیشه و چوب و تنوع رنگ، محیطی زیبا و امن از نظر بصری برای ساکنین به ارمغان می آروند.
کرکره های چوبی که معمولاتراس ها را احاطه می کنند محل امنی را برای بهره گیری ساکنین از هوای آزاد به دور از مزاحمت نگاه های غریبه شکل داده اند. زاویه این کرکره ها به ساکنین اجازه می دهند بیرون را ببیند ولی جلوی دید از بیرون به داخل را می گیرند.
درونگرایی را یکی از خصوصیات اصلی فرهنگ و معماری ایرانی می شمارند.هر چند که بحث درونگرایی در معماری نیز با توجه به شرایط اقلیمی یک منطقه دچار کمی دگرگونی می شود،اما بدیهی است که معمار مسلمان ایرانی، به عنوان یک اندیشه ورز، درکنار رعایت این اصل، به دلیل تاثیرپذیری از جهت گیری های اسلامی نیز، با ذهنیتی درون گرایانه به تفکر در حیطه معماری می پرداخته است و این نکته با نگاه به کالبد شهرهای پس از اسلام به روشنی پیداست.
در بندر بوشهر، به عنوان یکی از شهرهای این کشور پهناور، درون گرایی را می توان در شکل گیری زندگی حول میانسرا به وضوح دید. اما نکته حائز اهمیت این است که معمار بوشهری در کنار رعایت سلسله مراتب درون گرایی، به جای پرداختن صرف به این مفهوم، به تلفیق هنرمندانه، زیبا و یگانه ای از درونگرایی و برونگرایی رسیده و مفهوم زندگی را در بعد دیگری نیز جست وجو کرده است. در واقع بافت قدیم بوشهر را می توان حلقه ای واسط بین این دو گونه معماری دانست.
بدنه های شهری
با اندکی پرسه در کوچه های باریک و بلند بافت بوشهر عناصر برجسته بافت نظیر شناشیرها، ایوان ها، سایبان های کرکره ای،بازشوها، هلالی ها، معجر ها و رف های رنگی و…افسونگرایانه خود نمایی می کنند و همه و همه بر نگاه برونگرایانه شهروند بوشهری تاکید می ورزند. طراحی بدنه های شهری که در دیگر نقاط ایران به ندرت مشاهده می شود در بافت بوشهر به زیباترین و کاربردی ترین شکل خود در معماری همساز با اقلیم، فرهنگ و مذهب نمایان شده است.
در بافت سنتی برخی شهرهای دیگر نظیر یزد و کاشان که گذرها معمولابا دیوارهایی بلند و بدون بازشو و ورودی هایی کوچک و گم شکل گرفته اند، به سادگی نمی توان زندگی را که پس این دیوارهای اوج گرفته جریان دارد حس کرد. ولی در بافت بوشهر شارش زندگی از درون به برون را می توان به عینه دریافت.
اما آیا این ارتباط با بیرون به منزله شکستن حریم های تعیین شده برای تامین آرامش خانه ها است؟
راه حل هایی که معمار برای حفظ امنیت بصری و آرامش اعضای ساکن به کار گرفته چیست؟
نکته در این است که معمار بوشهری چگونه دو مفهوم برون گرایی و حریم های تعریف شده در مذهب(تعیین عرصه های خصوصی زندگی)را بی هیچ چالشی در کنار هم نشانده است.
ورودی
یکی از اجزای جدانشدنی هر بنا می باشد. در گذر های بافت قدیم بوشهر هیچ کدام از ورودی ها روبروی هم واقع نشده اند.معمولاورودی هر بنا با یک چرخش، فضای بیرونی را به داخل خانه ارتباط می دهد و در نتیجه همین چرخش، ارتباط بصری خارج به داخل بنا قطع می شود. در برخی بنا ها نیز ورودی مستقیم و بدون چرخش به حیاط راه دارد اما در این حالت نیز به دلیل توالی فضاهای روشن و تاریک با ایجاد دالان های ورودی و محدود کردن زاویه دید، با امتداد دادن این دالان ها، حریم بخش عمده ای از فضاهای داخلی حفظ می شود. معمولادر چنین حالت هایی که دالان چرخشی ندارد فضاهایی که روبروی دالان قرار می گیرند طارمه ها یا راه پله ها هستند که به عنوان فضاهای ارتباطی عمل کرده و عرصه های خصوصی محسوب نمی گردند.
پشت بام (پیش بام)
در فرهنگ ساکنین بافت قدیم بوشهر پشت بام (پیش بام) جزیی از فضاهای اصلی زندگی بوده است. مردم در شرایط مناسب آب و هوایی از آن برای استراحت استفاده می کردند. لذا، به دلیل اهمیتی که پشت بام و پیش بام برای مردم داشته، به اجزای آن توجه خاصی شده است. یکی از این اجزای جان پناه است، که از یک سری برآمدگی ستون مانند و نرده بین آنها (معجر) تشکیل شده است. جداره های بیرونی این پوشش متشکل از بافت حصیری یا کرکره های چوبی است که اعضای ساکن در خانه را از دید همسایگان و رهگذران حفظ می کند. ارتفاع این پوشش ها تقریبا به اندازه قد انسان عادی (یعنی۱٫۸ متر) در نظر گرفته شده است و فاصله و شیب کرکره های تعبیه شده در آنها به اندازه ای است که با وجود جریان یافتن هوای آزاد از میانشان، فرد ایستاده در پشت آنها از نگاه هر غریبه ای چه از روبرو و چه از پای ساختمان، مصون است.
زاویه کرکره های معجرها با زاویه کرکره سایبان های آفتاب گیر کاملامتفاوت است(حدود ۹۰ درجه اختلاف.) و این به دلیل تفاوت کارکرد این دو نوع کرکره (یکی برای جلوگیری از تابش آفتاب و نفوذ باران و دیگری جلوگیری از نگاه های غریبه از پایین ساختمان) می باشد.
جان پناه های رو به حیاط مرکزی صرفا جهت جلوگیری از سقوط افراد و با ارتفاعی کمتر(حدود۹۰ سانتیمتر) ساخته شده است. همچنین ساختار آنها شفاف و متشکل از نرده های فلزی با قاب های چوبی ساده است.
بازشوها
بازشوها در معماری بوشهر نقش مهمی ایفا می کنند. آنها معمولااز دو بخش تشکیل شده اند: یک بخش متحرک و یک بخش ثابت. بخش ثابت معمولابه شکل نیم دایره و گاهی به شکل مستطیل یا ترکیب این دو نمایان می شود. این قسمت با شیشه های رنگی و طرح های بسیار متنوع ترکیبات چوب و شیشه پوشانده شده است. قسمت متحرک بازشوها به صورت دو لنگه یا چهار لنگه ساخته شده و نوع بازشو به فراخور فضای مورد استفاده و نحوه ارتباط فضا با محیط بیرون متفاوت است.
بخشی از بازشوهای ترازهای دوم و سوم جداره خارجی بناها را نیز معمولاکرکره های متحرکی که امکان کنترل ورود نور و جریان هوا را دارند تشکیل می دهند.
کاربرد شیشه های رنگی در بازشوها و قوس های ترازهای دوم وسوم، که به زیبایی هرچه تمام تر دنیایی بهشت گونه را به تصویر می کشند، علاوه بر به ارمغان آوردن عرصه ای امن برای ساکنین، فضای بیرونی خانه را برای رهگذران و بیرونی ها تلطیف می کند و احساسی آشنایانه به ساختمان می دهد. ساده انگاری است اگر این همه بازشو در جداره های بیرونی عمارت های بوشهر قدیم را صرفا دیکته اقلیم بدانیم و از بافت اجتماعی و تاثیراتی که از بندربودن بوشهر و ارتباط آن با دیگر اقالیم جهان ناشی می شده، غفلت کنیم. رندی می گفت اگر اینها داعیه تعامل با بیرون را نداشتند، باید خانه هاشان را با دیوارهای کلفت وسنگین خشتی و گلی می بستند تا درون خانه خنک باشد! و آنگاه ما می توانستیم در ستایش خاک و کاه قلم فرساییم.
ترازهای اول ( طبقات همکف) در جداره های خارجی نیز، غیر از درب ورودی بازشوهایی کوچک و معدود دارند و همان اندک ارتباط نیز به نحوی تحدید شده که امکان دید و دسترسی به این فضاها از بیرون غیر ممکن به نظر می رسد. ارتفاع در نظر گرفته شده برای کف پنجره ها و درهای دو لت تمام چوب که در این تراز پوشش کامل و مناسبی ایجاد می کنند نیزمثید این تفکر هستند.
ایوان (تراس) و شناشیر
تراس ها در بناهای بوشهری اکثرا سر پوشیده بوده و برای بهره گیری از هوای آزاد در مواقعی که شرایط جوی مناسب است تعبیه شده اند. آنها با سایه بان های خود مانع تابش خورشید بر بدنه می شوند.همچنین بین فضاهای باز خارجی و فضای بسته اتاق ها نقش واسطه را بازی کرده و جلو تبادل سریع حرارتی را می گیرند.
در بسیاری از خانه های داخل بافت و بعضی از خانه های کنار دریا به جای تراس های وسیع، از شناشیر که نوعی تراس چوبی است، استفاده شده. این عنصر که نمونه جالبی از خلاقیت به شمار می رود، کاملااز چوب ساخته شده و از بدنه ساختمان ها بیرون زده است و به منزله فضای نیمه بازی است که سلسله مراتب ارتباطی فضاهای کاملاخصوصی با فضاهای کاملاعمومی مثل گذرها را به نحو شایسته ای بر قرار می سازد.
بافت قدیم بوشهر را می توان الگو ونمونه بارزی از همنشینی صحیح برون گرایی و رعایت حریم های همسایگی و شهروندی به شمار آورد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت دانلود رایگان]
[مشاهده در: www.freedownload.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3926]
-
گوناگون
پربازدیدترینها